Zwartklussers vogelvrij PZC PZC feiten en meningen Rel in Russische regering gaat in werkelijkheid om olie en gas Schot hagel Botha wil verleden laten rusten Uitkeringsinstanties beginnen actie tegen de malafide mannetjes vrijdag 21 november 1947 Bouterse kan zich volgens Rensch maar het beste aangeven vrijdag 21 november 1997 door Runa Hellinga De Zuid-Afrikaanse Com missie van Waarheid en Verzoening overweegt oud-pre sident P. W. Botha te laten ver volgen als die blijft weigeren mee te werken aan een verhoor door de commissie. Gisteren kreeg Botha een dagvaarding overhandigd van de Waarheids commissie voor verhoor in Kaapstad op 5 december, maar hij heeft al eerder laten weten niet op de zitting te zullen ver schijnen. De Waarheidscommissie, die de politieke misdaden uit het ver leden onderzoekt, wil van Botha horen in hoeverre mensenrech tenschendingen als ontvoerin gen en moorden op anti-apart heidsactivisten zijn gepleegd met medeweten of zelfs op uit drukkelijk bevel van de rege ring. Botha had eigenlijk al in okto ber voor de commissie moeten verschijnen, samen met een aantal oud-ministers en gene raals uit de apartheidstijd. Maar de oud-president had toen net een operatie aan zijn heup achter de rug en kon om gezond heidsredenen niet van zijn huis in Wildernis, aan de Zuid-Afri- kaanse zuidkust, naar Johan nesburg reizen. Circus Maar deze week liet hij weten dat hij hoe dan ook weigert aan 'dat circus', zoals hij de verho ren van de Waarheidscommissie omschrijft, mee te werken. De oud-president meent dat hij met zijn eerdere gesprek met com missievoorzitter aartsbisschop Desmond Tutu en de schriftelij ke beantwoording van vragen aan zijn verplichtingen heeft voldaan. In het gesprek met Tutu en in zijn schriftelijke verklaringen stelde Botha dat hij en zijn rege ring nooit opdracht tot mensen rechtenschendingen hebben gegeven. Maar de Waarheids commissie is met die verklaring niet tevreden en ziet geen reden om de oud-president met meer égards te behandelen dan zijn ministers. Als de oud-president op 5 december daadwerkelijk wegblijft, is een gerechtelijke vervolging een van de opties. GPD door Karin Swiers Weg met 'de mannetjes' die de auto opknappen, de tuin omspitten of thuis het schilderwerk doen. Zwart werk is voortaan 'broodroof'. Een landelijke campagne, die gisteren werd gepresenteerd in Den Haag, moet de mentaliteit van de burger een duwtje in de goede richting geven. Acties van de uitkerende instanties moeten fraudeurs de stuipen op het lijf gaan jagen. Niet eerder is fraude met uitke ringen of het niet afdragen van premies en belastingen op zo'n grote schaal aangepakt. Het Landelijk instituut sociale ver zekeringen (Lisv) coördineert de actie. Alle uitkeerders, Gak Groep, SFB Groep, Cadans, GUO en USZO, dragen een ste vig steentje bij. Het aanpakken van zwart werk beperkt zich niet tot de WAO'er die bijklust. Ook werkgevers die geen of te weinig sociale premies afdra gen, kunnen hun borst natma ken. Met zelf zwart werken hebben Nederlanders nog enigszins moeite, zo blijkt uit een recent ondei'zoek van Bureau Veld kamp. Slechts 42 procent kan zich voorstellen dat ooit te gaan doen. Maar anderen zwart voor zich laten werken is met 57 pro cent algemeen geaccepteerd. Wie rond moet komen van de bijstand, mag er van 57 procent rustig een zwart baantje bijne men. Ook fraudeurs aangeven is er niet bij: 77procentvan de Ne derlanders zegt dat niet van plan te zijn. Plukken Het begrip voor zwartwerkers is dus groot, de afkeuring valt reu ze mee. Volgens de voorzitter van het Lisv, F. Buurmeijer, is er sprake van een 'glijdende schaal'. „De acceptatie bij de burger is sterk aan het stijgen. Het is een aanzienlijk probleem aan het worden", signaleert hij. Hij waarschuwt voor dit 'kort zichtig eigenbelang', want op termijn krijgt Nederland de re kening heus gepresenteerd. „Het is op geen enkele wijze goed te praten dat dit gebeurt in onze samenleving." Zwartwerkers nemen de plaats is van werklozen. Bedrijven die zwart uitbetaleh, helpen met deze oneerlijke concurrentie andere 'witte' bedrijven om zeep. De uitkerende instanties komen steeds meer miljoenen guldens tekort, omdat er te wei nig premie wordt ontvangen of teveel aan uitkeringen wordt betaald. Gevolg: de premies moeten omhoog. Zo wordt het inhuren van een witte schilder, tuinman of monteur weer duur der, zodat 'een mannetje' via via voor een klusje nog aantrekke lijker is. De SFB Groep houdt al scherp de vinger aan de pols bij aanne mers in de bouw die nieuw zijn, vaak failliet gaan of te laat beta len. Gaat het mis dan wordt bij werkgevers in deze risicogroep meteen beslag gelegd, zodat de schade die door de fraude ont staan is ook terug gevorderd kan worden. „Wij doen het beter dan de pluk-ze-teams van de overheid", vindt een woord voerder. Vanaf januari 1998 maakt SFB ook zo'n risicogroep voor werk nemers. Zwart werken in het weekeinde en in de avonduren moet zo worden aangepakt. Voor werkgevers die oneerlijke concurrentie signaleren komt een meldpunt. Speciale folders moeten de bazen op het spoor Het bonafide hoveniersbedrijf heeft steeds meer last van bijklussende tuinmannen. zetten van fraude. 'Moet je je materiaal aan werknemers uit lenen' is een kwestie die in zo'n folder wordt voorgelegd. Stromannen De GUO Groep zet in op de sla gers en de agrarische loonbe drijven. Slagers staan niet bekend als een frauderende be drijfstak, maar wie weet wat het lopende onderzoek oplevert. De agrarische loonbedrijven daar entegen zijn berucht. Deze ondernemers voorzien op mar kante wijze in de behoefte aan seizoenwerkers. „De bedrijven leiden een vluchtig bestaan. Ze worden opgeheven en meteen weer opgei'icht al dan niet via stromannen. Administratie kantoren geven alleen op wat de opdrachtgevers willen, al weten ze dat het niet klopt", schetst een woordvoerder. Ook bij de overheid is het niet helemaal pluis, laat een woord voerder van de USZO weten. Een recente vergelijking van de bestanden van WAO'ers met be standen van de fiscus leverde 1,8 miljoen gulden aan teveel betaalde uitkeringen op. De 57 betrapten, meestal ambtenaren die voor zichzelf begonnen zijn, kunnen een vordering verwach ten van ruim 31.000 gulden. Ko mend jaar worden mannelijke WAO'ers jonger dan 45 jaar nog eens scherp gecontroleerd op het verzwijgen van werkzaam heden en inkomsten. Suriname Bij de Gak Groep lopen twee on derzoeken naar de ontvangers van uitkeringen in Suriname en Spanje. Jaarlijks wordt aan mensen in zeventig buitenlan den 400 miljoen gulden overge maakt. Vorig jaar heeft de groep voor 50 miljoen gulden aan uit keringsfraude opgespoord. Voor heel Nederland, werkge vers en (ex-)werknemers samen, gaat het om een fraudebedrag van bijna 100 miljoen. Beruchte sectoren met snel wis selende dienstverbanden zoals de horeca en de confectie heb ben al te maken met acties die het ontduiken van premie moe ten opsporen. Volgend jaar ko men daar via de Gak Groep de taxibranche, de visserij en de grafische sector bij. Kortom: niemand kan beweren dat-ie niet gewaarschuwd is. GPD De criminaliteit in Nederland verhardt en de overheid zoekt koortsachtig' naar middelen om haar te bestrijden. De klachten over toenemen de onveiligheid klinken veelvuldiger en luider en de po litiek is gehouden daarop te reageren. Een meerderheid van de Tweede kamer wil nu in de Wet Bijzondere Opsporingsbevoegdheden (BOB) de moge lijkheid opnemen mensen in woningen af te luisteren. Tot nu toe werd gevreesd dat die methode zou voeren tot een te grote inbreuk op de persoonlijke levenssfeer. Nu wordt geoordeeld dat het om preventieve redenen toch zinvol zou zijn het afluisteren toe te staan als politie en justitie dat doen onder bepaalde voorwaarden. Het ligt in de rede dat mogelijkheden die voor het grij pen liggen, ook worden benut als het gaat om de bestrij ding van criminaliteit. Niettemin dient daarbij enige reserve aan de dag gelegd te worden. De afgelopen tijd heeft justitie zich bij gelegenheid be diend van methoden die op hun minst dubieus zijn. Tij dens de Eurotop, deze zomer in Amsterdam, werd een aantal demonstranten zonder plichtplegingen opge pakt op verdenking van het lidmaatschap van een cri minele organisatie. In het Wetboek van Strafrecht is in het artikel 140 vastgelegd dat zulke verdachten in ar rest genomen kunnen worden. Justitie heeft zich, zo vindt ook een meerderheid in de Tweede Kamer, ten on rechte bediend van dat artikel. De verbodsbepaling op deelname aan een criminele or ganisatie is door justitie op een gemakzuchtige manier gehanteerd. De Eurotop mocht niet worden verstoord, een andere bepaling was zou gauw niet voorhanden, dus dan moest de wet maar met enige creativiteit wor den toegepast. Ook bij de pogingen de extreem-rechtse partij CP'86 te verbieden wordt overwogen of dat artikel 140 kan wor den gebruikt. Hoeveel weerzin die horde ook wekt, jus titie dient behoedzaam op te treden en de wet niet te hanteren als een stuk elastiek. Het gevaar bestaat dat justitie en politie bij een aan scherping van de Wet Bijzondere Opsporingsbevoegd- I heden in de verleiding komen zich ook daar zonder te- veel scrupules van te bedienen. Net als bij de opgepakte demonstranten kan het effect al gauw dat van een schot hagel zijn. Het doel wordt weliswaar geraakt, maar ook omstanders lopen lelijke beschadigingen op. Als de BOB wordt aangevuld met een bepaling over het afluisteren, dienen de voorwaarden waaronder dat i wordt toegelaten zeer stringent te zijn. De IRT-affaire heeft een beeld opgeleverd van een justitieel en politio- i neel apparaat dat, in de ijver die wordt betracht bij aanpak van de misdaad, makkelijk wordt verleid tot het verleggen van grenzen. Met een effectieve bestrij- I ding van de criminaliteit wordt een groot algemeen be- I lang gediend. Parallel daaraan dienen de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van de gemiddelde bur ger en de handhaving van de rechtsstaat zoveel moge- lijk te worden gewaarborgd. door Barend Strang Zo zoetjesaan heeft Bou terse zijn grens bereikt. Hij verdient het geloof van het Surinaamse volk niet. Dat vindt Stanley Rensch, leider van de Surinaamse mensenrechtenorganisatie Moiwana. Rensch is net terug in Assen, waar hij de feestda gen met zijn familie wil door brengen. Wat Bouterse moet doen, is voor hem duidelijk: „Suriname kan hem niet uit leveren. Ik denk dat hij zich moet aangeven. Ik zou hem adviseren zich in Nederland te melden." Op basis van eigen onder zoek kwam het NOS-jour- naal deze week tot de conclu sie dat er in Suriname geen sprake is geweest van een couppoging. De mensen die gevangen zitten, zouden zich voor Bouterse bezig hebben gehouden met cocaïnehan del en ontevreden zijn over hun behandeling. Tot nu toe bestaat er geen duidelijkheid over de toe dracht van de vermeende couppoging. De openbare aanklager is nog niet geko men met een tenlastelegging, ook al zitten er sinds 28 okto ber vijfentwintig 'coupple- gers' in de cel. Zelf had Rensch al snel het vermoeden dat er geen sprake was van een echte poging tot een staatsgreep. Hij kent de gevangenen niet persoonlijk. Wel spreek hij regelmatig de familieleden. Het contact met de gevange nen loopt via een advocaat die de mensenrechtenorgani satie Moiwana heeft inge schakeld. „Dat is een soort eerste hulp. We wilden een snelle voorgeleiding, en wil den voorkomen dat mensen te lang zonder juridische bij stand zitten. Later kan ieder een zijn eigen advocaat ne men." Nog steeds is het niet duide lijk waai-van de gevangenen worden beschuldigd. Enige opheldering daarover geeft alleen een arrestatiebevel dat afgelopen dinsdag werd gepubliceerd in het dagblad De West. Daarin verzoekt de procureur-generaal van Su riname opsporing en voorge leiding van de 'voortvluchti ge' Hennie Nelson Hunswijk, geboren 30 april 1966, van beroep militair. Hij wordt schuldig geacht aan een aan slag op militaire gezagsdra gers, aan een aanslag tegen het staatshoofd, omwente ling, opstand en geweld tegen de regering. „Dat is in teressant", zegt Rensch alvo rens het arrestatiebevel voor te lezen. Een belangrijk deel van de gevangenen-maakte deel uit van de anti-terreureenheid die vocht tegen rebellenlei der Ronnie Brunswijk. Maar er zijn ook enkele burgers bij Hadden ze voor Bouterse te maken met cocaïnehandel? „Dat is moeilijk te zeggen. Het vermoeden bestaat dat ze er bij waren betrokken. We hopen dat de openbare aan klager zo snel mogelijk met de juridische feiten over de brug komt." Onzin Bouterse trekt sinds kort de wijken van Paramaribo in en beschuldigt Nederland van betrokkenheid bij de coup poging. „Onzin, pure onzin", zegt Rensch. Wat Bouterse doet is het volk mobiliseren. Hij probeert het als en schild om zich heen te krijgen om zichzelf te beschermen. Hij wil zijn eigen probleem ma ken tot het probleem van het Surinaamse volk. Maar hij is alleen de voorzitter van een politieke partij tegen wie een opsporingsbevel loopt. Het is een probleem dat hij als bur ger heeft, als persoon." Op de bijeenkomsten van Bouterse komen alleen zijn aanhangers. „Er komen mensen die hem adoreren, die in hem geloven. Maar hij verdient het geloof van het volk niet. Ja, ikzelf ga rustig terug. Er zijn een paar men sen die voorzichtig moeten zijn, maar zo zoetjesaan heeft Bouterse zijn grens be reikt." Rensch zoekt tevergeefs naar de politieke achtergrond bij de vermeende couppoging. Je moet vooral niet vergeten dat er veel mensen zeggen: meneer, de maat is vol. We hebben voor je gevochten en kijk eens waar we nu staan, kijk eens hoeveel van mijn vrienden dakloos zijn gewor den. Op dat soort vragen wil men een antwoord." GPD De voorzitter van de Russi sche liberale Jabloko-par- tij, Javlinski, had volstrekt ge lijk toen hij gisteren zei dat de nieuwe minister van Financiën niets zou kunnen veranderen zo lang Anatoli Tsjoebais eerste vi- ce-preniier is. Tsjoebais verloor zijn 'bijbaan' als minister van Financiën aan de Jabloko-par- lementariër Zadornov. De jonge, radicale hervormer Tsjoebais staat voor de zoveel ste keer in zijn korte politieke loopbaan onder zeer zware druk. Hij is als enige overgeble ven van het team waarmee in 1991 de piepjonge Gaidar de staatseconomie de nek om draaide om plaats te maken voor een economie westerse stijl. Tsjoebais kreeg de unieke opdracht het gigantische staatsbezit te privatiseren. Het verhaal of dit nu een succes was of niet, zal nog moeten worden geschreven, een maatschappe lijke aardbeving van ongekende omvang was het in ieder geval wel. De poging van vijf hervormers, onder wie Tsj oebaisom dat hele proces nu in een boek uit te leg gen, is hen lelijk opgebroken. Twee ton honorarium per per soon voor een paar hoofdstuk ken is nu eenmaal wel heel veel. Steekpenningen, riep de verza melde oppositie. En Jeltsin rea geerde door vier van de boeken- schrijvers de laan uit te sturen en de vijfde -Tsjoebais- te kort wieken. Rigoureus Uitgeschakeld is Tsjoebais ech ter niet. Net zo min als toen hij begin 1996 al eens werd ontsla gen als vice-premier. Binnen een paar weken was hij weer terug om Jeltsin vanuit een kansloze positie naar de overwinning bij de presidentverkiezingen te lei den. De beloning was een eerste vice-premierschap plus de por tefeuille van financiën. De 'architect van de privatise ring' ging die jaren zo rigoureus te werk dat de communisten en de tientallen miljoenen die hun banen kwijtraakten, zijn bloed wel kunnen drinken. Maar Wes terse experts lopen nog steeds met hem weg. Zelfs als hij ook nog zijn functie als" eerste vice- premier zou verliezen, is zijn rol niet uitgespeeld. Daarover zijn zelfs alle Russische media het eens. Hun conclusie: het gaat niet om Twee hoofdrolspelers uit de strijd rond Russische olie: Tsjernomyrdin (1) en Tsjoebais. Tsjoebais. Het gaat om de heer schappij over de olie- en gas- concerns. Wie die controleert, beheerst het land en levert dus de opvolger van Jeltsin. Ver schillende blokken in Rusland zijn, nadat ze Jeltsin verenigd in het zadel hadden gehouden, be zig elkaar te bestrijden. Het ul tieme doel van alle intriges is ri valen buiten spel te zetten voor de beslissende slagen vallen over de olie- en gasconcerns die binnenkort geprivatiseerd wor den. Aangezien de exploitatie alleen mogelijk is met miljarden uit het Westen, beheerst diegene die de eigen energieconcems controleert, deze geldstroom en dus het land. Veel meer dan zijn' onmetelijke bodemschatten heeft Rusland buitenlandse in vesteerders immers niet te bieT den. Shell De Unexim-groep van Potanin heeft, na intensieve voorberei dingen door Tsjoebais, een zeer potente Westerse partner: Bri tish Petroleum. Een andere hoofdrolspeler, aardgasgigant Gazprom, sloot een strategisch miljardenverbond met Shell. Het verbaasde niemand dat de oud-Gazprom-baas, minister president Tsjernomyrdin, die deal zijn zegen gaf. Beide nieuwe groepen hebben al aangekondigd te zullen bieden bij de aanstaande privatisering van de zes olieconcerns, waar onder het zeer belangrijke Ros- neft. En dat brengt een derde hoofdrolspeler in beeld: Boris Berezovski. Berezovski zit, be halve in allerlei andere zaken, ook in de olie. Hij zou de facto Rosneft controleren. Berezovksi en Tsjoebais kunnen elkaar niet luchten of zien en het'staat dan ook vrijwel vast dat ze hun be langen niet zullen bundelen. Anders ligt het bij de relatie Tsj ernomyrdin-Berezovski Berezovski zou al tijden lonken naar de post van directeur-ge neraal van Gazprom en het is niet ondenkbaar dat Tsjerno myrdin hem deze prestigieuze baan aanbiedt als compensatie voor zijn medewerking. Huwelijk Elizabeth Prinses Elizabeth van Enge land is gisteren in de Westmin ster Abbey in het huwelijk ge treden met luitenant Philip Mountbatten, hertog van Edinburgh. Op de route terug naar het paleis is het echtpaar door duizenden geestdriftige Londenaren toegejuicht. Brand Vlaardingen Een enorme brand heeft in Vlaardingen diverse panden in de as gelegd. Het gaat onder meer om een meubelhandel plus magazijnen, een schoen winkel, sigarenzaak, goud smid, kapperszaak, een woning en een lampenkap- penatelier. Illegale klaver Een 24-jarige Zeeuw die voor zijn paard klaver uit een wei heeft gehaald, moet dit beko pen. De boer deed aangifte van diefstal. De kantonrechter in Middelburg heeft de klaver- dief een boete van vijftien gul den gegeven en de zeis. ver beurd verklaard. Aan de grond In dichte mist zijn twee sche pen aan de grond gelopen. In de vroege morgen kwam het Deense stoomschip Mette Skou vast te zitten op het Vlis- singse strand; het kwam op ei gen kracht los. Het Griekse schip Lyras liep bij Terneuzen vast.Sleepboten zijn onder weg om het vlot te trekken. foto RTR Mocht het pact Gazprom-Bere- zovski-Tsjernomyrdin erin sla gen de Uneximgroep van Potan in en Tsjoebais buitenspel te zetten, dan betekent dit nog niet het einde van de strijd. De kan sen voor Tsjernomyrdin om in 2000 Jeltsin op te volgen, wor den er uiteraard groter door. Maar of hij de steun van Berezo vski kan houden is nog maar de vraag. Want Berezovski eist al tijd royaal gehonoreerd te wor den voor bewezen diensten. En hij niet alleen. Samen met een aantal andere machtige ban kiers heeft hij Tsjoebais buiten spel gezet en de andere jonge hervormer Nemtsov op zijn plaats gezet, omdat de geldba- ronnen het niet eens waren met de nieuwe spelregels om lucra tieve staatsbedrijven aan de meest biedende te verkopen. Zij verdeelden die liever net als vroeger onder elkaar. Als Tsjer nomyrdin zich op termijn van hun onmisbare steun wil verze keren, zal hij daar terdege reke ning mee moeten houden. GPD Uitgever: W. F, de Pagter Hoofdredactie: A. L. Oosthoek M. van Zuilen (adjunct) Centrale redactie: Postbus 18, 4380 AAVIissingen, Tel. (0118) 484000; Redactiefax: (0118)'470102 's avonds op zondag t/m vrijdag: vanaf 19.00 uur. in het weekeinde: verwijzing via de telefonische boodschap op de kantoren. Vlissingen: Oostsouburgseweg 10, Postbus 18, 4380 AA Vlissingen. Tel. (0118) 484000. Goes: Voorstad 22, 4461 KN Goes. Tel. (0113) 273000. Terneuzen: Axelsestraat 16, 4537 AK Terneuzen. Tel, (0115) 694457. Axel: Nassaustraat 15, 4571 BK Axel. Tel. (0115) 568000. Zierikzee: Oude Haven 41 4301 JK Zierikzee. Tel, (0111) 415380. Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur. Openingstijd Zierikzee 8.30-17.00 uur. Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur. City OnLine Internet Postbus 18 4380 AA Vlissingen http://www.city.nl e-mail: pzcredcity1@pzc.nl Bezorgklachten: r t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden; zaterdags tot 14.00 uur. op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen. Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur: Tel. (0118) 484000. Fax(0118)470100. Abonnementsprijzen: per kwartaal 92,85, franco per post 122,00; per maand 34,00 per jaar 356,50, franco per post 471,50 bij automatische afschrijving per termijn 1,50 korting losse nummers maandag t/m vrijdag 1,75, zaterdag 2,50 p.st. (alle bedragen inclusief 6 pet. btw). Postrek.nr.. 3754316 t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen. Advertentietarieven: 180 cent per mm; minimumprijs per advertentie 27,-; ingezonden mededelingen 2,5 x tarief. Voor brieven bureau van dit blad 7,- meer. Volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw). Giro: 35 93 00, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.V. Vlissingen Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV door Hans Hoogendijk

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1997 | | pagina 2