Leven biedt meer dan lesuren
PZC
Gemarteld maar ongebroken
PZC
Pensioenbreuk is
een goudmijntje
feiten en meningen
2
Mager scorend Montessori-onderwijs ziet erkenning vrijheid leerling
Excuses
zaterdag 1 november 1947
zaterdag 1 november 1997
door Evelien de Jager
Magertjes, magertjes. Met
rapportcijfers tussen de
vier en de zeven kwamen de
scholen voor voortgezet Mon
tessori-onderwijs niet overtui
gend uit het recente onderzoek
naar schoolprestaties door dag
blad Trouw. Maar van een defi
nitieve afstraffing van deze
vrije vorm van onderwijs is geen
sprake. De vrijheid en zelfstan
digheid van de leerling gaat een
steeds grotere rol spelen in de
tweede fase van het voortgezet
onderwijs. „We zijn vijftig jaar
lang beschouwd als de gekken
van het Nederlandse onderwijs
en nu zijn onze ideeën omhelsd
door de overheid."
Tientallen armen dirigeren
Brittania rules the Waves. De
onderbouw van het Montessori
Lyceum Amsterdam kan niet
stil blijven zitten bij het koffie
concert van de North East
Hampshire Area Schools Band,
Bij de deur noodt schoolleider
Sonja Vetter nog meer 'petjes
kinderen' de aula in. „Ik vind
het optreden van zo'n band, het
contact met buitenlandse kin
deren belangrijker dan de
schoolresultaten. Er zijn meer
dingen in het leven dan school".
Vetter, ook voorzitter van de
Vereniging voor Voortgezet
Montessori-Onderwijs VMO,
ligt geen seconde wakker van de
schoolprestaties zoals die on
langs werden gepubliceerd. Het
voortgezet Montessori-onder
wijs kwam er bekaaid af, de
scholen scoren lagere rapport
cijfers dan andere onderwijs
soorten. „Tja, Trouw heeft het
Montessori-onderwijs eruit ge
licht. Wij zijn gemakkelijk te la
belen. Het gaat om een paar
scholen op een totaal van zeven
honderd. Ze hadden net zo goed
kunnen schrijven dat de refor
matorische scholen zo ontzet
tend goed scoren. Maar dat is
natuurlijk geen nieuws."
Raar
De reactie uit de Montessori-
hoek dat er dan misschien min
der diploma's maar des te meer
ontplooide mensen in de maat
schappij worden afgeleverd,
schoot bij onderzoeker prof. dr.
J. Dronkers in het verkeerde
keelgat. Hij becijferde de waar
dering voor het voortgezet on
derwijs aan de hand van de cij
fers van de onderwijsinspectie.
Dronkers noemt de redenering
van het Montessori-onderwijs
'eenraar betoog'. „Hetgaattoch
nog steeds in de eerste plaats om
diploma's."
Vetter onderschrijft dat. „Ook
het Montessori-onderwijs is er
in de eerste plaats op gericht dat
kinderen hun diploma halen.
Maar daarnaast gaat het erom
dat ze een gelukkige schooltijd
hebben, waarin ze zich goed
kunnen ontwikkelen zodat ze
zich later kunnen handhaven in
de maatschappij. Bovendien
zegt een diploma niets over de
carrière van een leerling in het
vervolgonderwijs."
Dat de onderwijswereld zo fel
reageerde op de cijfers is vol
gens Vetter heel logisch. „Scho
len zijn bang dat ze minder leer
lingen krijgen. Elk kind staat
toch voor achtduizend gulden
en tien kinderen dus voor een
fulltime leerkracht." Ze wurmt
zich door haar 'loslopend kapi
taal' dat op de gang de laatste
roddels uitwisselt of braaf in
één van de nisjes zit te werken.
Een groepje jongens verlaat het
Engelse concert, ze hebben wel
wat beters te doen: les. „We
moeten het zelfdisciplinerend
vermogen van kinderen niet on
derschatten", zegt Vetter. „Wat
niet wil zeggen dat ze alles maar
op eigen houtje moeten doen."
Ze wijst. „Kijk, hier wordt een
traditionele klassikale les gege
ven. Filosofie. Daar zijn we ook
niet vies van."
Keuze werktijd
De deuren van andere lokalen
staan open. Daar werken leer
lingen in hun keuzewerktijd.
Dat is één van de belangrijkste
kenmerken van het Montessori-
onderwijs: binnen het rooster is
vrijheid voor de leerlingen om in
eigen tempo te leren waar ze zin
in hebben. De leerkracht is dan
'slechts' begeleider.
In de ogen van Vetter staat de
'aanval' op de Montessorischo
len haaks op de belangstelling
voor deze traditioneel vernieu
wende vorm van onderwijs,
waartoe ook het Jenaplan- en
Daltononderwijs behoren. Op
dit moment zijn er tien scholen
voor voortgezet Montessori-on
derwijs en nog eens zo veel die
van plan zijn geheel of gedeelte
lijk over te stappen op de peda
gogische leer, waarin het initia
tief bij de leerlingen ligt.
Bovendien gaat de vernieuwing
van het voortgezet onderwijs
voorde tweede fase (na de basis
vorming) ook uit van zelfstan
dig werken en leren. Voor Vetter
het bewijs dat de Montessori-
methode helemaal zo gek nog
niet is. „Scholen komen ter
voorbereiding op de tweede fase
bij ons kijken hoe ze hun sys
teem moeten aanpassen", meldt
ze triomfantelijk.
Het ministerie van Onderwijs
ziet de vermeende link niet tus
sen Montessori en de nieuwe
plannen voor het onderwijs
vanaf 4 havo/vwo. Woordvoer
der Bas Douma van het Proces
Management Voortgezet On
derwijs PMOV, dat de scholen
begeleidt in het nieuwe systeem,
erkent dat er overeenkomsten
zijn. „Maar Montessori is voor
de tweede fase niet de norm."
Profielen
Scholen voor voortgezet onder
wijs moeten in de komende twee
jaar af van de traditionele keu-
zepaketten. Om de aansluiting
op hbo en wo te verbeteren, wor
den vier onderwijsprofielen in
gevoerd, waaruit de leerling
kan kiezen. Het gaat om natuur
en techniek, natuur en gezond
heid, economie en maatschappij
en cultuur en maatschappij.
Uitgangspunt vormt niet meer
het aantal lesuren, maar de stu
dielast: de tijd die een leerling
op school en thuis nódig heeft
om zich cle stof eigen te maken.
De middelbare school ontwik
kelt zich daarin tot het studie
huis waar de leerling zelfstan
dig kan werken, leren en om
raad vragen in geval van nood.
Douma: „Nu gaat het in het
Sonja Vettt
in de aula.
ïider van het Amsterdamse Montessori Lyceum bij het koffieconcert van de Norht East Hampshire Area Schools Band
foto Rob Keeris/GPD
voortgezet onderwijs nog om
het rooster en wat de docent ver
telt. Over de kennis van de stu
denten hebben de hbo-instellin-
gen en universiteiten niks te
klagen, maar aan vaardigheden
ontbreekt het. Ze kunnen niet
samenwerken of plannen. Ter
wijl dat zeker met de tempo
beurs van levensbelang is.
De nieuwe tweede fase moet
breed gevormde studenten aan
leveren. „Leerlingen moeten ac
tiever worden. Het keurslijf van
het lesrooster is niet het juiste
gebleken. Ze moeten zelfstan
dig gaan leren naar vermogen.
Dat is inderdaad al decennia het
uitgangspunt van het Montes
sori-onderwijs. Maar de opzet
voor de tweede fase gaat niet zo
ver dat het initiatief helemaal
bij de leerling komt te liggen.
Daarvoor moet een leerling,
maar ook een school geschikt
zijn. Ik kan me voorstellen dat
sommige scholen zich ontwik
kelen tot een strak geformeerd
studiehuis en andere het wat
losser houden. Daarin zijn de
scholen vrij. Maar wie vast
houdt aan een honderd procent
klassikaal systeem heeft een
probleem."
Leuke mensen
De ontwikkeling van de tweede
fase heeft dus niets te maken
met vergaande erkenning van
het Montessori-onderwijs, be
nadrukt Douma. „Je ziet allerlei
vormen terugkomen. Dalton,
jenaplan maar ook projecton
derwijs. Scholen kunnen ge
woon een beetje gaan shoppen."
Dus moet volgens Sonja Vetter
de Montessori-leer gepromoot
worden. Al was het maar om te
laten zien dat achter de magere
scores scholengemeenschappen
met 'hele leuke mensen' schuil
gaan. Voorbeelden zijn er te
over. Felix Rottenberg doorliep
het Montessori Lyceum Amster
dam. En sopraan Charlotte
Margiono, meubelontwerpster
Marouschka Metz en filmregis
seur Orlow Seunke. Bekende
Nederlanders helpen, weet Son
ja Vetter. Al wordt ze inmiddels
zelf ook al herkend, na een op
treden op televisie. Op school
begroetten de leerlingen haar
met de wave. En in de super
markt drukte een dame haar
spontaan een bolchrysant in de
armen.Omdat u zo fantastisch
opkomt voor uw onderwijs, zei
ze erbijDat is toch mooi?" GPD
Het paarse kabinet is goed in het maken van ei
cuses. De Tweede Kamer heeft in de afgelope
jaren al vele malen ministers ter verantwoo]
ding geroepen voor het niet of onvolledig inlichten va
de volksvertegenwoordiging. Het staat netjes als polit
ci ruiterlijk toegeven dat zij even niet goed hebben oj
gelet en dat de Tweede Kamerleden niet alle inlichtir
gen hebben gekregen waar zij recht op hebben. Vaa
wordt de zaak dan alsnog rechtgezet. Niet verzonde
stukken worden haastig nabezorgd, ambtenaren kri;
gen een veeg uit de pan of de bewindsman of -vroir
komt naar het parlement om uitleg te geven.
Het paarse kabinet hakt echter net wat te vaak met cU
bijltje. Het lijkt beleid te worden van Paars. Is de Twee
de Kamer verbolgen over de informatievoorziening
een meer of minder welgemeend 'het spijt mijmoet d
gemoederen sussen. Staatssecretaris Schmitz van Jus
titie en haar collega Patijn van Buitenlandse Zake
hebben zich bij het rijtje bewindslieden geschaard de
heeft moeten toegeven niet correct met de informatie
voorziening te zijn omgesprongen.
De Tweede Kamer heeft zich zeer boos gemaakt, omds
niet is nagegaan hoe het uitgezette asielzoekers in hu
vaderland is vergaan. In j uni beweerde Schmitz nog ds
Iraniërs onder controle staan van de Nederlandse am
bassade in Teheran. Van die mededeling klopt - blijk
nu-helemaal niets. Sinds eind vorig jaar worden Irani
ers, die i^it Nederland komen, niet meer in de gaten ge
houden, omdat de Iraanse autoriteiten dreigemente:
hadden geuit aan het adres van het Nederlandse am
bassadepersoneel.
Ambtenaren van de Immigratiedienst (IND) en de Na
turalisatiedienst (IND) van Justitie en het minister!
van Buitenlandse Zaken waren daarvan op de hoogts
maar zij informeerden de betrokken bewindsliedei
niet. Ondertussen ging Nederland door met het uitzet
ten van uitgeprocedeerde Iraniërs. Het parlement leef
de in de veronderstelling dat goed werd gecontroleeri
of de Iraniërs in hun eigen land veilig waren.
De geloofwaardigheid van de staatssecretarissse?
staat nu ter discussie. Schmitz boog diep in het stof voo'
de kritiek, die de kamerleden uitten. Staatssecretari'
Patijn probeerde het nog te gooien op 'communicatie
stoornissen' tussen departementen van Justitie en Bui
tenlandse Zaken. Het mocht niet baten. De Tweede Ka
mer is des duivels.
Volgende week voegt minister Van Mierlo van Buiten
landse Zaken zich bij zijn collegas om de Tweede Ka
mer nog eens uit te leggen wat er fout is gegaan. He
drietal zal dan met een heel goed verhaal moeten kome:
om de Tweede Kamer tevreden te stellen. De kamerle
den raken het aanhoren van excuses beu. Als zij nie
goed worden geïnformeerd, vervalt ook de controle
functie. En dat is nu juist de belangrijkste taak van d
Kamer.
door Karin Swiers
De commerciële verzeke
raars verdienen goud
geld aan mensen met een
pensioenbreuk. Vooral aan
de regelingen waar geen re
kening wordt gehouden met
inflatie of andere koop
krachtverliezen.
Per drie gulden opgebouwd
kapitaal, wordt slechts één
gulden aan pensioen uitge
keerd. De rest blijft, volgens
de Vereniging Aanpak Pensi
oenbreuk (VAP), aan de
strijkstok van de verzeke
raars hangen.
Het Verbond van Verzeke
raars, de koepel voor verze
kerend Nederland, ontkent
dit niet. „Het wordt nu op het
bordje van de verzekeraars
geschoven, maar het zijn de
sociale partners, de werkge
vers en werknemers, die de
inhoud van de pensioenrege
ling bepalen. De verzekeraar
is alleen uitvoerder van die
regeling en daar wordt een
prijs voor afgesproken. Een
verzekeraar maakt niet al
leen winst, maar loopt ook ri
sico", reageert een woord
voerder van het Verbond.
VAP-bestuurslid Willem
Bos, kandidaat Kamerlid
voor D66 en tevens bedenker
van de Bos-variant voor de
hogesnelheidslijn, is een
nieuw offensief begonnen te
gen de verzekeraars. De in
1992 ingevoerde Wet Nypels-
/Groenman had het eind
moeten zijn aan de ongelijke
behandeling van 'slapers' en
gepensioneerden. Bij gepen
sioneerden werd het verlies
aan koopkracht meestal wel
gerepareerd met een verho
ging van het pensioen (in
dexatie). Slapers, werkne
mers met restjes pensioen die
niet mee kunnen verhuizen
naar een nieuw fonds, kon
den meestal naar die verho
ging fluiten.
Door de Wet Nypels/Groen-
man is deze discriminatie
verboden, maar het effect
voor de klanten van de parti
culiere verzekeraars is
beperkt, zo stelt de VAP. Ver
zekeraars die het koop
krachtverlies van hun
gepensioneerden niet repa
reren, hoeven dat namelijk
ook niet te doen voor hun sla
pers. Door deze maas in de
wet vallen volgens Bos zo'n
250.000 mensen buiten de
boot, circa de helft van het
totaal aantal slapers bij de
verzekeraars. De gevolgen
voor de portemonnee zijn
dramatisch, zo blijkt uit be
rekeningen van Bos en een
actuaris van de VAP.
Belazerd
Wie 1.000 premie heeft be
taald, krijgt na 20 jaar in to
taal 2.191 uitgekeerd als
pensioen. Per jaar levert dat
een uitkering op van een paar
honderd gulden. Dat lijkt
mooi, maar de vraag is nu
wat de verzekeraar aan deze
inleg heeft verdiend. Bij een
inflatie van 3% en een (reële)
rente van 4 is veel meer ka
pitaal opgebouwd dan wordt
uitgekeerd. De verzekeraar
heeft 3.957 verdiend, waar
van slechts ƒ2.191 wordt
doorgesluisd naar de polis
houder. Stijgt de rente naar
6% dan blijkt het kapitaal
5.792 te zijn. Bij een rente
van 8% gaat het om een be
dragvan/8.097.
De inflatie schommelt de
laatste 20 jaar rond de 2%, de
reële rente-zit de laatste 10
jaar net onder de 7%. Twee
derde van het kapitaal blijft
dus aan de strijkstok hangen,
slechts eenderde wordt uit
gekeerd, dat is toch een heel
ernstige zaak", vindt Bos.
Het Veibond vindt dat de
VAP 'wat kort door de bocht'
gaat. „Er zijn mooie regelin
gen met nabestaandenpensi
oen en regelingen voor ar
beidsongeschiktheid. Er zijn
ook eenvoudige regelingen,
maar het zijn allemaal zaken
waar over onderhandeld kan
worden. Ook over de positie
van slapers", zegt de woord
voerder van het Verbond.
Tabel van Bos
Opgebouwd kapitaal na 20
jaar in nominale guldens bij
een inleg van 1000 gulden en
een inflatie van 3 procent.
reële rente kapitaal
2% ƒ2684
4% 3957
6% 5792
8% 8097
(reële rente marktrente mi
nus inflatie)
Van dit opgebouwde kapi
taal wordt echter slechts
;f2.191als totaalpensioen
uitgekeerd; de rest is voor de
verzekeraar. GPD
Tibetaanse monnik getuigt van het leed van zijn volk
door Erik van Schaik
Met beide handen schudt
Palden Gyatso de hand
van zijn bezoeker. Op de tanige
polsen die uit de dieprode pij
steken zijn de littekens van
handboeien zichtbaar. Achter
zijn glimlach schuilt een nieuw
gebit. Zijn tanden waren uitge
vallen nadat een Chinese folte
raar een elektrische stok in zijn
mond had gestoken.
De de kleine, taaie Tibetaanse
monnik zuchtte 33 jaar in Chi
nese gevangenschap. Na ~zijn
vrijlating in 1992 vluchtte hij
over de besneeuwde passen van
de Himalaya via Nepal naar In
dia. Sindsdien getuigt hij voor
de wereld van het lot van de on
derdrukte Tibetanen. Afgelo
pen week was hij in Amsterdam
voor de Nederlandse vertaling
van zijn levensverhaal.
Ziet hij zich als ambassadeur
van zijn volk? „Dat zou te arro
gant zijn", glimlacht de 64-jari
ge monnik. „Wat ik vertel is
slechts een voorbeeld. Maar het
is tegelijk de geschiedenis van
Tibet. Duizenden hebben de
zelfde ervaring als ik. In die zin
ben ik een vertegenwoordiger
van mijn volk." TseringShakya,
een jonge Tibetaanse historicus
die hem hielp zijn boek te schrij
ven, vertaalt de vragen en ant
woorden.
De melodieuze stem is ongebro
ken, de gebaren zijn levendig, de
ogen staan helder in het gete
kende gezicht. De Chinese be
zetter kreeg Palden Gyatso niet
klein. Bij de Tibetaanse opstand
van 1959 werd hij gevangen ge
nomen. De Dalai Lama, de gees
telijk en politiek leider van de
Tibetanen, moest vluchten naar
India. In zijn boek beschrijft
Palden hoe de gevangenen hun
hoop stelden op de Verenigde
Staten, die door China als aarts
vijand werden beschouwd.
Groot was hun teleurstelling
toen de Amerikaanse president
Nixon in 1972 China bezocht.
Een jaar later trad China toe tot
de Verenigde Naties.
Jiang
Het succesvolle bezoek van de
Chinese president Jiang Zemin
aan Washington deze week,
moet een nieuwe klap zijn voor
Palden. Dat valt mee, „Toen ik
gevangen zat, waren de VS het
enige land waar we van hadden
gehoord. Het was duidelijk dat
China er bang voor was, en
daarom hadden we onze hoop
op de Amerikanen gevestigd.
Nu weet ik dat er veel andere
landen in de Verenigde Naties
zijn. Je kunt zeggen clat Jiang
Palden Gyatso: 'ik vluchtte omdat ik bang was dat ik van de honger
om zou komen'. foto GPD
gewoon een ander land be
zoekt."
Dat wil niet zeggen dat hij het
ermee eens is. „De Amerikanen
willen de verhoudingen met
China niet compliceren. Dat
vind ik zeer kortzichtig. De eco
nomie gaat nu voor, maar de be
langen zullen onvermijdelijk
botsen. Gelukkig bestaat er bij
het Amerikaanse publiek en in
het Congres grote steun voor de
Tibetaanse zaak. Uiteindelijk
moet president Clinton daar re
kening mee houden." Palden
mag zich dan niet als ambassa
deur zien, zijn woorden zijn heel
diplomatiek.
Zijn boek is dat niet. 'Het Vuur
onder de Sneeuw' (in het Land
van de Sneeuw smeult het ver
zet) is aangrijpend door zijn
eenvoudige, directe taalge
bruik. De lezer voelt machtel oze
woede opkomen als hij leest
over de gevreesde thamzing, de
communistische 'zuiveringsbij-
eenkomsten' waarop gevange
nen elkaar moesten aanklagen
en vervolgens afranselen. Op
die manier braken de Chinezen
de soli dariteit onder de celgeno
ten en hielden ze zelf schone
handen. Palden beschrijft hoe
hij na een mislukte vluchtpo
ging op bevel van de bewakers
onder handen werd genomen
door een overijverige medege
vangene, Thangtse: Hij prees de
partij en het socialisme en vroeg
toen: 'Waarom zou je willen ont
snappen?' 'Ik ben gevlucht om
dat ik bang was dat ik van de
honger om zou komen', ant
woordde ik. Thangtse gaf me
een harde klap op mijn linker
wang en ik sloeg tegen de grond.
Hij legde zijn hand op mijn nek
en duwde mijn gezicht in het
stof. Hij zei: 'De aarde is de par
tij en de blauwe lucht is het volk.
Tussen hemel en aarde bestaat
geen uitweg.'
Palden werd een 'grote-schuld-
gevangene'. Tijdens de Culture
le Revolutie van 1966, toen de
Tibetanen hun gebruiken moes
ten afzweren en de Rode Gardis
ten bloedig huishielden, kreeg
hij het als monnik zwaar te ver
duren. Tientallen keren werd hij
aan een thamzing onderworpen.
Sommigen zag hij sterven onder
de slagen van hun medegevan
genen. Die vreesden dat als ze
niet hard genoeg tekeer zouden
gaan, ze ervan zouden worden
beschuldigd het socialisme niet
enthousiast genoeg te omar
men. Anderen pleegden zelf
moord omdat ze het niet meer
aankonden.
Hoe voelt dat, als je je land- en
lotgenoten moet mishandelen?
Palden zucht: „Er waren twee
soorten thamzing. Bij aanvallen
op individuen ben ik gelukkig
niet betrokken geweest, wel bij
de algemene sessies. Maar daar
moest iederéén leuzen roepen en
de vuisten in de lucht steken.
Daar lachten we later zelfs om.
Zolang de ander je niet haat
voor wat je jegens hem hebt ge
daan, hoef je er geen wroeging
over te hebben."
Palden was nog blij dat hij in de
gevangenis zat. Van zijn naaste
familie, rijke landbezitters,
overleefde bijna niemand de
zuiveringen. Zijn twee zussen
klaagden hun vader aan, die
werd geëxecuteerd. Toen Pal
den in 1992 vrijkwam zocht hij
zijn half verlamde stiefmoeder
op, die in een donker kamertje
op bed lag: 'Zoveel leed,' zei ze
en* de tranen stroomden over
haar wangen.
Toch koestert hij geen haat te
gen de Chinezen. „Het belang
rijkste voor een monnik is het
volgen van het geestelijke ad
vies van Boeddha: woede kan
geen woede overwinnen. Dat
kan alleen door vreedzame mid
delen. Ik kan niet vragen dat
mensen die mij martelden ook
gemarteld moeten worden. Ik
wil met mijn verhaal vertellen
dat niemand in de wereld dit
mag doormaken."
Palden Gyatso met Tsering Shakya:
Het Vuur onder de Sneeuw
Uitgeverij Luitingh-Sijthof
303 blz. Prijs f34,90.
Collaborateur
Twintig jaar gevangenisstraf
is geëist tegen een 35-jarige
Terneuzenaar die in 'de oor
logsjaren bekend stond als de
schrik van Zeeuws-Vlaande-
ren. De man werkte tijdens de
bezetting in dienst van de
Duitsers als chauffeur voor de
SD. Hij hielp mee bij arresta
ties en huiszoekingen en zou
gevangenen: hebben mishan
deld. De man werd hierdoor
volgens de aanklager de meest
gehate man van Zeeuws-
Vlaanderen. Enkele tientallen
mensen waren als getuigen op
geroepen.
Geestenjagers
Britse geestenjagers koesteren
hoop op een nieuwe verschij
ning van de 'zwarte dame van"
Windsor Castle', die bij helder
maanlicht langs de kantelen^
pleegt te wandelen. Volgens
velen is het de geest.van konin
gin Elisabeth die in 1603 is ge-^
storvcn. De geest vertoont zich
vooral wanneer er wisselingen
zijn van het personeel. Wan
neer prinses Elisabeth na haard
huwelijk met Philip Mount-
batten het kasteel betrekt is erC
weer sprake van zo'n wisse-r
ling. De geestenjagers staan alP
in de startblokken. h
b
Gemeentekas leeg
De kas van de gemeente
Eethen is verduisterd. De
geldkist is inmiddels terugge-
vonden in een sloot. De kisty
was opgebroken en geleegd, y
Uitgever:
W. F de Pagter
Hoofdredacties
A. L, Oosthoek
M. van Zuilen (adjunct)
Centrale redactie:
Postbus 18,
4380 AA Vlissingen,
Tel. (0118) 484000;
Redactiefax: (0118) 470102.
's avonds op zondag t/m
vrijdag: vanaf 19.00 uur.
in het weekeinde:
verwijzing via de
telefonische boodschap
op de kantoren.
Vlissingen;
Oostsouburgseweg 10,
Postbus 18,
4380 AA Vlissingen.
Tel. (0118) 484000.
Goes: Voorstad 22,
4461 KN Goes.
Tel. (0113) 273000.
Terneuzen: Axelsestraat 16,
4537 AKTerneuzen.
Tel. (0115) 694457.
Axel: Nassaustraat 15,
4571 BK Axel,
Tel. (0115) 568000.
Zierikzee: Oude Haven 41
4301 JK Zierikzee.
Tel. (0111)415380.
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17,00 uur-
Openingstijd Zierikzee
8.30-17.00 uur.
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10;30 uur.
City OnLine Internet
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
http://www.city.nl
e-mail: pzcredcity1@pzc.nl
Bezorgklachten: maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 14.00 uur:
op de kantoren door de klacht in te
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen.
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20.30
tot 22.00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22.00 uur:
Tel. (0118) 484000.
Fax(0118)470100.
Abonnementsprijzen:
per kwartaal 92,85,
franco per post 122,00;
per maand ƒ34,00
per jaar 356,50,
franco per post/471,50
bij automatische afschrijving
per termijn 1,50 korting
losse nummers
maandag t/m vrijdag 1,75,
zaterdag 2,50 p.st. (alle
bedragen inclusief 6 pet. btw).
Postrek.nr,. 3754316
t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen.
Advertentietarieven:
180 cent per mm; minimumprijs
per advertentie 27,-;
ingezonden mededelingen
2,5 x tarief.
Voor brieven bureau van dit blad
7,-meer.
Volledige tarieven met
contractprijzen op aanvraag
(alle advertentieprijzen
exclusief 17,5 pet, btw).
Giro: 35 93 00, Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant B V.
Vlissingen
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV
Wegener Arcade NV
