Halve eeuw technisch onderwijs
Boekje herinnert aan helpende
medemensen in moeilijke jaren
SlDrie dagen feesten
Nu of nooit voor
krekengebieden
in de grensstreek
PvdA bepleit impuls
jcomomie westen
rïeeuws-Vlaanderen
iPZC
zeeland
17
ITS Vlissingen kwam van de grond na brief aan koningin Wilhelmina
Initial VAREL
Religie in Derde Wereld
moet rekening houden
met plaatselijke situatie
zaterdag 1 november 1997
or Richard Hoving
JSSINGEN - De aarzelingen
raj bedenkingen waren groot
nkn
in 1947 in Vlissingen een
^ddclbare Technische School
W opgericht. De inspecteur-
'eheraal voor het Nijverheids
onderwijs vond het ronduit een
a<cht idee. In Vijftig jaar bij de
;aÜ. Geschiedenis van de HTS-
ssingen 1947-1997 beschrijft
0Iddelburger Erik de Vries
-s\arom de initiatiefnemers
•et bij stuk hielden en zodoen-
V(de basis legden voor de huidi-
E« Technische en Maritieme
n culteit De Ruyter van de Ho-
3lschool Zeeland.
Het was het bestuur van de Zee
vaartschool in Vlissingen dat in
januari 1947 tot ieders verba
zing een verzoek richtte aan ko
ningin Wilhelmina om de op
richting van een Middelbare
Technische School goed te keu
ren. In Goes, Middelburg en
Temeuzen waren dergelijke
plannen eerder al op niets uitge
lopen. De overheid was niet
overtuigd van de noodzaak om
een technische opleiding in de
provincie Zeeland aan te bie
den. De inspecteur-generaal
voor het Nijverheidsonderwijs
liet de Vlissingse initiatiefne
mers weten dat hij het niet zin-
Vol vond om in een overwegend
vak de Vries, schrijver van het gedenkboek over vijftig jaar tech-
>asch onderwijs in Vlissingen.
E
n( VLISSINGEN - De vereniging van technische studenten aan
mde Hogeschool Zeeland, Quadrivium, grijpt het gouden jubi-
cleum van het hoger technisch onderwijs in Vlissingen aan om
F.een drie dagen durend feestje te bouwen. Dat begint woens-
le dagavond in het Arsenaaltheater. Daar treden dan de pop-
n groepen Bl/of en Pater Moeskroen op. Dit concert begint om
dl 21.00 uur en is, zoals ook alle andere festiviteiten, voor ieder-
eleen toegankelijk.
xn Donderdag vindt in en om de hogeschool een evenementen
dag plaats. Belangstellenden kunnen dan meedoen aan een
:okeur van spellen en activiteiten. Tot de attracties behoren la-
josergames, quadraces, sumoworstelen en wandklimmen. De
;e evenementendag duurt van 10.30 tot 16.00 uur. Donderdag-
at avond staat een kroegentocht op het programma.
•ilVrijdagmiddag, voor het begin van de officiële jubileumre-
vceptie, sluiten de studenten de festiviteiten af met een brun-
tti che. Tijdens de receptie, waarop het gedenkboek wordt gepre-
1 senteerd, houdt de inspectrice hoger onderwijs, A Nooij, een
n korte toespraak. Namens de hogeschool spreken L. Labruyère
ae (voorzitter van de College van Bestuur) en A Comelisse (di-
?t recteur van de technische en maritieme faculteit).
Lij
agrarisch gebied een technische
school op te richten.
Het verzoek van de bestuurders
van de Zeevaartschool was wel
overwogen, legt De Vries uit in
het eerste hoofdstuk van Vijftig
jaar bij de tijd. Zeeland zat kort
na de oorlog te springen om
middelbaar opgeleide technici.
Er werd, vooral op Walcheren,
volop gewerkt aan het herstel
van de schade uit de oorlogsja
ren. Geschoolde vaklieden kwa
men er genoeg van de Techni
sche Hogeschool in Delft, maar
het middenkader had dringend
versterking nodig. De oprich
ting van een MTS in Zeeland lag
dan ook voor de hand, aldus De
Vries.
Geld
De inspecteur-generaal ging
uiteindelijk overstag. De Vries
geeft hier twee redenen voor.
„Het bestuur van de Zeevaart
school wees op de industriële
centrumfunctie van Vlissingen
en had in tegenstelling tot eer
dere plannenmakers weinig
geld nodig omdat de MTS ge
bruik kon maken van de facili
teiten van de Zeevaartschool."
De eerste lichting van de MTS
bestond in 1947 uit 24 leerlin
gen. De lessen werden gevolgd
in het voormalige Burgerwees
huis aan de Badhuisstraat. Het
gebouw van de Zeevaartschool
aan de Boulevard Banckert was
zo zwaar getroffen in oorlog dat
het pas in 1953 weer in gebi'uik
kon worden genomen.
De Zeeuwse MTS sloeg aan. In
1948 verdubbelde het aantal
leerlingen. Drie jaar later werd
het aantal aangeboden oplei
dingen uitgebreid. Naast werk
tuigbouwkunde kon er vanaf
1951 ook weg- en waterbouw
kunde worden gestudeerd. In
1955 telde de MTS meer dan 150
leerlingen.
De beginjaren van de MTS, die
in 1957 werd omgedoopt tot
HTS-Vlissingen, staan uitvoe
rig beschreven in Vijftig jaar bij
de tijd. Aan archiefmateriaal
had De Vries dan ook geen ge
brek. „Mijn belangrijkste bron
nen waren de jaarverslagen. Die
geven de ontwikkelingsgang
van de school stapje voor stapje
weer."
Eerste paal
Een belangrijk moment in de
geschiedenis van de HTS was
het afscheid van de Zeevaart
Nico Veldhuis, voorzitter van de studentenvereniging van de HTS. doopte in 1965 de eerste paal voor
het nieuwe HTS-gebouw met een fles champagne. foto archief PZC
school in 1955. De technische
school had zich bewezen. In af
wachting van een eigen gebouw
verhuisden de HTS'ers naar een
aantal houten noodlokalen aan
Verlengde Hobeinstraat. Op 1
maart 1965 werd de eerste paal
voor een eigen onderkomen aan
de Edisonweg geslagen. Het
duurde nog tot november 1968
voordat het gebouw officieel in
gebruik kon worden genomen.
De ontwikkelingen vanaf het
begin van de jaren zestig heeft
De Vries mede op basis van zijn
eigen ervaringen beschreven. In
1963 kreeg hij op 23-jarige leef
tijd een aanstelling als docent
Engels en Nederlands aan de
HTS. De Vries erkent ruiterlijk
dat zijn persoonlijke betrok
kenheid bij de HTS afbreuk
doet aan de objectiviteit van
Vijftig jaar bij de tijd. „Het is
geen gedegen historische studie
geworden, maar een gedenk
boek voor iedereen die de afge
lopen decennia met de HTS te
maken heeft gehad." Een veer
tig pagina's tellende lijst met
namen van docenten, studenten
en andere betrokken onder
streept het uitgangspunt van De
Vries. Het gedenkboek wordt
vrijdag 7 november tijdens de
jubileumreceptie gepresenteerd
en ligt een dag later in de boek
handel.
De geschiedenis van de HTS-
Vlissingen is geen schokkend
relaas geworden. Het samen
gaan van de HTS met de School
voor Fysiotherapie en de HEAO
eind jaren zeventig had wel eni
ge voeten in de aarde, maar
wordt door de De Vries slechts
kort aangestipt. De fusie tussen
alle Zeeuwse instellingen voor
hoger beroepsonderwijs, die de
gemoederen vanaf 1984 drie
jaar lang danig bezig heeft
gehouden, komt er eveneens be
kaaid vanaf. De soms opmerke
lijke activiteiten van de studen
tenvereniging van HTS krijgen
daarentegen ruim aandacht.
De naam HTS bestaat sinds
twee jaar officieel niet meer op
de Hogeschool Zeeland. De
ruim zeshonderd leerlingen van
de vier technische opleidingen,
bouwkunde, elektrotechniek,
weg- en waterbouwkunde en
werktuigbouwkunde, zijn on
dergebracht in de Technische en
Maritieme Faculteit De Ruyter.
De Vries ziet de toekomst van
het technisch onderwijs aan de
Hogeschool Zeeland ziet met
vertrouwen tegemoet. „Goed
hoger technisch onderwijs is
onmisbaar in de moderne sa
menleving en een belangrijke
voorwaarde voor welvaart en
welzijn."
Erik de Vries, Vijftig jaar bij de tijd.
Geschiedenis van de HTS-Vlissin-
gen 1947-1997, uitgever Den Boer-
IDe Ruiter, ISBN 90.74576.17.6,
pag. 139, f29,90.
door Wout Bareman
GENT - De kreken worden
opgeschoond, het landschap
wordt aangepakt en ook het
milieu wordt verbeterd.
Kortom, als het nu niet goed
komt met het grensover
schrijdende krekengebied,
komt het nooit meer goed. Na
jarenlange studies en de pre
sentatie van prachtige rap
porten en veelkleurige kaar
ten, is het nu tijd voor de
daadwerkelijke aanpak van
de hier en daar verkommerde
krekengebieden. Het begin-
signaal klonk vrijdag, tij
dens een symposium in Gent.
Daar werd het beleidsplan
'Grensoverschrijdend Kre
kengebied' gepresenteerd en
besproken. Het plan is de
vrucht van vier jaar voorbe
reidend onderzoek, gesubsi
dieerd door de Euregio
Scheldemond. Natuur, land
schap, landbouw en toeris
me... ze moeten de komende
jaren stuk voor stuk een
plaatsje krijgen in dat kre
kengebied. In de middaguren
ageerde een landbouwverte-
genwoordiger overigens te
gen opmerkingen van Thijs
Kramer van de Zeeuwse Mi
lieufederatie (ZMF) dat
vooral de landbouw zorgt
voor vervuiling van de kre
ken. Maar hij had, reageerde
Kramer direct, niet goed ge
luisterd. De landbouw kan -
legaal, met goedkeuring van
de overheid - haar goddeloze
gang gaan als het gaat om za
ken als overbemesting, fos-
fatisering en andere vormen
van vervuiling. „Ja, ja...
klonk het door de microfoon
vanuit de zaal, dus de land
bouw is weer de boosdoener
Kramer: „Dat heb ik niet ge
zegd. Het gaat erom dat de
landbouw - met anderen-
zorgt voor vervuiling van het
oppervlaktewater. Kijk naar
het mestprobleem en de ge
volgen daarvan. De overheid
staat dat toe. Dus verwijt ik
het de landbouw niet, maar
plaats ik vraagtekens bij het
overheidsbeleid." Kramer
pleitte voor intensief overleg
tussen milieuorganisaties,
landbouw en andere instan
ties om samen de problemen
aan te pakken. „We moeten
niet blijven hangen in alle
mogelijke soorten van dis
cussies."
Sleutelrol
Voor de landbouw die. vol
gens universitair medewer
ker Dirk Boeye uit Antwer
pen, in de voorbereiding van
het beleidsplan te weinig is
betrokken, is een sleutelrol
weggelegd. Nederland is al
langer bekend met het feno
meen van agrarisch natuur
beheer, Vlaanderen begint
daar nu mee Polderbesturen
en waterschappen raken er
mee vertrouwd. Dat moeten
we nu snel verder uitbouwen,
klonk het enthousiast. Het
krekenplan zelf werd posi
tief ontvangen. Bijvoorbeeld
door dijkgraaf Conny Alme-
kinders van het waterschap
Het Vrije Sluis dat al ver
schillende zuiveringsprojec
ten op stapel heeft staan.
Binnen nu en vijf jaar wordt
het allemaal beter, verzeker
de hij. Thijs Kramer bleek
minder optimistisch. ,.Op
zich is het prima dat er nu
eindelijk iets gebeurt, dat
niet blijft bij een beleidsplan
alleen, maar dat er ook uit
voeringsplannen op tafel lig
gen. Maar ik verwacht echt
niet dat we snel weer in de
kreken kunnen zwemmen,
laat staan dat we daar een ot
ter zullen tegenkomen. Voor
al de landbouw zal nog een
enorme inspanning moeten
doen om zaken recht te trek
ken. En er zal nog ontzettend
veel tijd overheen gaan voor
het zover is."
Begeleiding
De Zeeuwse gedeputeerde
Lous Coppoolse (Euregio-
voorman) bepleitte de instel
ling van een stuurgroep die
het veldwerk moet gaan be
geleiden. „Er is nu sprake
van een convenant, maar dat
vind ik te zwak. Je moet meer
instrumenten hebben om
adequaat te kunnen hande
len. Een stuurgroep met
daarin alle betrokkenen lijkt
me een prima zaak."
Advertentie
Vestiging Goes/Terneuzen
.ivingstoneweg 42, 4462 GL Goes
-Telefoon: (0113) 21 20 33
(0115) 617631
-Telefax: (0113) 23 29 98
(0115) 61 13 81
s^1et 19 vestigingen door héél Nederland dag
d
;d
BORG gecertificeerd
INBRAAKBEVEILIGING
BRANDBEVEILIGING
TOEGANGSCONTROLE
TERREINBEVEILIGING
VIDEO-OBSERVATIESYSTEMEN
SECURITY MANAGEMENTSYSTEMEN
ALARMCENTRALESERVICE
SERVICE EN ONDERHOUD
nacht bij u in de buurt!
10 J
9or Marcel Modde
c
otESKENS - De PvdA-staten-
"ictie heeft grote zorgen over
?e toekomst van de economie in
l^st-Zeeuws-Vlaanderen. Niet
4een wordt een belangrijke
-6er gelaten door het schrappen
de huidige veerdienst, ook
vstaat nog steeds de vrees voor
Uiting van de vismijn in Bres-
ns, zo is de sociaal-democra-
a vrijdag duidelijk geworden
een werkbezoek. Delegatie
der en gedeputeerde D.
uinooge heeft toegezegd in
t nieuw sociaal-economisch
ïerjarenplan, extra aandacht
zullen besteden aan impulsen
or het kustgebied,
twel in noordelijke als zuide-
ke richting dreigt de Zeeuws-
aamse kuststreek aansluiting
gaan missen. Het autoveer
irdt opgeheven en ook de be-
ngrijkste aansluiting met de
cpressweg (België) bij Aar-
nburg verdwijnt. Daarnaast
mpt de handelshaven van
eskens met aanslibbing. Re
in temeer om de huidige infra
structuur en de bereikbaarheid
van de dragende kernen te ver
beteren, opdat nieuwe bedrij
vigheid kan worden aangetrok
ken, vindt PvdA
De statenfractie deelt de visie
van de plaatselijke bedrijfsbe
langenvereniging (BBV) dat het
dorp gebaat is bij de snelle aan
leg van een rondweg, met name
voor het vrachtverkeer. Ook
moet er een betere verbinding
komen met het bedrijventerrein
en de haven en mag de prijs voor
een overtocht met het toekom
stige fiets-voetveer maximaal
een knaak worden, maakten de
fractieleden kenbaar.
Daarnaast heeft de BBV de pro
vinciale politici aangespoord
een vuist te maken tegen de
dreigende concentratie van de
Zeeuwse vismijnen. Sluiting
van de mijn in Breskens zou gro
te gevolgen hebben voor de
werkgelegenheid, is de PvdA
het met de vereniging eens.
Bruinooge probeert de Zeeuwse
mijnen op één lijn te krijgen om
zo een duidelijk geluid naar
'Den Haag' te laten horen.
door Mieke van der Jagt
COLIJNSPLAAT - Morgen
drieënvijftig jaar geleden re
den Canadezen Colijnsplaat
binnen. Op die dag kwam er
een einde aan een moeilijke en
onzekere periode van ruim
twee jaar voor de familie Po
lak uit Middelburg, maar ook
voor de familie Groenleer uit
Colijnsplaat. De Colijnsplaat-
se voddenboer Kees Groenleer
liet de joodse familie Polak,
met wie hij voor de oorlog een
zakelijke relatie had onder
houden, als vanzelfsprekend
bij hem onderduiken. Over die
periode schreef de kleinzoon
van Kees Groenleer, Gert
Groenleer, een boekje: In veili
ge haven.
Het zijn de getuigenissen van
de familie Groenleer en de fa
milie Polak en van vele inwo
ners van Colijnsplaat, die de
voddenboer en zijn gezin hiel
pen om te doen wat hij be
schouwde als zijn menselijke
plicht.
Gisteren werden tijdens een
bijeenkomst in De Brug in Co
lijnsplaat de eerste exempla
ren van In veilige haven
aangeboden aan Adriaan
Groenleer en Ada Overman-
Polak. Adriaan Groenleer is de
zoon van Kees, die al voor de
onderduikperiode van alles
ondernam om de Middelburg
se familie, die gedwongen was
om naar Amsterdam te verhui
zen, naar Colijnsplaat te krij
gen. Dat lukte uiteindelijk met
valse persoonsbewijzen en de
hulp van de schippersfamilie
Engelvaart.
Adriaan (links) en Gert Groenleer bekijken samen met Ada Overman-Polak het eerste exemplaar
van In veilige haven. foto Willem Mieras
Adriaan Groenleer was dege
ne die elke dag op pad ging om
voedsel en kleding te regelen
voor de ondei'duikers en die
ook nog zorgde dat een van de
kinderen Polak, Sarah, in het
concenti-atiekamp pakjes
kreeg. Die hebben er mede toe
bijgedi-agen dat Sarah elf
kampen in Nedex-land en
Duitsland overleefde.
Wat opvalt in het sober ge
schreven boekje, is dat nie
mand uit weelde handelde en
zeker niet om er zelf beter van
te worden. De familie Groen
leer nam vader en moeder Po
lak en hun twee kinderen, Ada
en Lion, op omdat ze vonden
dat je dat doen moest voor je
medemens en omdat ze van
mening waren dat ze er in hun
kleine behuizing wel plaats
voor hadden.
In veilige haven telt 64 bladzij -
den en is geïllustreerd met fo
to's en documenten uit fami
liecollecties en archieven. Het
boekje is uitgegeven bij ADZ
in Vlissingen, waar het ook te
bestellen is. De gemeente
Noord-Beveland stelt het be
schikbaar aan alle leerlingen
van de achtste gi-oepen van het
basisonderwijs in de gemeen
te.
rA604i p/mw. jn€en week nww
nyri Müpet&i KtarnzN. fhjnbu
IK w&® VMMIE
PuBUClTB/r RoNPbV) fZec&AMSAT/e
tz&veéANisAve en H&~is€Hew\e)4P6eweu) H
ONS é>&WGST...
COR DE JONGE
NORB&kT/jflEfc WANPFWATCPJEH/AfSES H£BT
SF/Ü5ÓKZS WlU&i EeWWfT'éöV-
door Henk Postma
MIDDELBURG - Godsdiensten
worden zowel gebruikt om een
volk te onderdrukken als om het
te bevrijden. In het ene geval
speelt religie de gevestigde orde
in de kaart, in het andere geval
voedt ze de revolutie. Dat hangt
vaak van de omstandigheden af.
Wie met ontwikkelingssamen
werking bezig is, doet er goed
aan daar rekening mee te hou
den. Anders gebeuren er onge
lukken.
Dat was gistermiddag de teneur
van de betogen die werden afge
stoken tijdens de studiemiddag
'Ontwikkeling en Religie', die
het Zeeuws centrum voor intex--
nationale ontwikkeling (COS)
op touw had gezet in de Zeeuw
se Bibliotheek. „Is religie een
motor of een belemmexing voor
ontwikkeling?", zo luidde de
hamvraag. Een eenduidig ant
woord bleek niet te geven.
De studiemiddag werd bijge
woond door enkele tientallen
leden van vrijwilligersorgani
saties die zich bezighouden met
hulp aan de Dex-de Wereld,
vluchtelingenwerk, begeleiding
van minderheidsgroepen en
verdediging van mensenrech
ten.
De gereformeerde predikant
Cocky van 't Leven noemde het
van essentieel belang dat religi
euze organisaties samenwer
king zoeken warxneer ze zich in
hetzelfde gebied met ontwikke
lingshulp bezighouden. Haar
ervaringen in het Afrikaanse
land Gambia "hadden uitgewe
zen dat anders tweedx-acht on
der de bevolking wordt gezaaid.
De islamitische meerderheid
van de bevolking keek al gauw
met scheve ogen naar de christe
lijke minderheid, toen die met
financiële steun van buiten
landse christelijke organisaties
een waterput sloeg en met een
tuinbouwproject begon.
Kritisch
Theologie-student P. van der
Harst, die jarenlang in Nicara
gua werkte, hield een zeer
genuanceerd betoog met de
strekking dat de invloed van re
ligieuze bewegingen op de sa
menleving zeer divers kan zijn.
Zijn advies: „Wees in het con
tact met andersdenkenden niet
zoetsappig, maar blijf kritische
vragen stellen, zowel naar het
eigen geloof als naar dat van de
ander."
De Zeeuwse consulent voor
minderheden Hayati Akdag
noemde het een misverstand dat
godsdiensten de tradities en
culturele waarden van volkeren
vertegenwoordigen. „De tradi
ties en gewoonten van de volke-
ï-en in Klein-Azië zijn ouder dan
christendom of islam." Volgens
hem is religie doorgaans een rem
op ontwikkeling. „Dat ik hier
vrijuit kan praten, heb ik te dan
ken aan de mensen die hun ver
zet tegen de dogma's van de kerk
met de brandstapel hebben
moeten bekopen."
FNV praat
in Vlissingen
over eigen
grondslag
VLISSINGEN - FNV-le
den kunnen woensdag 12
november tijdens een bij
eenkomst in Campus de
Ruyter te Vlissingen dis
cussiëren over de FNV-
Grondslag. Dit jaar werd
de eerste FNV-Grondslag,
waarin de vakbond haar
bestaansgrond formu
leert, herzien. De eerste
Grondslag dateert uit
1981 en ademde nog sterk
de opvattingen uit de ja
ren zeventig. Riet Teeuw-
sen en Els Bos (districts
hoofd Zeeland/Brabant
FNV) houden een inlei
ding. De avond begint om
19.30 uur.
In de nieuwe Grondslag
wordt het oude ideaal van
radicale maatschappij
hervorming verlaten. De
kapitalistische markteco
nomie wordt geaccep
teerd omdat zij voor een
deel tegemoetkomt aan de
verlangens en behoeften
van mensen.
De kwalijke gevolgen
moeten echter nog wel be
streden worden. Niet alle
idealen van toen zijn ver
worpen. Aan die van
gelijkwaardigheid, soli
dariteit, vrijheid en recht
vaardigheid voegt de
Grondslag van 1997 nog
een vijfde toe, namelijk
duurzaamheid. Respect
voor de natuur in de ma
nier waarop geprodu
ceerd en geconsumeerd
wordt.
