Buren moeten van elkaar leren
PZC
Circuscapriolen op
jubileum De Kring
ZMF heeft voor 1998
waslijst aan plannen
i|X
Ziekenfondspatiënt
mag over de grens
voor behandeling
zeeland
17
Nieuwe imam in Terneuzen wijst ouders op belang van kennis
Gehandicaptenprijs bedrijfsleven
T'mw ftecee zei alvj"m muziek en
zai&eenier,hetlev&lhapeeeiium3z.''t
en m weet I//VY 6eivee ais &sen anpbe
wat wnpje -rgouu£ntv<yi: samen lêvffl
toe je niet alleen
zaterdag 18 oktober 1997
door Marcel Modde
TERNEUZEN - Een pakje
Marlboro sigaretten gaat rond.
Imam S. Yalcin, sinds januari
hoofd van de moskee in Terneu
zen, slaat het aanbod vriende
lijk af. Hij moet immers het goe
de voorbeeld geven. En wat hem
betreft moet die rol tot in de
kleinste details worden vervuld.
Dat wordt ook van hem ver
wacht. Door de koran, door de
Turkse gemeenschap, door de
organisatie die hem heeft uitge-
Studiedag COS
over religie en
ontwikkeling
MIDDELBURG - Het Centrum
voor Internationale Samenwer
king Zeeland (COS-Zeeland)
houdt vrijdag 31 oktober een
studiedag over ontwikkeling en
religie in de Zeeuwse Biblio
theek in Middelburg. Er zijn
twee deskundigen uitgenodigd
die vanuit verschillende invals
hoeken het thema inleiden.
Cocky van 't Leven, predikant
in dienst van de Gereformeerde
Kerken in Nederland voor ont
moeting met moslims, zal speci
fiek ingaan op de relatie tussen
Christendom en Islam. Zij was
via de Raad van Kerken werk
zaam in West-Afrika bij het In
stituut voor Christen-Moslim
relaties. De tweede inleiding
wordt gegeven door drs. P. van
der Harst. Hij werkte inNicara-
gua en bij verschillende ontwik
kelingsorganisaties in Neder
land. Op dit moment studeert
hij theologie.
Aansluitend wordt naar de
Zeeuwse situatie gekeken. Wat
is de invloed van religie op de
ontwikkeling van een samenle
ving? Daarover wordt gediscus
sieerd door de inleiders, de zaal
en enkele deskundigen uit de re
gio. Onder hen is Hayati Akdag,
consulent minderheden bij de
stichting Volksgezondheid,
Maatschappelijk werk en Cul
tuur Zeeland.
De dag is bedoeld als scholing
voor vrijwilligers en beroeps
krachten op het terrein van
internationale ontwikkelings
samenwerking, in het vluchte
lingenwerk, instellingen van en
voor minderheden en allochto
nen en rond mensenrechten.
zonden naar Nederland, maar
bovenal verlangt hij het van
zichzelf.
De 31-jarige Yal?in (getrouwd
en vader van twee dochters) is
wat kan worden genoemd een
theologisch zwaargewicht. In
1984 voltooide hij zijn leergang
tot voorganger in het rituele ge
bed, vijf jaar later gevolgd door
een nog hogere spirituele oplei
ding. Dat juist hij in Terneuzen
•is geplaatst, heeft niets met een
specifieke situatie te maken,
laat de imam via een tolk weten.
Hij waagt zich niet aan uitspra
ken of de Zeeuws-Vlaamse
Scheldestad een moeilijk gebied
vormt om in te werken en of er
sprake is van een relatief grote
achterstandsituatie. Een verge
lijk binnen.dat kader is voor
hem ook lastig, omdat Terneu
zen de eerste Nederlandse stad
is die hij onder z'n hoede heeft
gekregen. „Voor mij is dat irre
levant. Ik ben opgeleid om dit
werk te doen. Waar, maakt niet
uit."
Toch heeft Yalfin in tien maan
den tijd flink de bezem door zijn
winkel gehaald. Hij vindt dat
ouders meer verantwoordelijk
heid moeten nemen, meer be
trokkenheid moeten tonen voor
de school of de peuterspeelzaal
waar hun kinderen naar toe
gaan. „Gabriëls eerste bood
schap aan de profeet Moham
med was dat hij altijd moest
blijven leren. Dat betekent dat
iedere moslim die plicht ook
heeft ten opzichte van zijn na
komelingen. Het enige waarde
volle dat een mens zijn kind kan
nalaten, is zijn kennis.
Praatavonden
Om zijn gemeenschap daarvan
goed bewust te maken heeft de
imam van Terneuzen een reeks
van bijeenkomsten georgani
seerd. Twee van die praatavon
den zijn inmiddels achter de
rug. Met succes, aldus Yalcin.
„Ouders weten te weinig wat er
allemaal op de scholen gebeurt,
wat ze leren, hoe ze leren. En als
ze het zelf niet weten, kun je er
ook weinig mee doen om je zoon
of dochter te helpen. Dat is nu
aan het veranderen. Ik heb me
als doel gezet daar echt achter
aan te zitten. Dat wil zeggen, in
het algemeen. Het is niet een
probleem waar alle Turkse ge
zinnen in Terneuzen mee wor
stelen."
Maar het blijft niet bij het be
lang van het onderwijs dat op de
bijeenkomsten wordt aange
sneden. Allerlei situaties wor
den bij de hoorn gevat, zodat sa
men kan worden gekeken naar
de noodzaak en mogelijkheden
van oplossingen.
Buren
„Mijn belangrijkste doel is de
mensen iets te leren. Hen onder
wijzen over het geloof en de
cultuur, zodat ze zich bewust
blijven van hun afkomst. In Ter
neuzen leven zo'n tweehonderd
Turkse gezinnen. Dat zijn onge
veer duizend mensen. De kern is
hier j aren geleden komen wonen
als gastarbeider. Hun kinderen
zijn inmiddels op de Nederland
se scholen geweest en hebben
diploma's gehaald. De meesten
werken. Ze vormen dus een be
langrijke groep van deze sa
menleving. Dus is het nodig dat
ze niet alleen weten van onze ei
gen cultuur, maar ook van de
Nederlandse gebruiken. We zijn
buren, die mogen nooit langs el
kaar heen leven. Dat zou ver
keerd zijn. En daarom is het net
zo belangrijk dat wij Nederlan
ders iets kunnen bijbrengen
over de Turkse cultuur.
Het is aardig druk die vrijdag
middag in de moskee van de Is
lamitische Vereniging aan de
Leeuwenlaan. Klokslag twee
uur begint de belangrijkste ge
bedsdienst van de week. De
twee- voormalige lokalen van
het ROC Westerschelde ruiken
nognaarverf. De verdieping bo
ven. de eigenlijke gebedsruimte,
is doordrongen van de geur van
een versgelegd, dik, donker
blauw tapijt. In de verpozings
ruimte op de begane grond, in
clusief klein Amerikaans biljart
en een thee- en koffiebar, han
gen de Turkse en Nederlandse
vlag gebroederlijk naast elkaar
aan de muur.
De verbouwing is nog in volle
gang. Wanneer alles er op en er
aan zit, volgt de officiële ope
ning, inclusief een open dag
voor omwonenden en andere
belangstellenden. Afgelopen
dinsdag vond alvast een eerste
kennismaking plaats met een
groep buren uit de directe omge
ving. Bedoeld om eventuele
misverstanden over de vesti
ging van een moskee in hun
straat uit de1 weg te ruimen.
Geen snerpende boodschapper
bijvoorbeeld die vijf maal daags
de moslim vanaf een minaret
oproept tot gebed. Bedoeld ook
door Yalcin om er bij de automo
bilisten onder zijn mensen op
aan te dringen toch vooral de
parkeerregels te eerbiedigen.
Te krap
De Islamitische Vereniging Ter
neuzen nam in juli dit jaar haar
intrek in de linkervleugel van de
oude school. De ruimte kwam in
de plaats voor het vervallen en
bovenal te krappe pand aan het
Molenzicht, hartje binnenstad.
De lokalen worden in eerste in
stantie gehuurd van het Regio
naal Opleidings Centrum, dat
nog steeds de andere helft van
het gebouw in gebruik heeft als
dependance. Wanneer de
nieuwbouw van het ROC aan de
Zeldenrustlaan is voltooid
(naar verwachting in januari
1999), wordt de boel verkocht.
Yalgin lacht. Iets dat hij veelvul
dig en breed doet. Hij kwam, zag
en concludeerde dat er genoeg
werk voor hem in het verschiet
ligt. In principe is hij voor vier
jaar aangesteld in Terneuzen.
Of de Turkse gemeenschap na
die periode onder zijn geestelij
ke leiding wezenlijk zal zijn ver
anderd, durft de imam niet te
zeggen.
„Ik zal mijn best doen, het hier
goed aanpakken. Het mooiste
en beste te bereiken, is ons doel.
Waar mijn voorganger is ge
stopt, ga ik verder. Perfect krijg
je het nooit. In geen enkele ge
meenschap."
Imam S. Yalcin is sinds een aantal maanden het hoofd van de moskee in Terneuzen.
foto Charles Strijd
door Richard Hoving
GOES - Met een waslijst aan
projecten en aandachtspunten
hoopt de Zeeuwse Milieufede
ratie (ZMF) volgend jaar een
verdere bijdrage te leveren aan
het verbeteren van de leefomge
ving van Zeeland. In het
concept-werkplan 1998 staan
tientallen nieuwe activiteiten
opgesomd die met name gericht
zijn op duurzaam bouwen, na
tuur- en milieuvriendelijke
landbouw en terugdringen van
de mobiliteit. Een aantal lopen
de projecten, waaronder de
scholierencampagne "Blik op
Blik', wordt volgend jaar voort
gezet.
Door het inrichten van een zo
genoemde kluskeet bij de in
gang van tien grote Zeeuwse
doe-het-zelfzaken wil de ZMF
particulieren bewuster maken
van het milieuaspect bij het
klussen. Binnen de bouwwereld
bestaat volgens de milieufede
ratie de laatste tijd veel interes
se voor duurzaam bouwen. De
bekendheid en betrokkenheid
van particulieren hierbij is ech
ter nog gering. Dit terwijl er
steeds meer wordt geklust. In de
kluskeet krijgen zowel bezoe
kers als medewerkers van een
doe-het-zelfzaak informatie
over duurzame bouwmateria
len.
Promoten
Om consumenten aan te zetten
tot de aankoop van milieuvrien
delijke producten houdt de
ZMF samen met winkeliersver
enigingen een actieweek onder
het motto 'Koop groen, natuur
lijk doen". Tijdens de week pro
moten winkeliers hun eigen
groene producten. Deze produc
ten zijn op een biologisch of mi
lieuvriendelijke wijze geteeld of
met een lage energie- en water
verbruik geproduceerd.
In aansluiting op de nota 'Dyna
miek en Vernieuwing' van land
bouwminister Van Aartsen wil
de milieufederatie meedenken
over de vraag hoe de Zeeuwse
landbouw uit het slop moet
worden gehaald. Hoewel de
ZMF aangeeft niet over dé op
lossing te beschikken, verwacht
ze veel van onderzoek naar na
tuur- en milieuvriendelijke
landbouw. De milieufederatie
wil daarnaast de biologische
landbouw ondersteunen, het
gebruik van bestrijdingsmidde
len beperken en de uitspoeling
van stikstof uit mest tegengaan.
Het terugdringen van het auto
verkeer blijft voor de ZMF in
1998 een belangrijk aandachts
punt. Het huidige project Duur
zaam Veilig, dat hoog op de
agenda van gemeenten, water
schappen en de provincie staat,
biedt volgens de federatie niet
alleen kansen maar ook bedrei
gingen. „De auto staat centraal,
de rest van de verkeersdeelne
mers moet zich daaraan aan
passen."
Evenwicht
Het werkplan 1998 is de laatste
uitwerking van het Beleidsplan
1994 tot 1999. In het beleidsplan
heeft de ZMF vastgelegd dat ze
streeft naar een duurzame sa
menleving waarin evenwicht is
tussen wonen, werken en re
creëren enerzijds en ruimte voor
natuur en milieu anderzijds.
Tijdens de jaarlijkse regiover-
gadering op woensdag 28 okto
ber in de foyer van het Ledelthe-
ater in Oostburg kunnen ZMF-
leden hun visie op het Werkplan
1998 geven. Naafloop van de le
denvergadering volgt een open
bare discussie over het project
Duui'zaam Veilig.
Bruinvissen
gaan naar huis
door Herre Stegenga
NEELTJE JANS - De bruinvis
sen Marco en Roy worden dins
dag 21 oktober weer terugge
bracht naar zee. Na een lange
verzorgingsperiode in Water
land Neeltje Jans worden ze
sterk genoeg geacht om op eigen
kracht verder te gaan. Een heli
copter van de Koninklijke
Luchtmacht zal het tweetal, dat
wordt voorzien van een satel
lietzender, naar een plek 80 ki
lometer ten noorden van de
Waddeneilanden vliegen.
Marco en Roy zijn 4 jaar oud en
arriveerden vorig jaar in Zee
land, na eerst te zijn opgevan
gen in het Dolfinarium in
Harderwijk. In het dolfijnenop-
vang- en researchcentrum op
Waterland Neeltje Jans wordt
het duo sindsdien voorbereid op
een terugkeer naar zee. In eerste
instantie zou dit vorig jaar al ge
beuren, toen bleken de bruin
vissen echter nog onvoldoende
in staat om voor hun eigen voed
sel te zorgen.
door Jacqueline Pons
GOES - In een echte circustent
aan het Molenplein in Goes gaf
de school De Kring vrijdag een
geweldig feest. Deze school
voor kinderen met spraak-,
taal- en gehoorstoornissen
vierde haar twintigjarig be
staan. Drie dagen lang waren
er volop activiteiten. Woens
dagmorgen mochten de leer
lingen op vossenjacht. De don
derdag stond in het teken van
sport en spel voor alle leerlin
gen; een reünie werd door ruim
driehonderd mensen bezocht.
Gisteren (vrijdag) was het
hoogtepunt. In circus Rigolo
werden kinderen zelf artiest.
De voorbereidingen en repeti-
tities in de loop van de morgen
waren voor de aspirant-arties
ten al even spannend als het
optreden zelf. Honderdzestig
kinderen en begeleiders pre
senteerden zich onder leiding
van clown Didi. In de piste ga
ven de leerlingen van drie tot
twintig jaar een wei-velende
show waar ruim 650 toeschou
wers hoorbaar van genoten.
Een aanhoudend meeklappen
en applaus vulden ruim twee
uur lang de circustent, vooral
bij de paradepaardjes, de
clowntjes en de leeuwenköning
Michello.
Nog harder werd het applaus
toen de kleinsten zich als de
sterkste mannen en vrouwen
ontpopten. Onder tromgeroffel
tilden zij, na het tonen van
spierballen en in de handen
spugen, met één hand en som
mige zelfs met één vinger tri
omfantelijk duizend kilogram
boven hun hoofd. De oudste
leerlingen besloten de voor
stelling als 'De Bad Boys' met
een spectaculaire trampoline
show. „Het was een fantasti
sche ervaring voor de kinderen
en medewerkers. Over dit cir
cus zal nog veel worden nage
praat", glunderde muziekleer
kracht Jannie Dieleman.
De kleine clowntjes van De
Kring genoten al tijdens de
voorbereidingen voor het grote
feest. foto Willem Mieras
door Willem van Dam
MIDDELBURG - Het Zeeuws bedrijfsleven heeft
de Zeeuwse Prijs Bevordering Integratie Gehan
dicapten gekregen. De ZIG-prijs 1996 werd aan
de werkgevers toegekend omdat zij zich in toene
mende mate bereid tonen om mensen met een ver
standelijke of lichamelijke handicap in dienst te
nemen.
De prijs werd vrijdag in ontvangst genomen door
directeur F Rijnberg van meubelfabriek Rijnberg
uit Hengstdijk. Bij dat bedrijf (18 personeelsle
den) werken vier licht vei-standelijk gehandicap
ten.
De Goese tennisvereniging 't Halve Maantje en de
De Vlissingsc burgemeester Van der Doef (1) over
handigt directeur F. Rijnberg van meubelfabriek
Rijnberg uit Hengstdijk de ZIG-prijs 1996. foto
Ruben Oreel
Bernadette Scoutinggroep, eveneens uit Goes,
moesten zichzelf gisteren troosten met een aan
moedigingsprijs. 't Halve Maantje was voorge
dragen omdat de vereniging tal van faciliteiten
voor rolstoeltennissers heeft getroffen; de club le
verde dit jaar zelfs een Nederlands kampioene
rolstoeltennis. De Bernadette Scoutinggroep was
genomineerd omdat zij enkele jaren geleden als
eerste padvindersgroep in Zeeland begon met het
aannemen van gehandicapte kinderen; voor hen
werd de accommodatie aangepast en er werden
speciale spelactiviteiten bedacht.
Dit jaar werdenin totaal negentien projecten aan
gemeld voor de ZIG-prijs, die vijf jaar geleden
door de Zeeu,wse Stichting voor Gehandicapten
beleid (ZSG) in het leven werd geroepen. Daar
mee hoopt de ZSG organisaties en instellingen te
stimuleren zich extra in te zetten om gehandicap
ten een betere plaats in de samenleving te geven.
Vorig jaar werd de prijs door de Stichting Arduin
gewonnen.
COR DE JONGE
sazeyik ken p!£
aeojis vyi mako ec&vs mist
rmijh
zah& ee niet, hetië\/eh had seen ums?
en m weet van 6ewee ais 6ben /vv£sf
wat jinpje tfolmensvaft--samen lb«v
toe je nier aujsen
'm Muziek en sotzey..ik ken pie
ji. l uepjes van mako castze niet
door Wout Bareman
ZELZATE - De dienstverlening
van de ziekenfondsverzekerin
gen in Zeeland en Vlaanderen
overschrijdt de grenzen.
Zeeuwse fondspatiënten werd
al jaren de mogelijkheid gebo
den voor bepaalde specialisti
sche behandelingen de grens
over te wippen. Ze kwamen dan
terecht bij specialisten in het
Universiteitsziekenhuis in Gent
of in het Sint Jans-hospitaal in
Brugge. Die mogelijkheden
worden nu verruimd. Daar
naast wordt Vlaamse patiënten
de kans geboden zich te vervoe
gen in het streekziekenhuis De
Honte in Terneuzen.
Met die regeling lopen de zorg
verzekeraars aan weerszijden
van de grens vooruit op nieuwe
Europese regelgeving, die het
mensen mogelijk moet maken
straks zelf te bepalen in welk
land ze hun kwalen laten be
handelen.
De zorgverzekeraars Christelij
ke Mutualiteiten en OZ, het
'ziekenfonds' in Zeeuws-Vlaan-
deren, West-Brabant en Rijn
mond, stelden vast dat grensbe
woners én grensarbeiders, of ze
nu de grens overtrokken om er te
gaan werken, vakantie te hou
den of zich te laten behandelen
door een geneeskundige, wer
den geconfronteerd met een
nauwelijks Yiog te beklimmen
papierberg. Om daarin veran
dering te brengen, sloegen ze de
handen ineen en vroegen een
Euregio-subsidie aan voor een
uniek project, dat het grensbe
woners gemakkelijker maakt
gebruik te maken van de zieken
zorg aan de andere kant van de
grens. Om die jaarlijkse stroom
van patiënten goed te begelei
den, maar ook om de verzeker
den optimaal te kunnen infor
meren over de verschillende
ziekteverzekeringsstelsels,
hebben de zorgverzekeraars in
het grensgebied zeventien Eu-
regio-Zorgloketten geopend.
Het project - dat inmiddels ook
kan rekenen op medewerking
van Socialistische en Liberale
ziekenfondsen in Vlaanderen -
ging vrijdag in Zelzate officieel
van start.
Eeuwige barrières
Europarlementariër A Van
Lancker was blij met het initia
tief dat misschien eindelijk iets
kan wegnemen van de 'eeuwige
barrières' waar grensbewoners
en grensarbeiders tegenop lo
pen. Want ondanks vervagende
grenzen lijken de problemen
voor die mensen alleen maar toe
te nemen, constateerde Vlaming
Van Lancker. En die problemen
steken vooral de kop op bij de
ziektekostenverzekering en de
medische zorg. „Mensen wor
den nog al te dijkwijls van het
kastje naar de muur gestuurd.
Voor heel veel grensarbeiders en
hun familie is het onbegonnen
werk om uit te vissen hoe het nu
zit met brillen, geneesmiddelen,
of labo-analyses. En - heel be
langrijk - met het recht op medi
sche verzorging in het buurland.
Voor wie ziek is of gezondheids
zorg nodig heeft, is deze bijko
mende miserie er zeker te veel
aan."
Daarom was ze blij met de ope
ning van de 'zorgloketten'. Eer
ste Kamerlid en voorzitter van
de raad van commissarissen van
OZ D. Dees prees de pioniersrol
van de zorgverzekeraars. „Met
dit project gaan de bewoners
van de grensstreek ervaren dat
er eên reëel uitzicht is op Euro
pese integratie en goed nabuur
schap." De Zeeuwse gedepu
teerde L. Coppoolse gaf het
officiële startsein voor het pro
ject 'Grensbewoners en grens
overschrijdende zorgverlening'.
Tentoonstelling
paddestoelen
OOSTKAPELLE - In het
Zeeuws Biologisch Museum is
een fototentoonstelling te zien
van paddestoelen, gemaakt
door amateurfotografe Hannie
Joziasse uit Middelburg.
Een groot deel van de foto's is
genomen in de nabije omgeving
van het museum. Te zien zijn on
der meer het fluweelpootje, de
prachtmycena, de doolhof-
zwam, elfenbankjes, het juda
soor en de morielje.
De expositie duurt tot 4 januari
en is tijdens openingsuren van
het museum te zien in het lunch-
café.
Luchtmachtkapel
KOUDEKERKE - De big band
van de Koninklijke Lucht
machtkapel geeft vrijdag 24
oktober een optreden in De
Couburg in Koudekerke. De
aanvang is 19.30 uur. Het con
cert vindt plaats in het kader
van het honderdjarig bestaan
van de Harmonie Voorwaarts
Koudekerke.
