Werkvoorzieningen en de markt
PZC zeeland zaterdag 18 oktober 1997 sbw 17
Circuscapriolen op
jubileum De Kring
ZMF heeft voor 1998
waslijst aan plannen
Ziekenfondspatiënt
mag over de grens
voor behandeling
Ook bedrijf met gehandicapten moet de klant tevreden houden
Gehandicaptenprijs bedrijfsleven
door Mieke van der Jagt
GOES - Is de doelstelling van de
sociale werkvoorziening nog
wel het werk bieden aan mensen
met een handicap of zijn de be
drijfsresultaten doel op zich ge
worden? De directeuren van de
sociale werkvoorzienings
schappen claimen dat er niets in
de doelstellingen veranderd is.
Sommige werknemers en ex-
werknemers beweren juist van
wel. Ze voelen zich bedreigd
door bezuinigingen, productie-
Studiedag COS
over religie en
ontwikkeling
MIDDELBURG - Het Centrum
voor Internationale Samenwer
king Zeeland (COS-Zeeland)
houdt vrijdag 31 oktober een
studiedag over ontwikkeling en
religie in de Zeeuwse Biblio
theek in Middelburg. Er zijn
twee deskundigen uitgenodigd
die vanuit verschillende invals
hoeken het thema inleiden.
Cocky van 't Leven, predikant
in dienst van de Gereformeerde
Kerken in Nederland voor ont
moeting met moslims, zal speci
fiek ingaan op de relatie tussen
Christendom en Islam. Zij was
via de Raad van Kerken werk
zaam in West-Afrika bij het In
stituut voor Christen-Moslim
relaties. De tweede inleiding
wordt gegeven door drs. P. van
der Harst. Hij wex-kte in Nicara
gua en bij verschillende ontwik
kelingsorganisaties in Neder
land. Op dit moment studeert
hij theologie.
Aansluitend wordt naar de
Zeeuwse situatie gekeken. Wat
is de invloed van religie op de
ontwikkeling van een samenle
ving? Daarover wordt gediscus
sieerd door de inleiders, de zaal
en enkele deskundigen uit de re
gio. Onder hen is Hayati Akdag,
consulent minderheden bij de
stichting Volksgezondheid,
Maatschappelijk werk en Cul
tuur Zeeland.
De dag is bedoeld als scholing
voor vrijwilligers en beroeps
krachten op het terrein van
internationale ontwikkelings-1
samenwerking, in het vluchte
lingenwerk, instellingen van en
voor minderheden en allochto
nen en rond mensenrechten.
eisen en de instroom van men
sen zonder handicap.
„Het ene hangt met het andere
samen", zegt H. Hoogerland,
voorzitter van het georgani
seerd overleg van de Betho, het
werkvoorzieningschap voor de
BevelandenenTholen. „Je moet
proberen zoveel mogelijk men
sen met een beperking aan het
werk te houden, maar dat werk
moet er wel zijn. Het bedrijf
moet dus in stand blijven en dat
kan alleen als de klanten tevre
den zijn."
De werkvoorzieningsschappen
buiten de Westerschelde - de
Betho, Werkplaatsen Walche
ren, het Administratie!' Dien
stencentrum Zeeland (ADZ) en
De Zuidhoek - bieden in princi
pe mensenmet een handicap een
arbeidsplaats binnen de kaders
van de Wet Sociale Werkvoor
ziening (WSW) De gemeenten
zijn verantwoordelijk voor de
uitvoering van die wet en hou
den de bedrijven in gemeen
schappelijke regelingen in
stand.
Als er bij een van de bedrijven
een tekort ontstaat, moeten de
gemeenten dat betalen uit een
steeds dunner wordende spoe
ling. Den Haag bezuinigde vorig
jaar acht procent op de subsidie.
Bezorgdheid
„Daar ontstaat natuurlijk een
heleboel bezorgdheid over bij
gemeentebestuurders, en te
recht", zegt A Leenhouts, direc
teur van de Betho. „Door al die
bezuinigingen is het werkvoor
zieningschap in veertig jaar van
uitsluitend sociaal gericht veel
meer productiegericht gewor
den. Maar dat wil niet zeggen
dat de doelgroep is opgeschoven
van mensen met een zware han
dicap naar de wat minder be
perkte werknemers. .De sociale
werkplaatsen zijn ingericht op
werksoorten die werknemers
met een psychische, verstande
lijke of lichamelijke handicap
aan kunnen. Veel van het werk
dat door verstandelijk gehandi
capten wordt gedaan, zouden
normaal begaafde mensen niet
willen doen. De verschuiving
naar een productiegericht be
drijf is veel meer te danken aan
organisatorisch-technische in
grepen dan aan een wisseling
van personeel. Bij de Betho heb
ben we er alles aan gedaan om
de verstandelijk gehandicapten
binnen de boot te houden. Dat is
ook wel gelukt. Van onze WSW-
werknemers is 48 procent ver
standelijk gehandicapt. 10 pro
cent meer dan het landelijk ge
middelde."
Algemeen directeur J. Burge
meester van de Werkplaatsen
Walcheren vernacht zelfs een
verschuiving in tegenoverschel-
de richting. „De nieuwe wetge
ving, die 1 januari van kracht
wordt, is erop gericht juist van
de bovenkant van de WSW-
mensen wat te laten doorstro
men naar het reguliere bedrijfs
leven. Het accent zal dan van
zelf meer komen te liggen op de
zwakkeren. Daarin schuilt een
gevaar van kapitaalvernieti
ging. De sociale werkplaatsen
zijn ingericht met verschillende
productielijnen, waarvan een
aantal toch zekere minimum
capaciteiten eisen. Als we bij
voorbeeld lichamelijk gehandi
capten in het reguliere bedrijfs
leven weten te plaatsen, is het
mogelijk dat juist die lijnen
gaan doodlopen. Daar moeten
we voor oppassen, door activi
teiten en initiatieven op elkaar
af te stemmen."
Behoorlijk druk
Burgemeester verwacht het dan
ook nog behoorlijk dink te krij
gen met de samenwerking met
de zogenaamde WIW-organisa-
ties. WIW betekent Wet Inscha
keling Werkzoekenden, een wet
die ook op 1 januari van kracht
zou moeten worden. Het Jeugd
werk Garantieplan (JWG) en de
banenpools vallen onder de
WIW, maar ook een nieuw sys
teem van begeleid werken,
waarin mensen met een beper
king in het bedrijfsleven aan het
werk kunnen met begeleiding
vanuit de sociale sector. Ook
voor de uitvoei'ing van de WIW
zijn de gemeenten verantwoox--
delijk; inmiddels hebben ze ex-
organisaties voor opgezet:
Wei'kvoorziening Walcheren en
Besthwerk voor de Oosterschel-
dex-egio.
Het ADZ ziet voor zichzelf een
specifieke taak weggelegd in
het begeleid werken. Directeur
P. Cevaal wijst erop dat het ADZ
al een heleboel ervaring heeft op
dit gebied. Op dit moment zijn
tachtig van de 275 werknemers
gedetacheex-d in het bedrijfsle
ven. Vanuit het ADZ worden ze
begeleid. Cevaal ziet voor zijn
bedrijf andere verschuivingen
in het verschiet dan voor de an
dere werkvoorzieningschap
pen. Bij het ADZ werken veel
minder verstandelijk gehandi
capten. De aard van het werk
brengt dat met zich mee.
Als een verschuiving wordt ver
wacht van minder naar meer be
perkingen, waar komt de onrust
onder werknemers dan van-
daan? De klachten richten zich
op de instroom van JWG'ers en
banenpoolers. Zowel bij de
Werkplaatsen Walcheren als bij
de Betho komen mensen uit de
JWG terecht. Officieel zijn het
schoolverlaters die niet binnexx
een half jaar werk hebben ge
vonden, dus komen ze niet bij de
sociale werkplaatsen binnen
met een handicap als indicatie.
Een aantal werknemers van met
name de Betho beschouwt de
JWG'ers als een bedreigixxg.
Verdringing vaxx WSW-arbeids-
plaatsen zou, in de optiek van
vex-ontruste WSW'ers, nog eens
extra kunnen optreden als ook
banenpoolers gaan instromen.
De Betho heeft inmiddels zes
tien banenpoolers aan het wex-k
voor een grote order
Niet terecht
De aixgst van de werknemers is
niet terecht, vindt Leenhouts.
„Wij kunnen niet meer WSW-
ai'beidsplaatsen opvullen dan
waarvoor we toestemming heb
ben. Door JWG'exs en banen
poolers binnen te halen, bx-eiden
we het aantal arbeidsplaatsen
uit en versterken we de positie
van het bedrijf. Het is niet zo dat
de mensen die via Besthwerk bij
ons binnenkomen, geen handi
caps zouden hebben. Tachtig
procent van de banenpoolers
heeft een WSW-indicatie, maar
staat op de wachtlijst. Ook voor
de JWG'ers kun je stellen dat ze
een grote afstand hebben tot de
arbeidsmarkt, wat je gerust
mag vertalen met een behoefte
aan begeleiding."
Dat de gemeenten voor de nieu
we WSW én voor de WIW ver
antwoordelijk zijn, maakt het
waarschijnlijk dat de samen
werking zal wox'den uitgebroeid.
door Richard Hoving
GOES - Met een waslijst aan
projecten en aandachtspunten
hoopt de Zeeuwse Milieufede
ratie (ZMF) volgend jaar een
verdere bijdrage te léveren aan
het verbeteren van de leefomge
ving van Zeeland. In het
concept-werkplaxx 1998 staan
tientallen nieuwe activiteiten
opgesomd die met name gericht
zijn op duurzaam bouwen, na
tuur- en milieuvriendelijke
landbouw en terugdringen van
de mobiliteit. Een aantal lopen
de projecten, waaronder de
scholierencampagixe 'Blik op
Blik', wordt volgend jaar voort
gezet.
Door het inrichten van een zo
genoemde kluskeet bij de in
gang van tien grote Zeeuwse
doe-het-zelfzaken wil de ZMF
particuliex-en bewuster maken
van het milieuaspect bij het
klussen. Binnen de bouwwereld
bestaat volgens de milieufede
ratie de laatste tijd veel interes
se voor duurzaam bouwen. De
bekendheid en betrokkenheid
van particulieren hierbij is ech
ter nog geiing. Dit terwijl ex-
steeds meer wox-dt geklust. In de
kluskeet krijgen zowel bezoe
kers als medewerkers van een
doe-het-zelfzaak informatie
over duurzame bouwmateria
len.
Promoten
Om coxxsumenten aan te zetten
tot de aankoop van milieuvrien
delijke producten houdt de
ZMF samen met winkeliersver
enigingen een actieweek onder
het motto 'Koop groen, natuur
lijk doen'. Tijdens de week pro
moten winkeliers hun eigen
groene producten. Deze produc
ten zijn op een biologisch of mi
lieuvriendelijke wijze geteeld of
met een lage energie- en water
verbruik geproduceerd.
In aansluiting op de nota 'Dyna
miek en Vernieuwing' van land
bouwminister Van Aax-tsen wil
de milieufederatie meedenken
over de vraag hoe de Zeeuwse
landbouw uit het slop moet
worden gehaald. Hoewel de
ZMF aangeeft niet over dé op
lossing te beschikken, verwacht
ze veel van onderzoek naar na
tuur- en milieuvriendelijke
landbouw. De milieufederatie
wil daarnaast de biologische
landbouw oxxdersteunen, het
gebruik van bestrijdingsmidde
len beperken en de uitspoeling
van stikstof uit mest tegengaan.
Het terugdringen van het auto
verkeer blijft voor de ZMF in
1998 een belangrijk aandachts
punt. Het huidige project Duur
zaam Veilig, dat hoog op de
agenda van gemeenten, water
schappen en de px-ovincie staat,
biedt volgens de fedei-atie niet
alleen kansen maar ook bedrei
gingen. „De auto staat centraal,
de rest van de vex-keersdeelne-
mers moet zich daaraan aan
passen."
Evenwicht
Het werkplan 1998 is de laatste
uitwerking van het Beleidsplan
1994 tot 1999. In het beleidsplan
heeft de ZMF vastgelegd dat ze
streeft naar een duux-zame sa
menleving waarin evenwicht is
tussen wonen, wex-ken en re
creëren enerzijds en ruimte voor
natuur en milieu andex-zijds.
Tijdens de jaaxiijkse regiover
gadering op woensdag 28 okto
ber in de foyer van het Ledelthe-
ater in Oostburg kunnen ZMF-
leden hun visie op het Werkplan
1998 geven. Na afloop van de le
denvergadering volgt een open
bare discussie over het project
Duurzaam Veilig.
Bruinvissen
gaan naar huis
door Herre Stegenga
NEELTJE JANS - De bruinvis
sen Marco en Roy wordeix dins
dag 21 oktober weer terugge
bracht naar zee. Na een lange
verzorgingsperiode in Water
land Neeltje Jans worden ze
sterk genoeg geacht om op eigen
kracht verder te gaan. Een heli
copter van de Koninklijke
Luchtmacht zal het tweetal, dat
wordt voorzien van een satel
lietzender, naar een plek 80 ki
lometer ten noorden van de
Waddeneilanden vliegen.
Marco en Roy zijn 4 jaar oud en
airiveerden vorig jaar in Zee
land, na eerst te zijn opgevan
gen in het Dolfinarium in
Harderwijk. In het dolfijnenop-
vang- en researchcentrum op
Waterland Neeltje Jans wordt
het duo sindsdien voorbex-eid op
een terugkeer naar zee. In eerste
instantie zou dit vorig jaar al ge
beuren, toen bleken de bruin
vissen echter nog onvoldoende
in staat om voor hun eigen voed
sel te zorgen.
foto Willem Mieras
Werknemers van de Betho ixx Goes.
door Jacqueline Pons
GOES - lil een echte circustent
aan het Molenplein in Goes gaf
de school De Kring vrijdag een
geweldig feest. Deze school
voor kinderen met spraak-,
taal- eix gehoorstoornissen
vierde haar twintigjarig be
staan. Drie dagen lang waren
er volop activiteiten. Woeixs-
dagmorgen mochten de leer
lingen op vossenjacht. De don
derdag stond in het teken van
sport eix spel voor alle leerlin
gen; een reünie werd door ruim
driehonderd mensen bezocht.
Gisteren .(vrijdag) was het
hoogtepunt. In circus Rigolo
werden kinderen zelf artiest.
De voorbereidingen en repeti-
tities in de loop van de morgen
waren voor de aspix-ant-axties-
ten al even spannend als het
optreden zelf. Honderdzestig
kinderen en begeleiders pre
senteerden zich onder leiding
van clown Didi. In de piste ga
ven de leerlingen van drie tot
twintig jaar een wervelende
show waar ruim 650 toeschou
wer-s hoox-baar van genoten.
Een aanhoudend meeklappen
en applaus vulden ruim twee
uur lang de circustent, vooral
bij de paradepaardjes, de
clowritj es en de leeuwenkoning
Michello.
Nog harder werd het applaus
toen de kleinsten zich als de
sterkste mannen en vrouwen
ontpopten. Onder tromgeroffel
tilden zij, na het tonen van
spierballen en in de handen
spugen, met één hand en som
mige zelfs met één ringer txi-
omfantelijk duizend kilogram
boven hun hoofd. De oudste
leerlingen besloten de voor
stelling als "De Bad Boys' met
een spectaculaix-e trampoline
show. „Het was een fantasti
sche ervax-ing voor de kindex-en
en medewerkers. Over dit cir
cus zal nog veel worden nage
praat", glunderde muziekleer
kracht Jannie Dieleman.
De kleine clowntjes van De
Kring genoten al tijdens de
voorbereidixxgen voor het grote
feest. foto Willem Mieras
door Willem van Dam
MIDDELBURG - Het Zeeuws bedrijfsleven heeft
de Zeeuwse Prijs Bevorderixxg Integratie Gehan
dicapten gekregeix. De ZIG-prijs 1996 werd aaix
de werkgevers toegekend omdat zij zich in toene
mende ïxxate bereid tonen om mensen niet een ver
standelijke of lichamelijke handicap in dienst te
nemen.
De prijs werd vrijdag in ontvangst genomen door
directeur F. Rijnberg van meubelfabriek Rijnbex-g
uit Hengstdijk. Bij dat bedrijf (18 personeelsle
den) werken vier licht vex-standelijk gehandicap
ten.
De Goese tennisvereniging 't Halve Maantje en de
De Vlissiixgse burgemeester Van der Doef (1) over
handigt directeur F. Rijnberg van meubelfabriek
Rijnberg uit Hengstdijk de ZIG-prijs 1996.
foto Ruben Oreel
Bemadette Scoutinggroep, eveneens uit Goes,
moesten zichzelf gisteren troosten met een aan
moedigingsprijs.' 't Halve Maantje was voorge
dragen omdat de vereniging tal van faciliteiten
voor rolstoeltennissers heeft getroffen; de club le
verde dit jaar zelfs een Nederlands kampioene
rolstoeltennis. De Bex-nadette Scoutinggroep was
genomineerd omdat zij enkele jaren geleden als
eex-ste padvindersgx-oep in Zeeland begon met het
aannemen van gehandicapte kinderen; voor hen
werd de accommodatie aangepast en er werden
speciale spelactiviteiten bedacht.
Dit jaar werden in totaal negentien projecten aan
gemeld voor de ZIG-pxijs, die vijf jaar geleden
door de Zeeuwse Stichting voor Gehandicapten
beleid (ZSG) in het leven werd geroepen. Daax--
mee hoopt de ZSG ox-ganisaties en instellingen te
stimuleren zich extra in te zetten om gehandicap
ten een betex-e plaats in de samenleving te geven.
Vorig jaar wei-d de prijs door de Stichting Arduin
ge wormen.
COR DE JONGE
THun MxceZ zei Acnjp-"m Muziek en
zAh& ee Nier, nenevtn hap eeen wwzee"
ennv weer van &euB?Ats66&//wcBz/f
U/AT U/NP je TfXHJWeNSVAfT: SAMEN GS©Y
satzev,i/c ken p/e
liCPJG VAN MAKo ec&VB N/ET
m/jn moaze zei altyp: "was muziek en
zMs ee Nier, hetieveh hadeeem umss
en ov wbet van 6eub* ais &g^/anpee.e
wat v/np je -kouwens vamsamen 6&6V
are je Nier auben
sezey, ..ik ren p/e
tfEPJES VAV m&o &35S7Ö Nier
door Wout Bareman
ZELZATE - De dienstverlening
van de ziekenfondsverzekerin
gen in Zeeland eix Vlaanderen
overschrijdt de grenzen.
Zeeuwse fondspatiënten werd
al jarexx de mogelijkheid gebo
den voor bepaalde specialisti
sche behandelingen de grens
over te wippen. Ze kwamen dan
terecht bij specialisten in het
Universiteitsziekenhuis in Gent
of in het Sint Jans-hospitaal in
Brugge. Die mogelijkheden
worden nu verruimd. Daar
naast wordt Vlaamse patiënten
de kans geboden zich te vervoe
gen in het streekziekenhuis De
Honte in Terneuzen.
Met die regeling lopen de zorg
verzekeraars aan weerszijden
van de grens vooruit op nieuwe
Europese regelgeving, die het
mensen mogelijk moet maken
straks zelf te bepalen in welk
land ze hun kwalen laten be
handelen.
De zorgverzekeraars Christelij
ke Mutualiteiten en OZ, het
'ziekenfonds' in Zeeuws-Vlaan-
deren, West-Brabant en Rijn
mond, stelden vast dat grensbe
woners én grensarbeiders, of ze
nu de grens overtrokken om er te
gaan werken, vakantie te hou
den of zich te laten behandelen
door een geneeskundige, wer
den geconfronteerd met een
nauwelijks nog te beklimmen
papierberg. Om daarin veran
dering te brengen, sloegen ze de
handen ineen en vroegen een
Euregio-subsidie aan voor een
uniek project, dat het grensbe
woners gemakkelijker maakt
gebruik te maken van de zieken
zorg aan de andere kant van de
grens. Om die jaarlijkse stroom
van patiënten goed te begelei
den, maar ook om de verzeker
den optimaal te kunnen infor
meren over de verschillende
ziekteverzekei-ingsstelsels,
hebben de zorgverzekeraax-s in
het grensgebied zeventien Eu-
regio-Zoi-gloketten geopend.
Het project - dat inmiddels ook
kan x-ekenen op medewerking
van Socialistische en Liberale
ziekenfondsen in Vlaanderen -
ging vrijdag in Zelzate officieel
vanstaxi.
Eeuwige barrières
Exxropailementariër A Van
Lancker was blij met het initia
tief dat misschien eindelijk iets
kan wegnemen van de 'eeuwige
barrières' waar grensbewoners
en grensarbeiders tegenop lo
pen. Want ondanks vervagende
grenzen lijken de problemen
voor die mensen alleen maar toe
te nemen, constateerde Vlaming
Van Lancker. En die problemen
steken vooral de kop op bij de
ziektekostenver-zekering en de
medische zorg. „Mensen wor
den nog al te dijkwijls van het
kastje naar de muur gestuurd.
Voor heel veel gx-ensarbeiders en
hun familie is het onbegonnen
werk om uit te rissen hoe het nu
zit met blillen, geneesmiddelen,
of labo-analyses. En - heel be
langrijk - met het recht op medi
sche verzorging in het buurland.
Voor wie ziek is of gezondheids
zorg nodig heeft, is deze bijko
mende miserie er zeker te veel
aan."
Daarom was ze blij met de ope
ning van de 'zorgloketten'. Eer
ste Kamérlid en voorzitter van
de raad van commissarissen van
OZ D. Dees prees de pioniersrol
van de zorgvei-zekeraaxs. „Met
dit project gaan de bewoners
van de grensstreek ervai'en dat
er een reëel uitzicht is op Euro
pese integratie en goed nabuur
schap."
De Zeeuwse gedeputeerde L.
Coppoolse gaf het officiële
startsein voor het project
'Grensbewoners en grensover-
schrijdende zorgverlening'.
Tentoonstelling
paddestoelen
OOSTKAPELLE - In het
Zeeuws Biologisch Museum is
een fototentoonstelling te zien
van paddestoelen, gemaakt
door amateurfotografe Hannie
Joziasse uit Middelburg.
Een groot deel van de foto's is
genomen in de nabije omgeving
van het museum. Te zien zijn on
der meer het fluweelpootje, de
prachtmycena, de doolhof-
zwam, elfenbankjes, het juda
soor en de morielje.
De expositie duurt tot 4 januari
en is tijdens openingsuren van
het museum te zien in het lunch-
café.
Luchtmachtkapel
KOUDEKERKE - De big band
van de Koniixklijke Lucht
machtkapel geeft vrijdag 24
oktober een optreden in De
Couburg in Koudekerke. De
aanvang is 19.30 uur. Het con
cert vindt plaats in het kader
van het honderdjarig bestaan
van de Harmonie Voorwaarts
Koudekerke.
