Oude zonnecel
in nieuw jasje
PZC
Internetgebruikers kunnen echt verslaafd raken
Digitale lifestyle
volgens Microsoft
wetenschap en techniek
43
Productie kan
goedkoper en
duurzamer
computertaal
Virtuele goudvis MOPy
zaterdag 11 oktober 1997
Daken en buitenmuren die
bestaan uit zonnecellen
in plaats van dakpannen en
bakstenen. Nu nog een
peperdure, dus voor de
meesten van ons onhaalbare
aangelegenheid; straks echter
binnen bijna ieders
handbereik. Tenminste, als
dat wat medio dit jaar tijdens
een conferentie in San
Francisco ter tafel kwam,
binnen afzienbare termijn op
grote schaal zal worden
toegepast. De conferentie,
georganiseerd door de
Amerikaanse Materials
Research Society, werd ook
bijgewoond door
onderzoekers van
maatschappijen in de
Verenigde Staten en in Japan,
waar men zich hoofdzakelijk
met de productie van
zonnecellen bezighoudt.
Conclusie: de productie van
zonnecellen kan niet alleen
veel goedkoper maar ook
minstens zo duurzaam.
A 6.3 nm
De productiemethode van de
huidige generaties zonnecel
len is nu gericht op het maken van
zo zuiver en gelijkmatig mogelijke
(silicium)kristallen. Maar hoe
goed deze kristallijne cellen ook
gefabriceerd worden, hun rende
ment is en blijft laag: maximaal
ongeveer veertien procent. Ster
ker nog: het rendement neemt af
met de tijd. In zekere zin veroor
zaakt licht dus slijtage aan het
materiaal waar het op valt. In onze
onmiddellijke omgeving kunnen'
we dat ook zien aan materialen die
veelvuldig aan zonlicht
blootstaan, zoals dakbedekking
(lood, zink) en kunststoffen (bij
voorbeeld pvc-regenpijpen). Door
dit 'optische verweringsproces'
neemt het rendement van zelfs de
beste zonnecel binnen een jaar af
van de oorspronkelijke veertien
procent tot ongeveer de helft
daarvan.
Het maken van kristallijn silicium
is duur omdat men zich door aller
lei technologische bochten moet
wringen om de vereiste regelmaat
in de kristalstructuur te bereiken.
Uiteraard dalen de kosten als je
het als producent niet zo 'nauw'
hoeft te nemen bij de productie.
Maar dat heeft, in het geval van
zonnecellen, dus weer consequen
ties voor het rendement: hoe 'on
zuiverder' (lees: onregelmatiger)
je siliciumkristallen zijn, des te la
ger hun rendement. De onderzoe
kers claimden in San Francisco
die relatie doorbroken te hebben.
En dat niet alleen, de doorbraak is
zelfs bereikt met 'onzuiver'
(amorf) silicium, Hier is goedkoop
dus niet duurkoop, zoals het
spreekwoord luidt, maar duur
zaam.
Doorbraak
Deze vondst, die door de weten
schappers zelf „een doorbraak in
de energie-voorziening" genoemd
wordt, is één van de resultaten van
jarenlang onderzoek. Onderzoek
dat vooral was gericht op de vraag
op welke wijze het 'verwerings-
pi'oces' kon worden vertraagd of
eventueel zelfs gestopt.
Uitgaande van het al jaren be
staande vermoeden dat de verwe
ring gezocht moet worden in che
mische absorptie van lichtdeeltjes
(fotonen), ging men de invloed na
van allerlei materialen die tijdens
de vervaardiging van silicium
werden toegevoegd. Het bleek dat
waterstofgas het gewenste effect
had. Door dit te combineren met
de toepassing van meerdere, dun
ne siliciumlagen kon men niet al
leen het tempo waarin de 'verwe
ring' voortschreed vertragen maar
de cellen ook 'gevoeliger' maken
voor andere golflengten dan al
leen die waar zichtbaar licht uit
bestaat. Zo bleek toevoeging van
sporen van het element germani
um (ontdekt in 1886) zelfs stroom
op te leveren door infrarood licht
op de betreffende cellen te laten
vallen.
Hoe men er precies in geslaagd is
de genoemde combinatie van fac
toren toe te passen bij (goedkope)
amorfe zonnecellen, houden de
maatschappijen, zo meldt het blad
New Scientist, geheim. Blijkbaar
zijn de inmiddels aangevraagde
patenten nog niet helemaal rond
en misschien heerst er bij de on
derzoekers zelf, ondanks alle opti
misme die men in San Francisco
liet zien, nog enige onzekerheid.
Bovendien is er, volgens New Sci
entist, nog de moeilijkheid van
'competitie' met fossiele brand
stoffen (gas, olie en steenkool) die
nu op grote schaal voor de energie
voorziening worden gebruikt. Of
liever gezegd: verbruikt. Willen
amorfe zonnecellen daarmee con
curreren dan moet hun rendement
minimaal vijftien procent bedra-
Veel ouders, echtgenoten,
vrienden en familieleden
van fervente computeraars
weten het al lang: Internet
werkt verslavend, het is een
soort drug. De criticasters van
de inderdaad slechte
gewoonte urenlang achtereen
over een toetsenbord gebogen
naar een beeldscherm te
turen, hebben het gelijk aan
hun kant gekregen. En niet
van de eerste de beste: dr.
Kimberly S. Young is
universitair docent
psychologie en internationaal
erkend als een autoriteit op
het gebied van
Internetverslaving. Zij is
verbonden aan de universiteit
van Pittsburgh (VS) en -
geloof het of niet - aan het
Center for Online Addiction,
een soort centrum voor
Internetverslaving dus.
Young verdiept zich al jaren in
het fenomeen en heeft erover
meer dan 360 publicaties het licht
doen zien. De schrikbarende con
clusies van haar laatste onderzoek
zijn onlangs op een congres van de
American Computing Psychologi
cal Association gepresenteerd.
Die zijn niet mis: Internetgebrui
kers kunnen wel degelijk ver
slaafd raken aan hun bezigheid en
vertonen daarbij afkickverschijn
selen die vergelijkbaar zijn met
die bij alcohol- en drugs
verslaafden.
Erkenning
Onder werkers in de geestelijke
volksgezondheid groeit inmiddels
de erkenning dat Internetversla
ving een ziekte is met alle negatie
ve gevolgen van dien voor het soci
ale en -familieleven, de werkkring
en voor de financiële handel en
wandel van de patiënt.
Internetjunkie
Een belangrijk gemeenschappe
lijk kenmerk van de Internetjun-
kies is dat ze gemiddeld meer dan
veertig uur per week op het Net
zijn te vinden. Zij houden zich
voornamelijk daar op waar ze
spelletjes kunnen spelen en in
babbelboxen en nieuwsgroepen.
Zomaar rondsnuffelen op het Net
naar interessante wetenswaardig
heden, het zogenoemde surfen,
doen ze zelden.
Opmerkelijk aan Youngs onder
zoek is dat niet de gemiddelde In
ternetgebruikers, werkende jon
gemannen, verslaafd raken. Nee,
het zijn voornamelijk huisvrou
wen, ouderen, gehandicapten en
studenten. Tweeënveex-tig procent
van alle Netverslaafden is afkom
stig uit een van deze bevolkings
groepen. Van de gewone groep pc-
gebruikex's, werkende jongeman
nen, raakt slechts acht px-ocent
'hooked' aan het Internet.
Afkickverschijnselen
Net zoals bij echte junks het geval
is, hebben velen al eens gepro-
beex-d af te kicken. Ze zeiden hun
Intemet-aansluiting op, koppel
den hun modem los en verkochten
de pc. Cold Turkey dus. Maar de
afkickverschijnselen bleek de
meesten toch te heftig. Bijna ie-
dereen installeerde binnen enkele
maanden het hele zaakje weer op
nieuw en Intei'nette veiwolgens
vrolijk verdei*. Young noemt dat
ziekelijk Internetgebruik en ze
waarschuwt deze verslaving niet
met een glimlach af te doen.
Internetters die twijfelen of zij tot
de risicogi'oep behoren, kunnen op
http://www.pitt.edu/_ksy/ mee
doen aan het voortgaande onder
zoek van Young of deelnemen aan
de praat-hulpgroep die zij er heeft
opgezet. De Internetjunkie met af
kickverschijnselen kan er terecht
bij soortgenoten voor geestelijke
steun en bij Kimberly Young zelf
natuurlijk voor de nodige spiritue
le begeleiding.
Dat moet echter weer via dat ver
maledijde Internet. Zo komen de
slachtoffers nooit van hun versla
ving af, mag je vrezen. Maar geen
nood, Young is niet gek. Speciaal
voor Internetverplaafden, hun fa
milie en vrienden, heeft ze haar be
vindingen nu ook te boek gesteld.
En dat kan meteen de eerste stap
naar genezing betekenen: het le
zen van een boek bijvoox-beeld.
Haar boek. Bx-iljant, die Young.
De
homepage
van
Kimberley
Young.
Dr. Kimberly S. Young
or of Psychology
Conventionele zonnecellen met duizenden tegelijk op een van de zonnepanelen van de Hubble Space Telescope bevestigd: peperduur en bovendien
maar tijdelijk bruikbaar.
Al jaren onderzoekt men hoe het rendement van zonnecellen is op te voe
ren, zoals hier door gebruik te maken van meerdere ref Iectielagen die elk
een ander golflengtegebied reflecteren, tot in het röntgengebied toe.
Voor de telefoonbedrijven over de
hele wereld zijn weer gouden tijden
aangebroken. Microsoft heeft vorige
week zijn nieuwste Internet Explorer
gepresenteerd: de versie 4.0, afgekort IE
4.0. Dit programma is gi-atis van het
Internet te plukken. Nou ja, gratis, met
een modaal 28.8 Kb-modem kost het,
afhankelijk van de afstand waai'over het
programma nxoet worden
getransporteerd, toch gauw een uur of
vijf om het binnen te halen. En dan heb
je alleen nog maar het standaardpakket:
de browser, waarmee op het World Wide
Web kan worden rondgezworven, en
Outlook Express, Microsofts nieuwe
manier om e-nxail en nieuws te beheren.
Die wachttijd kan nog flink oplopen,
omdat de lijnen naar de computers die
Internet Explorer 4.0 distribueren
overbezet zijn. Honderdduizenden
computerbezitters zijn tegelijk bezig
het programma naar zich toe te halen.
Goed, de meeste computergebruikei's
maken doorgaans contact met het
Internet door een telefoonnummer
birmen het basistariefgebied te kiezen,
maar dan kost het downloaden toch
minimaal een tientje. De
telefoonbedrijven zijn er goed mee.
Introductie
van nieuw
programma
Explorer
Bij de introductie van haar
nieuwste product heeft Micro
soft weer een wervende kreet be
dacht: The Web the Way you Want
it. Onno Hektor van de Neder
landse vestiging van Microsoft be
weerde tijdens de presentatie van
Intei-net Exploiter 4.0 dat het pro-
gx-amma computerbezitters in
staat stelt een echte Web-lifestyle
te ontwikkelen. Zo'n vaax-t zal liet
wel niet lopen. In feite is het pro-
gramma niets meer of minder dan
een vernieuwde en uitgebreidere
versie van aflevexing 3 en die was
weer datzelfde ten opzichte van
Internet Exploiter 2. Dat betekent
dat IE 4.0, zoals nieuwe vei'sies
van computeiprogramma's plegen
te doen, andennaal hogei*e eisen
aan de computer stelt. En daar
door worden bedrijven en paxticu-
lieren die bij de tijd willen blijven,
steeds opnieuw gedwongen hun
apparatuur te vervangen lang
voordat de technische levensduur
ex-van is verstreken.
Een voordeel van IE 4.0 vergele
ken met zijn voorganger is dat het
px-ogx-amma sneller opstart. De
adressen van favoriete web-sites
kunnen makkelijker worden be
heerd. Datzelfde geldt - met be
hulp van Outlook Express - voor
e-mail en nieuwsgi'oepen. Met een
technologie die in het Nederlands
vex-taald 'actieve kanalen' heet,
kan de computergebx-uiker auto
matisch int'oi-matie van voor dat
doel geselecteerde leveranciers
naar zich toe halen. Over de hele
wereld hebben inmiddels al ruim
500 aanbieders besloten van deze
technologie gebi'uik te maken.
Daarbij zijn voorlopig negen Ne
derlandse, waaronder Het Finan-
cieele Dagblad. KI uwer, Reed El-
seviei-, Tros en Veronica.
Verdringen
Microsoft is al enkele jaren bezig
concurrent Netscape van de eex-ste
plaats op de browsei-markt te ver-
dx-ingen. Dat lukt ondarxks al het
gewicht dat de software-gigant in
de strijd werpt, maar langzaam.
Op ruim een derde van de PC's die
vexbinding kunnen maken met het
Internet, draait Explorer. De ï'est
is voox-zien van Navigator of Com
municator, zoals de eveneens
drastisch uitgebx-eide nieuwste
vei-sie van het product van Nets
cape heet. De machtsstrijd tussen
het gx-ote Microsoft en het veel
kleinere Netscape is voor veel
computerbezittex-s juist aanlei
ding voor het programma van de
laatste onderneming te kiezen. Ze
hebben het gevoel dat ze toch al zo
afhankelijk zijn van Microsoft.
Beide programma's doen trou
wens niet veel voor elkaar onder
en de ontwikkelaars ervan zijn
voortdurend bezig vondsten van
de concurrent nóg beter in hun ei
gen product te verwerken. Veel
van wat IE 4.0 biedt, heeft Nets
cape onder andere benamingen
ook in haar pi-ogramma verwerkt.
Daardoor is overstappen van
Netscape op Microsoft en omge
keerd nauwelijks zinvol. Wie een
maal thuis is in een van de twee
programma's, heeft dan ook al
gauw de neiging het bij de ver
trouwde leverancier te houden.
IE 4.0 verandert desgewenst het
aanzien van het bux-eaublad van
Windows. Daai-door kunnen be
standen op een en dezelfde manier
worden opgeroepen, of ze nu op de
harde schijf van de eigen PC, op
het Internet of op een andex-e com
puter in een nelwei'k staan. Deze
functie wex-kt ovex*igens alleen als
de taal van IE 4.0 ovex-eenkomt
met die van Windows 95. Omdat
op bijna drie kwax-t van de PC's in
Nederland de Nedei-landse versie
van Windows 95 is geïnstalleerd,
moeten de meeste computerge
bruikers nog een week of vier
wachten tot ze met deze nieuwig
heid kunnen kennismaken. Tegen
het eind van deze maand is de Ne
derlandse vei-sie pas gei'eed.
Ben Jansen
gen. Nu is dat nog maximaal 14,6
procent en dat loopt na anderhal
ve maand van onafgebroken ge
bruik tex-ug tot iets onder dertien
procent.
„Maar we zijn er zo goed als bij
na", zo klonk het herhaaldelijk in
San Fx-ancisco.
Ben Apeldoorn
Een belangrijk gemeenschappelijk kenmerk van de Internetjunkies is
dat ze gemiddeld meer dan veertig uur per week op het Net zijn te vin-
Hans Sonders den.
MOPy Fish zwemt als Screensaver over een inktzwai'l beeldscherm en
moet verzorgd, gevoed en beziggehouden worden.
Dr. kmbiily Touej i»
nxnal praftwior
mi.---;: ora votil bKcne adilccd O dra;!, ti
Een spiering uitgooien om een
kabeljauw te vangen. Een bekend
spreekwoord, dat maandelijks bij de
Staatsloterij duizenden harten sneller
doet kloppen. Maar ook Hewlett
Packai'd (HP) heeft ervan gehoord.
In navolging van tamagotchi, het
bekende Japanse virtuele knuffeldier,
stelt HP de pc-gebruikers gratis een
huisdier ter beschikking: de goudvis
MOPy Fish. Deze goudvis zwemt als
screensaver over een inktzwart
beeldscherm en moet verzorgd, gevoed
en beziggehouden woi'den. Hij heeft
uiteraard zijn portie visvoer nodig en de
nodige beweging. De levensechte
bewegingen van de vis zijn gebaseerd op
meer dan een miljoen echte filmbeelden
van de moeder van al deze vissen.
Wie goed voor zijn MOPy-fish
wil zorgen kan het virtuele
aqaiïum aankleden met een plant,
een luchtpompje en een x-egelbare
thermostaat. Die zijn te kx-ijgen in
ruil voor punten. En hier komt uit
eindelijk de vis uit de mouw: die
krijg je als je je pi-inter gebruikt,
liefst voor het maken van duplica
ten. HP bindt namelijk de strijd
aan met de fotokopieei'apparaten.
Het maken van MOPy's meervou
dige originele prints) is volgens
HP eenvoudiger dan het maken
van één afdruk die vervolgens on
der het kopieerapparaat wordt
vermenigvuldigd. Lucratiever
ook, vooral voor HP. dat nu een
maal een belangrijk deel van zijn
geld vexdient met printers, inkt en
papiex*. De vis wordt daarmee duur
betaald. Hoewel, de inventieve ge
bruiker kan de MOPy-software
gemakkelijk voor de gek houden
door het maken van blanco af-
dx'ukken...
HP hoopt natuurlijk met name be
drijven zo ver te krijgen dat ze
meer printen en minder kopiëren.
Het concern wijst dan ook op de
betere kwaliteit van een print bo
ven die van een kopie, en het ge
bruikersgemak door de bediening
vanaf de werkplek.
HP stelt de softwai-e gratis ter be
schikking. MOPy Fish is ook te
downloaden van het internet: ww-
w.hp.com/go/fish. Hij zwemt on
der Windows 3.11 en Windows 95
(niet onder NT) en vergaart zijn
punten ook bij andere dan HP-
printers.
Will de Raaff
