Op naar de werkdag van 24 uur
PZC
Met de duimschroeven voor de
varkenssector valt het wel mee
PZC
Loutering
feiten en meningen
Moderne werknemer moet te allen tijde inzetbaar zijn en ook nog studeren
Nobel-comité geeft
Clinton fikse ooryijg
zaterdag 11 oktober 1947
zaterdag 11 oktober 1997
door Karin Swiers
Na het avondeten huiswerk maken.
Voor scholieren heel normaal, voor
werknemers straks ook. Scholing is de
toekomst, roepen werkgevers, politici
en vakbondsmensen eensgezind in
koor. Daarbij wordt gemakshalve ver
geten dat een dag maar 24 uur heeft. En
dat het gros van de werknemers aan
drie uur slaap per nacht echt niet ge
noeg heeft.
De vrije avonden, nachten en weekein
den zijn al gesneuveld. Vele CAO's be
vatten hier afspraken over. 'Moet kun
nen' is de heersende gedachte, zelfs het
alras verdwijnen van de toeslagen voor
dit werk op vreemde uren woi-dt al
meer en meer geaccepteerd. De 36-uri-
ge werkweek, het succesnummer van
de vakbonden, vindt overal ingang,
maar voor velen betekent dit dat het
werk nu in vier dagen moet worden ge
daan in plaats van in vij f
Wie zijn taken niet afkrijgt, is vaak niet
te beroerd nog wat mee naar huis te ne
men. Tijdens de file worden nog wat
mobiele telefoontjes gepleegd. De rest
rolt thuis wel binnen via de fax of com
puter, en anders liggen er nog de vak
bladen. Morrend accepteert de partner
dat de afwas, het overhoren van de kin
deren, het repareren van de kraan, of
het uitlaten van de hond weer voor zijn
of haar rekening komt. Hoe lang nog is
echter de vraag, steeds meer partners
hebben er ook een baan of baantje bij.
Buiten de boot
Nu komt permanente scholing steeds
duidelijker in zicht. Uit het 'Trendrap
port aanbod van ai'beid 1997' van de
OSA (Stichting Organisatie voor Stra
tegisch Arbeidsmarktonderzoek)
blijkt dat de deelname aan cursussen
de afgelopen twee jaar sterk is geste
gen: met zes procent tot een kwart van
de werknemers (periode 1995-1996).
Mannen, jongeren en hoger opgeleiden
gaan met de meeste cursussen aan de
haal. Vrouwen, lager opgeleiden en ou
deren - vanaf 35 jaar is al een duidelijke
daling te zien - vallen buiten de boot.
Een kleine 30 procent van de cursussen
voor werknemers wordt binnen het be-
drij f gegeven. Werkgevers geven finan
ciële steun voor het volgen van 77 pro
cent van de cursussen. Een toename
met 5 procent ten opzichte van de.pe
riode 1993-1994. Cursussen waaraan
de baas niet meebetaalt of anderszins
niet meewerkt, worden het vaakst
voortijdig beëindigd.
Het Sociaal en Cultureel Planbureau
laat in 'Trends in de tijdbesteding van
de Nederlandse bevolldng 1975-1995'
ook een stijging van de aandacht voor
cursussen en opleidingen zien. Tussen
Als het aan werkgevers ligt, zijn hun werknemers vaak in de schoolbanken te vinden - overigens wel in hun eigen tijd.
1990 en 1995 is de tijd die besteed
wordt aan een bedrijfsopleiding ver
dubbeld. Vooral bij de mannen van 24
tot 35 jaar. Saillant detail: de 50-plus-
sers die mee mogen op cursus zijn fana
tieker en besteden sinds 1995 meer tijd
aan bedrijfsopleidingen dan jongeren.
De tijd die werknemers aan scholing
besteden neemt dus toe, en datzelfde
geldt voor de reistijd naar kantoor en
de tijd die werknemers sowieso al aan
arbeid besteden. Terwijl daar steeds
minder tegenover staat, loonmatiging,
jaarcontracten en flexibele contracten.
Philips wil nu zelfs de vaste baan ten
grave dragen. Werkgevers, politici en
vakbondsmensen die werknemers le
venslang willen scholen, moeten bo
vendien eens aangeven wanneer. Be
langrijker is nog: in wie zijn tijd? Die
van de baas of die van de werknemer?
Fit blijven
D e discussie over tij d wil maar niet los
barsten. In vele CAO's zijn per jaar een
paar verlofdagen opgenomen voor stu
die of cursussen. Twee dagen is heel ge
bruikelijk- Is dat niet genoeg, dan zijn
er andere mogelijkheden. De bouw
heeft knelpunten bijvoorbeeld opge
lost met het delen van de tijd. Duurt een
cursus twee dagen langer, dan kost dat
de werkgever één dag productie en de
werknemer één dag ATV. Hoeveel ge
bruik wordt gemaakt van die construc
tie is echter niet bekend.
Ike Overdiep, beleidsmedewerker bij
de vakcentrale FNV, ziet de bui echter
al hangen. „Het wordt een trend dat
werkgevers steeds meer inzetten op
studeren in de eigen tijd. Ookzouden ze
graag zien dat een werknemer eigen
geld inzet. Vorig jaar zijn er in de CAO's
afspraken gemaakt dat dit onderzocht
gaat worden. Komend jaar wordt dit
een belangrijk punt van discussie. Hoe
algemener de cursus, hoe meer eigen
ti j d er in gestoken moet worden, vinden
werkgevers. Daar doen wij dus niet aan
mee."
Een woordvoerder van werkgevers
koepel VNO-NCW bevestigt de trend.
„De discussie over tijd wordt best ge
voerd. Het is in het belang van de werk
nemer om fit te blijven voor de arbeids
markt. Dus wordt er meer en meer een
beroep gedaan op avonden, weekenden
of ATV-dagen van een werknemer. Wij
bevelen dat aan als een reële zaak."
Makelaars
Sommige ondernemers zijn al een stap
verder, zoals de Nederlandse Vereni
ging vanMakelaars. Een reclamespotje
op tv laat trots zien dat makelaars 's
avonds allemaal braaf hun huiswerk
gaan maken. Ze zijn verplicht twee da
gen per week te studeren, daarbij komt
nog een verplicht te volgen studiepro
gramma van tien dagen per jaar, vertelt
een NVM-woordvoerder.
„Meestal moet dat in werktijd, maar er
zijn meer en meer verschuivingen naar
de avonden en de zaterdag. Dat is fors
ja, maar het moet, want dat is ook
werk." Sterker nog, vanaf 1998 raakt
een makelaar die niet meedoet aan de
verplichte studiedagen zelfs zijn NVM-
foto G PD
titel kwijt. „Je moet.tenslotte profes
sionaliseren.
De inzet van deze ondernemers is in
drukwekkend, maar verdient zich ook
weer snel terug. Of de meeste werkne
mers baat hebben bij zo'n moordend
studietempo is echter nog de vraag. En
gr is nog geen onderzoek dat daar ant
woord op geeft.
De Nederlandse werknemei1 heeft on
der de Europeanen al te kampen met de
hoogste werkdruk, rapporteert NIA
TNO in 'Trends in arbeid en gezond
heid 1996'. Een onderzoeker van het in
stituut vreest dat scholing dezelfde
weg gaat als ATV. De werkdruk wordt
niet verminderd, er komt alleen nog
meer bij. Het aantal mensen dat in de
WAO terecht komt, neemt toe. Werk
druk is een belangrijke veroorzaker,
evenals conflicten op het werk. „Er is
nooit voor iedereen werk. Scholing kan
dus gebruikt worden als extra selectie
criterium. Net zoals de gezondheid."
GPD
De varkenssector, vermoedelijk door de praktijk j
van alledag behept met een matig werkende j
neus, ruikt dan eindelijk lont. Voorzitter Taze-
laar van het productschap voor Vee, Vlees en Eieren,
spreekt over een pijnlijk louteringsproces dat nodig is
om de varkenshouderij te transformeren tot een be
drijfstak waar de samenleving weer trots op kan zijn.
De ondernemers willen zich richten naar de wensen van
de klant. Zij zijn bereid de varkensstapel met vijftien:
procent in te krimpen en milieuvriendelijker te maken.
Bovendien moeten de dieren een aangenamer leven,
krijgen dan ze nu veelal hebben.
Tazelaar en de zijnen laden met hun plannen de schijn,
van heiligheid op zich. Zij hebben ten langen leste in de
gaten gekregen dat de maatschappij de activiteiten van;
de kotelettenkwekers zat is. De sector heeft gaande de
groei van de afgelopen jaren afkeer gewekt en ziet zwa
re tijden komen. Nadat minister Van Aartsen van Land-!
bouw een drastische herstructurering in het vooruit
zicht heeft gesteld, waarop aanvankelijk verongelijkt!
kermend is gereageerd, komen de varkenshouders metj
een plan dat gebaseerd lijkt op schuld en boete.
De hypocrisie druipt eraf. De schuld wordt in een te laatj
stadium bekend, de boete moet maar worden betaaldj
door de belastingbetaler, die al goed geweest is voor
vereffening van de miljardenrekening die de pest heeft!
opgeleverd en die nu nog eens ruim een miljard zou]
moeten betalen voor een operatie om de bedrijfstak»
mooi te maken. En niet al te mooi, want de inkrimping;
die Van Aartsen niet zonder reden op vijfentwintig pro
cent heeft gesteld, moet volgens de varkenshouders op
vijftien procent uitkomen.
Wie wil zien hoe het niet moet, vervoege zich in deze da
gen te Oostburg waar een varkenshouder streeft naar
een eervolle vermelding in het Guinness Book of Re
cords door alle regels die onder zijn aandacht komen te;
overtreden. De varkensfabrikant zorgt daarmee voorj
een forse ontkrachting van de ideeën over loutering en;
hij verziekt het klimaat - ook voor de ondernemers die
wel degelijk op een behoorlijke manier hun bedrijf run
nen.
Commissaris van de koningin Van Gelder gaf gisteren1
als zijn opvatting dat de overheden moeten samenwer
ken om wantoestanden in de varkenshouderij te lijf te
gaan. Zijn oproep moest maar serieus genomen wor
den. De laatste tijd vliegen verwijten van bestuurden
over en weer. Zo gaat het wel vaker bij collectief be
stuurlijk falen. De roze invasie ziet er intussen zo be
dreigend uit, dat de vraag wie precies planologisch oi
op het gebied van milieuwetgeving missers heeft ge
maakt op dit moment minder belangwekkend is. Daai
moet, ter lering, nog maar eens door een geschiedkun
dige naar gekeken worden. Het is nu zaak het geweld
van de megabedrijven te keren. Van de sector zelf val; j
weinig medewerking te verwachten. Dat moet de over-
heden aanleiding geven tot een bundeling van krach-j j
ten.
door John Wanders)
Op het hoofdkantoor van
de 'Internationale Cam
pagne ter Uitbanning van
Landmijnen' (ICBL) is de
stemming vrij dag uitgelaten.
Bij het ontwaken vernamen
de medewerkers tot hun ver
rassing dat hun stichting,
alsmede hun coördinator Jo-
dy Williams, de winnaars
zijn van de Nobelprijs voor
de Vrede 1997.
Van alle prijzen die er jaar
lijks worden uitgereikt, is de
Nobelprijs voor de Vrede on
getwijfeld de meest prestigi
euze. Mede doordat er rond
deze prijs een aura hangt van
onpartijdigheid. Het Noorse
Nobel-comité dat de prijs
jaarlijks toekent lijkt in niets
anders geïnteresseerd dan in
universele waarden als
'goed' en 'slecht'. Het comité
fungeert zo al bijna een eeuw
als het geweten van de mens
heid.
Schijn
Die veelgeprezen politieke
onafhankelijkheid is voor
een deel schijn. Met de toe
kenning van de Vredesprijs
neemt het comité altijd stel
ling. Zoals het zich eerder
uitsprak over brandende
kwesties in het Midden-Oos
ten, Zuid-Afrika en Oost-Ti-
mor, keert het zich nu tegen
de redenering dat landmij
nen op sommige plaatsen in
de wereld vooralsnog onmis
baar zijn vanwege hun mili
tair strategische belang.
Iedereen die op een of andere
wijze betrokken is bij de pro
ductie of verspreiding van
landmijnen draagt sinds gis
teren een fel gekleurde stic
ker op het voorhoofd met het
opschrift: 'Ik ben helemaal
verkeerd bezig'.
Des te pikanter is het dat het
Nobel-comité nu juist een
Amerikaanse lobby-organi
satie in de schijnwerpei-s
plaatst. Over de hele wereld
voeren honderden organisa
ties actie tegen de productie
en verspreiding van landmij
nen. De bekendste pleitbe
zorgers voor de uitbanning
van de zogeheten 'anti-per-
soonsmijnen' zijn het Inter
nationale Rode Kruis en Uni
cef, het Kinderfonds van de
Verenigde Naties. Maar het
Nobel-comité kent de eer toe
aan de ICBL en Jody Wil
liams, een betrekkelijk onbe
kende 47-jarige politieke
activiste uit Putney, in de
Amerikaanse staat Vermont.
De Verenigde Staten zijn de
belangrijkste politieke, eco
nomische en militaire mo
gendheid op aarde.
De VS zouden als wereld
macht een cruciale rol kun
nen spelen bij de uitbanning
van landmijnen, die elke 22
seconden een slachtoffer ma
ken, doorgaans onder de bur
gerbevolking. Amerika wei
gert zich echter aan te sluiten
bij de meer dan 90 staten die
een internationaal verdrag
gericht op de volledige uit
banning van anti-per-
soonsmijnen ondertekenden.
President Clinton onderkent
het weerzinwekkende ka
rakter van deze wapens. Hij
maakt zich echter ook zorgen
over de Amerikaanse mili
tairen die zijn gestationeerd
in Zuid-Korea. De grote hoe
veelheid landmijnen langs de
grens met Noord-Korea zijn
volgens de president onmis
baar voor hun bescherming.
Het kan niet anders of Clin
ton moet het nieuws uit Oslo
hebben ervaren als een ge
voelige draai om zijn oren.
Jody Williams werd zes jaar
geleden door de Stichting
Amerikaanse Vietnam Vete
ranen aangetrokken om een
campagne op te zetten tegen
de productie en verspreiding
van landmijnen.
Williams rekende het tot
haar taak de initiatieven tot
uitbanning van landmijnen
te bundelen in een geoliede
organisatie. Samen met een
aantal andere lobby-organi
saties richtte zij met de
Stichting Vietnam Veteranen
in 1992 de Internationale
Campagne ter Uitbanning
van Landmijnen (ICBL) op.
Williams werd voorzitter van
de nieuwe organisatie en
schreef een boek over de ver
schrikkingen die landmijnen
aanrichten onder de burger
bevolking. Wat vijf jaar gele
den begon als een klein
initiatief groeide uit tot een
wereldwijde campagne,
waarbij zich inmiddels meer
dan duizend lobby-organi
saties hebben aangesloten.
Een internationaal verdrag
gericht op wereldwijde uit
banning van anti-per
soonsmij nen leek vij f j aa r ge
leden een utopie, maar is -
mede dankzij de inspannin
gen van de ICBL - een stuk
realistischer geworden. GPD
door Peet Vogels
De varkenssector gaat zich
zelf op de pijnbank leggen.
Aan de consumenten, de poli
tiek en dierenbeschermings- en
milieuorganisaties wordt ge
vraagd de duimschroeven aan te
draaien wanneer de sector haar
beloftes niet waarmaakt.
Na tientallen jaren van onge
breidelde groei is het besef
doorgedrongen dat de varkens
houderij zich van de maat
schappij heeft vervreemd. Een
pijnlijk louteringsproces is no
dig om weer in het juiste spoor te
raken. „Wij willen terug naar
een varkenshouderij waar de
maatschappij trots op kan zijn",
aldus R. Tazelaar, voorzitter van
het Productschap voor Vee,
Vlees en Eieren (PVE) de missie
voor de varkenssector.
Het plan 'Nederlandse varkens
sector kiest klantgericht' wordt
gepresenteerd als een verstrek
kend voorstel. Maar het bevat
oud nieuws, achterstallig on
derhoud, intenties en ook een
paar stevige maatregelen. Maar
die moeten dan wel door de
overheid bekostigd worden, zo
dat het met die 'pijnbank' voor
de sector in de praktijk wel zal
meevallen.
Inkrimpen
De organisaties, naast het PVE
ook boerenorganisatie LTO-
Nederland, willen de varkens
stapel met vijftien procent in
krimpen, het mestprobleem
versneld oplossen en ook nog de
gezondheid en het welzijn van
de varkens verbeteren.
Vooral de reductie van de var
kensstapel wordt als een breuk
met het verleden gepresenteerd.
Dat lijkt inderdaad het geval na
decennia van groei. In feite is de
inkrimping echter een gevolg
van de ontwikkelingen die al
langer aan de gang zijn. Al in
1984 was duidelijk dat de inten
sieve varkenshouderij te ver
was doorgeschoten Toenmalig
minister van Landbouw G.
Braks kwam daarom met een
wet die uitbreiding van de vee
stapel verbood. Toch heeft de
sector sinds die tijd nog kans ge
zien een paar miljoen dieren toe
te voegen aan de varkensstapel
Die groeistrategie breekt de sec
tor nu op. Niet alleen uit milieu-
oogpunt, ook de structuur is erg
zwak. Te veel gespecialiseerde
bedrijven, te veel handelaren
die biggen en varkens opkopen
en transporteren en te weinig
slachterijen die extra waarde
aan de karkassen toevoegen.
Ook zonder ingrijpen zou een
sanering plaats hebben gevon
den in de varkenssector. De
voorsprong op concurrerende
landen als Denemarken en
Frankrijk is al grotendeels ver
dwenen en steeds meer nieuwe
concurrenten dienen zich aan.
Door de varkenspest zijn be
langrijke afzetmarkten verlo
ren gegaan en het is de vraag of
die nog ooit kunnen worden te
ruggewonnen.
Nu wil de varkenssector de re
ductie van de varkensstapel -
geschatte kosten 660 miljoen
gulden - laten betalen door de
overheid. Normaal gesproken
zou de sector zelf voor die kos
ten zijn opgedraaid, want de
concurrentie uit het buitenland
had hier tot faillissementen ge
leid.
Ophoesten
Om de structuur te versterken is
nog eens 400 miljoen gulden no
dig. Ook dat geld moet de over
heid ophoesten. Structuurver
sterking betekent vooral dat de
biggen in eigen land worden
vetgemest en varkens in eigen
land worden geslacht. Nu gaan
er jaarlijks nog miljoenen var
kens en biggen levend de grens
over. Die transporten liggen
zwaar onder vuur, vooral uit het
oogpunt van dierenwelzijn. De
Europese Commissie wil daar
om het transport van levende
varkens aan zulke strenge regels
binden, dat het niet langer lo
nend is om varkens naar Italië of
Spanje te brengen. De plannen
voor de structuurversterking
zijn dus deels afgedwongen en
niet zelf bedacht.
Toch is het geld goed besteed
meent Tazelaar. „Een miljard
gulden voor een gezonde sector
waar 50.000 mensen werken is
niet teveel geld."
Op het gebied van dierenwelzijn
en -gezondheid heeft de sector
ook voorstellen gedaan die de
maatschappelijke acceptatie
moeten verbeteren. Grotendeels
behelst het hier voorstellen
waar de sector al lang aan had
moeten voldoen, bijvoorbeeld
op het gebied van huisvesting
van de varkens. Nieuwe initia
tieven, bijvoorbeeld de groeps-
huisvesting voor varkens, moet
het liefst in Europees verband
geregeld worden, staat in het
plan. Dat is een zwaktebod,
want het welzijnsdenken is in
bijvoorbeeld Spanje nauwelijks
Noodlanding
Een Engels vliegtuig met ze
ven inzittenden heeft een
noodlanding gemaakt op de
verkeersweg tussen Delft en
Schiedam. De boordradio was
kapot, de piloot had vliegveld
Ypenburg in het donker gemist
en de brandstof was zo goed
als opEr zij n geen slachtoffers
gevallen.
Kerk gesloopt
De laatste resten van de in
1944 vernielde katholieke
kerk in IJzendijke zijn ge
sloopt. De muren staken nog
vijf meter boven de grond uit,
maar zijn nu opgeblazen. Dat
is wel gebeurd zonder de om
wonenden te waarschuwen en
met een te zware springlading,
zodat ramen en daken van hui
zen tot op honderden meters j
afstand het moesten ontgel
den.
Grondwet
De Eerste en Tweede Kamer
hebben de Grondwet ver an-
derd om mogelij k te maken dat
de koningin of koning taken-J
tijdelijk neerlegt als dat van
wege gezondheidsproblemen
nodig is. Koningin Wilhelmina
draagt haar werk om die reden
tijdelijk over aan prinses Juli
ana.
Bejaardenoord
In de gemeente Tholen wordt
een tehuis voor ouden van da
gen gebouwd. Voor de bouw is
44.000 gulden beschikbaar ge-)''
steld.
De Nederlandse varkens kunnen zich opmaken voor 'een pijnlijk louteringsproces' van de bio-indu-
strie. foto Pieter Honhoff
ontwikkeld. Het is dan ook niet
te verwachten dat deze zaken
Europees geregeld worden. Zo
maakt de sector zich er wel ge
makkelijk van af.
Kritiek
Al deze plannen wil de sector
voor het jaar 2000 doorgevoerd
hebben. Als ze dat niet lukt
moeten er maar harde maatre
gelen genomen worden tegen de
boeren die niet aan de voor
waarden voldoen. Welke maat
regelen dat dan zijn wordt ech
ter niet duidelijk. En dat is juist
de zwakke plek die de sector nu
zo'n parten speelt.
De afgelopen tien jaar heeft de
sector alle kritiek naast zich
neergelegd. Voor het grote pu
bliek was de maat vol toen ze de
beelden van de dode varkens
zag.
Van Aartsen voelde die stem
ming goed aan en kwam met een
ingrijpend herstructurerings
plan. Pas toen kwam de sector
zelf met een alternatief, dat
minder ver gaat en minder har
de garanties bevat. Of de sa
menleving de varkenssector nu
weer liefdevol in de armen zal
sluiten is dan ook hoogst twij
felachtig. GPD
Uitgever:
W. F. de Pagter
Hoofdredactie:
A. L.'Oosthoek
M. van Zuilen (adjunct)
Centrale redactie:
Postbus 18,
4380 AA Vlissingen,
Tel. (0118) 484000;
Redactiefax: (0118) 470102.
's avonds op zondag t/m
vrijdag vanaf 19.00 uur.
in het weekeinde:
verwijzing via de
telefonische boodschap
op de kantoren.
Vlissingen:
Oostsouburgseweg 10,
Postbus 18,
4380 AA Vlissingen.
Tel. (0118) 484000.
Goes: Voorstad 22,
4461 KN Goes.
Tel. (0113) 273000.
Terneuzen: Axelsestraat 16,
4537 AK Terneuzen.
Tel (0115)694457.
Axel: Nassaustraat 15,
4571 BK Axel
Tel. (0115) 568000.
Zierikzee: Oude Haven 41
4301 JK Zierikzee
Tel. (0111)415380.
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Openingstijd Zierikzee
8.30-17.00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur.
City OnLine
Postbus 18
4380 AA Vlissingen.
http://www.city.nl
e-mail pzcredcity1@pzc.nl
Bezorgklachten: maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openingstijden; |j
zaterdags tot 14.00 uur: L
op de kantoren door de klacht in te
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen.
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20.30
tot 22.00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22.00 uur-
Tel. (0118)484000.
Fax (0118)470100.
Abonnementsprijzen:
per kwartaal 92,85,
franco per post 122,00:
per maand 34,00
per jaar 356,50,
franco per post 471,50
bij automatische afschrijving
per termijn 1,50 korting
losse nummers
maandag t/m vrijdag 1,75,
zaterdag 2,50 p.st. (alle
bedragen inclusief 6 pet btw).
Postrek.nr.: 3754316
t.n v PZC ab.rek. Vlissingen.
Advertentietarieven:
180 cent per mm; minimumprijs})]
per advertentie 27,-,
ingezonden mededelingen tri
2.5 x tarief.
Voor brieven bureau van dit blad
7,- meer. L
Volledige tarieven met ör
contractprijzen op aanvraag
(alle advertentieprijzen
exclusief 17,5 pet. btw). P'
Giro: 35 93 00, Uitgeverij j0(
Provinciale Zeeuwse Courant B V. ja.
Vlissingen i
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV
Wegener Arcade NV