Met de amfibiewagen
naar strand of disco
Elk product krijgt een passende stem
PZC reportage zaterdag 11 oktober 1997 29
Legerauto's als
verzamelhobby
Bij de disco aankomen met een snelle cabriolet of een stoere jeep
levert vandaag de dag niet echt veel aandacht meer op. Je moet al
uit een ander vaatje tappen, wil je nog wat extravagant doen. Je
verplaatsen met een legervoertuig uit de Tweede Wereldoorlog
bijvoorbeeld. Voor elfduizend gulden rij je zo weg met een radiowagen
uit die tijd. En mag het nog wat gekker, dan levert De Groot
Equipment Supplies in Breda je zelfs een amfibievoertuig.
Directeur A van der Linden van Groot Equipment Supplies: „Ken kenner weet wat die
dingen waard zijn." foto's Thorn van Amsterdam
Oude militaire voertuigen uit de Tweede Wereldoorlog bij De Groot Equipment in Breda.
Het 2,5 ha grote terrein aan de Konijnenberg in
Breda lijkt op het eerste gezicht het decor voor
eenhistorische film. Je waant je bijna in de voorbe
reiding van de slag om Normandië: twintig, dertig
amfibievoertuigen, metalen brugdelen goed voor
kilometers noodbrug, kraanwagens, bootjes en di
verse sporten trucks staan over de bedrijfsruimte
verspreid. Maar laat hiei-bij vooral geen beeld van
een sloperij ontstaan: alles ligt of staat keurig op
getast, soort bij soort. Het kan zo worden ver
scheept.
Directeur A van der Linden van De Groot Equip
ment Supplies opent de twee enorme hallen op het
terrein en zwaait als een echte veldheer met een
breed gebaar over een zestigtal legergroene mili
taire voertuigen, netjes in het gelid. „Opgeruimd,
geen rommel", zegt hij ten overvloede. Het zijn al
lemaal voertuigen van het merk Ward la France.
„Oersterk materiaal. Als je ze opknapt, kunnen ze
nog prima dienst doen." Dat opknappen kan ook
geen probleem zijn: het bedrijf heeft een magazijn
met 40.000 onderdelen.
Alles bij elkaar staan daar aan de Konijnenberg
tweehonderd voertuigen. Dat is het resultaat van
een wat uit de hand gelopen hobby van Jaap de
Groot, oprichter van het bedrijf en voormalig pre
sident van constructiebedrijf Grootint. Na zijn
pensionering is hij vijf, zes jaar geleden begonnen
met het verzamelen van oude legervoertuigen, die
hij vervolgens liet opknappen.
De mooiste exemplaren liet hij naar Zwijndrecht
brengen, waar hij in mei 1997 het General George
C. Marshall Museum heeft geopend. Tegen een
achtergrond van historische decors uit de Tweede
Wereldoorlog kan men er kennismaken met een
honderdtal uiteenlopende voertuigen die door de
Amerikanen zijn gebruikt in die periode. De Groot
wil het geen oorlogsmuseum noemen, maar een lo
gistiek museum.
Bewondering
„Een enorme bewondering voor de Amerikanen en
voor wat die hebben gepresteerd tij dens de Tweede
Wereldoorlog", zegt directeur Van der Linden, als
wordt gevraagd naar de drijfveer van Jaap de
Groot. ,,En ook voor generaal Marshall, dienietal-
leen militair was, maar ook aan de wederopbouw
van Europa heeft gewerkt. De Groot heeft met zijn
constructiebedrijf Grootint, bekend van onder
meer booreilanden en bruggen, veel met Amerika
nen gewerkt en ze leren waarderen. Hij is ook altijd
gefascineerd geweest door bedrijven die al dat lo
gistieke materieel hebben geproduceerd. Dat laat
hem niet los. Nog elke ochtend is hij al om tien voor
zes in zijn nieuwe bedrijf Army Cars Holland in
Zwijndrecht, waar enkele vakmensen de histori
sche voertuigen helemaal opknappen."
Op het bedrijfsterrein in Breda is het opvallend
stil. Daar komt geen monteur binnen. Alleen direc
teur Van der Linden en zijn secretaresse nemen de
honneurs waar. In Breda wordt vooral opslagruim
te gecreëerd en handel gedreven. Want dat leger-
materieel is gewoon te koop. „Elfduizend gulden
voor die radiowagen uit de jaren veertig en twaalf
duizend voor de wagen ernaast"zegt Van der Lin
den. En, als ik even glimlach: „Neen. er staan prijs
kaartjes op, er valt niet te marchanderen. Dat zijn
ze waard."
Maar wat is de waarde van zoiets? Kunst is ook
waard wat de gek ex-voor geeft. „Een kenner weet
wat die dingen waax-d zijn. Het is als met liefheb
bers van antieke auto's. Die weten ook wat een col
lector's item mag kosten."
In een van de hallen staat een grote Bedford-truck
voor vierduizend gulden. „Past niet in de verzame-
ling", Wuift Van der Linden, en wijst vervolgens op
een GMC uit de jaren veertig, „Nooit gebruikt,
staat nog in het vet.Tussen het materieel zie ik ook
nog een wagen met een lanceerbasis voor raketten.
„Ja, we doen ook tijdelijke opslag van materieel
van Nederlandse defensiemusea.
De Groot Equipment Supplies mag overigens geen
antiekzaak worden genoemd. Het bedrijf handelt
ook in nieuw materieel voor bouwaannemers, zo
als stroomaggregaten, bulldozex-s, bruggen en
vrachtwagens. Maar ook veel van het oude materi
eel heeft, naast zijn historische waar-de. nog een
functionele en commerciële waar-de.
Frans
Van het Franse leger zijn bijvoorbeeld ongeveer
dertig amfibievoertuigen gekocht, die multi-inz et-
baar zijn. „Nieuw kosten die een miljoen gulden
per stuk." Je kunt er onder meer een tijdelijke
noodbrug mee aanleggen. Maar onlangs heeft Van
der Linden zo'n voertuig verkocht aan een Franse
horecaondernemer aan zee, die er met zijn klanten
strand op- en af mee rijdt, bij wijze van speciale at
tractie.
Maar hoofdzakelijk bestaat de clientèle uit aanne
mersbedrijven. „Hoewel, recentelijk hebben we
nog een metalen noodbrug verkocht aan een doe-
het-zelf zaak, die anders tijdelijk van zijn klanten
zou zijn afgesloten."
Verzamelaar- De Groot koopt zijn materieel altijd
in grote aantallen, zodat op het bedrijfsterrein in
Breda momenteel een kapitaal ligt opgetast dat
niet direct rendeert. „Dat zegt u goed", grinnikt
Van der Linden, „niet direct.'"
In dat soort handel krijg je natuurlijk niet elke dag
klanten over de vloer.We zijn maar een paar keren
per jaar in onderhandeling"knikt Van der Linden.
„Meestal gaat het om een verkoop. Maar in de Be
nelux gebeurt het ook wel eens dat we een demon
teerbare brug tijdelijk verhuren."
Zowel het vinden van klanten als van materieel is
een kwestie van het creëren van een netwerk. „Na
verloop van tijd weten mensen waar je in geïnte
resseerd bent en wat je als bedrij 1' kunt leveren. Me
neer De Groot zit ook vaak in Amerika. In Texas
heeft hij bij twee broers op zolder nog enorm veel
documentatie ontdekt over Amerikaanse leger
voertuigen. Hij heeft inmiddels al een hele biblio
theek over defensiematerieel. Die gebruikt hij on
der meer om de voertuigen weer helemaal
authentiek te laten maken."
Opmerkelijk: het bullet er van de legervoertuigen,
maar er zijn geen wapens te zien. „Neen, alles wat
agressie kan oproepen, doen we bewust niet", zegt
directeur Van der LindenRendabel? Het museum
natuurlijk niet, rfiaar dat is ook niet de bedoeling.
Maar de rest is wel commercieel bedoeld. Het is ge
woon handelswaar."
Ivan Declercq
Het General George C. Marshall Museum ligt aan cle
Noordweg 15a in Zwijndrecht en is van woensdag tot en
met zaterdag van 10.00 tot 16.00 uur open.
Je meent een mooie spreekstem te hebben die
wel wat lijkt op de stem van een beroemdheid
en zou dat geluid wel eens te gelde willen
maken. Je doet een test bij het internationaal
stenrmenbureau Multi-Voice in Hilversum en
dan volgt in de meeste gevallen een dreun: niet
geschikt. Slechts drie procent van de vele
gegadigden die zich melden komt in het circa
duizend stemmen tellende bestand en heeft de
kans te worden gebruikt voor radio- en tv-
werk, commercials en presentaties.
Alles draait om stemmen in de statige
villa aan de Hilversumse Godelinde
weg. In een kleine studio pijnigen zich
vrijwel dagelijks bezoekers af in het spre
ken van teksten, welluidend en doorleefd.'
Meestal wordt het niets. Slechts drie pro
cent van wat 'Multi-Voice internationaal
stemmenburo' aan stemmen krijgt aange
boden slaagt voor de test. Multi-Voice se
lecteert en levert sinds 1978 stemmen
voor radio- entv-programma's, commer
cials, presentaties, videoproducties van
bedrijven, audiovisuele presentaties in
musea, documentaires enz.
Oprichter Cees Manintveld (50), destijds
moeizaam begonnen, beschikt nu over
zo'n duizend stemmen en drieduizend
klanten. Hij bestrijkt de internationale
markt met enkele honderden buitenlan
ders in het bestand die tezamen goed zijn
voor teksten in vijftig talen. De buiten
landse stemmen komen onder meer van
pas als presentaties moeten worden ver
vaardigd voor delegaties die ons land be
zoeken, voor commercials en presentaties
van Nederlandse bedrijven op beurzen in
het buitenland en voor musea die hun bui
tenlandse bezoekers in de eigen taal wil
len voorlichten.
Zijn toppers verdienen goed, kunnen van
hun opdrachten in elk geval bestaan.
„Maar", tekent Manintveld daarbij aan,
„die kunnen dan ook heel wat, Sommige
mensen hebben niet eens zo'n beste stem,
maar wel een bijzondere uitstraling als zij
een tekst uitspreken. Als mensen zich bij
ons melden voor een stemtest, sturen we
ze eerst een brief waarin we uitleggen dat
het van belang is om naast het spreken een
zekere redactionele vaardigheid te bezit
ten. Want soms doet zich de noodzaak
voor een tekst even snel in te korten. Bo
vendien moet j e in staat zijn een-tekst vlug
in je op te nemen en ook komt acteer- en
improvisatietalent van pas. We streven
ernaar dat de mensen die bij ons als stem
staan ingeschreven zo breed mogelijk in
zetbaar zijn en dus niet aan een bepaald
stijltje vastzitten. Wie breed inzetbaar is
heeft het uiteraard het meeste kans op
werk." Cees Manintveld is zelf al sinds
1970 druk met zijn stem. Hij was in 1974
de laatste nieuwslezer aan boord van het
Veronica-schip en probeerde in die tijd
door middel van spraaklessen een West-
lands accent kwijt te raken. Cees werd
daarna nieuwslezer bij de Radio Nieuws
dienst en werkte bij TROS Aktua Radio
voor hij met zijn stenrmenbureau begon.
„Ik raakte steeds meer in de ban van het
fenomeen stem. Wat je er allemaal mee
kunt doen. Ik merkte in gesprekken met
collega's in omroepland dat er enerzijds
behoefte was aan werk met de stem en an
derzij ds veel vraag was naar mensen met
een goede spreekvaardigheid. Toen ik dit
bedrijf begon liep het niet best. Mijn eer
ste opdracht was een radiocommercial
voor autofauteuils, met Tineke de Nooy
en Rob Sloot - nu j ournalist - als stemmen.
Het reclamebureau dat de opdracht ver
strekte ging direct daarna failliet en ik
had dus eigenlijk voor niets gewerkt. Een
harde les. Maar ondanks tegenslagen zat
er groei in. Na twee jaar kon ik er nog niet
van leven, maar ik zag wel perspectieven.
Nu heb ik vijf mensen in vaste dienst en
werk ik voor de grootste bedrijven, zoals
Endemol en de omroepen, We leveren bij
voorbeeld een zogeheten voice-over voor
de Late nightshow van Peter-J an Rensde
stem bij een filmpje dat in de show wordt
vertoond. We kozen in dit geval voor een
vrouwenstem."
Op zoek
Een keer in de maand komt een team van
het bureau bijeen om de stemmen te be
luisteren die technicus André heeft voor
geselecteerd uit de vele stemtesten die hij
heeft afgenomen. Maar het komt ook wel
voor dat Cees Manintveld tijdens de con
versatie ineens een stem met mogelijkhe
den ontdekt. „We moeten soms echt op
zoek gaan naar een stem. Jaren geleden
kregen we opdracht de stem van een
Drents jongetje te leveren voor een recla
me van HAK, met Martine Bijl. Hij moest
'ik bid niet voor brune bon'n' zeggen, dat
beroemde zinnetje uit het boek Bartje van
Anne de Vries. Onze bookingmanager
Carin van 't Net vond het jochie tenslotte
via haar tante in Drenthe. Maar meestal
hebben we wel iets in het eigen bestand.
Wij zijn overigens niet alleen intermedi
air tussen de stem en de opdrachtgever,
De drie toppers onder de spreekstemmen, van links naar rechts: Marjon Keller, Rinie van den Elzen en Jim Yount. Op de achtergrond
Cees Manintveld, oprichter van Multi-Voice. foto Jaap de Boer
we begeleiden ook de mensen die bij ons
staan ingeschreven. We helpen ze met de
opbouw van hun carrière en geven stem
adviezen."
Keurkorps
Multi-voice geeft in een oplaag van acht
duizend een kwartaalkrantje uit, De
Stem. Op de achterzijde staan de interna
tionale Top-100, de Top-40 mannen en de
Top-40 vrouwen op het gebied van stem
men. Verder biedt het blad interviews met
de bekendste 'stemmen' van dat moment
en een overzicht van wat het keurkorps
zoal doet. Daarin lezen we dat Kitty
Courbois een glansrol speelt als 'Moeder
Aarde' in 'GEO-Explorer', een productie
die te zien is in het Drents Museum.
Nieuw in de vrouwen-top-40 is een be
kende naam: Elleke van Doorn, nog maar-
pas ingeschreven en nu al op de 39ste
plaats. Ook een gewilde vrouwenstem is
die van Debby Kowsolea. Ze is tv-om-
roepster op Nederland 1 en staat nu twee
de in de Top-40 van de vrouwen.
Jim Yount (46), een in ons land wonende
Canadees, die teksten spreekt in de Ame
rikaanse taal, voert de internationale
Top-100 aan. Hij stond vorig kwartaal
nog derde. Yount is sinds acht jaar kind
aan huis bij Multi-Voice. „Maar ik doe dit
werk al veel langer", zegt hij. „Ik werkte
bij Canadian Radio. Ik was discjockey,
presentator en journalist voor ik naar Ne
derland kwam. Nu doe ik commercials en
achtergrondstemmen voor opdrachtge
vers overal in Europa. Ik werk via Multi-
Voice ook voor tv-shows van Endemol
Entertainment. Zo lever ik onder andere
de voice-over voor All You Need is Love."
Yount heeft, denkt hij, zijn succes vooral
te danken aan een stem die 'deep and hea
vy' is. Andere ambities heeft hij niet;
„Werken met je stem is elke keer weer ge
weldig, vooral als het goed klikt met de
mensen in de studio."
Eveneens een succesnummer is Marjon
Keiler (27) uit Hilversum, die bij RTL 4
het programma Shownieuws presenteert.
Zij voert de Top-40 al lange tijd aan. ,,Ik
heb gezongen in een meidengroep, sprak
tekenfilms in en deed nog zo wat, maar
toeh besloot ik twee jaar geleden hier een
stemtest te doen. Cees plukte me zo bij de
microfoon vandaan: of ik beschikbaar
was, Nou, dat was ik, want ik studeer
kunstgeschiedenis, maar houd genoeg
tijd over. Ik doe nu samen met Bart van
Leeuwen de tekst voor de digitale tv-gids
TV Vandaag en voor Canal+ de stem bij
natuurdocumentaires. En verder allerlei
commercials. Mijn ideaal is eens een tv-
programma over kunst te mogen doen."
Nummer 1 bij de mannen is Rinie van den
Elzen (46^ uit Spijkenisse, voorheen com
mercieel werkzaam. „Mijn specialiteit is
het neerzetten van typetjes. Ik ben geen
Robert Paul, maar ik kan wel aardig imi
teren. Zo moest ik voor de KNVB eens de
stemmen van Michels, Cruijff en Been
hakker doen voor de introductie van de
clubcard. Ik zit nu vier jaar bij Multi-
Voice en heb ups en downs meegemaakt.
Nu word ik ineens geconfronteerd met een
sneeuwbaleffect: overal voor worden ge
vraagd. Ik heb het hartstikke druk. Ik heb
altijd een opvallend zware stem gehad, op
mijn vijfde al schrokken de mensen daar
van. Ik ben ook steeds bezig met die stem,
thuis en in de auto zit ik maar te papegaai
en, teksten te spreken en te zingen. Voor-
het Radio 3-programma van Peter Plai-
sier heb ik de met Brabants accent klet
sende figuur Chiel van Guppen in het le
ven geroepen en ik ben nu bezig een
comedy te schrijven waarin die Chiel de
hoofdrol speelt." Hij steekt een sigaret op.
„Ook een wat doorrookte stem heeft zijn
charmes."
Cees Manintveld heeft in zijn bestand
stemmen in alle soorten. Zijn credo is:
„Bij elk product zoeken wij een passende
stem. Mooi hoeft die niet te zijnHet is met
een stem net als met een goed instrument:
veel hangt af van hoe er op wordt ge
speeld."
Dirk de Moor
