Ze hebben de Zeeland laten zinken
PZC
Drie eeuwen in de verdediging
Gemeenten krijgen
4,4 min extra voor
bestrijden armoede
Voorzitter D66 wil
economische groei
Kabel-tv voor ruim
2000 huizen in
buurtschappen
zeeland
14
Franse koper poogt
vernietiging illegaal
rundvlees te stoppen
Twee jaar cel geëist
tegen drugsdealer
Nutsbedrijven sluiten
akkoord over import
van Brits aardgas
vrijdag 10 oktober 1997
door Lianne Sleutjes
DEN HAAG - Het kabinet geeft
de Zeeuwse gemeenten volgend
jaar ruim 4,4 miljoen gulden ex
tra om de armoede te bestrijden.
In totaal trekt de regering daar
voortaan elk jaar 250 miljoen
gulden voor uit. Het bedrag
komt bovenop de 430 miljoen
gulden die de gemeenten vol
gend jaar krijgen voor de bij
zondere bijstand.
Minister Melkert (Sociale Za
ken) heeft met de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten
afgesproken dat het extraatje
ten goede komt aan inkomens
ondersteuning. Ook moeten de
gemeenten met het geld probe
ren uitkeringsgerechtigden
weer aan het werk te krijgen.
Melkert kan niet echt controle
ren of het geld daadwerkelijk
aan armoedebestrijding ten
goede komt; de bedragen komen
binnen via de grote bulk van het
Gemeentefonds.
Criteria
De bedragen per gemeente zijn
gebaseerd op onder meer het
aantal huishoudens met een
laag inkomen, het aantal bij
standsgerechtigden, het aantal
allochtonen en het aantal uitke
ringsgerechtigden. Veranderen
die aantallen in de loop van het
jaar, dan wordt dat het jaar erop
verrekend.
De gemeente Axel krijgt voor de
armoedebestrijding in 1998 cir
ca 150.000 gulden. Borsele
krijgt bijna daarvoor 1,9 ton,
Goes 467.000 gulden, Hontenis-
se 80.000 gulden. Hulst 210.000,
Kapelle 82.000 gulden, Middel
burg 625.000 gulden, Noord-
Beveland 68.000 gulden, Oost
burg en Reimerswaal elk
186.000 gulden. Sas van Gent
113.000 gulden, Schouwen-
Duiveland 327.000 gulden,
Sluis-Aardenburg 70.000 gul
den, Terneuzen 505.000 gulden,
Tholen 226.000 gulden, Veere
160.000 gulden en Vlissingen
818.000 gulden.
De vier gemeenten op Goeree-
Overflakkee krijgen samen bij
na vier ton om uitkeringsge
rechtigden aan de slag te helpen
en om de armoede te bestrijden:
Dirksland 63.000 gulden, Goe
dereede 73.000 gulden. Middel-
harnis 165.000 gulden en Oost-
flakkee 92.000.
door Richard Hoving
VLISSINGEN - De doelstelling
in het concept-verkiezingspro
gramma van D66 om de econo
mie jaarlijks met drie procent te
laten groeien is verdedigbaar.
Dat zegt de voorzitter van D66
Zeeland, R. Bastiaanse, in een
reactie op de discussie die in de
partij is ontstaan over de vraag
of zo'n groei niet strijdig is met
de zorg voor het milieu.
De voorzitter van de commissie
die het programma heeft opge
steld, M. van Huiten, kaartte de
ze week de kwestie aan in het
partijblad van D66. Volgens
hem kan de economie niet ein
deloos groeien, omdat het mi
lieu dan te veel wordt vervuild.
Bastiaanse deelt die opvatting.
„Persoonlijk schaar ik mij ach
ter het standpunt van Wijers."
De minister van Economie
heeft, net als lijsttrekker Borst,
laten weten onverkort te willen
vasthouden aan de drie procent
groei.
Bastiaanse denkt niet dat het
kwaad kan dat Van Huiten als
mede-ondertekenaar van het
concept verkiezingsprogramma
alsnog een voorbehoud heeft ge
maakt. „De discussie die onder
de leden is ontstaan, is helemaal
niet zo gek. Het verkiezingspro
gramma wordt nu door iedereen
kritisch bekeken"' Dat kan het
uiteindelijke programma alleen
maar ten goede komen."
Bastiaanse benadrukt dat hij
niet het standpunt van de Regio
Zeeland verwoordt. Tijdens de
ledenvergadering van de afde
ling later dit jaar wordt pas een
algemeen Zeeuws standpunt in
genomen.
De oude fortmuur bij de buurtschap Zandberg. foto Charles Strijd
door René Hoonhorst
HULST - Natuurminnaars en vissers we
ten de weg te vinden naar de Vlaamse
Kreek ten zuidoosten van de buurtschap
Zandberg. Maar ook liefhebbers van cul
tuur- en krijgshistorie kunnen hun hart
ophalen bij de kreekoever. In de dijk bij de
Beerweg is - naast de Steenen Beer, de
duiker in de vroegere zeedijk - nog duide
lijk een deel van het oude verdedigings
werk Boerenmagazijn te herkennen.
De batterij werd in 1687 opgeworpen door-
de Staatsen om aanvallen uit het zuiden te
kunnen weerstaan. Dat dik drie eeuwen
later nog zo'n verdedigingswerk in het
landschap is terug te vinden èn te herken
nen, vinden de Oost-Zeeuws-Vlaamse
heemkundigen P. Stockman en P. Ever-
aers prachtig. Het Boerenmagazijn is
slechts één van de vele 'sterckten' (forten,
batterijen, kazernes en andere vesting
werken) die nog in het landschap zijn te
herkennen. De twee amateur-historici
maakten er een boek over: Frontier Ste
den en Sterckten.
De ondertitel 'Vestingwerken in Oost-
Vlaanderen en Oost-Zeeuws-Vlaanderen
1584-1839' geeft aan tot welk gebied en
welk tijdperk de auteurs zich beperken.
De jaartallen zijn niet willekeurig geko
zen. In 1584, ten tijde van de Tachtigjarige
Oorlog, begonnen Spanjaarden en Staat
sen het wapen 'inundatie' om de beurt te
gebruiken. Gebieden werden via het
doorsteken van dijken - later door het
openzetten van sluizen - onder water ge
zet om de controle over de Westerschelde,
en daarmee Antwerpen, te verkrijgen. In
1839 werd België officieel onafhankelijk
en werden de grenzen tussen Vlaanderen
en Zeeuws-Vlaanderen vastgesteld.
Manuscriptkaarten
De aanleiding tot het schrijven van het
boek was voor Stockman en Everaers, die
samen uitgeverij De Maelstede beheren,
de koop en bestudering van oude manu
scriptkaarten. Op originele kaarten van
drie, vier eeuwen terug vonden de twee
vorsers veel vestingwerken terug die nog
steeds hun sporen in het landschap nala
ten. „Die forten en versterkingen zijn nog
overal terug te vinden. Soms zie je slechts
wat restanten, maar vaak is de originele
vorm nog zeer goed te herkennen. Je moet
alleen even weten waar je het moet zoe
ken", zegt Everaers.
Lezers
De schrijvers wijzen de lezers op gave res
tanten als Boerenmagazijn bij de Vlaamse
Kreek of het zeventiende eeuwse sluizen-
complex de Grote Petrus bij Zwartenhoek
(Westdorpe). Maarze wijzen nieuwsgieri
gen ook de weg naar nog bijna gave verde
digingswerken als fort Sint Jacob bij Axel
en fort Liefkenshoek. Fort Liefkenshoek
is een kazerne uit de nadagen van Napole
on. Een betonnen bunker die voor velen
uit de streek onbekend is, maar op nog
geen halve kilometer van de gelijknamige
tunnel ligt.
„Op dat soort historische schatten, die
voor eenieder te ontdekken zijn, willen we
belangstellenden attent makenWe willen
de streek als het ware opentrekken voor de
mensen die er wonen en hen die de regio
bezoeken", werft Stockman. Als organi
sator van busreizen én gids in het Land
van Hulst loopt hij immer over van de ver
halen. Everaers heeft ervoor gezorgd dat
het boek niet uit zijn voegen barst, een
duidelijke structuur heeft en voor velen
makkelijk leesbaar is.
De krijgshistorie van zo'n 150 vesting
werken is in het boek na te slaan, maar de
twee heemkundigen vonden het minstens
zo belangrijk om delink naar het heden te
leggen. „En misschien de mensen onwille
keurig nog wat van ons enthousiasme mee
te geven, zodat in de toekomst niet nog
meer forten, wallen en andere versterkin
gen zonder slag of stoot kunnen verdwij
nen", betoogt Everaers. Frontier Steden
en Sterckten, waarvan al zo'n driehon
derd exemplaren bij voorintekening zijn
besteld, wordt op zaterdag 8 november of
ficieel gepresenteerd in het Hulster stad
huis. De burgemeesters Kessen van Hulst
en De Smet van Beveren krijgen de twee
eerste exemplaren overhandigd, omdat
veel van de mooiste verdedigingswerken
in hun gemeenten zijn te vinden.
door Manon Kotvis
ZAAMSLAG - Het Zeeuws-
Vlaamse Zaamslagveer krijgt
nog vóór de feestdagen kabelte
levisie. In Zeeland worden in to
taal 2.081 huishoudens in tien
tallen buurtschappen en
gehuchten die tot nog toe geen
kabel hadden, aangesloten. Vol
gens de planning krijgen medio
1998 de laatste van deze 'onren
dabele' gebieden een aanslui
ting.
Het eerste buurtschap dat ver
blijd werd met kabeltelevisie
was Kleverskerke (Walcheren).
Hierna werden nog enkele hon
derden nieuwe aansluitingen
gerealiseerd. Vooral in Zeeuws-
Vlaanderen wordt op het gebied
van kabeltelevisie flink aan de
weg getimmerd. In deze regio
wordt het grootste aantal hui
zen op het net aangesloten, na
melijk 1463 stuks. In Walcheren
zijn dat er 303, in de Bevelanden
217 en op Schouwen-Duiveland
en Tholen krijgen 98 huizen ka
bel.
De bekabeling van de ruim
2.000 huishoudens hangt direct
samen met het aanleggen van de
modernere glasvezelkabel in
heel Zeeland. Deze nieuwe ka
bels worden op andere plaatsen
aangelegd dan waar de oude co-
axkabels nu liggen. F Tadema,
coördinator audio-video van
ZekaTel legt uit: „Er wordt bij
voorbeeld glasvezelkabel van
Hoofdplaat naar Oostburg ge
legd en daarbij komen we langs
het buurtschap Nummer Eén.
Hierdoor wordt het rendabel
daar ook kabeltelevisie te reali
seren." Omdat veel gebieden
volgens de kabelexploitant toch
nog te slecht bereikbaar blijven,
blijven er uiteindelijk nog
18.000 huizen in Zeeland ver
stoken van kabeltelevisie.
Internet
Met het nieuwe systeem kunnen
niet alleen radio-en televisie
uitzendingen ontvangen
worden, ook kan het gebruikt
worden voor aansluitingen op
Internet, betaal-televisie en da
tacommunicatie. Volgens D.
Renkema, directeur van Zeka
Tel Multi Communicatie, komt
elk huishouden dat op de nieu
we kabel wordt aangesloten in
principe in aanmerking voor
deze faciliteiten. Betaal-tv
krijgt elk huis vanaf de eerste
dag dat de aansluiting er is,
maar of Internet overal aange
boden wordt, hangt af van de
vraag naar aansluitingen. Ze
ker is dat, als Internet aanslaat,
deze eerst in de steden en als
laatst in de buurtschappen
wordt aangeboden. Renkema:
„Je gaat toch ook pas als aller
laatste op de Noordpool ijsjes
verkopen!
door Harmen van der Werf
DEN HAAG/VLISSINGEN -
Het F ranse bedrijf Socinter pro
beert de vernietiging van twin
tig ton Brits rundvlees dat opge
slagen ligt bij Vriesvemen
Kloosterboer in Vlissingen-
Oost, te voorkomen. De onder
neming die het vlees heeft ge
kocht van een Belgische firma,
heeft een rechtszaak aange
spannen tegen de veterinaire in
spectie.
De veterinaire inspectie heeft
na onderzoek bevolen het vlees
te vernietigen. Het rundvlees is
afkomstig uit Groot-Britannië.
Het kwam volgens de papieren
uit België, maar er zaten resten
van Britse vleesstempels opHet
vlees is illegaal uit Engeland in
gevoerd.
Het Franse bedrijf Socinter
heeft het rundvlees van een Bel
gische vleeshandelaar gekocht.
Gisteren waren Socinter-advo-
caten bij de Raad van State in
Den Haag om schorsing van het
besluit tot vernietiging van het
vlees te bepleiten. De Raad van
State achtte zich echter niet be
voegd het besluit te schorsen.
Rechter J. Hulshof oordeelde
dat de sector bestuursrecht van
de Rotterdamse rechtbank in
eerste instantie bevoegd is in
deze zaak.
door Arjen Nijmeijer
MIDDELBURG - De 53-jarige
Middelburger die donderdag
voor de rechtbank in zijn woon
plaats stond heeft drugs ver
kocht, zo veel was in elk geval
duidelijk. Officier van justitie
mr. Y. A C. C. Willems geloofde
bovendien dat de man gestolen
spullen in huis heeft gehad en
dat hij twee jaar geleden in Mid
delburg een vrouw in haar ge
zicht heeft geslagen. Dus eiste
de officier een gevangenisstraf
van twee jaar.
Verder wil mr. Willems dat de
man ruim 69.000 gulden moet
betalen aan de staat: dat is vol
gens haar de winst die de Mid
delburger heeft gemaakt met de
drugshandel.
De verdachte ontkende niet dat
hij verdovende middelen had
verkocht. Maar in het begin had
hij alleen voor anderen drugs
gehaald, omdat ze dat zelf niet
konden of durfden. En later zou
hij door andere dealers gedwon
gen zijn om cocaïne en heroïne
te verkopen; in ruil daarvoor
kreeg hij zelf ook drugs. Ook
had de Middelburger gestolen
eurocheques, bankpasjes, een
rijbewijs en een zonnebril in
huis gehad. Maar die zonnebril
had hij naar eigen zeggen van
iemand gekregen en de andere
spullen zou hij voor weer ie
mand anders hebben bewaard.
„En dat tasje, daar heb ik nooit
in gekeken", zei de verdachte.
Ook ontkende hij de beschuldi
ging van mishandeling. De offi
cier van justitie achtte alle aan
klachten bewezen. Ze meldde
dat ze in het kader van de Pluk-
ze-wetgeving 69.000 gulden van
de man wilde zien. „Het beleid
eist dat we zo veel mogelijk vor
deringen indienen", zei mr. Wil
lems.
Scheppen geld
Raadsman mr. M. J. F. Sul vond
dat wel bewezen kon worden
dat zijn cliënt drugs had ver
handeld, maar niet dat hij daar
'scheppen geld' mee had ver
diend. De andere aanklachten
konden volgens hem niet wor
den bewezen. Verder vond hij de
onderbouwing van de Plukze-
claim slecht en het bedrag te
hoog.
Uitspraak op 23 oktober.
door Ben Jansen
VLISSINGEN - De drie nutsbe
drijven in Zuid-Nederland heb
ben donderdag overeenstem
ming bereikt met het Britse
gasbedrijf Centrica over import
van Brits gas via een nieuwe
pijpleiding tussen Groot Brit-
tannië en de Belgische kust. Via
dochterbedrijf British Gas Tra
ding zal Centrica vanaf oktober
1998 per jaar 700 kubieke meter
miljoen gas leveren aan Delta
Nutsbedrijven en de in de geza
menlijke onderneming EnTrade
opererende PNEM in Noord-
Brabant en Mega Limburg.
De gasnetten in het Verenigd
Koninkrijk en het Europese
continent worden gekoppeld
door de zogenaamde Intercon-
nector, een 240 kilometer lange
pijpleiding met een doorsnee
van 1 meter, die wordt aange
legd door een consortium van
negen bedrijven. De Intercon-
nector loopt tussen Bacton aan
de Engelse kust en Zeebrugge in
België. Over een jaar moet de
leiding in gebruik worden geno
men. Delta en de PNEM/Mega-
combinatie leggen een eigen
transportleiding aan van België
naar Zeeland en West-Brabant.
Centrales
Het Britse gas komt uit de gas
voorraden van Centrica op het
continentaal plat in de Noord
zee en uit inkopen van het Britse
gasbedrijf. Delta en EnTrade
gaan het leveren aan grote klan
ten in Zuid-Nederland en even
tueel daarbuiten. Het gas kan
ook worden gebruikt voor
warmte/krachtcentrales. Delta
•en EnTrade zoeken ook andere
samenwerkingsvormen, zoals
korte-termijn gashandel en ge
bruik van eikaars transportca
paciteit.
Delta en PNEM hebben eerder
dit jaar al een importcontract
voor 1 miljard kubieke meter
gas Brits gas gesloten voor de
Elsta-warmte/kracht-centrale
bij Dow Benelux.
firma in Maasbracht, die een
belangrijk deel van de unieke
houten opbouw en de voorste
ven wegsloopte en er een duw
boot van maakte. Voortaan
ging de Zeeland door het leven
als Roel Sr.. En nu, jaren later,
is het vlaggenschip helemaal
verdwenen. De Winde: „De slo
per heeft genadeloos toegesla
gen. Zelfds de schroef is - heb ik
me laten vertellen - versmol
ten. Logisch, het was koper."
Wat rest is de zogenaamde
werfplaat van de Zeeland,
voorzien van de belangrijkste
gegevens van de bouw en de
bouwer. Die plaat hangt aan de
muur in de woning van De
Winde in Breskens. ,,Ik vond
hem op een mooie morgen in
m'n tuin. Een geschenk van een
dierbare vriend, vermoed ik."
Kapitein Jan de Looff uit Hoek
was ooit kapitein op de Zee
land. Het was z'n mooiste tijd.
In een boek, gewijd aan Rederij
Willem Muller, schreef hij over
die sleper met de hoge masten:
„Bij storm waren ze vaak een
nadeel. Het was namelijk een
enkelschroefs schip met weinig
uitslag op het roer. Bij harde
wind was het tijdens manoeu
vreren goed uitkijken, want ze
woei weg als een zeilschip. Op
de voormast rustte geen zegen.
Ze was van aluminium er-
raakte nogal eens in de ver
drukking. Tijdens het vastma
ken op een varend zeeschip,
raakte de top met zijn ra regel
matig verfrommeld. Na een
paar keer had men bij de Ter-
neuzense Scheepsbouw Maat
schappij een reservemast
klaarliggen: een houten tele
foonpaal met daarop de top
lichten vastgespijkerd.
Doodzonde
„Ach", zucht Henk de Winde.
„Misschien moet ik me er niet
langer zo kwaad over maken.
Maar het is toch dood- en
doodzonde dat zo'n prachtige
museumsleper simpelweg naar
de schroothoop gaat omdat
'sleepboothaven' Terneuzen
die 60.000 gulden aankoopkos-
ten er niet voor over heeft... De
oude sluizen zijn weg, de Oost-
kolk en de Westkolk, de Axel-
sebrug... noem maar op. Maar
nu willen ze weer wel de Schel-
deboulevard opknappen om de
band met het water te verstevi
gen. Wie dat beleid nog be
grijpt, krijgt van mij een oor
lam!"
Mag Bressiaander Henk de
Winde even een emmer
tje? Kotsmisselijk is hij er van.
Jarenlang zette hij zich in voor
de redding van de Zeeland, het
vlaggenschip van de Zeeuwse
sleep- en bergingsvloot en wat
leverde het op? Jawel, een mooi
boek vol bombastiek, waarin
de sleper alle lof kreeg toege
zwaaid. Maar toen het erop aan
kwam, gaven de lokale autori
teiten niet thuis. Toen was er
plotsklaps geen cent beschik
baar voor behoud van een
stukje maritiem erfgoed dat
onlosmakelijk was verbonden
met havenstad Terneuzen.
De Winde: „Het ging notabene
om de laatste kuststoomsleep-
boot van heel Nederland, die
weliswaar was verbouwd en
aangepast aan de eisen van de
ze tijd, maar toch..." Een brok
in z'n keel wegslikkend: „Ge-
meentevoorlichter Otto Vos-
veld heeft zich nog sterk ge
maakt voor de actie, die door
sleepbootfanaten was opgezet
en die ertoe moest leiden dat de
Zeeland voor Terneuzen be
houden zou blijven. Maar be
halve Dow Benelux en de
Kring van Werkgevers bekom
merde niemand zich om het lot
van het vlaggenschip van de
Zeeuwse vloot."
Toegegeven, de opknapbeurt
van de Zeeland zou vele tonnen
hebben gekost. De Winde:
„Nou... en wat dan nog?! Hoe
veel kosten al die kunstwer
ken, al die bouwwerken en alle
andere ellende rond het
prachtproject Steen Beer niet?
Terneuzen heeft nog maar weer
eens bewezen dat het zich hele
maal niets aantrekt van het
verleden en maar opstoomt in
de vaart der volkeren. Met ka
pitein Barbé op de boeg. Dat
'opstomen' is overigens nog
wel aardig in dit verband...
Maar ik - en met mij vele sleep
bootfanaten - had zo graag ge
zien dat rond de Zeeland een
maritiem project zou worden
opgezet. Ooit richtte de Heem-
Henk de Minde met de 'plaat' van de Zeeland.
De Zeeiand in zijn gloriedagen.
kundige Vereniging in het Ter-
neuzens Museum - wat ook al
weer is verdwenen - een
prachttentoonstelling in, ge
wijd aan de sleepvaart in en om
Terneuzen. Er kwamen dui
zenden mensen op af. Een be
wijs dat het leefde. Maar wat
zei het gemeentebestuur van
Terneuzen, toen wij met dat
Zeeland-project kwamen?
Geen geld, geen belangstel
ling... doei!"
De Winde stelde de 'grote da
den' van de Zeeland en z'n be
manning te boek. De reddings
operatie na het zinken van het
Poolse vrachtschip Zamosc
bijvoorbeeld. Begin '79 was
dat. De bemanning van de Zee
land en die van de Westdiep
van de Union zagen die nacht
op het nippertje kans de opva
renden te redden. Maar er was
veel meer.
Historie
De sleepboot werd in '45 door
de Nederlandse Scheepsbouw
Maatschappij in Amsterdam
foto Peter Nicolai
De Zeeland in zijn laatste rol als duwboot Roel.
gebouwd en vervolgens door de
nv Reederij voorheen Gebroe
ders Goedkoop in gebruik ge
nomen. De stoomsleper voer
aanvankelijk onder de naam
Winston Churchill. Overigens
was de opdracht voor de bouw
al in 1941 verstrekt. In '65 werd
de sleper - uniek door z'n hou
ten stuurhut - verkocht aan
Willem Muller, die de Terneu-
zense Scheepsbouw Maat
schappij opdracht gaf de boot
te motoriseren en aan te passen
voor het werk op de Wester
schelde. Met z'n 20 ton trek
kracht deed cle Zeeland vervol
gens tot eind jaren tachtig
dienst op de Westerschelde en
het Kanaal Gent-Terneuzen.
Verkocht
In '92 schreef Henk de Winde -
sleepbootfanaat en misschien
wel gewoon sleepbootGEK -
het met een snik: 'De mooiste
sleepboot van de Westerschel
de is voorgoed uit beeld'.
Maanden tevoren was het oude
pronkstuk verkocht aan een
