Tekst en uitleg over de begroting PZC i Nummer twee: Ank Bijleveld r PZC Kinderopvang a feiten en meningen PvdA noemt kennis bij burger over behandeling miljoenennota gebrekkig vrijdag 3 oktober 1947 ]N n Pi vrijdag 3 oktober 1997 door Ans Bouwmans De Tweede Kamer is begon nen met de jaarlijkse reeks begrotingsbehandelingen die duurt tot aan het kerstreces. In combinatie met de begroting van Financiën spreken de finan ciële woordvoerders over de economische verwachtingen voor 1998 en de miljoenennota. Dinsdag werden de begrotingen van het Koninklijk Huis en Al gemene Zaken (het departe ment van premier Kok) afge handeld. De PvdA beklaagde zich daarbij over het gebrek aan politieke kennis bij de burger. Daarom alles over de begrotin gen in zes vragen en antwoor den. - Wat gaat aan de begrotingsbe handelingen vooraf? De voorbereiding voor de Rijks begroting begint meer dan een jaar vantevoren, met een brief vol technische voorschriften van minister van Financiën, Gerrit Zalm, aan zijn collega's in het kabinet. Het startpunt voor de begroting van 1998 was november 1996. Vervolgens wordt er in het voorjaar hard ge werkt op Financiën om alle fi nanciële problemen en moge lijkheden in kaart te brengen in de zogenaamde Kaderbrief. Die verschijnt begin april en lekt al tijd uit. Met de Kaderbrief be gint in de ministerraad de strijd over extra bezuinigingen en ex tra uitgaven: welk ministerie krijgt er volgend jaar wat geld bij en welk niet. Of, als de zaken tegenzitten, wie moet er inleve ren. In de ontwerp-begrotingen staat niet alleen een raming van inkomsten en uitgaven, maar ook een toelichting op het be leid. In totaal zijn er 22 begro tingswetsvoorstellen voor alle ministeries en fondsen (zoals gemeentefonds of fonds econo mische structuurversterking). Het totaal van de financiën is samengevat in de miljoenenno ta. Op Prinsjesdag worden de begrotingen en de miljoenenno ta gepresenteerd. De twee dagen erna verdedigt de premier het beleid op hoofdpunten en zeg gen de fracties wat ze er in grote lijnen van vinden. Veelal wor den deze algemene beschouwin gen gebruikt om het 'eigen' ver haal neer te zetten of de eenheid in de coalitie te onderstrepen. Ministers Zalm (1) en Van Mierlo zijn vermoeid op 17 september in de Tweede Kamer tijdens de algemene beschouwingen, waarna later de begrotingsbehandelingen volgen. foto Rob Keeris/GPD - Wat gebeurt er de komende maanden De Tweede en Eerste Kamer moeten de begrotingen goed keuren, voordat de minister of ficieel een gulden kan uitgeven. De Tweede Kamer lukt het wel om alle begrotingen voor het kerstreces af te handelen, de Eerste Kamer niet. Daarom is er een regeling getroffen waarbij de minister toch tot een bepaal de grens verplichtingen mag aangaan. In april wordt de laat ste begroting door de Eerste Ka mer goedgekeurd. Amendementen De Tweede Kamer heeft het recht om via amendementen veranderingen aan te brengen in de begrotingen, de Eerste Ka mer niet. Bij de algemene be schouwingen - twee weken geleden - hebben de regerings fracties al aangegeven op welke punten ze extra geld van het ka binet eisen. Het kabinet heeft inmiddels besloten de wensen uit te voeren en stuurt zelf wijzi gingsvoorstellen naar de Ka mer. Daarmee is wat de coalitie betreft de koek op, zo bleek tij dens de algemene beschouwin gen. Toch is het niet uitgesloten dat er door te schuiven met be grotingsposten nog ergens wat geld vrijgemaakt kan worden. Deze week zijn ook de financiële beschouwingen. Voor alle dui delijkheid: de miljoenennota is geen begroting maar een sa menvatting van het financiële beleid. - Wat gebeurt er tijdens de be grotingsbehandelingen in de Tweede Kamer? Dan wordt er vaak langdurig met de minister gedebatteerd over allerlei beleidsonderdelen van de begroting. Er wordt niet alleen getoetst op politieke overtuigingen, maar ook op bij voorbeeld haalbaarheid of doelmatigheid. Met premier Kok wordt bijna elk jaar ge sproken over het effect van overheidsvoorlichting en de mi nisteriële verantwoordelijkheid voor koningin Beatrix en kroonprins Willem-Alexander. Minister Borst van VWS bij voorbeeld, is in november aan de beurt en zal weer door de Ka mer aan de tand worden gevoeld over de wachtlijsten in de zorg. Soms levert zo'n debat nieuws op, maar vaak gaat het over on derwerpen die in de vooraf gaande maanden al uitvoerig zijn besproken. Kamerleden willen nog wel eens de publici teit proberen te halen met op merkelijke plannetjes of scher pe uitlatingen. - Mag iedereen even lang pra ten? Nee, fracties krijgen naar ge lang hun grootte spreektijd toe bedeeld. Die kunnen ze zelf over de verschillende begrotingen behandelingen verdelen. Zo mogen de verschillende woord voerders van de PvdA - de grootste fractie in totaal 530 minuten praten. Het Kamerlid Hendriks (van de gelijknamige eenmansfractie) mag niet meer dan 30 minuten aan het woord zijn, verspreid over alle begro tingen. - Is er in de Tweede Kamer vol doende kennis om de controle op de begrotingen naar behoren uit te voeren? Tijdens de debatten in de Kamer over de begroting ligt het accent op beleid en politiek. Niet op de vraag of de begroting wel deug- delijkinelkaarzit. Voorafgaand aan het debat is er een begro- tingsonderzoek, waarin de fi- nancieel-technische vragen aan bod komen. Er is in de Tweede Kamer een commissie die zich in het bijzonder bezighoudt met de Rijksuitgaven en de Kamer as sisteert bij de financiële contro le. De Tweede Kamer heeft ook enkele ambtenaren speciaal in gehuurd, om de Kamerleden te helpen bij het opsporen van val kuilen of vreemde financiële constructies. Maar gezien het enorme ambtenarenapparaat op Financiën is het een beetje David tegen Goliath. De begro tingen worden niet alleen voor af, maar ook achteraf gecontro leerd. De Algemene Rekenkamer heeft daarin een belangrijke taak. In de jaren t achtig was er veel kritiek op het financiële beheer van de over heid, maar dat is nu sterk verbe terd. - Ligt de begroting helemaal vast op 1 januari? Nee, het kan blijken dat de ra mingen uit de begroting achter haald zijn. Er kunnen zich ont wikkelingen voordoen die niet zijn voorzien en veel extra geld kosten zoals afgelopen jaar de varkenspest. Het kabinet kan besluiten nemen waarmee bij het in kaart brengen van de overheidsfinanciën voor dat jaar geen rekening is gehouden. Besluiten kunnen worden uit gesteld, waardoor potjes met geld niet worden aangesproken. Omdat dit kabinet met opzet heel sober begroot, blijken er de afgelopen jaren ook veel mee vallers te ontstaan. Dat moet al lemaal weer bijgesteld worden tijdens het lopende begrotings jaar. Dat gebeurt op verschillende momepten: in de voorjaarsnota, in de miljoenennota van het vol gend jaar en in de najaarsnota. GPD Minister Melkert van Sociale Zaken vindt da: veel vrouwen op latere leeftijd kinderen ki gen. Hij houdt een pleidooi voor jonge me ders. Dat zou de samenleving goed doen. Volgens del windsman zijn de medische - en de psycho-soci, kosten te hoog bij late zwangerschappen. Bovendien heeft de samenleving vrouwen nodig op arbeidsmarkt. Een te groot aantal besluit nu bij geb: aan goede kinderopvang te stoppen met werken. I leidt tot spanningen op de arbeidsmarkt, omdat er de de vergrijzing van de beroepsbevolking toch al mine aanbod is. Zwangerschap op latere leeftijd kost meer geld. Vrc wen boven de dertig zoeken eerder hun heil bij spec listische hulp. Bovendien zijn de complicaties gro: Doordat de vruchtbaarheid afneemt, wordt door dec dere vrouw meer gebruik gemaakt van middelen: kunstmatig zwanger te worden. Lukt dat niet dano: staan vaak psychische problemen. De bewindsman heeft gelukkig verder gedacht dan: leen opmerkingen te maken over uitgestelde zwang- schappen. Hij constateert - en met hem velen - dat kinderopvang in Nederland nog onvoldoende voorz in de behoefte. Voor kinderen van nul tot vier jaar i veel geregeld. Echter flexibele opvang ontbreekt n Na de vierde verjaardag is er voor kinderen een chr nisch gebrek aan goede opvang. Jonge vrouwen, die graag hun baan willen behoud zien dat probleem. Zij blijven werken tot het momt waarop de vraag 'kinderen of niet' gaat spelen. Met: beeld van te weinig goede opvang in het achterhoc; blijven vrouwen het krijgen van kinderen uitstellen. De grote vraag is nu wie al die broodnodige kinderc vang moet betalen. De minister wijst naar de vakbc den en de werkgevers. Het is hun verantwoordelijk^ om zorg te dragen dat vrouwen aan het arbeidsprot- blijven deelnemen, vindt hij. De minister legt ooki betaald ouderschapsverlof op de bordjes van de wer gevers. Overigens is de overheid wel bereid extra geld vrij; maken, maar dat dekt volstrekt niet de vraag. De min ter roept uit dat de barrières moeten worden weggen men, maar meer dan 160 miljoen gulden heeft hij da niet voor over. Bovendien is dat een subsidie vo slechts drie jaar. De gemeenten, die de kinderopva moeten organiseren, wijzen terecht op die onzekerhe Ook de vakbonden hebben een goed ai'gmnent om e grotere bijdrage van de overheid te vragen: 'goede derwijs is van onschatbaar belang voor het bedrijfs; ven. Toch verwacht niemand dat het bedrijfsleven! kosten betaalt'. En zo is het ook met de kinderopvan Melkert geeft zelf aan dat het voor de samenleving \i belang is dat vrouwen blijven werken en dat ze de a gelijkheid moeten hebben kinderen op jongere leefti te krijgen. Als hij dat wil bereiken, dan zal hij opt minst een groot deel van de verantwoordelijkheid a moeten nemen. Hetsociale gezichtvan CDA denkt nog niet aan ministerschap NummertweeopdeCDA-lijstAnkBijleveldinhetTweede-Kamergebouw. foto Roland de Bruin/GPD door Ans Bouwmans en Dineke van der Burg Acht jaar geleden nog rende ze voor een campagne van de CDA-jongeren Ruud Lub bers achterna door de duinen. Het was een komisch gezicht. Lijsttrekker Lubbers - rug nummer 1 natuurlijk - met vlak achter hem de paar turven hoge Ank Bijleveld - nummer 59 - en de ook niet bijster grote CDA- kandidaat Hans Huibers. De grote christen-democraat om ringd door twee kleintjes. Toen nog letterlijk én figuurlijk. Of ze op eenzelfde manier straks achter Jaap de Hoop. Scheffer - een fervent trimmer - gaat rennen op het Scheve- ningse strand, nu als de échte nummer twee? „Nee", lacht ze. „Dat zie ik niet gebeuren. Ik geloof niet dat het mijn sterk ste punt is achter Jaap aan te hollen." Ank Bijleveld, 35 jaar, moeder van twee kinderen en sinds 1989 lid van de Tweede Kamer, is een snel stijgende ster in het CDA Tot haar eigen verbazing. Vier jaar geleden stond ze als 22ste op de kandidatenlijst, maandag kreeg ze een tele foontje van partijvoorzitter Helgers dat haar naam als tweede op de lijst prijkt, direct achter Jaap de Hoop Scheffer. Wat dat betreft hadden de CDA-jongeren een vooruit ziende blik. In februari riepen de jongeren Ank Bijleveld uit tot aanvoerster van hun lijst en tot model-Kamerlid van een vernieuwde CDA-fractie. Ank Bijleveld-Schouten was verrast. Ze wist dat ze een rede- lijke kans maakte op een plaats in de top-vijf. Toen ze hoorde dat ze nummer twee was, moest ze even slikken. „Ik heb Hel gers ook gezegd dat ik het als een zware verantwoordelijk heid beschouw. Zowel ten op zichte van de nieuwe mensen als ten opzichte van de oude le den. Tijdens de komende cam pagne zal veel van me worden verwacht en als je op zo'n plek staat, mogen de mensen ook iets van je verwachten. Toch denk ik wel dat ik het aankan. Ik heb een optimistisch karak ter." Overijssel In drie korte zinnen analyseert ze haar stijgende positie. „Ik ben jong. Ik ben vrouw. En ik voer mijn portefeuille goed uit." Dan is het even stil. „Oh, voordat ik het vergeet, het komt ook omdat ik uit Overijs sel kom. Dat is een heel belang rijk punt. In Overijssel zit één van de grootste Kamerkringen. Dat betekent dus ook dat daar uit een goede vertegenwoordi ging moet zijn." Het jonge Ka merlid - ze is de enige in de fractie onder de 40 - praat soms snel en af en toe worden haar zinnen onderbroken door een schaterlach. Bijvoorbeeld als ze spreekt over de werkbezoe ken in haar eigen regio, waar ze nu nog steeds zichtbaar van kan genieten. Soms ook praat ze bedachtzaam en formuleert ze haar zinnen voorzichtig. Dit doet ze bijvoorbeeld als ze in gaat op de frustraties van CDA'ers die lager op de lijst staan. Alleen omdat ze geen vrouw zijn, niet jong zijn, ter wijl ze wel dezelfde kwalitei ten hebben. „Leeftijd en sekse zijn nu eenmaal criteria die meespelen bij de selectie van kandidaten. Dat weet je en daar moet je dan ook rekening mee houden. Maar ik weet ook dat er een verschil is tussen het weten en het je realiseren. Een aantal fractieleden wist dat ze waarschijnlijk niet meer op de lijst zouden staan. Daarover zijn van tevoren gesprekken gevoerd. Maar maandag avond, toen ze werden gebeld door partijvoorzitter Helgers, realiseerden ze het zich." Ze vertelt blij te zijn dat de lijst er minder bestuurlijk uitziet dan vier jaar geleden. Ze ver wacht dat uit deze nieuwe club mensen een fractie ontstaat die zowel oppositie kan voeren als regeringsverantwoordelij k- heid aankan. Toch is het zo dat evenwicht tussen oud en nieuw nét niet doorslaat, nu er onder de eerste 36 achttien nieuwe lingen zijn. „Er zijn net genoeg mentoren om de nieuwkomers in te werken. Wij werken met begeleiders, die de nieuwe le den bij de hand nemen en hen uitleggen wat er nodig is voor dit werk." Vincent van dei- Burg, één van de CDA'ers die van al enige tijd geleden aan gaf te stoppen met het werk, was haar mentor. „Hij was heel precies in procedures. Dat is heel belangrijk en wordt vaak onderschat. Ik heb er veel aan gehad. Kennis van regels is be langrijk voor je uitgangsposi tieineen debat." Over de houding van fractiege noot Mateman, die na achttien jaar Kamerlidmaatschap het veld moet ruimen en hiertegen luidkeels protesteert, wil ze met moeite iets zeggen. „Ieder een weet dat dit werk in princi pe voor een periode is die niet langer duurt dan de periode waaxvoor je bent gekozen. Hoewel je erg gemakkelijk met hail en ziel aan de Kamer ver knocht kan raken, moet je rea liseren dat dit onzeker werk is. Sommigen hebben dat te wei nig gedaan en zich teveel in hun werk hebben vastgebe ten." Ank Bijleveld, geboren op 17 maart 1962 te IJsselmuiden, komt uit een katholiek gezin. Na haar gymnasium-A en het doctoraal examen bestuurs kunde aan de Technische Ho geschool in Twente werkte ze twee jaar als beleidsmedewei*- ker bij de gemeente Hengelo. Al snel stapte ze over naar de lokale politiek, waarna ze in 1989 de sprong voorwaarts maakte naar Den Haag. Ze trouwde een protestantse man en kreeg onlangs haar tweede kind. „Baby Geertje is nu bijna vijf maanden." Haar echtge noot neemt het grootste deel van de opvoeding voor zijn re kening. „Mijn man is veel thuis. Anders zou het ook alle maal niet kunnen. Voor de kin deren is het goed dat hij er is. Hij werkte drie dagen in de week, maar is onlangs tweeën halve dag gaan werken. Crèche en kinderopvang doen de rest. Gelukkig kan ik zelf vrij wel elk weekeinde thuis zijn. Alleen als er een partij congres is, lukt dat niet." Vlak na de zomervakantie keerde Bijleveld van haar zwangerschapsverlof terug in de Tweede Kamer. Graag had ze nog zorgverlof willen opne men, maar dat was niet moge lijk. „Tijd, daaraan hebben de nieuwe generaties, de dertigers en de veertigers, vaak gebrek." En dan, lachend, alsof ze alle tijd van de wereld heeft: „Het is ook niet voor niets dat ik voor zorgverlof heb gepleit." Gezinsbeleid Bijleveld was een van de sa menstellers van de nota over het gezinsbeleid, die begin dit jaar werd gepresenteerd. Het gezinsbeleid staat hoog op de agenda van het CDA De kritiek dat de nota een stoffig beeld schetst van de vrouw achter het aanrecht en de man naar het werk, vindt Bijleveld flauwe kul. Er wordt juist uitgegaan van de wensen van de nieuwe generatie om werk, huishou den en de zorg van kinderen te combineren. „We pleiten in de nota voor een verhoging van de kinderbijslag, voor een uitge breider zorgverlof waar ook vaders gebruik van kunnen maken. Ook willen we dat er opvoedgeld moet komen." „Er zijn nog maar heel weinig mannen die werk en zorgtaken met elkaar combineren. Ik merk regelmatig dat ik deze ideeën nog steeds aan mijn achterban moet verkopen. Ge lukkig kan ik die als politica uitdragen. Aan mijn leven kunnen mensen zien dat dit in de praktijk werk. Ik heb daarin een soort voorbeeldfunctie." De CDA'ster kan nog niet zeg gen wat er terecht komt van de ideeën uit de gezinsnota. De discussie over het gezin, haar inbreng tijdens de debat ten over de ziektewet en haar voorzitterschap van de fractie commissie sociale zaken be stempelden Bijleveld tot het 'sociale gezicht' van het CDA Haar bijdrage aan de discus sies over het CTSV (College van Toezicht Sociale Verzekerin gen) riep waardering op bij haar eigen partij en bij de rege ringsfracties. Ook voor de ma nier waarop ze het standpunt van het CDA verdedigde in de discussie over de Turkse fami lie Gümüs kreeg ze compli menten. Het CDA meende dat Gümüs moest terugkeren naar Turkije. „Voor mezelf vond ik dit een moeilijk debat, ook om dat het hier om mensen ging. Maar we hadden met z'n allen een lijn uitgezet. Dan kun je daar niet zomaar van afwij ken." Minister Tijdens de presentatie van de nota over het gezinsbeleid pleitte Bijleveld voor een mi nister of staatsseci'etaris Ge zinszaken. Nu ze zelf nummer twee op de kandidatenlijst staat, is een plek voor haar in het kabinet niet meer ondenk baar. „Een ministerschap? Daar heb ik nog geen seconde over nagedacht", klinkt het verschrikt. In navolging van De Hoop Scheffer: „Voorlopig heeft het werk in de Tweede Kamer mijn voorkeur. „Het kan natuurlijk dat het CDA bewindslieden van bui ten de partij haalt. Vier jaar ge leden bijvoorbeeld deed D66 dat ook. Sorgdrager, Wijers en Borst kwamen uit het niets en werden in één klap minister. Bij D66 werd dat als positief ge zien, terwijl het tegen ons als kritiek wordt gebruikt. Dat vind ik dus onzin." GPD Druk op Sovjets De Britse filosoof en vroegere pacifist Bertrand Russell heeft in Den Haag de West-Europe- se landen opgeroepen druk xüt de oefenen op de Sovjet Unie om dit land er toe te bewegen het Amerikaanse voorstel voor de controle op atoomenergie te aanvaarden. Als er geen over eenstemming met de Sovjets wordt bereikt, kan dit leiden tot oorlog. Mocht het zover ko- men dan kan die oorlog beter eerder komen dan later, aldus Russell, omdat op dit moment alleen de Amerikanen atoom wapens hebben. Op een vraag over zijn pacifis me tijdens de oorlog van '14- '18 zei Russell: „De nazi's heb ben mij van standpunt doe veranderen." Volksverzekering Minister van Sociale Zaken 1' Drees heeft tijdens een feestf lijke bijeenkomst van de Pvd in de Haagse dierentuin de ii stelling van een nieuwe algt mene volles verzekering aangi kondigd. Drees werd door zij partijgenoten gehuldigd na; aanlei ding van de eerste uitkr xïng inzake de Wet op de Ou derdomsvoorziening. De m> nister herinnerde aan g socialistische strijd. Na hs verkrijgen van kiesrech: waardoor staatkundige gt lijkberechting is ontstaai moet volgens Drees econom1 sche gelijkberechting volgen, AM: zoel te mar loch gen: men weii loch stee kert drij Nip sela op. het dat wei allo „Ze doo Uitgever: W. F de Pagter Hoofdredactie: A. L. Oosthoek M. van Zuilen (adjunct) Centrale redactie: Postbus 18, 4380 AA Vlissingen, Tel. (0118) 484000; Redactiefax: (0118) 470102. 's avonds op zondag t/m vnidag: vanaf 19.00 uur in het weekeinde: verwijzing via de telefonische boodschap op de kantoren. Vlissingen: Oostsouburgseweg 10. Postbus 18. 4380 AA Vlissingen Tel (0118)484000 Goes: Voorstad 22. 4461 KN Goes. Tel. (0113) 273000 Terneuzen: Axelsestraat 16, 4537 AK Terneuzen Tel. (0115) 694457. Axel: Nassaustraat 15. 4571 BK Axel. Tel. (0115) 568000. Zierikzee: Oude Haven 41 4301 JK Zierikzee Tel. (0111)415380. Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8 00 tot 17 00 uur. Openingstijd Zierikzee 8.30-17 00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur. City OnLine Postbus 18 4380 AA Vlissingen http://www.city.nl e-mail; pzcredcity1@pzc.nl Bezorgklachten: maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden, zaterdags tot 14.00 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen- Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22 00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22 00 uur: Tel.(0118) 484000. Fax(0118)470100. Abonnementsprijzen: per kwartaal 92,85, franco per post 122,00; per maand 34,00 per jaar 356,50. franco per post 471.50 vbij automatische afschrijving per termijn 1,50 korting losse nummers maandag t/m vnjdag 1,75. zaterdag 2,50 p.st. (alle bedragen inclusief 6 pet. btw) Postrek.nr.: 3754316 t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen. Advertentietarieven: 180 cent per mm; minimumprijs] per advertentie 27,-; ingezonden mededelingen 2,5 x tarief. Voor brieven bureau van 'ditblad 7,- meer. Volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw). Giro: 35 93 00. Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.V- Vlissingen ho: Mai Piel don kon Hol is d weg van stic Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1997 | | pagina 2