Q
Uitventen van het product Zeeland
Laatste steen noordlijn gelegd
Gratis korenfestival
slaat aan bij publiek
Jeugdmuziekdag
trekt 45 musici
Amram maakt beat
warm en menselijk
agenda
zeeland maandag 29 september 1997 sbw 1
Litouwers uit zusterstad
Panevezys bezoeken Goes
kunst cultuur
e
EVENEMENTEN
RITTHEM Fort Rammekens, 13-17 uur
Bezichtiging Fort (t/m okt.).
BERGEN OP ZOOMRoxy, 18.45 en
20 uur: The Lost World;
Cinemactueel, 20 uur: Face/Off; The
Lost World; 20.30 uur: Karakter
GOES - Grand, 20 uur: The Lost
World;
HULST - De Koning van Engeland,
20 uur: The Lost World; Face/Off;
Bean; Mimic; Conspiracy Theory;
Nothing to Lose;
MIDDELBURG - Cinema, 20.30 uur:
Love and Catastrophes;
VLISSINGEN - Alhambra, 20 uur:
The Lost World; Face/Off; Nothing
to Lose; Conspiracy Theory.
TENTOONSTELLINGEN
AARDENBURG - Galerichel, 13-18 uur:
Beeldentuin met werk 21 kunstenaars
(t/m sept.)
SINT ANNA TER MUIDEN - v.m. Ge
meentehuis, 11-17 uur: Karen v.d. Kerk-
hove, olieverfschilderijen en Digna
Blaauw, keramische objecten (t/m sept.);
BROUWERSHAVEN - v.m. Stadhuis. 9-
13 uur: Marianne E. Klapwijk, schilderij
en, tekeningen en etsen (t/m 3/10):
GROEDE - Galerie De Ouwe Smisse,
13.30-17 uur: Florinda Suarez, schilderij
en.
HEINKENSZAND - Gemeentehuis, 8.30-
12.30 uur: Nelly van Nieuwenhuijzen,
'Zeeland heeft een horizon', acrylschil-
derijen en aquarellen (t/m 16/10);
HULST - Galerie Rattenfanger, 13.30-17
uur: Lydia Klop-Steendijk, aquarellen,
olieverf, potlood en pastelkrijt (t/m
11/10);
KAPELLE-Gemeentehuis, 8.30-12 en 13-
16 uur: Foto's werkgroepen van de Ko
ninklijke Ned. Natuurhistorische Vereni
ging (t/m 3/10);
MIDDELBURG-Zeeuws Museum, 11-17
uur: 'Nehalennia 350 jaar' (t/m 1/3/98);
Pieter Slagboom, een visie op de uitbrei
ding van het Zeeuws Museum in de Abdij
(t/m 2/11);
Roosevelt Study Center, 11-12.30 en
13.30-16.30 uur: Leendert van der Pool,
tekeningen (t/m 31/10);
Ramschip Schorpioen, 10-17 uur: Annet
te Kuyper en Joke Bos. schilderijen (t/m
2/11);
Zeeuwse Bibliotheek, 9-21 uur Tentoon
stelling oude foto's en ansichtkaarten
'verkeer en vervoer" (t/m 25/10); Willy De
Houck, stempelen en stampen (t/m
15/11);
NEELTJE JANS - Waterland, 10-17.30
uur: 'Waterwereld, leven in de delta van
Bangladesh' (t/m 30/9);
OOSTKAPELLE - Toeristisch Centrum
Oranjezon, 10-16 uur: Joke Plomp-
Kroes, aquarellen (t/m 15/12);
SLUIS - De Raadskelder, 14-17 uur: Yves
Velter, schilderijen (t/m 12/10);
VEERE -Stadhuis, 12-17 uur: Vondsten in
Veere (t/m sept);
De Schotse Huizen, 12-17 uur: Werk llona
Schmit (t/m 30/9);
VLISSINGEN - Stadhuis, 8.30-17 uur:
Unicef met een expositie over kinderar
beid (t/m 9/10);
ZIERIKZEE Galerie Galerij, 13-16 uur:
Joseph W. Huber, 'schilderungen', foto
collectie (t/m 27/11).
HULPCENTRA
Alai
geheel Zeeland:
tel. 112.
Centraal Meldpunt Milieuklachten Zee
land, tel. 0118 412323.
SOS Telefonische Hulpdienst Zeeland,
tel. 0118 615551 (dag en nacht bereik
baar).
Chr. Hulpdienst Zeeland voor mensen in
nood, tel. 0118 625414.
Stichting Blijf van m'n lijf Zeeland, tel.
0118 469869 (dag en nacht bereikbaar).
Kindertelefoon Zeeland, tel. 0800 0432
(gratis), dag. van 14.00-20.00 uur.
Bureau Vertrouwensarts Kindermishan
deling. tel. 0118 628800
Aids Infolijn, tel. 0118 638384.
V(Pii'
■rfty'Rustig
De politie houdt vandaag snelheidscon
troles op de Gerbrandystraat in Vlissin-
gen.
Flup Ju Bedrijf vestigt aandacht op project Gronden
door Caroline Moerland
GOES - Het winkelpubliek op
de Goese Grote Markt stuitte
zaterdagmiddag even na
tweeën op een onverwacht
schouwspel. Twee in zwart
wit gestoken figuren, het ge
zicht verborgen achter een
masker met kraaiebek en
ezelsoren, krijtten wiskundige
formules en cirkels op het pla
veisel. De acteurs van Het Flup
Ju Bedrijf, want die waren
het, probeerden zo de aan
dacht te vestigen op de lijn van
paarse en blauwe stenen in het
wegdek van de Goese binue-
stad.
Deze zogeten noordlijn is een
onderdeel van het project
Gronden van Trechter 5. Het
kunstenaarsplatform wil de
Goese binnenstad verdelen in
acht segmenten, die elk her
kenbaar zijn aan een eigen
kleur. Dit gebeurt door lijnen
van getinte stenen in het weg
dek te leggen, die elkaar snij
den in de Grote of Maria Mag-
dalenakerk. Trechter 5 nodigt
kunstenaars uit de zo ontstane
'taax-tpunten' in te vullen met
beeldend weide. Ineke Otte uit
Goes heeft dat al gedaan en dit.
jaar volgen nog Nico van den
Boezem uit Goes, Teja van
Hoften uit Burgh-Haamstede
en Wim Bakker uit Wilhelmi-
nadorp.
De eerste lijn is nu klaar Om
dat te benadrukken, legden de
Goese wethouders C. R. M. M.
Linssen en mr. S. J. Heijning
symbolisch de laatste steen
van de noordlijn, die loopt van
de Grote Markt tot de Ring
baan West.
doorJacques Cats
Acteurs van Het Flup Ju Bedrijf vestigden in Goes de aandacht op de 'noordlijn' van het project Gronden. foto Willem M ieras
GOES - Vijvenzeventig mensen
uit het Litouwse Panevezys
brengen in de week van 12 tot en
met 18 oktober een bezoek aan
Goes. Dit in het kader van de
stedenband tussen beide plaat
sen.
Het gaat om 45 leerlingen van de
muziekschool in Panevezys en
30 deskundigen op het gebied
van ouderenzorg, tandheelkun
de, gehandicaptenzorg, jeugd
criminaliteit, spoil en basison
derwijs.
Ze zijn te gast bij respectievelijk
de Zeeuwse Muziekschool en
Scholengemeenschap Ter Welle
in Goes.
Hoogepunt van het bezoek is
een Litouwenavond in de Grote
of Maiia Magdalenakerk op
donderdag 16 oktober, die voor
iedereen toegankelijk is.
Muziekschool
Daar treden op ensembles van
de muziekschool in Panevezys,
het Zeeuws Jeugdoikest, trou
badour Theo van Theylingen en
de Big Band van de Zeeuwse
Muziekschool.
De Litouwenavond begint om
20.00 uur.
Als het aan Margot Tempelman
persoonlijk ligt mogen er best
minder programmapunten op het
lijstje komen te staan voor de volgen
de editie van Zeeland Natuurmaand.
Mag het ietsje minder zijn? geeft het
nieuwe hoofd van het Zeeuws toeris
tisch/recreatief pi'ojectbureau aan.
„Het aanbod is wel ontzettend groot.
Het publiek ziet door de bomen het
bos niet meer".
Bij de omvorming van wat voorheen
de Provinciale VW heette, werd het
accent van een promotie-organisatie
verlegd in de richting van een marke
tingorganisatie. Dat leidde tot de
oprichting van een productie-ont-
wikkelingspoot, het projectbureau.
„Ik zaai en ik hoop over een paar jaar
te oogsten". Zo ziet Tempelman haar
taak om er aan mee te helpen dat initi
atieven om Zeeland tot een nog aan
trekkelijker vakantieprovincie te
maken op de meest geschikte voe
dingsbodem tot wasdom te laten ko
men.
De kwaliteit van wat tamelijk ab
stract 'het product Zeeland' wordt
genoemd is zeker niet slecht, haast
Margot te melden. „Maar er zijn nog
zoveel andere dingen."
Zon, zand en zee
Ze zal eimee bedoelen dat Zeeland al
veel te lang is uitgevent met de smalle
publiekstrekker van zon, zand en zee.
Achter dijk en duin liggen mogelijk
heden bij de vleet om volk naar dit ge
west te trekken, vaste gasten te hou
den door telkens weer wat nieuws te
verzinnen en zo mogelijk de concur
rentie van andere oorden een slagje
voor te blijven.
Het projectbureau begon niet met lege
bureaus maar kreeg al meteen de erfe
nis van lopende zaken op het bordje.
Daartoe behoren de initiatieven rond
de Zeeland Natuurmaand, de onder
steuning van het project Nazomerfes
tival, de promotie van de Zeeland
kaart, Zeeland Maritiem, met
inbegrip van activiteiten rond het fe
nomeen van de Verenigde Oost-Indi
sche Compagnie, allerlei zaken rond
het plattelandstoerisme, het kustpro-
ject en nog zo wat eerder opgepakte
plannen.
Koppelen
Nieuw is het actieplan 'Zee van cul
tuur', een toekomstvisie op twee be
langrijke toeiistische onderwerpen:
kust en cultuursteden. De filosofie
daarachter is dat het bedrijfsleven
veel meer zou kunnen profiteren van
de bestaande grote variatie aan voor
zieningen dicht bij elkaar door het als
nieuwe trends er zijn. Dat maakt het
gemakkelijker om daar vervolgens op
in te spelen. Voorts wordt het van be
lang geacht om goed vooruit te kijken
hoe seizoenen in elkaar zitten, zodat
daar mogelijke extra acties op kunnen
worden gericht. In een terugblik op
het seizoen is weer eens vastgesteld,
dat er nog altijd een gat bljft gapen in
de periode begin juni tot half juli.
Vertier
Het vertier rond de Zeeland Natuur
maand heeft op dit punt nog weinig
soelaas geboden. „Dat project moet
kans krijgen om verder te groeien",
zegt Tempelman als reactie op opmer
kingen vanuit de ondememerskring
in de geest van: de Natuurmaand,
daar kunnen we niks mee.
Het hoofd van het projectbureau ziet
verbeteringen door de hele planning
rond die maand een stuk naar voren te
foto Rubel Oreel
halen, zodat bedrijven meer kunnen
meedenken bij onderdelen en hun
klanten er ook beter gebmik van kun
nen maken.
Vooiiopig ligt er voor het projectbu
reau van alles op de plank; er moeten
nieuwe autoroutes worden ontwik
keld, hoe zit het met de wandel- en
fietsstructuur, hoe zouden de Zeeuw
se waterwerken van wereldfaam en de
verder toch tamelijk kleinschalige
toenstisch-recreatieve activiteiten
wat meer van elkaar kunnen profite
ren.
Leuk
Aan het enthousiasme van Margot
Tempelman zal het niet liggen. Zij
blaakt van ondernemingslust, vindt
haar werk juist zo leuk vanwege het
enorme scala aan onderwerpen en de
vele mensen en organisaties die daar
mee te maken hebben.
Het Smalstads Mannenkoor uit Sint Maartensdijk was één van de
33 deelnemers aan het festival voor koren en ensembles.
foto Willem Mieras
doorEdy de Witte
HULST - De West-Brabantse en
Zeeuwse Muziekbond (WEZE-
BO) hield zondag in Hulst in sa
menwerking met de afdeling
Zeeland van de Koninklijke Ne
derlandse Federatie van Mu
ziekgezelschappen (KNF) een
jeugdmuziekdag.
In de aula van het Reynaertcol-
lege in de Gildenstraat studeer-
den de 45 jongeren, in leeftijd
variërend van tien tot vijfen
twintig jaar en lid van regionale
muziekverenigingen, vier pitti
ge muziekwerken in. Onder lei
ding van Johan de Witte en Joop
de Pooter beet de hout- en ko-
pergroep zich vanaf 's morgens
tien uur eerst afzonderlijk in
hun partituur vast.
Uiteindelijk groeiden de afzon
derlijke groepen muzikaal naar
elkaar toe. De muzikanten
brachten voor een goed gevulde
zaal een gevarieerd programma
met oude dansmuziek, vrolijk
werk, een popcollection van
Gilbert O' Sullivan en een selec
tie uit Miss Saigon. De organi
satie was in handen van de Ko
ninklijke Stedelijke Harmonie
Hulst.
GOES, 't Beest
Slotavond van de festival 'Meer dan
Woordenmet een optreden van Da
vid Amram en diverse gasten
doorWillem Nijssen
Op de slotavond van het Na
zomerfestival Meer dan
Woorden zijn nog altijd dichters
aanwezig die eerder in de week
optraden. Richard Deakin, Bob
Holman, Annie McClanahan en
Ron Whitehead. Zij dragen bij
aan het werk van de hoofdgast
van vanavond; David Amram.
Een veelzijdig musicus-perfor
mer uit de VS, die destijds in
1957 jong en wild was, en be
vriend met Jack Kerouac. Sa
men met hem heeft David Am
ram de eerste publieke lezingen
van hel fameuze -in 1957 ver
schenen- boek On theRoadxcr-
zorgd.
Ook op deze avond klinkt een
aantal passages uit dat boek, en
bij sommige voordragers is heel
goed te horen hoezeer het 'spon
taneous prose' van Kerouac de
poëzie al nabij is gekomen. Geen
wonder dus, dat die voorlezin
gen destijds de wieg hebben ge
vormd van Jazz Poetry. Avon
den waar ook Charlie Parker en
Dizzy Gillespie nog bij betrok
ken waren.
Het prettige van David Amram
is, dat hij in keurig colbertjasje
herkenbaar de ouderende heer
is. Wanneer zo iemand met vuur
spreekt over de tijd van de Beat
Movement, dan is dat niet om
dat hij in die sfeer is blijven han
gen maar omdat hij de essentie
eiwan heeft bewaax-d. David
Amram weet van de Beat Move-
ment méér te maken dan een
luidruchtige afwijzing van het
commercialisme van een bene
pen middenklasse. Alles wat er
'waxm' en 'humanistisch' was
aan die beweging, heeft hij in de
muziek beoefend en behouden.
Heel de wereld trok hij over, en
leerde van Afghaanse schaap
herders, van Pakistaanse mon
niken of van Amerikaanse
negers de geheimen van hun
muziek. En vermengde dat met
de muziek van de Beat Move-
ment: de jazz. Blaast daarbij
zelfs op drie fluiten tegelijk.
Waar hij kan. speelt hij enthou
siast samen. Vanavond bijvoor
beeld met de bassisten Mike
Watt en Kira (DOS) en met Hans
Wesseling en Hein van der
Gaag. Want „music is the hea
ling force of the universe". Pret-
tige feestjes worden dat. Waar
bij David Amram terloops de
voorloper van de rap aanhaalt,
en een paar fraaie staaltjes
'scatten' weggeeft.
Amrams onderhoudende pro
gi'amma wordt aangevuld met
een paar zelfstandige acts. Die
van zestiger-jaren pop-dichter
Hans Wesseling en Hein van der
Gaag is wél wat stoffig, maar op
hamerende Booker T. Laury
klanken slaat zowaar even de
vlam in de pan bij hèt gedicht
Yoga en schopt Hans Wesseling
zijn stramme beentjes los. Boei
ender is het intermezzo van Je
remy Podgursky's Numinous
Ensemble, waarin vier gedich
ten op composities van Pod-
gursky (ook in Goes aanwezig)
schitterend worden verklankt.
Vooral het gedicht Night over de
angst voor de „filthy boneman'
wordt indrukwekkend ge
bracht.
Aan het einde van een avond die
dan nog moet gaan beginnen,
overhandigt David Amram de
nieuwste editie van On the Road
- na 40 jaar opnieuw uitge
bracht- aan het Roosevelt Study
Centre. En nodigt dan zijn
'vrienden' uit voor een lange na
zit met nog meer jazz poëzie.
Want waar Amram optreedt,
moet het warm en menselijk
zijn.
St. Baafskerk Laura Gabriela Feier sopraan van grote klasse
Banatul Filharmonisch Orkest;
Breda's Mannenkoor; dirigent Mar
cel Verhoeff; Laura Gabriela Feier,
sopraan; Elisabeth Damen, so
praan; Robert Nagy, tenor; Vladimir
Dragos, bariton; operafragmenten
van Leoncavallo, Verdi, Donizetti,
Wagner, Gounod, Weberen Rossini
door Arie Karreman
In het festivalthema waarin
muziek wordt gecombineerd
met de andere facetten van de
kunst, mag natuurlijk de opera
niet ontbreken. Ook daar laat
een componist zich leiden door
tekst en wordt de kunst van het
acteren optimaal geïntegreerd
in de muziek.
Het is de waag of je dan niet een
hele opera op het programma
kan zetten in plaats van frag
menten zonder acterende solis
ten. De festivalorganistie heeft
toch gekozen voor het grote pu
bliek en zo konden we ons gis
termiddag in het decor van een
prachtige St. Baafs waar de
herfstzon naar binnen scheen,
tegoed doen aan de allerbe
kendste operatoppers.
Het Banatul Filharmonisch Or
kest uit Timisoara is een ensem
ble van goede musici met een
uitstekende orkestklank. Voor
een operagebouw wat groot
maar hier was dat geen pro
bleem.
Een viertal solisten: de sopraan
Elisabeth Damen had maar een
klein aandeel in dit concert. In
haar aria 'Son giunta' uit La
Forza van Verdi vond ik haar
grote vibrato wat hinderlijk en
dat komt niet ten goede aan de
zuiverheid. 'La Vergine' uit de
zelfde opera, een wat ingetoge
ner stuk, zong zij heel mooi. De
bariton Vladimir Dragos heeft
een zeer grote en indrukwek
kende stem. Zij het dat zijn ma
nier van zingen wat gedateerd
is. In de drie aria's die hij zong is
geen verschil te merken. Je
hoorde gewoon driemaal Dra
gos.
Een wat typisch stemgebruik
was ook aan de orde bij Robert
Nagy, een tenor met een zo ty
pisch Oost-Europese keligheid.
Zij het dat hij veel creatiever
met expressie omging dan zijn
Moldavische collega en bijzon
der zuiver zong. In 'La donna e
mobile' van Gounod zong hij
ontroerend mooi, gesteund door
een prachtige orkestklank. Dat
orkest werd overigens perfect
geleid door dirigent Marcel Ver
hoeff. Het mannenkoor heeft
een mooie sonoriteit en ver
richtte zeker voor een amateur
koor een goede prestatie. Alleen
zakkende pelgrims in Tanhau-
ser kan natuurlijk niet op zo'n
concert. De grote verrassing
was de sopraan Laura Gabriela
Feier. Een prachtige stem, met
een mooi licht en goed gedo
seerd vibrato. Daarbij een bij
zondere uitstraling. Perfect
klonk de virtuoze aria 'Una voce
poco fa' van Rossini's Barbiere.
Heel goed was ook het duet met
Nagy van Donizetti en in het
overbekende 'Una fortiva lagri-
ma' was het echt genieten. Daar
zullen we zeker nog meer van
horen. Een concert dat, gezien
de reactie van de talrijke toe
hoorders, blijkbaar toch in een
behoefte voorziet. En daarin is
het dan ook geslaagd.
Margot Tempelman: „Ik zaai en ik hoop over een paar jaar te oogsten".
één totaalproduct in de markt te zet
ten. Tempelman meldt dat er thans
hard wordt gewerkt aan een Zeeuwse
versie op die visie 'Zee van cultuur'.
„Wij koppelen ook graag alles aan el
kaar."
Klankbord
In Zeeland wordt gestreefd naar de
oprichting van een ondememerspanel
dat als klankbord kan worden ge
bruikt van wat wenselijk wordt
geacht om op gang te brengen. Tem
pelman: „Er leeft voldoende bij de on
dernemers, maar sommige ideeën ko
men gemakkelijker van de grond als je
ze bundelt."
Een van de hot items wordt het mobi-
liteits vraagstuk: hoe krijg je de toerist
op de bezienswaardige locaties zon
der dat wegen en terreinen dichtslib
ben van de auto's.
Tempelman wil profiteren van de in
haar vorige werkkring bij het Gelders
Bureau voor Toerisme opgedane erva
ringen met het Veluwepaspoort, dat de
mogelijkheid biedt met het openbaar
vervoer op interessante locaties te ko
men. „Met het streekvervoer wordt be
keken of in Zeeland iets soortgelijks
kan worden ontwikkeld."
Het projectbureau wil er ook achter
zien te komen wat de klant wil en welke
van het festival voor koren en
ensembles. Dat neemt niet weg
dat het er twee jaar geleden even
om spande of er wel een zevende
editie zou komen. Door een ge
wijzigd subsidiebeleid van de
provinicie, moest de Goese Cul
turele Raad op zoek naar een an
dere financier. Omdat een bank
bereid is gevonden het festival
te sponsoren, kon de traditie
toch worden voortgezet.
Voorzitter drs. P. Favier van de
Culturele Raad schatte het aan
tal bezoekers zaterdag op zo'n
vijftienhonderd. Hij wijst erop
dat het nooit heeft ontbroken
aan belangstelling voor het fes
tival. En dat geldt zowel voor
het publiek als voor de koren en
ensembles, die uit alle hoeken
van Nederland en België ko
men.
doorCaroline Moerland
GOES - Even met de bood
schappentas in de hand binnen-
n lopen of een route uitstippelen
om zo weinig mogelijk te mis-
sen. Het gebeurt zaterdag alle
bei tijdens de zevende editie van
het festival voor koren en en
sembles in de Goese binnenstad.
Op drie verschillende plaatsen -
I de Grote of Maria Magdalen
akerk, de Muziekschool en het
Museum voor Noord- en Zuid-
e Beveland - treden in totaal 33
muziekgezelschappen op. Het
s publiek mag gratis naar binnen
en wie van begin tot eind aan
wezig is, kan twaalf verschil
lende optredens meemaken.
Het is inmiddels traditie dat in
oneven jaren de vierde zaterdag
van september in het teken staat
