Vervuiling Zelzate valt mee
PZC
Nat pak tijdens eerste Survivalrun
Eerste wedstrijd oud schrift lezen
Volkssterrenwacht in
Middelburg breidt ui
Hogeschool oogst lof
met heao-opleiding
Bedrijven sponsoren
speeltuintoestellen
in Oost-Souburg
Bedrijven lobbyen
voor aanleg van
Dammenroute
Opknapbeurt voor
de Borselse welen
zeeland
Meer duidelijkheid over bronnen van verontreiniging nodig
Feest voor arts
y
'U
donderdag 25 september 1997
zsb22
door Edith Ramakers
door René Hoonhorst
GENT - De enkele maanden ge
leden geconstateerde bodem
vervuiling in Zelzate levert geen
direct gevaar voor de volksge
zondheid in aangrenzende ge
meenten (waaronder Sas van
Gent en Axel) op. In Zelzate
blijft het stadspark echter ge
sloten zo lang niet duidelijk is
hoe ernstig de bodemvervuiling
is. Het ministerie van Land
bouw houdt vast aan de waar
schuwing om geen melk van
Zelzaatse koeien te drinken en
de Vlaamse grensgemeente ver
biedt nog steeds de consumptie
van bladgroenten en fruit uit ei
gen tuin.
Dat verbod geldt overigens niet
voor groenten die onder de
grond groeien. Een wortel uit
Zelzaatse volkstuinen kan rus
tig worden gegeten. In het
grondwater zijn geen polycycli
sche aromatische koolwater
stoffen (PAK's) aangetroffen,
maar door de aanwezigheid van
nitraat en nitriet en de bacterio
logische gesteldheid van het
'putwater' kunnen de Zelzate-
naren zich toch beter beperken
tot leidingwater, aldus onder
zoekers van de Vlaamse Instel
ling voor Technologisch Onder
zoek (VITO)D e risico 's voor een
verslechterende volksgezond
heid vallen, ook voor Zelzate,
echter wel mee was woensdag
de boodschap.
Inademen
Mensen die de vervuilde stoffen
inademen of per ongeluk wat
van de bodem binnenkrijgen,
lopen weliswaar 'een aanwijs
baar risico' op kanker. Maar de
kans daarop (minstens duizend
keer zo klein als het risico dat
rokers lopen) ligt beneden de
'maatschappelijk aanvaardba-
KRABBENDIJKE - De bevol
king van Krabbendijke, Waar
de, Oostdijk en Gawege viert za
terdag 4 oktober het 25-jarig
j ubileum van de huisarts A Con-
standse met een receptie in het
dorpshuis De Meiboom in Krab
bendijke. Vanaf 14.30 kunnen
patiënten en oud-patienten de
dokter en zijn famiüe de hand
komen schudden.
re' norm die de Wereld Gezond
heidsraad heeft vastgesteld,
meldde de VITO. De Zelzaatse
burgemeester J. Schenkels was
'enigszins gerustgesteld' door
de onderzoeksresultaten. De
burgemeester wilde echter niet
te vroeg juichen.
Schenkels: „Definitieve conclu
sies kunnen we pas trekken als
ook de Vlaamse Milieu Maat
schappij haar onderzoeksresul
taten presenteert. Dan moet
duidelijk zijn of we alleen met
historische vervuihng te maken
hebben - vervuiling die door
vroegere bedrijfsactiviteiten in
de bodem is beland - of dat er
door bestaande bedrijven nu
nog steeds vervuiling bijkomt.
Het is ook door die onzekerheid
dat ik het stadspark nog niet
vrijgeef, al is het maar om onze
kinderen tegen eventuele risi
co's te beschermen."
Veiligheid
De Zelzaatse burgemeester gaat
ervan uit dat hij de veiligheids
maatregelen, die nu nog voor de
hele gemeente gelden, iets kan
versoepelen, zodat ze slechts
gelden voor de meest vervuilde
zone van zo'n zevenhonderd
meter doorsnee. Schenkels val
eerst over de te nemen maatre
gelen nadenken en doet vervol
gens de gemeenteraad maandag
29 september een voorstel. Hij
kan in elk geval al rekenen op fel
protest van het Pluralistisch
Aktiecomité Kanaalzone
(PAK). Zo'n tien actievoerders
stonden de hele woensdagmor
gen voor het provinciehuis in
Gent, maar werden niet binnen
gelaten.
Het actiecomité trekt de resul
taten van het VITO-onderzoek
in twijfel. De effecten van bloot
stelling van de vervuilende stof
fen op de huid zijn niet bekend,
het onderzoeksteam heeft
slechts naar de schadelijke ef
fecten van PAK's en niet naar
die van andere vervuilende stof
fen gekeken en een aantal inwo
ners van Zelzate eet haast alleen
groenten uit eigen tuin in plaats
van de aangenomen 25 procent,
stelt het comité. Bovendien is
het Pluralistisch Aktiecomité
verbolgen over het uitblijven
van maatregelen tegen raffina
derij VFT.
Onderzoekers en bestuurders
willen het 'teerkot'zoals VFT in
de volksmond heet, echter niet
aan de schandpaal nagelen vóór
onomstotelijk vaststaat dat het
bedrijf nog steeds de omgeving
vervuilt. Het rapport van de
Vlaamse Milieu Maatschappij
over vroegere vervuilingsbron
nen én huidige vervuilingsver
oorzakers wordt over twee tot
drie maanden verwacht.
De provincie Zeeland 'lift mee'
met de resultaten van die onder
zoeken, verklaarde gedeputeer
de A Dek (milieu) woensdag
avond.
Dek kon woensdagmorgen niet
in Gent zijn, maar had een amb
tenaar afgevaardigd. „Het is
natuurlijk verheugend dat het
Vlaamse rapport bevestigt wat
wij zelf in augustus ook consta
teerden. We laten ons zeer goed
op de hoogte houden van de ver
dere onderzoeksresultaten."
MIDDELBURG - De volksster
renwacht Philippus Lansber
gen uit Middelburg breidt uit.
Vóór december kan er vanuit
een nieuw observatorium met
een grote telescoop en CCD ca
mera naar de sterren gekeken
worden. Bestuurslid Tjerk Wes
terterp van de Stichting Volks
sterrenwacht noemt de vernieu
wing onontbeerlijk voor een
actieve stichting die ongeveer
150 donateurs heeft. „Binnen
kort is er weer de prachtige win-
tersterrenhemel. Met die nieu
we apparatuur en ruimte
kunnen we daar nog meer men
sen van laten genieten."
Een CCD camera werkt als een
soort videocamera. De camera
neemt op en projecteert de beel
den direct op een groot tv-
scherm. Een aannemer zal naar
de zin van de sterrenkijkers een
observatieruimte maken.
„Daarvan schuif je het dak als
het ware opzij. Het voordeel
daarvan is dat je geen last hebt
van vervuilende lichtbundels,
omdat je binnenstaat. Je krijgt
een helderder beeld." Philippus
Lansbergen diende onlangs een
door Henk Postma
VLISSINGEN - De Hogeschool
Zeeland scoort hoog met haar
heao-opleiding economie en ta
len (economische linguïstiek).
Het is één van de betere oplei
dingen van deze soort in het
land. Dat rapporteert een visi
tatiecommissie die werd inge
steld door de landelijke raad
voor hoger beroepsonderwijs.
Daarmee wordt afgerekend met
veelgehoorde suggesties als zou
de opleiding beneden de maat
zijn.
Nederland telt zestien econo
mie-opleidingen die zich sterk
richten op talenkennis. Door de
bank genomen leveren die rede
lijk goed werk, concludeert de
commissie. De opleiding in Vhs-
singen springt in velerlei op
zicht boven de middelmaat uit.
Vooral de internationale geori-
enteerdheid krijgt lof.
subsidieaanvraag in bij het A
jerfonds Zeeland. Want zond
die financiële steun zou de ve
bouwing van de volkssterre
wacht, die 20.000 gulden ko:
langer op zich hebben lat<
wachten.
Vriendenclub
Ook de Vriendenclub V;
Fraassen is onlangs voor spo
söring van de Sterrenwacht o
gericht. „En we hebben eigi
middelen uit donaties. Da
komt bij dat we cursussen ste
renkunde via de Zeeuwse Vol
Universiteit verzorgen. Enke
scholen doen af en toe een b
roep op ons voor lessen over a
tronomie. We organiseren avo
den in ons centrum aan i
Herengracht in Middelbu
voor verenigingen of groepe
gaan naar bejaardentehuis
om over planeten, lcomete
sterren te praten."
Doel
De volkssterrenwacht heeft ei
bedragvan 7.500guldenvanb
Anjerfonds gekregen om i
sterrenkunde onder gewo
mensen te brengen. „Dat is on
doelstelling. Vandaar dat de
uitbreiding als geroepen kom
De commissie acht ervaring
van studenten in het buitenla:
van belang omdat dit bete
kansen geeft op een loopbaan
het steeds intemationaler g
oriënteerd bedrijfsleven.
Vhssingen krijgen student
daartoe ruimschoots de gei
genheid. Ze worden er verplic
minstens een semester in h
buitenland te studeren. Tacht
procent van hen verblijft tijde
de studie een jaar lang in 1
buitenland.
De commissie is ook goed
spreken over de kwaliteit v
talenonderwijs, stages, faei
teiten, vernieuwingsbereidhe
en mogelijkheden om zelf sta
dig te leren. Er werd nog wel e
minpuntje gevonden: wat 1:
eerste leerjaar betreft zou de oj
leiding zich wat meer moet:
richten op beroepspraktijk es
mogelijkheden waarmee sïh
denten te maken krijgen. j
Deelnemers aan de survivalrun aan de slag bij de waterzuivering in Ritthem.
foto Dirk-Jan Gjeltema
door Nicole Kluijtmans
VLISSINGEN - De laatste hindernis leek
zo simpel. De deelnemers moesten in een
net dat hoog boven de grond was gespan
nen klauteren. Na een survivalrun van
ruim twaalf kilometer valt dat echter niet
Bij sommige deelnemers was de pijn van
het gezicht af te lezen. Ze konden zich niet
meer zonder hulp in het net hijsen. Het
was half vier. Ruim tweeënhalf uur nadat
het laatste koppel was vertrokken. Er
moest nog een aantal deelnemers binnen
komen. Tweehonderd deelnemers hebben
woensdag de eerste Zeeuwse Marpol Sur
vivalrun in Vhssingen gelopen. De survi
valrun was een initiatief van de politie
man H. Wijkstra en korporaal mariniers
D. Jeninga. Zij zetten een twaalf kilome
ter lang parcours uit met diverse hinder
nissen. Zo moesten de deelnemers de
catcrawl doen en afdalen bij de waterzui
vering in Ritthem en bij Fort Rammekens
het water oversteken. De survivalrun be
gon en eindigde bij de marinekazerne.Ge
middeld legden de deelnemers het par
cours in drie uur af. De snelsten hadden
maar 1 uur en 33 minuten nodig. In totaal
deden honderd koppels mee. Ze waren af
komstig van de Koninklijke Marine, de
Koninklijke Marechaussee, de politie, de
brandweer, enkele mariniers en sport
school Ten Tije. Onder hen waren slechts
acht vrouwen. Er waren geen uitvallers.
door Maurits Sep
OOST-SOUBURG - Zeeuwse
bedrijven kunnen speeltoestel
len in de nog aan te leggen speel
tuin in Oost-Souburg gaan
sponsoren. In ruil voor een fi
nanciële bijdrage komt de naam
van het bedrijf op het toestel te
staan. Ook kunnen andere re
clame-uitingen worden verkre
gen. Het goedkoopste speeltoe
stel kost vi jfhonderd gulden, het
duurste bijna vijftienduizend
gulden.
De Speeltuinvereniging Oost-
Souburg en de projectleidster
van het project 'Mooi zo, Goed
zo', Astrijd Nieste, gaan dit na
jaar bedrijven benaderen met de
vraag of zij sponsor van de
speeltuin of van een toestel wil
len worden. „Er is nog best veel
geld nodig om de speeltuin te
realiseren", verklaart Nieste de
actie. Hoeveel kan zij niet zeg
gen. „Er worden nu offertes ge
maakt. Ik weet niet hoe groot de
eventuele prijs veranderingen
uitvallen."
Eenderde van de kosten voor de
speeltuin is beschikbaar gesteld
door de gemeente Vhssingen. Er
zijn ook al bedrijven die hun fi
nanciële steun hebben toege
zegd, maar nog steeds gaapt er
een gat tussen de kosten voor
een volwaardige speeltuin en
het bedrag dat de vereniging op
dit moment in kas heeft.
Het beschikbaar stellen van
materialen of diensten is eigen
lijk nog belangrijker voor de
vereniging dan het geld.
door Edith Ramakers
MIDDELBURG - Direct nadat
het nieuws Middelburg bereikte
dat de aanleg van de dammen
route naar 2002 was verscho
ven, kwam de Middelburgse
Bedrijven Club (MBC) in actie.
Ongeveer 70 brieven werden
verstuurd naar instanties en be
sturen. „Staatssecretaris van
Economische Zaken A van
Dok-van Weele hadden we nog
geen brief aangeboden. Van
daag is ze op werkbezoek bij het
college en opent ze het Toeris
tisch Huis. We maken van de ge
legenheid gebruik om haar te
overtuigen van de bittere nood
zaak van de aanleg van de dam
menroute", stelt J. E P. Water
man, voorzitter van de MBC.
Op het Middelburgse industrie
terrein Amestein overhandigde
Waterman woensdagmiddag de
brief samen met een Zeeuwse
duit, waarop het wapen van de
VOC staat. „Wij wiüen laten
weten boos te zijn op minister
Jorritsma. Het is een verkeerde
beslissing om de Dammenroute
pas in 2002 weer op de agenda te
zetten.
Waterman schetste een mis
troostige ontwikkeling voor het
Zeeuwse bedrijfsleven als de
Dammenroute uitgesteld
wordt. Uit een enquête vorig
jaar van de MBC kwam naar vo
ren dat 6 procent van de bedrij
ven zich elders zuhen vestigen
als de bereikbaarheid van de in
dustrieterreinen niet snel ver
betert. „De Dammenroute zal
een economische impuls geven,
zeker voor Middelburg, Dat is
nodig want de werkgelegenheid
in Middelburg loopt achter bij
die in overig Zeeland."
De staatssecretaris speelde de
verantwoordelijkheid door
naar minister Jorritsma. Maar
verzekerde er ook in haar direc
te kring over te spreken. „Maar
ik adviseer het college om nog
maar eens met minister Jorrits
ma het belang van de Dammen
route aan te kaarten, als zij 30
september samen met minister
De Boer en met gedeputeerden
in Zeeland een bespreking
heeft. Jorritsma kan helderheid
verschaffen over de activiteiten
in de wegenbouw na 1998."
Wethouder P. Brakman vond dat
Van Dok-Van Weele de indruk
wekte dat er nog steeds in 1999
met de Dammenroute kan wor
den begonnen. „Als we in de
provincie maar alle voorberei
dingen volgens schema afron
den, kan het project rond 1999
fl/
A sï st i 9 -
Voorbeeld van een oud handschrift uit het Goese archief. foto Dirk-Jan Gjeltema
Speels voorafje op presentatie Zeeuws handboek paleografie
door Frank Balkenende
MIDDELBURG - Heemkun
digen en andere spitters in de
historie kunnen in december
uitmaken wie van hen het bes
te oud schrift kan lezen. In de
Middelburgse raadszaal
houdt de Stichting Regionale
Geschiedbeoefening Zeeland
zaterdag 13 december de eer
ste provinciale paleografie-
wedstrijd. Een primeur, mis
schien zelfs een landelijke.
„Naar mijn weten is zo'n wed
strijd nog nooit in Nederland
georganiseerd", zegt consu
lent Aad de Klerk. De test is
een speels voorafje op het boek
'Werken met Zeeuwse bron
nen, tekst en uitleg bij het le
zen van archiefstukken' dat
enkele dagen na de kennisme
ting verschijnt.
Dat handboek voor de gevor
derde vorser vormt de directe
aanleiding tot de wedstrijd.
„We vonden het een aardige
manier om de aandacht te ves
tigen op de presentatie van het
boek", verklaart De Klerk,
consulent van de Stichting Re
gionale Geschiedbeoefening
Zeeland. Dat boek is voor Zee
land nieuw, maar de opzet be
stond al. De Klerk geeft toe dat
bij Noord-Brabantse collega's
is gespiekt. „Die hadden al
zo'n handboek. De structuur
hebben wij overgenomen,
want waarom zou je opnieuw
het wiel uitvinden."
Foto's
Het bijna 180 bladzijden tel
lende handboek bevat een
groot aantal foto's van histori
sche teksten, die op de tegen
over liggende pagina's zijn
ontcijferd. Daar blijft het niet
bij. Om de gebruiker 'achter'
de oude tekst te laten kijken,
gaat de verklaring vergezeld
van een brede uitleg over het
onderwerp. Dus een profiel
van het waterschap in vroeger
eeuwen bij een historische re
kening van een waterschap.
De Klerk: „Zo plaats je die re
kening in de historische con
text."
Bijdragen
Verschillende Zeeuwse ar
chiefdiensten hebben een bij
drage aan het boek geleverd.
Een vierkoppige redactie heeft
het aanbod gestroomlijnd en
geordend. Dat team bestaat
uit Leo Hollestelle (Rijksar
chief in Middelburg), Huib
Uijl (Streekarchivariaat
1 Schouwen-Duiveland), Anne
ke van Waarden (Gemeentear
chief Middelburg).en De Klerk
zelf. Het boek, een leuk visite
kaartje voor de Zeeuwse
archiefdiensten, vormt een
ruggesteun bij het lezen en be
grijpen van oude geschriften
zoals brieven, oorkondes, ver
slagen, publicaties en rekenin
gen. Het is een sleutel tot 'een
ware ontdekkingsreis door de
geschiedenis'.
Gezien het redelijk grote aan
tal deelnemers aan cursussen
paleografie, komt de publica
tie niet voor zijn tijd. De Klerk
bevestigt dat. „Al jaren klinkt
de roep om zo'n handboek.
Maar daarvoor heb je iemand
nodig die de kar trekt en mede
werkers achter de broek zit.
Toen ik twee jaar terug aan-
ti-ad als consulent, opende de
mogelijkheid zich." Sindsdien
is bijna twee jaar aan het
handboek gewerkt. Veel tijd
ging zitten in de selectie van
tekstenselecteren. waarbij is
gelet op voldoende spreiding
inde tijd-van de 15e tot en met
de 18e eeuw - en de provincie.
„Zowel iemand in Axel als in
Sint Philipsland moet er iets
van zijn gading in vinden."
Paleografie is al de hobby van
veel Nederlanders. De Klerk
voorziet dat het handboek de
interesse van Zeeuwen verder
zal aanwakkeren. „Het boek
neemt een drempel weg, je
krijgt ermee toegang tot aller
lei oude informatiebronnen.
Past ook leuk in de trend die
staatssecretaris Nuis heeft
uitgezet. Hij hamert vooral op
cultuurparticipatie en -edu
catie."
In dat licht wordt paleografie-
wedstrijd een aardige promo
tiestunt. Maximaal 35 deelne
mers - meer kan de raadszaal
in Middelburg ni et herbergen -
mogen zich 13 december vanaf
13 uur op enkelepittige tek-»
sten storten. Dat is weinig,
afgezet tegen de tienduizend
leden die de Zeeuwse heem
kundige en oudheidkundige
verenigingen tellen. De deel
nemers krijgen een uur de tijd.
De jury, de redactie van het
handboek exclusief De Klerk,
moet de opgaven binnen een
zelfde tijdspanne nakijken.
Het prijzenpakket is beschei
den, het gaat om de eer. De
Klerk hoopt dat de wedstrijd
een jaarlijks terugkerend eve
nement wordt. „Een beetje in
de trant van het Groot Zeeuws
Dictee."
Het schap wil de waterkwaliteit van de welen verbeteren en hun d
tuur- en ontwateringsfunctie versterken. foto Willem Miert
door René Schrier
HEINKENSZAND - Het water
schap Zeeuwse Eilanden gaat
drie welen in de Zak van Zuid-
Beveland opknappen. Het doel
is de waterkwaliteit te verbete
ren en ze een ontwaterings- en
natuurfunctie te geven. Na de
opknapbeurt moeten de welen
weer een rol gaan spelen in de
ecologische infrastructuur van
de Zak van Zuid-Beveland. Na
tuurmonumenten zal ze in de
toekomst onderhouden.
Het gaat om drie kleine welen.
Omdat omliggende grondge
bruikers en -eigenaren geen me
dewerking willen verlenen was
het niet mogelijk een vierde
weel, een grotere, eveneens op te
knappen. Deze vierde is de weel
Ooievaarsnest, gelegen aan de
Nieuwlandsedijk. Het slib dat
uit deze weel gebaggerd moet
worden is niet vervuild. Het mag
in de omgeving gestort worden,
maar het is nogal veel, namelijk
4000 kubieke meter. Geen van
de ommelanden wilde het slib
op zijn terrein hebben. Daarom
kan deze weel niet worden op
geknapt.
Onderhoud
De welen die wel een beurt krij
gen zijn de weel Westhof ten
noord-oosten van Heinkens-
zand, de weel 't Vlaandertje a
de Oude Zanddijk en de Kon
neweel nabij het Slake. In e
toelichting van het dagelijks 1
stuur van het waterschap woi
gesuggereerd dat de welen
het ontstaan mogelijk noi
structureel zijn onderhoudt
omdat ze geen belangrijke fui
tie hadden. Bij de meeste wel
heeft dat geresulteerd in e
slechte waterkwaliteit of is e
neerwaartse spiraal ingezet
treedt verlanding op. Om de v
terkwaliteit te verbeteren en<
dichtgroeien tegen te gaan is 1
noodzakelijk de welen uit
baggeren. Onderhoud is daar
nog wel nodig om de nog bl
vende negatieve invloeden v
bijvoorbeeld bladinval en 1
zïnksel tot een minimum te 1
perken. Dat neemt Natuurrr
numenten voor zijn rekening.
Natuurmonumenten wil aan
zuidzijde van de weel West!
een natuurvriendelijke oev
aanleggen. Dat kan tegelijk n
de baggerwerkzaamheden u
gevoerd worden.
Het dagelijks bestuur van H
waterschap wil 27.500 guldl
voor het werk beschikbaar sti
len. Ook is subsidie gevraagd*
het kader van de projecten ver
het Waardevol Cultuur Larf
schap (WCL) Zak van Zuid-u
veland.
