Discussie ontpoldering gekraakt
öufrjffc
De suikerbieten zien er weer netjes uit
Groei autoverkeer
veren blijft achter
Zonder onderbroek speelt gewoon beter
Breed protest tegen
uitstel aanleg R57
Eis 4,5 jaar voor
afpersen Chinezen
Hoogleraar laat niets heel van optreden Rijkswaterstaat en provincie
D E LS C H E R
D E L S C H E R
zeeuwse almanak
Pakje
I door Harmen van der Werf
I
MIDDELBURG - Alles wat er
fout kon gaan, is begin vorig
jaar misgegaan in de discussie
over natuurherstel Wester-
schelde. De Rotterdamse hoog
leraar bestuurskunde A B.
Ringeling laat in een analyse
geen spaan heel van het optre
den van met name Rijkswater
staat in Zeeland en de provincie.
Milieu-organisaties krijgen ook
een veeg uit de pan. Zij kropen,
nadat de kritiek losbarstte, in
hun schulp uit angst leden te
verliezen.
Vooral de rol van Rijkswater
staat in Zeeland vindt geen ge
nade in de ogen van Ringeling.
Die organisatie heeft haar werk
gewoon niet goed gedaan. Bij
aanvang van de discussie was
nog niet alle informatie voor-
Drankrijders
aangehouden
op Walcheren
VLISSINGEN - Een 26-
jarige man uit Vlissingen
is donderdagnacht op de
Willem Klooslaan in zijn
woonplaats aangehouden
wegens het rijden onder
invloed van alcohol. De
man had twee keer zo veel
gedronken als toegestaan.
Bij de ademanalyse scoor
de hij 460 ugl, de grens ligt
op 220 ugl. Hij kreeg een
dagvaarding mee en een
rijverbod.
In Middelburg is diezelfde
nacht op het Zusterplein
een 51-jarige automobi
list aangehouden. De man
viel op door zijn rijgedrag.
Hem is een bloedproef af
genomen om uit te zoeken
hoeveel hij had gedron
ken. Tegen de man is pro
ces-verbaal opgemaakt.
handen. Er werd gezegd dat er
vijfhonderd hectare schor, slik
en ondiep water verloren gaat in
de Westerschelde, maar bewij
zen waren er niet.
Pas in de loop van de toen al ont
spoorde discussie kwam een
rapport van Rijkswaterstaat op
tafel. Ringeling vindt dat niet
het ergste. Rijkswaterstaat in
Zeeland heeft tijdens de discus
sie met te veel petten op rondge
lopen. Rijkswaterstaat-ambte-
naren traden tijdens de
inspraakbijeenkomsten op als
onafhankelijke deskundigen.
Tegelijkertijd wierp de rijks
dienst zich op als de vurigste
verdediger van ontpoldering,
waarover zoveel commotie ont
stond.
„Andere deelnemers aan de dis
cussie zagen zeker in de hitte
van de strijd geen verschil meer
tussen de deskundige Rijkswa
terstaat en de Rijkswatei-staat
die pleitte voor een stevig
natuurherstel in het Wester-
schelde-gebied", concludeert
de Rotterdamse hoogleraar. „Ze
werden twee handen op één
buik."
Verdeeldheid
Ringeling heeft minstens zoveel
kritiek op het provinciaal be
stuur. „Ik heb daar weinig ande
re strategieën aangetroffen dan
om de hand niet te branden."
Hij verwijt het provinciebe
stuur ook interne verdeeldheid.
(Advertentie)
O G N E R
Lange Vorststraat 12
4461 JP Goes
Ringeling noemt geen namen,
maar duidelijk is dat hij doelt op
commissaris der koningin drs.
W. T. van Gelder (fel voor na
tuurherstel) en discussieleider
annex gedeputeerde J. G. van
Zwieten. Over de laatste schrijft
Ringeling: „Hij kwam door de
interne verdeeldheid en het ge
brek aan leiding van de discus
sie in de lucht te hangen."
NOS-Journaal
Het heeft volgens de bestuurs
kundige in de hele discussieron
de ontbroken aan een goede
regie. En niemand heeft vooraf
ingeschat dat de Zeeuwse be
volking zo afwijzend zou reage
ren op een idee als ontpoldering,
het doorsteken van dijken, zoals
het NOS-Journaal het noemde,
terwijl het om het verleggen van
dijken gaat. „Die vertaling op
het nieuws was de doodklap."
Maar Ringeling geeft de bood
schapper, het tv-nieuws, niet de
schuld. De beleidsmakers had
den beter moeten weten. Zij
hebben de psychologische ken
merken van de voorstellen voor
natuurherstel onderschat. De
herinnex-ing aan de watersnood
ramp van 1953 is nog vers bij de
genex-atie van toen. Het gaat
echter dieper, aldus de hoogle
raar, ook bij jongere genei-aties.
Waterstaats wei-ken bx-engen
tot uitdrukking dat de natuur
moet worden beheex-st."
Dat er emoties los kwamen, was
te verwachten Kwalijker is,
vindt Ringeling, dat daarmee
weinig is gedaan. Hij kan zich
moeilijk aan de indruk onttrek
ken dat deskundigen de emoties
niet belangrijk vonden. Zij wa
ren naar hun ooi-deel met een
goede zaak bezig.
Droevig
Juist daarom is het", consta
teert Ringeüng, „een beetje
droevig dat een besluitvor
mingsproces over zo'n waarde
vol onderwerp als natuurherstel
in de modder terecht is geko-
door Harmen van der Werf
VLISSINGEN - De groei van
het autoverkeer over de Wester
schelde blijft achter bij de ver
wachtingen. De toename is de
afgelopen drie jaar op één pro
cent blijven steken, terwijl de
Provinciale Stoonxbootdiensten
(PSD) hadden gerekend op twee
procent per jaar. Die voorspel
ling was gebaseerd op de ver
wachte groei van het verkeer op
het land.
Dat de PSD de verwachte groei
niet haalt, heeft onder meer te
maken met het gegeven dat een
veerdienst iets anders is dan een
weg. Een veei'dienst kost geld en
vormt op zich een baiTièie. Dat
is ook bij de Zeelandbrug geble
ken, waar na het tolvrij maken
van de brug het vei-keer
sprongsgewijs voorruit is ge
gaan. De PSD heeft bovendien
met concurrentie te maken van
de Liefkenshoektunnel bij Ant
werpen, wat vooral effect heeft
op het veer tussen Kruiningen
en Pex'kpolder.
De geringere toename drukt de
vervoersopbrengsten van de
PSD, die ook onder druk staan
door het toenemende gebruik
van meeiwaardekaaihen. Wie
zo'n kaart heeft, is veel goedko
per uit. Dat speelt des te meei;
omdat de taiieven elk jaar met
vijf procent worden verhoogd.
Provinciale staten hebben dit
besloten, zodat het eindtarief
van de PSD eind 2002 even hoog
is als het begi'ntaxief voor de
Westerschelde tunnel.
Het vastgestelde begintarief
wordt niet gehaald, als het zo
doorgaat. Het verschil zal vol
gens PSD-directeurmr. D. F. Vos
marginaal zijn; di'ie a vier cent.
Om de Westex-schelde-veren tot
de ingebruikname van de tuimel
te exploiteren, is het niet nodig
het tarief bij te stellen.
(Advertentie)
Lange Vorststraat 1 2
4461 JP Goes
Doedelzakspelers van Inter Scaldis Pipes and Drums in actie: „Het klinkt misschien romantisch, maar wij hebben het gevoel dat we
met onze muziek de bevrijding in ere houden." foto Dirk-Jan Gjeltema
door Mooike de Moor
VLISSINGEN - Of ze echt met blote billen
onder hun kilt lopen. Dat is de meest ge
stelde vraag aan een doedelzakspeler. De
'mannen in rokken' van Doedelzakver
eniging Inter Scaldis Pipes and Drums uit
Vlissingen worden door de Zeeuwse be
volking niet erg serieus genomen. Want
doedelzakmuziek is toch iets van de
Schotten? „Juist. De doedelzak komt oor
spronkelijk uit Schotland. Maar Neder
land is er door de bevrijdingmee in aanra
king gekomen", vertelt de voorzitter van
Inter Scaldis, Patrick de Nooijer. Hij
vraagt zich af hoeveel Zeeuwen nog weten
dat met de bevrijding van Walcheren
3.000 doedelzakspelers door Vlissingen
marcheerden.
Mediis Canimus in Undismuziek maken
tussen de golven, is de spreuk van de
Zeeuwse doedelzakvereniging. De waar
dering die ze in Zeeland niet kxijgen, ha
len ze wel in het buitenland. Inter Scaldis
wordt regelmatig gevraagd in Frankrijk,
België, Duitsland en Zwitsexiaixd en ver
schijnen daar ook op televisie. De meeste
optredens verzorgt de vereniging in
Schotland, het rnekka van de doedelzak
muziek.
Ze hebben een speciale band met The
Kings own Scottish borderers, het regi
ment dat Walcheren destijds bevrijd
heeft. De Zeeuwse spelers dragen het wa
pen van dat regiment op hun pet en ge-
bx'uiken de tartan, de xoxit, in hun kilt. „En
dat is echt uniek in de hele wex-eld", zegt
De Nooijex: Volgend jaar speelt de vereni
ging op uitnodiging voor de taptoe in Ber
wick upon Tweed in Schotland.
Full dress
Inter Scaldis bestaat 12,5 jaar en heeft
veeitig leden, mannen en vrouwen, varië
rend in de leeftijd van acht tot zestig jaar.
Bij de oprichting wax-en ze nog vrij ama
teuristisch maar nu lopen ze in "full High-
land dx-ess'. Deze officiële uniformen kos
ten samen met de doedelzak tussen de
acht- en tienduizend gulden. De kosten
van de kleding en de reizen naar het bui
tenland betaalt de vereniging geheel uit
eigen zak. Vanwege de buitenlandse con
tacten kan Inter Scaldis volgens De
Nooijer 'een pracht van een uithangbord'
zijn voor bedrijven of instellingen. Hij is
op zoek naar paxliculiere investeerders.
En die zijn hard nodig, want het voortbe
staan van Inter Scaldis staat op het spel.
Vanaf 1 januari 1998 heeft de vereniging
geen oefenruimte meer. De Nooijer: „De
gemeente geeft ons steeds nul op het re
kest wanneer we een aanvi'aag voor een
eigen oefenruimte indienen. En de burge
meester van Vlissingen is nota bene onze
beschermheer". De Vlissingse burge
meester J. C. Th. van der Doef verklaart
dat hij in principe alleen een eretitel heeft.
De vereniging kan hem echter altijd om
medewerking vragen. „Of ik ook werke
lijk een nieuwe oefenruimte voor hen kan
regelen, is natuurlijk een ander punt",
zegt Van der Doef.
In Schotland dragen ze inderdaad niets
onder huix kilt. Sommige mannen van In-
ter Scaldis, onder wie ook de voorzitter,
laten hun onderbroek meestal thuis als ze
gaan marchex-en. „Zonder speelt gewoon
beter. Zo'n uniform is zwaar en de kilt is
van pure wol. Door de waxmte ga je zwe
ten en dan schuurt een onderbroek je lie
zen kapot." De Nooijer hoopt dat de men
sen eindelijk eens ophouden met x'are
toeren uithalen. „Je wordt er zo moe van
als iemand over de grond kx-uipt om onder
je rok te kunnen gluren."
Romantisch
De voorzitter vindt een doedelzak het
mooiste instrument ter wereld. „Het
klinkt misschien romantisch maar wij
hebben het gevoel dat we met onze muziek
de bevrijding in ére houden."
Inter Scaldis geeft op woensdag 1 novem
ber een optreden in de Middelburgse
schouwburg ter ere van het 15-jarig be
staan van het showorkest Blue Spirit.
door Ondine van der Vleuten
VLISSINGEN - De eerste bie
ten van dit jaar zijn mooi
schoon, constateert G. W. Sik
ken van de Suikerunie tevre
den. Weinig aanklevende tarra,
zo'n 12 procent. Wel valt het
suikerpercentage (14,6 pro
cent) helaas wat tegen. Maar de
bietencampagne is donderdag
pas begonnen en het suikerge
halte stijgt meestal gedurende
de oogstperiode. Sikken hoopt
op een gemiddelde van bij na 16
procent. Zo'n drie maanden zal
de verwerking van de oogst du
ren. Bij concurrent CSM in
Breda rollen maandag de eer
ste vrachtwagens met Zeeuwse
bieten binnen.
Naar verwachting brengen de
akkers dit jaar 60 ton bieten
netto per hectare op. M. Bx-eure,
voorzitter van de vakgroep ak-
kei'bouw van de Laxxd- en
Tuinbouwox-ganisaties Zee
land, bevestigt dat de cijfers
amper afwijken van opbrengst
en suikergehalte in de voor
gaande jaren. Traditiegetrouw
ook zijn de opbrengsten in
Zeeuws-Vlaanderen wat lager
dan' op de Bevelanden en
Schouwen-Duiveland. Dat
komt door het verschil in
grond. Bieten hebben graag
klei, vanwege de betere vocht
huishouding. Kleigrond heeft
aan de andex-e kant weer het
nadeel dat het bij nat weer
makkelijk aan de biet blijft
hangen. Het is echter mooi
droog geweest, de oogstmachi-
nes zijn verbeterd en de bieten
zien er netjes uit.
Gladheid
Voor het vijfde achtereenvol
gende jaar is de actie Slik op de
Weg aan de bietencampagne
gekoppeld. Volgens Sjaak Lin-
denberg van het Regionaal Or
gaan Verkeersveiligheid Zee
land zijn de actiepakketten
met stickers vorige week ver
zonden aan de loonbedrijven
voor agrarisch en grondverzet-
werk. Ook dit jaar zijn het weer
verkeersbordgrote stickers
met daarop een gevarendrie
hoek en de ondertekst 'Slik'.
Zeeuwse boeren kunnen daar
naast voor een zacht prijsje
verkeersveiligheidsvesten ko
pen. „De actie heeft succes",
constateeii Lindenberg. „In de
vier jaar vóór de actie vielen er
in totaal 43 verkeersslachtof
fers ten gevolge van besmeurd
wegdek waarvan 13 ex-nstig:
ziekenhuisopname of dodelij
ke afloop. In de vijf actiejaren
zijn er deitig gevallen geweest
waarvan zeven ernstig."
Volgens M. Villée van de bran
che-organisatie Transport en
Logistiek Nederland (TLN)
komt er zeker na maandag,
wanneer de bietentranspoxien
naar CSM erbij komen, 'een
flinke bietentrein op gang op
deA58'. „Ook's nachts gaat het
vei-voer door. De ti-anspoxten
vanuit Zeeuws-Vlaanderen lo
pen dan via de Liefkenshoek
tunnel." Villée wil de wegge
bruikers op het hart dx-ukken,
rekening te houden met raa-
noeuvi-erende vrachtauto's.
men. Voeg daarbij dat het gaat
om deelnemers met in beginsel
goede bedoelingen en redelijke
argumenten en het resultaat
wordt nog schriller"
Na de discussie in Zeeland heeft
de provincie de kwestie in han
den gespeeld van minister A
Jorritsma van Verkeer en Wa
terstaat. Zij heeft onlangs een
advies gekregen van een com
missie onder leiding van de
Overijsselse commissaris dei-
koningin J. Hendrikx, waarin
ontpoldex-ing op de middellange
termijn niet wordt uitgesloten.
Jorritsma broedt nog op een
voorstel.
zie ook pagina 19
door Claudia Sondervan
MIDDELBURG - De drie Wal-
cherse gemeenten protesteren
bij de Tweede Kamer tegen het
uitstel van de aanleg van de
Rijksweg 57, de Dammenroute,
tot na 2002. Het uitstel, dat mi
nister A Jorritsma van verkeer
en waterstaat van plan is. krijgt
ingrijpende gevolgen die voor
heel Walcheren, voor Middel
burg in het bijzonder, verstrek
kend en negatief zijn. Dat
schrijven de gemeenten Middel
burg, Vlissingen en Veere in een
gezamenlijke brief aan de Ka
mer.
De gemeenten refereren aan de
toezegging van de minister in
1991 aan Gedeputeerde Staten
van Zeeland dat eind negentiger
jai-en begonnen zou worden met
de aanleg van de Rijksweg 57 en
het aquaduct onder het Kanaal
door Walcheren. De rijksweg is
van gx'oot belang voor de ruil
verkaveling op Walchex-en, die
op de aanleg van de weg is afge
stemd. Uitstel doorkruist de
ontwikkeling van twee belang
rijke woningbouwlocaties in
Middelburg: het Stationsgebied
en Veersepoort. In het Stations
gebied is naast kantox-enbouw
een gecombineerd NS/bussta
tion gepland, dat deels betaald
wox-dt met de zogeheten 'De
Boer-gelden'. Daaraan is de
voorwaarde verbondenvan rea
lisatie in het jaar 2000.
Tracékeuze en inspraakx-onden
zijn ter hand genomen nadat de
minister van Verkeer en Water
staat eind 1994 het belang van
de Dammenx-oute volgens de ge
meenten 'onomwonden' had
vastgelegd in de tracénota.
Bedrijven
Bij het intergemeentelijk pix>-
test voegt zich de Middelburgse
Bedrijven Club. De Kamer van
Koophandel in Middelbui-g pro-
testeerde eerder al tegen het
vooiTiemen van Joiritsma. De
Middelburgse Bediïjven Club
vraagt de Tweede Kamer met
klem de aanleg van de Dam
menroute niet uit te stellen in
een brief aan de Vaste Kamer-
Afvoer van bieten in Grijpskerke.
foto Ruben Oreel
commissie voor vex-keer en wa
terstaat. In de bx-ief haalt de
MBC een enquete aan van vorig
jaar. Daax-in werd lidbedrijven
gevraagd of zij vestiging elders
oveiwogen om reden van slechte
bereikbaarheid. Zes procent
van de 118 toenmalige leden be-
antwooi'dde die vraag bevesti
gend. Dat aantal is evenredig
aan vijf procent van de Middel
burgse beioepsbevolking, bere
kende MBC.
De ontwikkeling van de werk
gelegenheid in Middelburg
loopt achter bij die in ovexig
Zeeland, stelt MBC. Gevoegd
bij de al geleden en nog te lijden
veiiiezen in wei'kgelegenheid -
genoemd worden de toekomsti
ge sluitingen van kex-ncentx-ale
Borssele en de PSD en de reor-
ganisatie bij de Koninklijke
Schelde Groep en inkrimping
bij ovei-heden en bedrijven in
het Sloegebied - spx-eekt de on
dernemersvereniging van een
zorgelijke situatie in Middel-
bui'g en voor heel Walcheren.
Temeer omdat de huidige ver
keersdrukte in het hoogseizoen
in en rond de stad de werkgele
genheid in de recreatiesector
ook kan aantasten, meent de
MBC.
(Advertentie)
IS JARIG EN
geeft kortingsbonnen weg
bij uw aankopen, voor
iedere 100,-
KORTINGSBON
VAN
10% CADEAU!
01 18 - 640773
Pottenmarkt 13, Middelburg
ARNHEM - Voor het gerechts
hof in Arnhem is gistermiddag
opnieuw viereneenhalf- jaar cel
geëist tegen twee Chinezen,
zonder verblijfsvergunning die
verdacht worden van afpersing
van Chinese restauranthouders
in onder meer Nunspeet en
Goes. De twee verdachten, (31)
en (29) ontkermen de beschuldi
gingen.
Op 8 september vorig jaar zou
den de twee, min of meer onaf
hankelijk van elkaar, een res
tauranthouder in Goes hebben
bedreigd en afgeperst. Een paar
weken later, op 28 september
hebben ze van een Chinees res
tauranthouder in Nunspeet een
bedrag van ruim 3800 gulden 'in
ontvangst genomen.' Ze zouden
de man en zijn gezin daarbij - en
ook daarvóór al telefonisch -
met dood en brandstichting
hebben bedreigd, terwijl ze
daarbij een vuurwapen lieten
zien.
De twee Chinezen zeggen dat ze
in opdracht handelden van een
andere onbekend gebleven Chi
nees die i-uim een jaar lang zon
der wei-kvergunning voor een
totaal aan loon van amper 5000
gulden bij het restaurant in
Nunspeet zou hebben gewerkt.
Ze ontkennen bedreigende taal
te hebben gebruikt; de restau-
ï-anthouders zouden het geld
steeds vrijwillig hebben gege-
ven.Procureur-generaal mr. P.
Cremers sloot zich aan bij de be
wijsvoering voor de rechtbank
Zutphen waar de twee begin dit
jaai', na een eis van viereneen
half jaar, veroordeeld zijn tot
vier jaar gevangenissti-af. Cre
mers: „Chinese restaux-anthou-
ders in het hele land zijn
doodsbang voor dit soort ter-
reux-daden. Maar heel weinigen
durven aangifte van afpersing
te doen uit vrees voor hun leven
of uit angst dat hun bedrijf in
vlammen opgaat."
De twee verdedigers gooiden
het over een heel andere boeg.
„Wat in Nederland wordt gezien
als afpersing of bedreiging
wordt in China helemaal niet zo
ervaren."
Het hof doet uitspraak op vrij
dag 3 oktober.GPD
(Advertentie)
De zomer voorbij...
met 2eel and net surf
je bet kele jaar door!
ZEELANDNET
de provider die meer doet!
telefoon: 0113-377770
Ruben is een aardig VLissings
ventje van een jaar of drie dat
onbezorgd door het leven
dartelt. Maar daar zijn ou
ders het standpunt huldigen
dat zelfs kleine jongetjes
moeten leren dat het leven
meer is dan alleen pret ma
ken, hebben ze hem een paar
kleine doch verantwoordelij
ke taken toebedeeld.
Zo haalt Ruben elke ochtend
de post uit de brievenbus,
voorziet hij de kat dagelijks
van een portie kattenbrokjes
en reikt hij behulpzaam een
schone luier aan als zijn jong
ste zusje moet worden ver
schoond.
Hij doet dat allemaal zeer
plichtsgetrouw.
Gisteren belde de postbestel-
ler aan om een pakje af te ge
ven. Dat was, vond Ruben,
een zeer bijzondere gebeurte
nis, want zoiets maakt hij
niet elke dag mee.
In triomf bracht hij het pak
ketje naar de huiskamer. In
het begeleidend briefje stond
dat Rubens' moeder in de
prijzen xoas gevallen. Zij had
een rebus opgelost en had dat
kennelijk zó bekwaam ge
daan, dat de mueslifabrikant
die de wedstrijd had uitge
schreven meende, dat haar
prestatie niet onbeloond
mocht blijven.
Natuurlijk mocht Ruben het
pakje openmaken. Geruime
tijd stond hij met vraagte
kens in zijti ogen te staren
naar de inhoud: een paar
zakjes krokante muesli. Hij
rook er aan, kneep er in. Toen
wist hij plotseling wat het
was;
„Oh, ik zie het al, hetzijnkat-
tenbrokken voor mensen."