Een kans voor dorpsvernieuwing
Dansen is praten
met het lichaam
PZC
Frédéric Bastet te gast op literaire avond
Plan voor aanleg van
Baalhoekkanaal lijkt
definitief van de baan
Band Over the Edge vereerd
door selectie metal wedstrijd
zeeland donderdag 11 september 1997 1 5
kunst cultuur
Weinig hoop voor Zeeuwse Komedie
door Wout Bareman
HULST - De aanleg van het
Baalhoekkanaal lijkt een geslo
ten boek. In Vlaanderen wordt
nauwelijks nog over de ontslui
ting van de linker Scheldeoever
in noordelijke richting gespro
ken en ook in Zeeland waagt
niemand het de discussie over
de aanleg van het omstreden
project - het bekvechten duurt
al een kleine dertig jaar - nog
aan te zwengelen. De stemmen
van de voorvechters van weleer
verstommen, zowel in Vlaande
ren als in Oost-Zeeuws-Vlaan-
deren.
Burgemeester mr. dr. A A L. G.
M. Kessen van Hulst bepleitte
enkele jaren geleden een nieuwe
studie naar het Baalhoekka
naal. Hij zag er een mogelijke
economische impuls in voor
Oost-Zeeuws-Vlaanderen.
„Tja, ik heb er destijds voor ge
pleit, maar wanneer men in
Vlaanderen niet wil. houdt alles
op natuurlijk. Ik vind nog steeds
dat er voor ons economisch ge
win te halen zou zijn bij aanleg
van het kanaal, maar moeten
wij het initiatief nemen'? Ik
dacht het niet. Al kunnen we
straks, bij het wegvallen van het
veer Perkpolder-Kruiningen.
natuurlijk wel extra impulsen
gebruiken."
Geen gewin
Z'n collega Th. A M. Steen
kamp van Hontenisse ziet in de
aanleg van het kanaal en moge
lijke economische ontwikkelin
gen aan de havenmond ook geen
geldelijk gewin voor zijn ge
meente. „We zien dagelijks al
die schepen voorbijtrekken
richting Antwerpen. Ik denk
niet dat wij daar ook maar enige
compensatie uit kunnen halen
voor het verlies van het veer
Kruiningen-Perkpolder Al be
sef ik terdege dat de omstandig
heden danig zijn veranderd. De
milieuwaarden zullen, door ge
wijzigde ontwerpen, minder on
der druk komen te staan en ook
de landbouw zou nu anders rea-
geren op de eventuele grondver
werving. Maar gezien de steeds
voortschrijdende expansie van
de haven van Antwerpen kan ik
me wel voorstellen dat de druk
op de langere termijn weer zal
toehemen." Met Kessen stelt
Steenkamp echter vast dat de
Vlaamse deelregering de over
eenstemming met Nederland
over het uitdiepen van de Wes-
terschelde voorlopig als een
mooi 'eindresultaat' ziet.
De Vlaamse pleitbezorgers van
weleer - een paar jaar geleden
noemden ze de aanleg van het
kanaal met het oog op de explo
sieve groei van de Waaslandha
ven nog 'urgenter dan ooit' - leg
gen de prioriteiten nu elders.
Directeur mr. Gustaaf Deckers
van de Maatschappij voor het
Grond- en Industrialisatiebe
leid van het Linker-Scheldeoe-
vergebied en van de Intercom
munale van het Land van Waas
is, zegt hij nu, van zijn geloof ge
vallen. Deckers: „Nee, alle prio
riteit wordt nu toegekend aan
de aanleg van het nieuwe con
tainerdok pal ten zuiden van
Doel en parallel aan het Doel-
dok. In de plannen wordt ook re
kening gehouden met de aanleg
van een tweede sluis naar de
Waaslandhaven, een aanvulling
op de overvolle Kallosluis. Die
sluis komt. als alles volgens plan
verloopt, in het verlengde van
het containerdok. dat de naam
Deurganckdok meekrijgt. Bin
nenkort hakt de regering de
knoop daarover door. Dan is het
Baalhoekkanaal. denk ik, voor
goed van de baan."
Dat denkt ook schepen Peter
Deckers van Beverenn, de ge
meente die de gronden op de lin
keroever beheert. „We kennen
de protesten van de jongere gar
de en van de milieubeschermers
tegen de ontwikkelingen op de
linkeroever. Ook de bewoners
van de polderdorpen lopen er
tegen te hoop. Ik weet dat grens
gemeenten als Hulst economi
sche voordelen zien. maar ik
veiwacht niet dat het nog hoog
op de prioriteitenlijst komt. De
druk van Vlaamse zijde is in elk
geval minder dan ooit.
Aanvaring
Woordvoerder Jos Geluk van
Rijkswaterstaat Zeeland
beaamt dat. „Ik weet dat er eer
der dit jaar nog een kleine aan
varing is geweest tussen de pro
vincie Zeeland en het ministerie
van VROM omdat Zeeland het
kanaal van het streekplan had
geschrapt, terwijl het nog wel
voorkomt in het landelijke
Structuurschema Verkeer en
Vervoer II. Maar hier wordt al
tijden niet meer over dat kanaal
gepraat..."
door Mieke van der Jagt
De dorpen op Tholen,
Noord-Beveland en
Schouwen-Duiveland worden
te groot en de steden.-voorzover
voorhanden, groeien niet ge
noeg. Dat vindt althans minis
ter De Boer van VROM, die
onlangs gedeputeerde Van
Zwieten terug naar Zeeland
stuurde met de mededeling dat
het afgelopen moet zijn met de
nieuwbouw in bestemming
plannen rond de dorpen. De
provincie is daar niet gelukkig
mee en de gemeenten Tholen,
Schouwen-Duiveland en
Noord-Beveland evenmin. De
gemeenten vonden zelfs de
plannen van de provincie al
veel te beperkeixd, omdat die
alleen de natuurlijke groei van
de dorpen in nieuwe bestem
mingsplannetjes wilde opvan
gen.
Een van de argumenten van de
provincie om toch te bouwen
voor jonge mensen die in hun
geboortedorp een eigen leven
willen beginnen, is de vrije
keuze van vestiging. Als ie
mand ergens graag wil wonen,
moet dat in principe kunnen.
Behalve een plek kiezen men
sen ook graag hun sociale om
geving en het leidt alleen maar
tot frustraties als het ruimte-
lijk beleid dat onmogelijk
maakt. Mevrouw A Kriste-
leijn, bijvoorbeeld, is drie wer
ken geleden naar Zonnemaire
verhuisd. „Ik wilde graag naar
Zonnemaire, want ik heb hier
zes jaar geleden ook al ge
woond. Voor mijn kinderen
vind ik het belangrijk dat ze op
een dorp opgroeien. Mijn doch
ter van zeven geniet met volle
teugen. Ze kan overal veilig
spelen. In Zierikzee kan dat al
lang niet meer."
Wachten
Mevrouw Kristeleijn heeft niet
lang op haar woning - 'een gro
te, mooie huurwoning met een
voor- en achtertuin, helemaal
netjes geschilderd' - hoeven
wachten. Ze woonde met twee
kinderen tijdelijk in bij een fa
milie en de toestand was niet
langer houdbaar. „Binnen drie
weken had ik een woning bij de
Stichting Beter Wonen. Dat is
ontzettend meegevallen, zeker
omdat ik toch speciale wensen
had."
De rem die minister De Boer wil zetten op uitbreidingsplannen in dorpen kan dorpsvernieuwingsprojecten zoals in Baarland stimuleren. foto Willem Mieras
De woningbouwverenigingen
hebben niet zo veel moeite met
het voornemen van de minister
om de dorpen te bevriezen. So
ciale woningbouw is in de
nieuwe bestemmingsplannen
de afgelopen jaren veel minder
gepleegd dan tien, vijftien jaar
geleden. J. Kloet, directeur van
de Stichting Beter Wonen in
Tholen, ziet geen gebrek aan
hum-woningen op de dorpen -
eerder het tegendeel. „Als er
morgen iemand aan de deur
klopt voor een huis op een van
de dorpen, kan niet schelen
welk dorp. dan kan ik binnen
nu en vier weken zeker hel
pen."
„Er is wel een bepaalde ten
dens waar te nemen bij huur
ders naar de voorkeur voor een
nieuwe woning. In Bergen op
Zoom is veel gebouwd en wij
bemerken nu een klein vertrek-
overschot. Sprake van alarme
rende leegstand op de dorpen is
er niet, maar we kunnen ieder-
om leegstand in te perken."
De pijn zit hem dus in de vrije
sector, die op Tholen, Noord-
Beveland en Schouwen-Dui
veland voor uitbundige groei
in de dorpen heeft gezorgd, De
provincie heel't steeds gepro
beerd het enthousiame van de
gemeenten te temperen, maar
echt gelukt is dat niet.
Telkens maakten de gemeen
ten bestemmingsplannen met
een looptijd van vijf tot zes
jaar, telkens legde de provincie
een gefaseerde uitvoering op,
maar projectontwikkelaars en
particulieren zorgden ervoor
dat de plannen binnen twee
jaar vol waren. Een uitzonde
ring is Kamperland, waar al
vijf jaar niet is gebouwd en
waar de vraag naar bouwgrond
aanzienlijk is. De gemeente
Noord-Beveland^ die in dat
verband al bij de provincie aan
de bel trok om meer te krijgen
dan alleen de natuurlijke groei,
is dan ook van plan er alles aan
te doen om toch in Kamperland
te kunnen bouwen.
Mag er dan niets meer? Kan een
jong gezin niet meer voor het
dorp van herkomst kiezen en
zullen de dorpen blijven zoals
ze zijn? Nee, want er is ook nog
zoiets als dorpsvernieuwing.
De plannen van de minister om
een cirkel rond de dorpen te
trekken waarbuiten niet meer
mag worden gebouwd, kan een
stimulans voor de dorpsver
nieuwing betekenen. Sanering
van krotten, het tweede-wo
ningenbestand en bedrijvig
heid die niet meer binnen de
woonkern kan worden ge
handhaafd, kan veel grond
opleveren voor nieuwbouw en
tegelijk de woonomgeving ver
beteren.
Migranten
Voor een deel van de gegadig
den voor bouwkavels in de dor
pen biedt dorpsvernieuwing
geen soelaas. De migranten,
mensen van buiten de provin
cie die zich in Zeeland willen
vestigen, worden vooral gemo
tiveerd door de ruimte en vrij
heid die nieuwe bestemmings
plannen aan de rand van de
kernen kunnen bieden. Mi
granten, vindt de Minister,
moeten in de steden gaan wo
nen en niet in de zogenaamde
'dragende kernen' Zierikzee en
Tholen. Die moeten gereser
veerd blijven voor mensen van
de eilanden zelf.
Een gedegen onderzoek moet
voor het einde van de eeuw de
verhouding tussen behoeften,
bevolkingsgroei, migratie en
bouwstromen in kaart bren
gen. Pas volgende week wordt
duidelijk in hoeverre het mi
nister De Boer menens is. Ze
kan, met een zogenaamde aan
wijzing, de provincie dwin
gend beleid opleggen, maar ze
kan het ook laten. Gedeputeer
de Van Zwieten verwacht het
laatste.
een zeer vlot helpen. Een uit
zondering zou je kunnen ma
ken voor de huurwoningen die
geschikt zijn voor bejaarden en
gehandicapten. De laatste ja
ren hebben wij uitsluitend
aanpasbaar gebouwd. Naar
die woningen blijft de vraag
groot. Zou de vergrijzing meer
doorzetten, dan zou het in die
hoek kunnen gaan wringen.
Maar het normale woningbe
stand is ruim voldoende. We
zijn niet voor niets bezig met
een verkoopbeleid. Dat is ook
door Edith Ramakers
VLISSINGEN - Iedereen heeft
er moeite mee dat het Vestzak
theater op het Bellamypark in
Vlissingen gesloten wordt.
Maar toch wijst weinig erop dat
de Zeeuwse Komedie het vol
gende speelseizoen nog in het
monumentenpand op de plan
ken staat.
In de commissievergadering
cultuur- struikelden woensdag
avond de commissieleden voor
al over de hoge onderhouds- en
verbouwingskosten van het
theater. „Een onderzoeksbu
reau heeft berekend dat de aan
passing van uitsluitend het the
atergedeelte naar de eisen van
deze tijd, neerkomt op ten min
ste 6.5 ton. De PvdA ziet niet in
hoe we dat financieel kunnen
verantwoorden", reageerde E.
Walrave-Troost.
Met die opmerking waren CDA
WD en GroenLinks het in grote
lijnen eens. GroenLinks wenste
wel een duidelijke kostenbere
kening voor het opknappen van
de panden en voor de realisering
van een vlakke vloertheater.
D66 ging verder. J. Schaap vond
dat de gemeente had nagelaten
het gebouw als een goede ver
huurder te onderhouden. „De
gemeente heeft verzaakt de
panden 3 en 5 te onderhouden.
Nu wordt er gezegd: het gebouw
verkeert in zo'n slechte staat dat
het op termijn gevaarlijk is om
er te spelen. De Zeeuwse Kome
die heeft zijn taak als huurder
wel serieus genomen. Het Vest
zaktheater móet speelldaar blij
ven, totdat een andere voor de
komedie geschikte ruimte is ge
vonden."
Combinatie
Wethouder L. C. Poppe-de
Looff verdedigde zich met de
opmerking dat ze andere part
ners heeft gezocht om aan een
nieuw project in het Vestzak
mee te doen. „Die haakten he
laas af. Belangstelling voor de
combinatie wonen en podium
kunsten was er niet. We zoeken
in het Arsenaaltheater naar een
oplossing voor de Komedie. Met
de eigenaar van het Arsenaal
zijn we in gesprek."
B. Goedhart, voorzitter van de
Zeeuwse Komedie, was teleur
gesteld in de gevolgde weg. „We
zijn amper betrokken in het
overleg. In onze optiek is het
Vestzak van ons. Dat krijg je als
je er dertig jaar optreedt. We ho
pen nog dat we vóór de gemeen
teraadsvergadering (25 septem
ber) meer inzicht krijgen. We
hebben nog enkele acties achter
de hand,"
Vandaag, donderdag, is er in het
Vestzaktheater een forumdis
cussie. Raadsleden, bestuurders
van Vlissingen en de provincie
zijn uitgenodigd. Om 20.00 uur
gaan de deuren open. De
Zeeuwse Komedie heeft 5.300
handtekeningen verzameld,
met steunbetuigingen
door Ernst Jan Rozendaal
TERNEUZEN - Frédéric Bastet
is 'in de eerste plaats een voor
treffelijk causeur', aldus PZC-
criticus Hans Warren in zijn re
censie van de roman Funérailles
(1993). „Hij kan op een char
mante manier zijn brede kennis
demonstreren, last op het juiste
moment een anekdote in, treft
moeiteloos de vereiste luchtige
toon, populariseert zonder ge
meenzaam te worden." Dat zijn
uitstekende kwaliteiten voor
het geven van een lezing. En
precies dat komt Bastet binnen
kort doen. Donderdag 25 sep
tember is hij te gast op een lite
raire avond van de stichting
voor literaire en culturele acti
viteiten Prometheus in Terneu-
zen.
Overigens merkte Warren in
zijn recensie ook op dat de ge
noemde vaardigheden geen ga
rantie zijn voor een goede ro
man. Dat vond hij Fiinerailles
dan ook niet. Wellicht levert dat
een aardig discussiepunt voor
op voor de litaraire avond.
Frédéric Louis Bastet werd in
1926 in Haarlem geboren. Hij
studeerde klassieke letteren in
Leiden, met Latijn en archeolo
gie als hoofdvakken. In 1966
werd hij hoogleraar klassieke
archeologie in Leiden.
Tien jaar later trad Bastet in
dienst van het Rijksmuseum
voor Oudheden in Leiden. Zo
wel literair als wetenschappe
lijk toonde hij zich vanaf die tijd
zeer actief. Met Duizendjarig
dolen, Het maansteenrif en
Naar paleizen uit het slik
schreef hij toegankelijke boe
ken over de klassieke wereld.
Bastet is ook dé Couperus-ken
ner van Nederland. Over diens
werk schreef hij de bundel Een
zuil in de mist en in 1987 ver
scheen van zijn hand een dikke,
veelgelezen biografie van Louis
Couperus.
Imposant
De belangstelling voor de antie
ke wereld is wat Bastet en Cou
perus verbindt. In 1993 zei Bas
tet daarover in een interview
met de PZC: „Wie niet van de
klassieken houdt kan niet over
Couperus schrijven, daarvan
ben ik overtuigd. Hij ging in Ita
lië al die imposante musea be
kijken-en raakte, dat vind ik ook
zo grappig, ook geïnteresseerd
in de archeologische kant."
Bastet heeft niet alleen proza
geschreven, hij publiceerde ook
diverse dichtbundels. De beste
gedichten werden in 1980 ver
zameld in de bundel Catacom
ben.
De literaire avond wordt gehou
den in Porgy Bess in Terneu-
zen en begint om 20.15 uur.
door Ernst Jan Rozendaal
GOES - Het programma Creation 1997
dat zaterdagavond wordt opgevoerd in
't Beest in Goes, is de eerste onafhanke
lijke dansproductie van de Alkmaarse
choreograaf Randall Scott. Als danser
maakte hij in het verleden onder meer
deel uit van de Italiaanse Compagnia
Balletto Classico, de English National
Opera en het Haagse Djazzex. Enkele
jaren geleden sloot Scott zijn danscar
rière af en richtte hij zich op de choreo
grafie. In zijn hedendaagse balletten
shut hij zich niet aan bij bepaalde stij
len. „Ik beweeg zoals ik me voel. Ik ga
niet uit van een bepaalde stijl, ik wil
mijn eigen stijl ontwikkelen."
Creation 1997 bestaat uit twee ballet
ten van Scott, getiteld Two faces en Vi
rus, en het ballet Flesh and Blood van
gastchoreograaf Alex B. ofte wel
Alexandra Brutsmann uit Berlijn. „Ik
wilde niet het hele programma zelf vul
len", verklaart Scott. „Ik ben nog niet
zo lang bezig en heb tijd nodig om me
volop te ontwikkelen. Dat betekent dat
ik niet binnen de kortste keren een
nieuw ballet wil maken. Vandaar dat ik
haar erbij heb gevraagd. Ik ontmoette
haar in Berlijn en zag haar werk. Ik
denk dat tussen onze balletten veel
overeenkomsten zijn aan te wijzen. Wé
concentreren ons allebei sterk op bewe
ging."
Tioo faces en Virus zijn niet Scotts eer
ste balletten. Hij debuteerde in 1995
met No Compromize. Hij behaalde
daarmee de finale van het Internatio
nale Choreografen Concours in
Groningen en de Choreografischer
Wettbewerb in Hannover. Het ballet
werd uitverkoren als de keuze van 'de
stadsschouwburg in 1995'. Datzelfde
jaar maakte Scott nog de balletten Mo
vement no 2 en A simple path en het jaar
daarop Borders en Voices within. Deze
stukken vonden altijd plaats onder de
vlag van andere organisaties, voor Cre
ation 1997 is Scott zelf helemaal ver
antwoordelijk.
Het talent om een choreografie te ma
ken is iets wat je hebt of niet hebt, ver
telt Scott. „Het zit in je. Wel is het zo dat
de meeste choreografen bezig zijn met,
hun hoofd, en ik met mijn lichaam. Met
emoties dus. Een dans is meer dan al
leeneen verzameling uitgekiendëi stap
pen. Iemand kan een uur lang bewegen
zonder dat het iets betekent, maar het is
ook mogelijk om al dansend een ver
haal te vertellen. Daarvoor moet de
danser een acteur van de beweging zijn.
Dansen is praten met het lichaam. Elke
beweging moet diep uit het binnenste
komen. Dans is nooit bewegen om het
bewegen."
Tegenstellingen
Two faces is een solo voor danseres Ja-
nine Dijkmeijer. De dans laat twee kan
ten van de mens zien: zijn kracht en zijn
zwakte. Het stuk bestaat uit tegenstel
lingen. „We hebben allemaal een goede
en een slechte kant", verklaart Scott.
„In die dans wil ik dat duidelijk laten
zien. Daarmee wil ik het publiek niet
ergens van overtuigen, maar ik hoop
mensen wel emotioneel te raken."
Virus is een ballet van recenter datum.
Ook,aan dit ballet ligt een tegenstelling
ten grondslag, namelijk die tussen vrij
heid en manipulatie. Manipuleert het
virus het lichaam of is het andersom?
„Het gaat niet zozeer over een ziekte",
aldus Scott. „Het draait om het begrip
manipulatie. Sta je dat toe of vecht je
ertegen?"
Volgens Scott is het voor jonge choreo
grafen niet makkelijk om eigen dans-
producties te maken. „De danswereldis
een harde wereld vol politieke spelle
tjes. Alles is gericht op geld verdienen
Scène uit het ballet Flesh and blood van Alex B. foto Cristina Damasceno
en er is altijd angst voor nieuwkomers.
Ik wil mij daar niet mee bezighouden.
Ik ben geïnteresseerd in menselijkheid.
Ik maak geen dans omdat ik zo graag
choreograaf wil zijn; ik doe het omdat
ik daarin echt de persoon kan zijn die ik
ben. Ik heb geen hoge ambities. Ik blijf
dit doen zolang God mij in staat stelt
om dit te doen. Als ik met mijn'dansen
iets voor de mensen kan betekenen,
vind ik dat fijn. Zo niet, dan is dat jam
mer. Ook dat is in de handen van God."
door Ernstjan Rozendaal
GOES - Eén Zeeuwse band heeft zich al van de fi
nale verzekerd, de tweede krijgt daartoe zondag
de kans. Half november organiseert het muziek
tijdschrift Aardschok in Den Bosch het twee
daagse festijn Headbanger's Heaven. Onderdeel
daarvan is de Met.a.l Bash '97, een wedstijd voor
rock- en metalbands uit Nederland en België. Uit
driehonderd aanmeldingen zijn twintig bands ge
selecteerd die via vier voorronden strijden om een
plaatsje in de finale in Den Bosch. De eerste voor
ronde is gewonnen door Uppercut uit Goes. Aan
de tweede voorronde, die zondag plaatsvindt in
Nighttown in Rotterdam, wordt deelgenomen
door de eveneens uit Goes afkomstige band Over
the Edge.
„Wij vinden het toch redelijk bijzonder dat wij uit
driehonderd bands zijn geselecteerd voor de voor
ronden", reageert René Meester van Over the Ed
ge. „De hardcore is een iets gangbaarder genre
dan wij beoefenen, dus misschien maken bands
cüe dat spelen een wat grotere kans. Daarbij komt
dat wij als Zeeuwse band in Rotterdam staan, ter
wijl er ook een Rotterdamse groep meedoet. Die
spelen voor eigen publiek en dat kan van invloed
zijn op de uitslag. Het leukste vinden wij dat de
landelijke metalwereld nu de ogen op ons richt."
Volgens De Meester is niet zo eenvoudig te om
schrijven wat voor muziek Over the Edge maakt.
„We zijn in 1991 begonnen als een gewone hard
rockband. Ver-volgens is de muziek steeds heftiger
en ruiger geworden. Ik zou zeggen dat we pure
metal spelen met trash- en speed-invloeden. Zegt
dat wat? Maar onze muziek evolueert nog steeds.
Geen enkel nummer mag op het vorige lijken."
De Meester is ervan overtuigd dat de recent uitge
brachte demo Confront de uitnodiging voor de
voorronden tot gevolg heeft gehad. „We hadden
ook onze voorlaatste demo Angel of lust opge-
Zanger/gitarist René Meester van de Goese band
Over the Edge.
stuurd. Die is in België heel goed ontvangen, maar
in Nederland redeneerde men dat de muziek wel
goed was maar dat we er twintig jaar te laat mee
kwamen. Dus is het oordeel van de juiy hoogst
waarschijnlijk gebaseerd op onze laatste tape."
De voorronde in Nighttown begint zondag 14 sep
tember om 20 uur.
