Leger keert zich
tegen Plavsic
Bemanning begint met
succes aan reparatie Mir
Help! De grote finale
is begonnen!
Opruiming!
Soeharto verwerpt
wens Mandela tot
vrijlaten Gusmao
Burundi weigert
aan vredesberaad
deel te nemen
Gekke-koeienziekte
velt Britse vegetariër
Russische adelaar naar top
buitenland
Crisis in Bosnië naar nieuw hoogtepunt
Politie pakt
Turken op
Israëli bekent moord op toerist
Franse politie vindt drugs
Cel voor beschadiging fontein
In de rij voor tuinkabouters
Verdronken na bungeejump
Pijlen tegen Indonesische leger
Weer doden
in Mombasa
Winnie Mandela voor
W aar heidscommissie
Klaar voor vertrek van Montserrat
Nederlandse
met drugs
gearresteerd
pot
stoutenbeek
zaterdag 23 augustus 1997
door Hans Gertsen
BANJA LUKA - De machts
strijd in de Repnblika Srpska
(RS), het Servische deel van
Bosnië, heeft gisteren een nieuw
hoogtepunt bereikt. De top van
het Bosnisch-Servische leger
dreigde president Plavsic in te
zullen grijpen als zij doorgaat
met haar activiteiten 'om met
steun van de internationale ge
meenschap de staat te onder
mijnen'.
De legertop verklaarde de Re-
publika Srpska 'met alle be
schikbare middelen' te zullen
verdedigen. De verklaring
kwam tot stand na een urenlan
ge nachtelijke vergadering van
de legertop met drie politieke
zwaargewichten uit het kamp
van Radovan Karadzic, de van
oorlogsmisdaden beschuldigde
voormalige president van de
Republika Sipska.
President Plavsic ligt al maan
den in de clinch met haar voor
ganger en diens aanhang. Plav
sic beschuldigt Karadzic en
diverse andere prominente poli
tici van grootschalige corruptie.
De internationale gemeenschap
heeft ondubbelzinnig de zijde
rnn Plavsic gekozen omdat zij,
in tegenstelling tot Karadzic en
de zijnen, wel mee wil werken
aan de uitvoering van het vre
desakkoord van Dayton.
Te hulp
Eerder deze week schoot de
door de NAVO geleide vredes
macht SFOR de in het nauw ge
raakte Plavsic te hulp door een
1 aantal politiebureaus in de stad
Banja Luka te omsingelen. Die
j actie voorkwam waarschijnlijk
1STANBOEL - De politie heeft
gisteren bij demonstraties in ge
heel Turkije ongeveer honderd
mensen opgepakt. De arrestan
ten demonstreerden tegen de
nieuwe godsdienswet, die het
religieuze onderwijs in Turkije
aan banden legt. AP
een coup tegen de wettig geko
zen president door politie-een-
heden die trouw zijn gebleven
aan Karadzic.
Onder leiding van de VN-poli-
tiemacht IPTF is inmiddels een
grootschalige zuivering van de
politie in Banja Luka en omge
ving gestart. Agenten die weige
ren trouw te zweren aan Plavsic,
worden verwijderd. De afgelo
pen dagen verving de president
een groot deel van de politietop
al door vertrouwelingen.
Het is de vraag of het Bosnisch-
Servische leger daadwerkelijk
in staat is om iets te ondernemen
tegen president Plavsic. Het le
ger van de RS is volgens inter
nationale waarnemers totaal
gedemoraliseerd en wordt
slecht geleid. De wapens van het
leger staan bovendien onder
controle van de NAVO.
De krachtige taal van de leger
top lijkt eei'der op een wan
hoopspoging van Radovan Ka
radzic en zijn kliek om het tij
alsnog te keren. Karadzic, die
altijd veel meer heeft vei-trouwd
op de politie als op het leger, zou
beseffen dat de al deels gezui-
vei'de politie niet langer een wil
lig wei'ktuig van zijn macht is.
Wellicht vei'liezen Kaï-adzic en
zijn 'haviken' in Pale binnen
kort nog een belangrijk instra-
ment van hun macht. Volgens
een woordvoerder van de Hoge
Vertegenwoordiger voor Bos
nië, de Spanjaai-d Carlos Wes-
tendoi'p, wil de SFOR-vredes-
macht actie ondernemen tegen
de elektronische media in Pale
die geheel op handen van Ka
radzic zijn. GPD
van onze redactie buitenland
LONDEN - Een 24-jarige Brit
se, die al twaalf jaar geen vlees
meer had gegeten, is getroffen
door een variant vaix de ziekte
van Creutzfeld-Jacob (CJZ).
Deze aandoening wordt terxig-
gevoerd op de gekke-koeien
ziekte BSE. Indien de vrouw
wex-kelijk door besmet vlees
ziek is geworden, kent de CJZ
een beduideixd langere incuba
tietijd dan tot nog toe werd aan
genomen.
De 24-jarige Clare Tomkins is
volgens het Britse ministerie
voor Volksgezondheid de 22ste
patient met de nieuwe CJZ-va-
riant. De 21 tot nog toe bekende
gevallen zi j n er te weinig om uit
spraken te kunnen doen over de
incubatietijd, de tijd die ligt
tussen de besmetting en het mo
ment dat de ziekte de kop op
steekt.
De regeringsadviseur inzake
BSE, John Pattison, vei-klaarde
dat de vermoedelijke incubatie
tijd minstens vijf jaar bedraagt,
maar waarschijnlijk een jaar of
tien. Hij noemde het opvallend
dat de jongste patiënte al lange
tijd vegetariër is. Daarmee zou
echter de theorie, dat besmet
rundvlees bij mensen CJZ kan
veroorzaken, niet worden weex--
legd.
Tomkins zou volgens Pattison al
besmet kunnen zijn geraakt
voordat in 1986 de eerste geval
len van BSE bij koeien werden
vastgesteld. Enkele rundei'en
zouden de verwekker van de
ziekte al sinds het begin van de
jai'en tachtig bij zich gedragen
kunnen hebben. Clare Tomkins
had volgens haar vader sinds
1985 geen vlees meer gegeten,
maar nog wel kaas- en melkpro
ducten tot zich hebben geno
men.
De microbioloog Richard Lacey,
die als een van de eerste weten
schappers voor het BSE-gevaar
voor mensen gewaarschuwd
heeft, zei dat de mogelijkheid
van overdracht van de ziekte via
melk niet buiten beschouwing
mag wox-den gelaten. AP
MOSKOU - Russische constructie-arbeiders monteren vrijdag een van de vier gouden tweehoof
dige adelaars op een van de vier torexxs van het Nationaal Historisch Museum in Moskou. De
tweehoofdige adelaar was het symbool van het Russische Rijk en is nu ook het Russische staat-
sembleem. Na tien jaar van renovaties gaat het museum open in de eerste week van september tij-
dexxs de viering van het 850-jarige bestaan van Moskou. foto Alexander Nemenov/EPA
JERUZALEM - Een reservemajoor van het Israëlische leger
heeft gisteren bekend dat hij anderhalve week geleden een
Britse lifter en diens vriendin heeft neergeschoten. De 22-ja-
rige Jeffrey Hunter overleed, de 22-jarige Charlotte Gibb
x-aakte zwaargewond.
De 45-jarige verdachte Darxiel Okev noemde geen motief voor
de moord. Toen hij aan de rechtbank werd voorgeleid riep hij
naar verslaggevers dat hij een blackout had gehad en niet wist
waar-om hij de twee jonge toeidsten had neergeschoten. Okev
had de twee in de omgeving van Eilat aan de Rode Zee opge
pikt. Nadat hij de auto aan de kant van de weg had geparkeexxl
om een sigai-et te i'oken, had hij plotseling een wapen getrok
ken en op de lifters geschoten. AP
PARIJS - De Franse douane heeft twee Nederlanders aange
houden, nadat in hun camper 700 kilogram hasj was aange
troffen. De man (50) en de vrouw (34) werden aangehouden bij
een contx-olepost in het zuidwesten van Frankrijk. De brok
ken hasj zaten verborgen onder de vloer van de camper. De
drugs waren geladen in Spanje en zouden in Nederland op de
markt komen. RTR
ROME - De 43-jarige Italiaan Sebastiano Intili kreeg gisteren
drie maanden cel opgelegd voor de beschadiging van de we
reldberoemde Fontana dei Quattro Fiumi op de Piazza Navo-
na in Rome. Ook moet hij - naast de proceskosten - de kosten
betalen, die de gemeente zal maken voor de repax-atie van de
17e-eeuwse fontein van Gian Lorenzo Bemini.
Intili vertelde de rechter in plat Romeins dat hij er al jaren van
droomde eens te baden in de fontein. Hij stapte dinsdag op de
staart van een draak om in het water te springen. Hij was ver
rast toen de staart in stukken brak ..Ik weeg niet zoveel als
een ezel, ik ben meer als een veer." ANP/AFP/RTR
LILLE - De politie van het Noord-Fx-anse Lille heeft 184 ge
stolen tuinkabouters teruggevonden. Toen het bericht ver
spreid was, ontstonden voor het politiebux-eau rijen mensen
die kwamen kijken of hun gestolen tuinkabouter ex"bij zat.
De politie had twee gestolen aardewerken tuinkabouters ge
vonden in een auto. Daarna ontdekte zij nog 182 andere ge
stolen exemplax-en in een kelder Vier verdachten zijn aange
houden en worden door de politie ondervraagd. RTR
HECHO - Twee Spanjaarden zijn gisteren om het leven geko
men door bungeej umping. Het ongeluk gebeurde toen de twee
een geslaagde sprong hadden gemaakt van een brag over de
ï'ivier de Ax-agon bij Hecho in de Pyreneeën.
Volgens de politie ging het mis toen de 25- en 26-jarige slacht-
offers zich bevrijd hadden van het elastiek waaraan ze de
sprong hadden gemaakt. Ze werden door de krachtige stroom
van de Aragon meegsleurd en verdronken. DPA
JAKARTA - Drie Indonesische soldaten zijn gisteren gewond
geraakt, toen stamleden in Irian Jaya (het voormalige Neder
lands Nieuw-Guinea) pijlen afschoten op een legerpatrouille.
Een van de aanvallers werd doodgeschoten.
Het incident deed zich voor bij de plaats Timika, in de buurt
van de kopermijn Fx-eeport Indonesia.
Uit de hoofdstad van Irian Jaya, Jayapura, werd naderhand
200 man oproerpolitie naar Timika overgevlogen. AP
door Ronald Frisart
JAKARTA - De gevangen Oost-
Timorese verzetsleider Xanana
Gusmao wordt niet vrijgelaten.
De Zuid-Afrikaanse president,
Nelson Mandela, kan eexx brief
met die mededeling tegemoet
zien van zijn Indonesische
ambtgenoot Soeharto. Gisteren
meldde de krant Jakarta Post
dat te hebben vernomen van een
hoge regeringsfxmctionaris
In juli bezocht Mandela Indone
sië en in een veelbespi'oken bx'ief
aan Soeharto drong hij daarna
aan op vrijlating van de 51-jari
ge Xanana. Volgens Mandela
wordt het makkelijker een op
lossing te vinden voor de kwes
tie Oost-Timor als alle betrok
ken leiders op vrije voeten zijn.
In het officiële antwoord aan
Mandela schrijft Soeharto vol
gens een hooggeplaatste zegs
man dat Xanana geen politiek
gevangene is, maar een crimi
neel. Diverse Indonesische mi
nisters stelden zich eerder ook al
op dat standpunt. Hoewel hij
Mandeia's suggestie vex-werpt,
gaat Soehaito in november wel
op bezoek in Zxiid-Afrika.
Indonesische troepen trokken
in 1975 de voormalige Portuge
se kolonie Oost-Timor binnen.
Een jaar later annexeerde Ja
karta het gebied. Het verzet
daartegen van de bevx-ijdings-
beweging Fretilin gaat nog
door. Een van de verzetsleiders,
Alexandre 'Xanana' Gusmao,
werd in 1992 geaxresteerd en in
1993 tot levenslang veroor
deeld. Soeharto zette die straf
later om in twintig jaar cel. Op
Indonesiës nationale feestdag
kreeg Xanana drie maanden
strafvermindex-ing. GPD
MOMBASA - Gewapeixde aan
vallers hebbexx gisterochtend bij
een aanval op een kerk ten zui
den van de Keniaanse haven
stad Mombasa twee mensen
vermoord. Eexx politieman werd
in zijn mond geschoten en raak
te zwaargewond.
Een woordvoerder van de poli
tie zei dat het incident gebeurde
bij een rooms-katholieke kerk
in Likoni. De afgelopen dagen
hadden ongeveer 2.500 mensen
hier hun toevlucht gezocht om
te ontkomen aan de golf van et
nisch geweld i'ondMombasa. De
duizenden mensen bij de kex-k
zijn van een andere etnische af
komst dan de meeste bewoners
van de Keniaanse kuststreek.
Volgens de politie zijn de aan
vallers 'van dezelfde bende die
het politiebux-eau bij Likoni
aanvielen'. Sinds het geweld
aan de kust op 13 augustus los
barstte met de aanval op het po
litiebureau hebben tot nu toe 42
mensen het leven verlox-en. RTR
van onze redactie buitenland
KAAPSTAD - De Zuid-Afri
kaanse Waarheids- en ver
zoeningscommissie heeft de
ex-vrouw van president
Mandela, Winnie Madikize-
la-Mandela, gedagvaard om
te getuigen over mogelijke
misdrijven tegen de mensen
rechten.
Volgens een woordvoex-der
van de commissie wordt
Winnie Mandela onder meer
ondervraagd over de rnoox-d
op een zwarte jongere in So-
weto.
Aan het eind van de jaren
tachtig, toen Nelson Mande-
la nog in de gevangenis zat,
omgaf zijn echtgenote zich
met lijfwachten die bekend
stonden als de Mandela Uni
ted Football Club. Deze or
ganisatie werd door inwo
ners van Soweto beschuldigd
van téx-reurdaden. Een van
de lijfwachten is veroordeeld
voor de moord op de 14-jari-
ge Stompie Sepei. Winnie
Mandela kreeg een boete om
dat ze betrokken was bij de
ontvoering van de jongen.
De waarheidscommissie
heeft tot taak schendingen
van de mensenrechten ten
tijde van het apartheidsregi
me te onderzoeken. RTR
MONTSERRAT - Een moeder en haar dochter
wachten bij een kantoor waar inwoners van
Montserrat zich kunnen opgeven voor evacua
tie van het door de vulkaan Soufriére bedreig
de eiland. De vulkaan kan volgens deskundi
gen elk moment exploderen. Veel inwoners van
Montserrat weigeren te vertrekken. Ze vinden
dat de Britse regering -die de scepter over het
eiland zwaait- te weinig financiële hidp aan
evacués geeft. foto Omar Torres/AFP
van onze redactie buitenland
MOSKOU - De twee Russische kosmonauten aan
boord van het ruimtestation Mir zijn gisteren be
gonnen met de reparatiewerkzaamheden in de
Spektr-module die herhaaldelijk waren uitge
steld. Gisteren zijn belaixgrijke stroomkabels
weer aangesloteix op de zonnepanelexx.
De operatie verliep niet zonder obstakels. Bij Pa
vel Vinogradov bleek een gaatje te zitten inde lin
kerhandschoen van het raimtepak. Daax-door was
de druk in het pak afgenomen. De Rus maakte uit
eindelijk gebruik van een reservehandschoen.
Ook waren er px-oblemen met de sluis tussen de
Spektr-module en het bewoonde deel van het
x-uimtestation. De Spektr-module is luchtledig,
sinds zij op 25 juni beschadigd raakte bij een bot
sing met het bevoorradingsschip Progress. Het
luik naar de module kan alleen worden geopend
als ook in de sluis de luchtdruk is geweken. Dat
wilde eerst niet lukken, doordat lucht uit het be
woonde gedeelte door het andex-e luik stroomde.
Uiteindelijk slaagden de kosmonauten exin alle
negen kabels van de zonnepanelen van de Spektr-
module weer te verbinden met de accu's. De ka
bels liepen door het geopende luik van de Spektr-
module en moesten na de botsing snel door de vo-
xige Russische bemanning worden gekapt, omdat
het luik anders niet dicht kon. Slxxiting was nood
zakelijk, om te voorkomen dat in de hele Mir de
luchtdrak zou zakken. Het luik is vervangen door
Wit-Rusland laat
journalisten vrij
MOSKOU - Wit-Rusland heeft
gisteren vier journalisten van de
Russische staatstelevisie ORT,
die sinds zaterdag in Minsk
vastzaten, op vrije voeten ge
steld.
Moskou had donderdag druk
uitgeoefend op Minsk, opdat
het bewind van de autoritaire
president Loekasjenko de jour
nalisten onmiddellijk zou laten
gaan. Zo niet, dan zou dat con
sequenties hebben voor de be
trekkingen tussen de twee lan
den.
De Wit-Russische regering wei
gerde echter daar meteen op in
te gaan, duidelijk gepikeerd
over de manier waarop Moskou
had aangedrongen op de vrijla
tingen, en zei niet te zullen toe
geven aan 'chantage'.
Over het lot van twee journalis
ten van een andere ORT-ploeg,
die al langer vastzitten, is niets
bekendgemaakt. AFP
ISLAMABAD - Op de luchtha
ven van de Pakistaanse hoofd
stad Islamabad is gisteren een
Nederlandse vrouw gearres
teerd. Ze had drie kilo heroïne in
haar koffer en handtas.
De vrouw wilde net een vlieg
tuig naar Dubai in de Verenigde
Arabische Emiraten nemen. De
naam van de arrestant is onbe
kend. AP
van onze redactie buitenland
BUJUMBURA - De voor maan
dag op de agenda staande vre
desbesprekingen die een einde
moeten maken aan de burger
oorlog in Burundi, gaan niet
door. Dit heeft de bemiddelaar
in het conflict, de Taixzaniaanse
oud-president Julius Nyerere,
gisteren gezegd.
Hij kwam met zijn mededeling
nadat de regering van Burundi
had gevraagd om uitstel van de
besprekingen in de Taixzaniaan
se stad Airnsha. „Als Burundi
niet meedoet, dan heeft het geen
zin de bijeenkomst te houden."
Volgens de Burundese minister
van Buitenlandse Zaken Luc
Rukingama is de kans op succes
bij het overleg met Hutu-rebel-
len en politieke partijen zo klein
dat hij de voorkeur geeft aan het
vaststellen van een nieuwe
datum. Dan kan iedereen zich
beter voorbereiden, zei hij. Vol
gens Rukingama wordt zijn pes
simistische houding ingegeven
door de opstelling van de Tan-
zianiaanse overheid en de be
middelaar Nyerere 'omdat die
door hun verklaringen en ge
dragingen spanning hebben
veroorzaakt tussen de twee lan
den waardoor de Burandese
deelname ontmoedigd wordt'.
Burundi beschuldigt Tanzania
er onder meer van gewapende
rebellen een toevluchtsoord te
bieden.
De besprekingen moeten een
einde maken aan de al vier jaar
durende burgeroorlog tussen
het door Tutsi's gedomineerde
leger, dat Pierre Buyoya vorig
jaar aan de macht bracht, en de
Nationale Raad voor de Verde
diging van de Democratie
(CNDD), waax-in de Hutu-rebel-
len van de voormalige minister
van Binnenlandse Zaken Ny-
angoma zijn vei'tegenwoordigd.
Sinds oktober vorig jaar berei
den de strijdende paxlijen in ge
heime besprekingen de vredes
onderhandelingen voor.
De burgeroorlog begon in okto
ber 1993 na de moord op de in
juni dat jaar gekozen Hutu-pre-
sident Ndadaye. Een half jaar
later kwam Ndadaye's opvolger
Ntaryamira samen met met zijn
Rwandese ambtgenoot Habya-
rimana om het leven bij een aan
slag. In vier jaar tijd zijn er meer
dan 150.000 doden gevallen.
De Burandese machthebbers
hopen op opheffing van het em
bargo dat buurlanden kort na de
overname van de macht door
Buyoya instelden. RTR/AFP
een nieuw exemplaar met openingen om de kabels
door te laten.
De Mir had door het wegvallen van een deel van de
energievooi'ziening te kampen met veel proble
men. Zo waren geen wetenschappelijke experi
menten meer mogelijk bij gebrek aan voldoende
stroom.
De werkzaamheden gisteren waren eerder afge
rond dan gepland. Daardoor hadden Vinogradov
en commandant Anatoly Solovjov de tijd om te
beginnen met het inventariseren van de beschadi
gingen. Tot nu toe hebben zij geen gaatje kunnen
vinden.
Tandenborstel
De Amerikaanse astronaut Michael Foale. het
derde Mix-bemanningslid, trok zich tijdens de re
paratie uit veiligheidsovei-wegingen in de vlucht-
capsule Sojoez terug. De Russen haalden wat per
soonlijke bezittingen van hem op uit de Spektr. Bij
de overhaaste vlucht uit de module op 25 juni hacl
de Amerikaan er onder meer zijn tandenborstel
moeten achterlaten.
De Russische president Boris Jeltsin wees gisteren
in een landelijke radiotoespraak kritiek aan het
Mir-programma van de hand. Hij nam 'onze jon
gens op het station' in bescherming. Volgens hem
moet Rusland een grote mogendheid blijven op
het terrein van de ruimtevaart.
De kosmonauten hebben voor het weekeinde vrij
gekregen. DPA/AFP/RTR
Nog heel even, dan is het feest ten einde.
Pak die laatste kans
om fantastisch voordelig te slagen.
Wij komen graag bij u thuis.
Pot-Stoutcnbeek. Nicuwcndijk 89. Axel, Zeeuws-Vlaanderen. Telefoon (0115) 56 20 10.
Sic Maric keukensrudio leverdieping. Elke zondag geopend van 13.00 tot 18.00 uur.
