Een O'Neill is altijd raak
Synthetische kurk
houdt wijn op peil
TOPKOK
PZC
Luchtvaartshop
voor echte freaks
Agenda
biedt
status
Nu al heimwee naar
de Franse keuken
tafel en trend zaterdag 23 augustus 1997 33
Wordt het dit jaar
weer een O'Neill, of
een TMF? Kies je voor een
Ajax, of een Tasmanian
Devil? Het kopen van een
nieuwe schoolagenda is
een serieuze zaak. Talloze
jongeren zijn er op dit
moment razend druk mee.
Wat vind je zelf leuk, maar
vooral, wat vinden je
vrienden leuk? Wat is 'in',
en wat is helemaal 'fout'?
Het verschilt per groep, en
soms per school. Een
agenda kopen heeft
eigenlijk niet veel te
maken met huiswerk
inschrijven, het draait
voornamelijk om je
image.
tteageïSl
In de grote warenhuizen loopt
het deze week al storm op de
speciaal ingerichte schoolcam-
pus. Talloze jongeren dralen rond
de stands met kleurrijke agenda's
en schoolbenodigdheden. Ze wil
len allemaal zo snel mogelijk de
agenda voor het volgende school
jaar in huis hebben. De keuze is
moeilijk. Door de jaren heen is het
aanbod gegroeid tot meer dan
honderd verschillende exempla
ren. Uitgevers haken in op elke
trend die ze ontwaren. Voor iedere
doelgroep is er een eigen school
agenda. De agenda's hebben heb
ben thema's als: sport, muziek,
mode, strips, dieren en merken
(O'Neill, Route 66).
Iedere titel heeft een complete
schoollijn met een ruime sortering
aan schriften, etiketten, kaftpa-
pier, pennenzakjes, stickers. V&D
biedt met honderd verschillende
agenda's (en toebehoren) het
grootste assortiment.
De keuze is niet snel gemaakt.
Eindeloos staan de jongeren te
wikken en te wegen. Ze bladeren
uitvoerig de verschillende exem
plaren door. Sommigen komen wel
een paar keer terug, anderen gaan
ook nog bij andere winkels langs.
Henk ten Hagen, coördinator van
de schoolcampus bij V&D, kan
soms aan het uiterlijk van de jon
gens en meisjes zien welke agenda
even later op de toonbank zal lig
gen. Een Nijntje of een Thunder-
dome over hardcore? „Eén keer
had ik het echt mis. Een rustig en
hele keurig uitziende jongen kocht
een hardcore-agenda. Dat had ik
niet verwacht. Een dag later
kwam hij terug om de agenda te
ruilen. Hij wilde kennelijk toch
liever een agenda die wat beter in
de groep lag."
Codes
De regels en codes zijn ondoor
zichtig voormensen die niet te ma
ken hebben met schoolgaande
jeugd. Een leuke dierenagenda is
not done in bepaalde groepen.
Met een O'Neill loop je daarente
gen niet zo gauw voor gek. Het was
de afgelopen tien jaar de best ver
kochte agenda. Dit jaar zit je met
een TMF redelijk safe. De Ajax-
agenda is in de eerste klassen po
pulair bij de jongens, maar daar
kun je in de hogere klassen dus
niet meer mee aankomen. Bij de
meisjes die voor het eerst naar de
middelbare school gaan of die in
de tweede klas komen, scoren de
Looney Tunes-agenda goed.
„Wauw, een tes", roept Marjolijn
Nepfeu uit Enschede. Ze heeft het
over 'Tasmanian Devils'. Een po
pulaire strip in een van de Looney
Tunes agenda's. „Ja, gaaf", zegt
haar vriendin Marlies Schuring
Zij bladert in een Bugs Bunny en
grijpt een Daffy Duck-agenda uit
het rek. De twee meisjes gaan na
de schoolvakantie naar het Stede
lijk Lyceum en vinden het uitzoe
ken van een goede agenda bijzon
der spannend, zo blijkt. „In groep
acht van de basisschool hebben we
geleerd hoe we met een agenda om
moeten gaan", vertelt Marjolijn.
Marlies gaat straks 'lekker blaad
jes vol kliederen'.
Een moeder stapt met haar der
tienjarige dochter op de stelling
met pluizige agenda's af. Ze zien er
uit als knuffels. „Enig", roept ze.
Haar dochter trekt meteen de
koeienagenda eruit en begint het
pluche-ding te aaien. „Ach mam,
best leuk, maar niet voor school.
Dit is meer iets voor thuis."
Henk ten Hagen van V&D bena
drukt dat het uitzoeken van een
agenda iets is wat jongeren meest
al echt zelf doen. „Het komt niet
vaak voor dat ouders een agenda
kopen voor hun zoon of dochter."
Welke agenda's niet zullen lopen
dit jaar, kan hij nog niet voorspel
len. ,.Je kunt het niet altijd van te
voren inschatten. Een paar jaar
geleden hadden we hoge verwach
tingen van de agenda over Goede
Tijden, Slechte tijden. Je zou toch
denken dat die serie populair is bij
jongeren, maar de agenda sloeg
dus helemaal niet aan."
De meeste schoolagenda's, waar
onder TMF en O'Neill kosten
19,95. Al enkele jaren blijven de
uitgevers onder deze twintig gul
den grens. De goedkopere zijn
16.95. Voor wie dat nog te veel is,
is er bijvoorbeeld de Doorzons
Zak agenda, met de strip 'Zak op
stap' voor 9,45 gulden. Hij is een
stuk kleiner van formaat. Ook een
klein ding is de zilvergekleurde
Smile agenda, maar daarvoor
moet je wel wel weer 17,95 neer
tellen.
Martijn (18) en Michael (17) blade
ren in de hardcore-agenda Thun-
Men schat dat jaarlijks de inhoud van
zo'n 1,4 miljoen flessen wijn wordt
aangetast door besmette of beschadigde
kurken. Vandaar dat de wijnindustrie
naarstig op zoek is naar een oplossing
voor dit probleem - onder andere door
het invoeren van vervangende
flessluiters.
Een fles wijn die 'kurk' heeft,
werd vele generaties be
schouwd als een onontkoombaar
risico van het wijn kopen en drin
ken. Dit verschijnsel geeft de wijn
een naar, chloorachtig aroma en
maakt hem dus ondrinkbaar.
Het ontstaan van 'kurk' werd tot
voor kort toegeschreven aan de
behandeling die kurken onder
gaan bij hun fabricage. Want bij
dat procédé behoort het wassen in
chloor. Recent onderzoek heeft
echter aangetoond dat het pro
bleem niet ligt bij de fabricage,
maar al begint in de natuur.
In 1993 besloot het grote Australi
sche bedrijf Southcorp Wines
(vroeger Penfolds geheten) om sa
men met een Australische kurken-
importeur en een Portugese kur-
kenproducent de ware ooi-zaak
van 'kurk' op te sporen. De
kwaadaardige stof die kurkbe-
smetting veroorzaakte, had men
inmiddels gevonden. Deze draagt
de prozaïsche naam trichloroa-
nisole, kortweg tea.
Bosonderzoek
Na voorbereidend werk ging het
onderzoek van start in vier Portu
gese bossen. Steekproefgewijs
koos men in elk bos 30 kurkeiken.
Per eik werden verschillende de
len van de bast gehaald, waarna
men elk deel halveerde. Het ene
deel onderging in Portugal de ge
bruikelijke behandeling, het an
dere werd naar Australië gevlogen
voor een diepgaand analystisch
onderzoek. Een jaar lang werden
31.000 stukken kurk met behulp
van allerlei moderne technieken
geanalyseerd. De onderzoeksre
sultaten toonden aan dat kurkbe-
smetting al aanwezig was in 58
van de 120 bomen.
De besmetting was het sterkst in
de lagere delen van de bast, en de
intensiteit verschilde per boom.
Men kon uitrekenen dat 7,5 pro
cent van de kurkeiken ernstig was
aangetast, op gelijke wijze in alle
vier de bossen. De behandeling in
de kurkenfabriek reduceerde de
hoeveelheid tea, maar toch niet
voldoende om 'kurk' te voorko
men.
De proefneming werd herhaald in
1996. Resultaten daarvan zijn nog
niet bekend, maar wel staat in
middels vast dat kurkbesmetting
niet kan worden voorkomen via
fabrieksmatige ingrepen. Daar
komt nog bij dat er ook wijn be
derft door lekkende kurken. Sou
thcorp Wines deed ook hiernaar
zes maanden lang onderzoek, in de
eigen kelders. De bevindingen we
zen uit de 1 tot 2,5 procent van alle
gekurkte flessen lekten.
Schroefdop
Gebruik van alternatieve flesslui
ters ligt voor de hand. Maar wor
den die wel geaccepteerd door de
consument? De schroefdop is al
leen in Zwitserland ingeburgerd,
en wordt ook door goede sherry
huizen gebruikt om hun Fino's su
pervers te houden, maar overal el
ders beschouwt men hem als
alleen geschikt voor minderwaar
dige wijnen.
Om dat imago te verbeteren lan
ceerde Southcorp Wines in Enge
land een nieuwe kwaliteitswijn,
de Penfolds Bin 2 Shiraz-Mourvè-
dre, met een schroefdop en een
halslabel. De tekst op het halseti
ket verklaarde de reden van de
sluiting, en bevatte tevens een
vragenlijst. Zo'n 10.000 mensen,
mannen vooral, zonden de vra
genlijst ingevuld retour. Het over
grote merendeel, 82 procent, stel
de er geen enkel probleem mee te
hebben om een fles met schroefd
op onder 5 pond te kopen. Bij een
prijs van 10 pond echter daalde
deze bereidwilligheid tot 40 pro
cent. Kopers van fijne wijnen ac
cepteren de schroefdop dus moei
lijk.
Creatief
De schroefdop is echter niet het
enige alternatief voor kurk. Mo
menteel is de wijnindustrie heel
creatief bezig om afsluiters te ma
ken die de consument voor alle
wijnsoorten probleemloos accep
teert. Zo bestaan er synthetische
kurken die in Amerika al volop
worden gebruikt. Visueel lijken ze
heel sterk op echte kurken. South
corp Wines heeft een eigen type
cylindrische afsluiter ontwikkeld,
de Aegis. Deze werd gelanceerd in
april van dit jaar. De fles wordt er
hermetisch door afgesloten, en
hoeft dus ook niet meer liggend te
worden bewaard. Als dit alterna
tieve type kurk aanslaat, zullen er
ook andere wijnrekken moeten
komen - en de kans dat syntheti
sche kurken aanslaan is heel
groot. Een onderzoek in Australië,
waarmen 250.000 flessen bottelde
met de Aegis, toonde aan dat 92
procent van de wijnkopers deze
nieuwe sluiting als gelijkwaardig
of beter beschouwde dan kurk. De
mogelijke overstap naar kurkver-
vangende producten heeft ook een
keerzijde: in de Europese kurkin-
dustrie werken 25.000 mensen.
Hubrecht Duijker
Beschadigde of besmette kurken bedreigen alle wijnen, goedkoop
èn duur.
hemg if mver
qezeeroe weh
msi:
2timems2>ur
ieehepeis kerrie
poeder
imne£wpeimi®-
n /mmoesy^
smm «fin
kaniaardigewier
in kleine rnaes
TOT hst 2aüh1wordt
voec 1kopje ijs
koud wtkr
10een
henq101
bk een
mem
miTCMüT
mix:
2 cepersie mvitxxreewies
1 eetlepel mqesmm verse
qehser
1 eetlepels verse m
2 cehak1e sjalotjes
1 kopje ceraspte wortel
1 tm&mxn spaans pepertje
1/2 kopje van elk:
hjncesneden slokjes
rode paprika
fijngesneden glokjes
koolraap
verse doperwtjes
gekookte mine zonen
'39i" Washmgtor Pest Vttt G.-cjp
usim k
pasteitjes
hetoue. ce-
durende 1/2
uur in DE
oven sakken
op 130 v-
dfflmmen en de randjes op
elkaar drukken hei de vork.
derdome en bekijken de Auto en
Motoragenda. „Te duur", consta
teert Michael. „Zonde van het
geld." Hij vindt het leuk om naar
agenda's te kijken, zegt-ie, maar
hij kiest uiteindelijk voor een
klein formaat agenda zonder
poespas. Martijn heeft de periode
met agenda's wel gehad, vertelt hij
vol zelfvertrouwen. „Op de mid
delbare school had ik ook wel van
die dure. Nu krijg ik er één van de
MTS. Die kost me niks." Ook dure
schriften vindt hij 'kul'. Hij wijst
op de stapeltjes glimmende merk-
schriften. „In het eerste jaar van
de middelbare school kocht ik wel
van die mooie schriften. Ze kosten
9,50 per vier stuks. Zoiets koop
ik dus nu niet meer. Ik zoek wel iets
van vijf stuks voor vier gulden zo
veel."
Martijn is zelfbewust en heeft
geen extra status nodig. Hij is een
uitzondering, menen de agenda
uitgevers. „De meeste jongeren
zijn wat onzeker, en door de juiste
agenda te kiezen kopen ze een stuk
status. Als je de goede agenda
hebt, hoor je er als het ware bij."
Anne Velthausz
Met gepaste trots loopt hij door zijn
nieuwe onderkomen. In alle
hoeken en gaten ademt de speciaalzaak
een sfeer die past bij de wondere wereld
van de luchtvaart. Het decor, met het
bulderende vlieggeweld van de
Aalsmeerbaan op de achtergrond,
maakt de plek haast net zo uniek als
Europa's grootste luchtvaarthobbyshop
zelf. „Een winkel met zo'n groot
assortiment", zegt eigenaar Henk
Timmers opgetogen, „vind je nergens op
de wereld."
Wie de omvang en exclusiviteit
van de verzameling produc
ten overziet, kan dat moeilijk ont
kennen. Hoewel keurig en over
zichtelijk gerangschikt barst het
pand bijna uit zijn voegen met
duizenden boeken, ansichtkaar
ten, bouwmodellen, vliegkaarten,
video's, cd-roms met vluchtsimu-
latieprogramma's en vitrines met
vliegtuigmodellen en communi
catiemateriaal. Zelfs het indrin
gende geluid van de verkeerstoren
van Schiphol ontbreekt niet.
Dat bezoekers de Luchtvaart
Hobby Shop 'het Mekka voor de
luchtvaartenthousiast' noemen,
wekt dan ook nauwelijks enige
verbazing. „De waardering van
mijn klanten is enorm", geeft Tim
mers. in het dagelijks leven gezag
voerder op een McDonnell Doug
las MD-11 aan. „Ze zijn wild
enthousiast over de unieke spullen
die ik in huis heb." Vrijwel dage
lijks komen er volgens de
Martinair-piloot uit Rijpwetering
nieuwe artikelen bij. Buiten aan
biedingen van buitenaf speurt
Timmers zelf stad en land(en) af
naar uitzonderlijke artikelen. „De
mensen vragen de gekste dingen.
Laatst wilde iemand een model
bootje van een reddingshelicopter.
Ik bedoel maar."
De nieuwe behuizing, die in april
werd geopend, bevat twee uitge
sproken eye-catchers. Boven de
toonbank hangt een levensgroot
model van een Boeing 747 van
United Airlines (verkoopwaarde
4500 gulden). En vlak bij de entree
staat een heuse cockpit van de
"Maggie Mae', een Dakota uit
1942, waarmee in de Tweede We
reldoorlog werd deelgenomen aan
de D-Day-operaties in Norman-
dië. Timmers kocht het vliegtuig
onderdeel een aantal jaren gele
den in Engeland en maakte de
neussectie geschikt voor het de
monsteren van vluchtsimulatie-
programma's. „Die cockpit is een
leuke extra attractie in de win
kel", geeft hij aan. „In feite is dat
het enige wat niet te koop is."
Met behulp van professionele ap
paratuur, eventueel in combinatie
met vliegtuigstuur en gaspedalen,
kunnen geïnteresseerden in de
cockpit met een speciaal compu
terprogramma de werkelijkheid
van het vliegen op grote hoogte be
naderen. Een rondvluchtje boven
Amsterdam of Parijs of met een
Boeing 747 van Londen naar Chi
cago vliegen, kost de luchtvaart
freak honderd gulden.
Acht jaar na de start aan de Kruis
weg in Aalsmeerderbrug heeft
Timmers aan de Molenweg in de
achtertuin van Schiphol een
droom verwezenlijkt. „Het is een
gouden greep geweest", verklaart
hij zijn uit liefhebberij ontstane
zakelijke missie. „Of liever: een
gat in de markt. De vraag naar
luchtvaart-artikelen is in de loop
der jaar alleen maar toegenomen
Op een gewone zaterdag ziet het
hier zwart van de mensen, uit bin
nen- en buitenland. We hebben
zelfs klanten die ons vanuit Chili,
Japan of Australië benaderen.
Ad Heesbeen
Henk Timmers, eigenaar van de enige luchtvaartshop in Nederland, in
de vluchtsimulator van de Dakota-cockpit in zijn winkel.
101aal12
pas1eives.
Nederland en Frankrijk maken
beiden deel uit van de Europese
Unie, maar welke zegeningen dal ook
heeft gebracht: in een eenvoudig
restaurant krijgt een Fransman nog
steeds aanzienlijk meer genot dan een
Hollander. In de prijzen zit 'm dat niet.
die zijn in beide landen ongeveer
hetzelfde. Ingrediënten en lonen liggen,
dankzij de EU, zo'n beetje op hetzelfde
niveau. Maar in culinair opzicht gaapt
nog steeds de kloof.
Tijdens de vakantie, zo maar
langs een provinciale Franse
weg. We willen een hapje eten en
dan weer verder. We willen abso
luut geen feestelijke lunch met
toeters en bellen. Een vriendelijk
ogend restaurant biedt een vier
gangenmenu voor 89 francs. Nau
welijks meer dan dertig gulden
dus, een bedrag waar niemand
gastronomische hoogstandjes
voor mag verwachten. Het menu
belooft een traditionele maaltijd
waar geen mens zich een buil aan
kan vallen. Een ijzersterk, tiental
len jaren onveranderd repertoire.
In afwachting daarvan monsteren
we de ambiance. Wat zijn de tafels
prachtig gedekt. Met echt damast.
En wat zitten de stoelen comforta
bel. Het lijkt hier wel een sterren
zaak. De servetten: fors bemeten,
niet de zielige crèpepapiertjes
waar de vaderlandse midden
stand bij zweert. Mooie glazen,
borden en bestek ook. Maar*bo-
venal, het kan niet op, een vrien
delijke, vakkundige bediening.
Cornichons
De keuken is ambachtelijk, al kan
de kok tegen de gehanteerde prij
zen niet alles zelf maken. Het
voorgerecht, paté de campagne,
heeft hij duidelijk gekocht bij een
fabriekje. Toch smaakt het - Frans
fabriekje, niet waar - stukken be
ter dan wat we in eigen land ge
wend zi jnHet is ook smakelijk ge
serveerd, met op de rand van het
bord een decoratieve 'petite sala
de' met zelfgeklopte vinaigrette en
een aantal cornichons, die heerlijk
zure augurkjes zoals Nederlan
ders nauwelijks blieven.
Als hoofdgerecht een perfect ge
bakken, sappige entrecóte van ze
ker 200 gram. Met kruidenboter
die onmiskenbaar door de kok zelf
is gemaakt. Erbij een overdadig
groentengamituur van broccoli,
gegratineerde aubergine, een ge
grilleerde tomaat en aardappel
tjes.
Daarna eerst kaas, zoals het op z'n
Frans betaamt. Drie flinke stuk
jes, precies a point, met rijkelijk
vers stokbrood en voldoende bo
ter. Tot slot een punt warme appel
taart met een bolletje kaneelijs.
Kom daar in Nederland eens om.
Koks en uitbaters van eethuizen
wanen zich hier al gauw kunste
naar, artiest toch op zijn minst. Ze
halen de neus op voor het beproef
de repertoire. Bieden liever fanta
siegerechten. Meer spektakel dan
kwaliteit of klasse. Soms wel ver
rassend, maar zelden getuigend
van goede smaak.
Juist koks bij eenvoudige Neder
landse restaurants denken dat ze
alles kunnen. Dat ze elk gerecht,
van waar ook ter wereld, op tafel
kunnen zetten. Specialisme vin
den ze een gruwel. Want dan moe
ten ze elke dag hetzelfde maken,
dat is niet artistiek. Dus adver
teert hun baas de ene week met
Zuid-Afrikaanse bredie en de an
dere week met Mexicaanse enchi
ladas of een Indonesische rijstta
fel.
De bediening is veelal droefenis.
Ongeschoold en ongemotiveerd
Kelners weten niets van de ge
rechten, willen al helemaal niets
weten van de gasten. Als er lang
moet worden gewacht is het enige,
ontoereikende excuus dat het 'zo
druk' is. Een gast behoort niet
moeilijk te doen, maar blij te zijn
dat ie bij het eethuis gast mag zijn.
Wij waagden ons in een restaurant
met de veelbelovende naam 'Deli
cious'. Zou de uitbater wel weten
dat dit 'verrukkelijk' betekent?
Aan zijn meelijwekkend maand-
menu viel dat niet af te zien. Dat
beloofde voor 34,50 drie ge
rechten waar niet eens een kok aan
te pas hoeft te komen. Gegeten
hebben we het niet, genoteerd wel
De courgettesoep vooraf komt re
gelrecht uit de fabriek. Het spul
opwarmen kan een kind. Het
hoofdgerecht heet struisvogel
tournedos. Leuk gevonden, maar
de eerste struisvogel met een run
derhaas, waaruit de toumedos
wordt gesneden, moet nog gebo
ren worden. Het toetje is amaret-
toijfe, ook al rechtstreeks van de
groothandel betrokken.
De Nederlandse eethuisexploi
tanten zeggen dat zij nooit klach
ten krijgen en leggen de schuld bij
de hoge lonen en de slechte gasten:
Nederlanders zijn niet gewend
buitenshuis te eten. Toch zitten
heel wat eetgelegenheden 's
avonds vol, en blijkt uit enquêtes
dat uit eten gaan de meest geliefde
vrijetijdsbesteding is. Wordt het
niet eens tijd dat Nederlanders
kwaliteitseisen gaan stellen? We
moesten het niet langer slikken!
Martin van Huijstee
