Offensief
tegen zware
misdaad
Een echte Zeeuw kan
niet zonder slikgas
Vroege
herfst
Provincie vertraagt
invasie van varkens
Weggebruikers
negeren massaal
maximumsnelheid
Speciale teams in actie
zeeuwse almanak
Naamloos
pz zeeland
zaterdag 23 augustus 1997
door Richard Hoving
VLISSINGEN - Door de hitte
en droogte van de afgelopen
weken hebben veel bomen
vroegtijdig hun blad laten val
len. Op dijken, langs straten in
steden en dorpen en op par
keerplaatsen staan de bomen
er hartje zomer herfstachtig
bij.
Het ruien is een overlevings
strategie. Bomen hebben de
laatste weken moeite om wa
ter aan de grónd te onttrekken.
Om de verdamping via de bla
deren te verminderen stoten ze
het blad af.
De vroege bladval is volgens L.
Kragt van Staatsbosbeheer
Deltagebied nog niet veront
rustend. „Het treft voorname
lijk wilgen, beuken en popu
lieren. Deze soorten kunnen
wel tegen een stootje. Het pro
bleem wordt ernstiger als ook
berken en eiken hun blad be
ginnen te verliezen.
Helemaal onschuldig is de
vroege herfst nu ook weer niet.
Door de verminderde blad-
hoeveelheid kunnen minder
reserves worden gevormd. Dit
kan tot groeistoornissen lei
den wanneer de knoppen, die
nu al worden gevormd, vol
gend voorjaar gaan uitlopen.
De droogte en hitte van de af
gelopen weken kunnen, vol
gens de Bomenstichting in
Utrecht, dodelijk zijn voor
veel bomen. Samen met de in
sectenplaag van de afgelopen
jaren, de luchtverontreini
ging, strooizout en slechte
groeiomstandigheden kunnen
veel bomen wel eens het loodje
leggen, aldus woordvoerder F.
Moens.
Staatsbosbeheer ziet het nog
niet zo somber. Het kan vol
gens Kragt echter geen kwaad
wanneer herfstachtige bomen
in straten en op parkeerplaat
sen een helpende hand wordt
geboden. „Een emmer water
per dag kan een boom weereen Terwijl Zeeland nog volop zomert, vallen de eerste bladeren al, zoals hier langs de Nieuwe Vlis-
beetje kracht geven." singseweg tussen Middelburg en Vlissingen. foto Ruben Oreel
rfc
door Jacques Cats
MIDDÈLBURG-Er komt een
offensief tegen zware georgani
seerde criminaliteit in Zeeland.
Dat meldt het arrondissements
parket Middelburg in het activi
teitenplan 1998. Daarin wordt
aangekondigd dat de afdeling
zware georganiseerde crimina
liteit bij de politie Zeeland vol
gend jaar vier tot vijf grote on
derzoeken zal verrichten.
Besloten is dat in 1998 vijf keer
een speciaal team wordt inge
zet. Zo'n uit douanemensen, ri
vierpolitie en fiscale inlichtin
gen- en opsporingsdienst
bestaand Hit and Run Contai
nerteam (HARC) kan bliksem-
snel in actie komen om
verdachte schepen of ladingen
ingrijpend te onderzoeken.
Zo n opzet loont de moeite. Zo
maakt het onderzoek naar een
bij Hansweert gedane mega-co-
caïnevangst kans om uit te
groeien tot een van de grootste
zaken van Nederland. In april
achterhaalde de douane in
Hansweert 1236 kg cocaïne. De
drugs waren verborgen in de
ballasttanks van het vroegere
Canadese kustwachtschip Fogo
Isle. Tot de acht aangehouden
lersonen behoorde aanvanke-
ijk ook de bemanning. Die werd
later vrijgelaten. Thans bevin
den zich nog vier verdachten in
vooiiopige hechtenis. Daartoe
behoren twee Vlissingers en een
persoon, die zich onlangs vanuit
Curasao in Vlissingen had ge
vestigd.
De fiscale inlichtingen- en op
sporingsdienst FIOD in Roosen
daal is naar aanleiding van de
cocaïnevangst in samenwer
king met de criminele inlichtin
gendienst van de politie Zee
land een omvangrijk onderzoek
begonnen naar een internatio-
nele organisatie met crimineel
oogmerk. De twee Vlissingers
waren betrokken bij het
scheepsmanagement van de Fo
go Isle. Politie en justitie zijn
vooral geïnteresseerd in de rol
van de van Curacao naar Vlis
singen gekomen man, een vroe
gere bankdirecteur. Hij heeft
zich in de verhoren tot nu toe erg
zwijgzaam getoond. Het onder
zoek richt zich daarom thans op
het natrekken van geldstromen
teneinde hoger in de hiërarchie
van de organisatie te kunnen
penetreren en zo vast te stellen
wie het transport hebben gefi
nancierd. Officier van justitie
mr. Jo Valente verwacht de Fogo
Isle-zaak in oktober voor de
rechter te kunnen brengen.
Drukke maand
De meervoudige strafkamer
wacht dan een drukke maand,
want er zijn ook al drie dagen
uitgetrokken om de zware-cri-
minaliteitszaak onder de titel
Cobra te behandelen. Het be
treft hier een omvangrijk dos
sier rond de handel in xtc-pillen
met veel aanhoudingen. Eerder
kwam al een aantal kleine jon
gens in deze zaak voor het hekje.
Justitie noemt in het activitei
tenplan in beide zaken de voor
uitzichten om in het kader van
de Plukzewetgeving criminele
winsten in de staatskas te laten
vloeien zeer gunstig. Op het
punt van de ontneming zijn in
de eerste helft van dit jaar 12
vorderingen aangebracht,
waaronder een vordering van 3 5
miljoen gulden.
door A. J. Snel
MIDDELBURG - Het provin
ciebestuur heeft de roze invasie
naar Zeeland aanzienlijk ver
traagd. Door in de provinciale
milieuverordening de nieuwe
regel op te nemen dat alle var
kensbedrijven die zich in Zee
land willen vestigen met meer
dan duizend dieren een milieu
effect rapportage (mer) moeten
maken, is een groot aantal pro
cedures opgerekt. De vertraging
zal een termijn bestrijken van
ongeveer anderhalf jaar.
Of het uitstel zal leiden tot af
stel, is de vraag. Tientallen var
kenshouders proberen een ont
heffing te krijgen van de mer-
verplichting. Zij voeren aan dat
hun vergunningaanvragen da
teren van voor de aanpassing
van de milieuverordening. Bo
vendien stellen zij dat die aan
passing van de verordening ten
onrechte is doorgevoerd.
Het provinciebestuur kondigde
op 5 maart van dit jaar aan dat
in de milieuverordening de mer-
plicht zou wprden opgenomen.
Op 26 juni werd de wijziging
vastgesteld. Door ongeveer ge
lijktijdig ook het streekplan aan
te passen, werd langs twee spo
ren gewerkt aan een blokkade
van de opmars van varkens naar
Zeeland.
Intussen hebben 33 varkens-
boeren, van wie velen nu in Bra
bant gevestigd zijn, ontheffing
gevraagd van de mer-verplich-
ting. Met elkaar zouden zij circa
130.000 varkens naar Zeeland
willen brengen. De onderne
mers voeren via hun raadslieden
aan, dat de verplichting een mi
lieu effect rapportage te maken
te grofmazig is. De mer-plicht
op grond waarvan de conse
quenties van vestiging of uit
breiding van een bedrijf in kaart
gebracht moeten worden, kan
naar hun inzicht alleen worden
opgelegd aan individuele be
drijven of in een bepaald gebied
Zij achten de instelling van de
regel voor de hele provincie juri
disch onzuiver.
Afgezien daarvan menen de
varkensboeren dat de nieuwe
regel - zo die een juridische toet
sing doorstaat - niet kan gelden
voor aanvragen die bij gemeen
ten zijn ingediend vóór het mo
ment waarop duidelijk werd dat
het provinciebestuur de milieu
verordening wilde aanpassen.
Uit de verzoeken om ontheffing
van de mer-plicht blijkt dat het
in twaalf gevallen gaat om aan
vragen die dateren van na 5
maart. De andere 21 vergun
ningaanvragen zijn vóór die da
tum bij de gemeenten binnenge
komen.
Mr. J van Groningen van Den
Hollander Advocaten in Mid-
delharnis, die namens een aan
tal varkenshouders optreedt,
zal eventuele afwijzingen van
de aanvraag tot ontheffing van
de mer-plicht aanvechten bij de
voorzitter van de afdeling be
stuursrechtspraak van de Raad
van State. Daar zal hij mogelijk
ook een procedure beginnen te
gen de wijziging van de milieu
verordening. Dat kan pas als ge
deputeerde staten een verzoek
om ontheffing hebben afgewe
zen. In de loop van oktober ma
ken gs hun beslissingen ken
baar.
Schadeclaims
Naar de inschatting van Van
Groningen betekent de handel
wijze van het provinciebestuur
dat een beslissing over de aan
vragen voor vestiging of uit
breiding van varkensbedrijven
hoe dan ook met anderhalf jaar
wordt opgeschort. Als zijn cli
ënten alsnog in het gelijk ge
steld worden, zal de advocaat
schadeclaims indienen die te
rechtkomen bij de gemeentebe
sturen aan wie vergunningen
zijn gevraagd. „Als blijkt dat de
overheid onrechtmatig heeft ge
handeld, hebben de onderne
mers recht op schadevergoedin
gen voor gederfde inkomsten.
Die kunnen in de miljoenen lo
pen. Daarom zijn de gemeente
besturen het ook niet eens met
het beleid van de provincie. Zij
zien de bui hangen."
Of het optimisme van Van Gro
ningen gegrond is, staat te be
zien. Het provinciebestuur
heeft intussen steun gekregen
van minister Van Aartsen.
De Slikken van Viane bij Oosterland.
door René Schrier
Zeeland verliest steeds meer
schorren en slikken als ge
volg van de Deltawerken. Jam
mer, zeggen de natuurbescher
mers. Deze ontwikkeling zou
echter wel eens een verfrissen
de werking kunnen hebben
voor de Zeeuwen. Wellicht dat
er na eeuwen een frisse wind
gaat waaien. Eindelijk kan
Zeeland zich ontworstelen aan
het slikgas.
De driedelige Van Dale over
slikgas: door gisting ontstaand
gas. (blz 2772 van de twaalfde
herziene druk uit 1992.) Daar
laat het woordenboek het bij.
Een mysterie in wat op zich een
verklarend woordenboek zou
moeten zijn. Dit moet te herlei
den zijn tot de afkomst van Van
Dale De Zeeuwsvlaming moet
het slikgas en zijn uitwerking
gekend hebben. Hij deed er
echter wijselijk het zwijgen
toe. Het slikgas raakt namelijk
tot in het diepste wezenhet ka
rakter, van de Zeeuw. Evenwel,
naarmate in de loop der eeu
wen meer bekend raakte over
de invloed van het slikgas, nam
ook de Zeeuwse collectieve
schaamte toe. Het was maar
beter er niet over te praten. Wat
niet weet wat
niet deert. En
ons kent ons.
Slikgas heeft
iets weg van
moerasgas,
echter het
grote verschil
is dat slikgas
slechts voor
komt in een
zout milieu. En dat is nu precies
waar het om gaat. Die zoute in
vloed zorgt voor een heel ander
gas en daaraan heeft het over
grote deel van de Zeeuwen
eeuw na eeuw blootgestaan,
met alle gevolgen van dien.
Zeeland begon als een enorm
gebied van schorren en slikken
waarop boeren en schaapher
ders een schamel inkomen bij
een schraapten. Zij waren de
stamvaders van de huidige
Zeeuwen en stonden de hele
dag met hun koppen in het slik-
Vandaag, zaterdag, de laatste aflevering van de zomerserie
Het Ruime Sop. Zes weken lang bevoeren PZC-redacteuren
kris kras de Zeeuwse wateren. Dat gebeurde met schepen
van de zeilvloot van de Zeeuwse Stromen, achtereenvolgens
de klipperaak Verwachting, de IJsselaak Vrouwe Jannigje
en de Noordzeebotter Elisabeth. Dagelijks maakte een wis
selende groep PZC-abonnees de tocht aan boord mee.
gas. Met een mijmerende blik
gericht op de kont van een
schaap, zouden ze nooit be
vroeden dat zij de grondleggers
foto Pieter Honhoff
waren van de Gouden Delta.
Een gedachte die je trouwens
ook al zonder slikgas krank
zinnig kan maken. En juist
daar ontstond de Zeeuw, zoals
we hem nu nog steeds kennen.
Dat vechten voor ieder stukje
schor zegt veel over de huidige
zuinige aard. Sober leven en
hard werken. De afhankelijk
heid van de zee, de natuur, het
hogere,
maakte ze
godsvruchtig.
En in feite te
gengesteld
daaraan, was
er de gave van
het relative
ren, onder in
vloed van de
ervaring dat
van de ene dag op de andere het
op de zee gewonnen land weer
verloren kan zijn. Luctor et
emergo, dat in Zeeland nog wel
door Jacques Cats
MIDDELBURG-Verkeersdeel
nemers maken zich in Zeeland
in hoge mate schuldig aan het
overtreden van de snelheids-
grens en het rijden door rood
licht. Politie en justitie ver
wachten volgend jaar een score
te bereiken van 40.000 beschik
kingen en processen-verbaal als
gevolg van deze overtredingen.
Dat staat in het actieplan van
het arrondissementsparket
voor 1998.
De verkeersveiligheid eist blij
vend veel aandacht en inzet, zo
wordt geconstateerd in de rap
portage van het lopende toe
zicht en het verwachte ver
keersgedrag. Het aantal ernstig
gewonden en doden in het ver
keer steekt in Zeeland negatief
af bij de rest van Nederland. Als
een van de eerste oorzaken wor
den genoemd de zwakke infra
structuur in Zeeuws-Vlaande-
ren en in het Oosterscheldebek-
Bierbrouwen
GOES - De Deltabrouwers, het
Zeeuws gilde van amateurbier
brouwers, begint donderdag 4
september met eep cursus bier-
brouwen. De introductiebijeen
komst in het Goese Ambachts
centrum begint om 20 uur. Wie
meedoet aan de cursus wordt
automatisch een jaar lang lid
van het gilde.
ken. Deze gebieden worden
dooi'kruist door veel 80 km-we-
gen, waarop veel te hard wordt
gereden. Dit verkeersgedrag
leidt vaak tot ongelukken. Er
zijn thans besprekingen gaande
om per 1 oktober een verkeers-
toezichtproject te starten op de
route Middelburg-Westkapelle.
Uit ongevalsanalyses is geble
ken dat dit traject binnen de
top-4 van verkeersonveilige
trajecten in Zeeland valt.
Man overlijdt
aan gevolgen
van ongeluk
STEENBERGEN - Een 44-jari-
ge man uit Nieuw-Vossemeer is
vrijdag in het ziekenhuis over
leden aan de verwondingen die
hij donderdag had opgelopen
bij een ongeval in Steenbergen.
De man reed donderdagavond
over de Zeelandweg-Oost in de
richting van Sint Fhilipsland
toen hij door nog onbekende
oorzaak inreed op een voor hem
rijdende landbouwtractor met
sproeiinrichting. De klap kwam
zo hard aan dat het slachtoffer
in zijn wagen bekneld kwam te
zitten en door de brandweer
moest worden bevrijd.
Onderzoek naar de toedracht
van het ongeval heeft nog geen
aantoonbare oorzaak opgele
verd. ANP
De inwoners van Veereschie
ten wel eens door in hun ado
ratie van het mooie stadje
waarin ze wonen. Zo wordt
de Grote Kerk in het centrum
van het dorp nogal eens lief
kozend de Dom genoemd.
Toegegeven, de kerk is een
van de fraaiste kerkgebou
wen die Zeeland rijk is, maar
om het nu in een adem te noe
men met de Dom in Utrecht,
Milaan of Florence gaat toch
net iets te ver.
Dat er nog andere nadelen
aan het vervangen van de
aanduiding kerk door dom
zitten, ondervond een bewo
ner van een van de huizen te
genover het monumentale
gebouw. Op zoek naar een
aardige naam voor zijn wo
ning, hield hij de vrouw des
huizes enthousiast voor dat
ze uitkeken op de Dom.
Na het achter elkaar uitspre
ken van de woorden dom en
zicht besloten ze wijselijk
hun onderkomen nog maar
even naamloos te laten
voortbestaan.
Roest: Vocht dringt overal in
door. Zeker zou water. En
daarvan is er in Zeeland ge
noeg. Het is dan ook zaak de
spullen aan de waterkant
goed te onderhouden. Dat
gebeurt ook wel, zeker als
het om overheidseigendom-
men gaat die nog in gebruik
zijn. Erger is het gesteld met
bijvoorbeeld steigers die
geen dienst meer doen. Waar
ooit de trots van de Zeeuwse
veerdienst aan afmeerde,
bijvoorbeeld op het Veerse
Meer. Daar liggen verschil
lende steigers te verpiete
ren. Texwijl het eigenlijk
historische monumenten
zijn die herinneren aan het
Zeeuwse maritieme verle
den. Ze zouden gekoesterd
moeten worden, als kostba
re monumenten.
eens vertaald wordt als: lukt
het vandaege nie, dan lukt het
merrege.
Dit is allemaal nog wel te ver
klaren uit die strijd tegen het
water. Minder duidelijk zijn de
effecten van het slikgas, dat die
strijd al die jaren beïnvloed
heeft. Zonder slikgas had het
nuchter verstand gezegevierd.
Was de hele bevolking al lang
naar hoger gelegen oorden ge
vlucht.
Water
Het is die verslaving aan het
slikgas die verklaart dat een
Zeeuw waar dan ook ter wereld
op enig moment naar het water-
trekt. Dat heeft niets met water-
te maken, maar met de zucht
naar slikgas. Generatie na ge
neratie is het ingeademd en op
gesnoven en zijn de door slik
gas gevormde genen - hoe
huiveringwekkend en niet al
leen voor de wetenschap - soms
binnen families doorgegeven.
Het is een collectieve versla
ving, een oer-drang waar de
wetenschap de handen niet aan
wil branden.
Het is vrijdagmiddag en de
Noordzeebotter- Elisabeth pas
seert de Slikken van Viane op
Schouwen-Duiveland. Zouden
we onze neus dicht moeten
houden? Ach. wij kunnen toch
al niet meerafkicken. Schipper
Tako van Dipte staat bij wijze
van zeer hoge uitzondering toe
dat ik in de mast klim Mrs-
schien een ultieme poging om
te ontstijgen aan het slikgas. Ik
kijk over de dijk en zie nog net
de contouren van een eeuwen
oude boerderij tussen Ouwer-
kerk en Oosterland. De hoeve
heet 't is niet anders'. Ik be
rust.
Het slikgas heeft weer toege
slagen.