Doorbraak in tabaksproces
m
Palestijnen zien Yasser Arafat
plotseling weer helemaal zitten
OVSE stelt zich
vierkant op
achter Plavsic
Half miljoen jongeren fêteren paus
Russische ruzie
over journalisten
loopt uit de hand
Jan Stins
Sander José
Verhage kochten
gisteravond om
19.30 uur een
nieuwe slaapkamer.
buitenland
Oppositieleider
Afghanistan
verongelukt
Moskou blijft
toch geld in
Mir steken
Sigarettenfabrikant erkent mogelijke doodsoorzaak rokers
Fonteinbader Rome eist geld
BP trekt schadeclaim in
EU deponeert klacht bij WTO
Brug Mostar herbouwd
Wandelaarsters vermoord
Montserratanen
vinden bonus
evacuatie te laag
Goldstone op
dodenlijst van
extreem-rechts
vrijdag 22 augustus 1997
ISLAMABAD - Bij een vlieg
tuigongeluk in het door een
burgeroorlog geteisterde Af
ghanistan is de belangrijkste
oppositieleider om het leven ge
komen. De kersverse premier
van de verdreven regering, Ab
dul Rahim Gaffurzai, stierf sa
men met enkele andere inzitten
den van een vliegtuig dat bij de
landing in de Centraal-Af-
ghaanse plaats Bamiyan neer
stortte.
Gaffurzai stond sinds een week
aan het hoofd van het bondge
nootschap dat tegen de huidige
machthebbers in de hoofdstad
Kaboel, de Taliban, strijdt. In de
vorig jaar verdreven regering
was hij minister van Buiten
landse Zaken.
Een woordvoerder noemde de
dood van de leider een ramp
voor de oppositie. Gaffurzai
was etnisch een Pashtun, net als
de dominerende groep binnen
de Taliban. Hij was voor de op
positie van grote waarde bij de
pogingen om de anti-Taliban-
coalitie als een pan-Afghaanse
beweging af te schilderen.
De oppositie heeft op dit mo
ment de macht over dertig pro
eent van het Afghaanse grond
gebied. Het land is grotendeels
in etnische groepen verdeeld
sinds de milities van de funda
mentalistische Talibanextre-
misten drie jaar geleden opdo
ken. AFP/RTR
MOSKOU - Rusland blijft toch
geld pompen in het ruimtesta
tion Mir. Voor 1998 is dat omge
rekend 250 miljoen gulden. Dat
heeft de Russische onderminis
ter van Financiën Vladimir Pe-
trov gisteren verklaard. Woens
dag nog zei hij dat de geldkraan
dichtgaat en het station volgend
jaar uit de ruimte gaat.
Het Russische ruimtevaartbu
reau RKA schat de kosten van
de reparaties aan Mir op 44 mil
joen gulden. Volgens functiona
rissen blijft Mir functioneren
tot in 1999 het internationale
ruimtestation in gebruik komt.
De bouw daarvan, door de Ver
enigde Staten, Rusland, Japan,
Canada en Europa, begint vol
gend jaar. In totaal trekt Rus
land volgend jaar met 1,2 mil
jardgulden 19 procent meer uit
voor ruimtevaart. ANP/RTR
van onze redactie buitenland
WEST PALM BEACH - De on
dervraging van de bestuurs
voorzitter van de grootste Ame
rikaanse sigarettenfabrikant
heeft gisteren volgens advoca
ten een doorbraak opgeleverd in
de slepende zaak die tegen de
tabaksindustrie is aangespan
nen. Geoffry Bible van Philip
Morris erkende dat honderd
duizend Amerikanen, 'moge
lijk' zijn overleden aan de gevol
gen van het roken.
De topman deed deze uitspraak
tijdens een bijna twee uur du
rend verhoor door de openbaar
aanklager in een vooronder
zoek. Dit vooronderzoek vindt
plaats in het kader van de scha
devergoeding van 12,3 miljard
dollar (ƒ25,5 miljard) die Flori
da heeft geëist. De Amerikaanse
deelstaat stelt de tabaksindu
strie verantwoordelijk voor de
kosten die zijn zorgsector heeft
moeten maken in verband met
ziekten die door roken zouden
zijn veroorzaakt.
Grote gevolgen
De advocaat Ron Motley, die na
mens de Amerikaanse overheid
optreedt, is van mening dat de
verklaring van Bible grote ge
volgenkan hebben. Hij is de eer
ste 'captain of industry' die ver
meende schadelijke gevolgen
van roken toegeeft. Tot nu toe
had alleen Bennett LeBow, die
aan het hoofd staat van Liggett
Group, de kleinste van de voor
aanstaande fabrikanten in de
VS, verklaard dat roken versla
vend werkt en de dood tot ge
volg kan hebben. Alle anderen
hebben een dergelijk verband
altijd tegengesproken.
Volgens cijfers van de Ameri
kaanse gezondheidssector ster
ven elk jaar 450.000 Amerika
nen aan de gevolgen van roken
en meeroken. Overigens stelde
Bible nadrukkelijk niet te gelo
ven dat roken longkanker ver-
oorzaakt. Mocht zijn weten
schappelijk team hem vertellen
dat dat wel het geval is, 'dan zou
ik de fabrieken ogenblikkelijk
sluiten om de zaak beter in de
hand te krijgen'.
Het best verkochte merk van
Philip Morris is Marlboro.
Daarnaast voert dit concern in
zijn drankendivisie onder meer
het biermerk Miller en in zijn
voedingsmiddelentak het merk
Kraft. KRF/RTR/A FP
Paus Johannes Paulus II bidt omgeven door enkele jongeren nabij de Eiffeltoren.
foto Jerome Delay/AP
van onze redactie buitenland
PARIJS - Een half miljoen jongeren heb
ben gisteren paus Johannes Paulus II een
enthousiast welkom in Parijs bereid. De
paus die bij aankomst een vermoeide in
druk maakte, was weer in zijn element: te
midden van veel jongeren.
„Jullie zijn de hoop van de wereld", zei hij
tot jongeren uit meer dan 150 landen die
tot zondag in de Franse hoofdstad de
rooms-katholieke Wereldjongerendagen
bijwonen. Wie zijn medemens liefheeft, is
niet op eigen voordeel uit. Hij weet dat ie
der mens zijn eigen waarde heeft, zo sprak
de paus.
Eerder op de dag had de Franse president
Jacques Chirac de paus een lichtend voor
beeld voor de jeugd genoemd. Hij zei dit
tijdens het beleefdheidsbezoek dat de
paus aan het Elysee aflegde. Het hoofd
van de Rooms-Katholieke Kerk arriveer
de gisterochtend voor een vierdaags be
zoek in Parijs.
Na zijn bezoek aan Chirac herdacht de
paus op het Trocadéroplein pater Josepf
Wresinski, de oprichter van de hulporga
nisatie ATD-Vierde Wereld. Tien jaar
geleden had Wresinski tijdens een mani
festatie op dit plein de armoede in de Wes
terse wereld gehekeld.
Vandaag brengt de kerkleider een 'privé-
bezoek' aan het graf van de anti-abortus
strijder Jerome Lejeune. De afgezette
bisschop Jacques Gaillot had de paus ver
weten dat dit bezoek de militante anti
abortusgroepen in Frankrijk aanmoedigt.
Ook de socialistische regeringspartij
sprak van 'een provocatie'.
Uit een gisteren gepubliceerde enquête in
het rk-dagblad Le Croix blijkt dat gods
dienst voor tweederde van de Franse jon
geren weinig of geen betekenis heeft.
Ruim driekwart meent dat religie de ver
deeldheid in de wereld aanwakkert.
Slechts 14 procent is van mening dat het
geloof de mensen dichter bij elkaar
brengt. RTR/AFP//CIC
ROME - Een van de Italianen die eerder deze week een duik
nam in de beroemde fontein Fontana dei Quattro Fiumi in Ro
me, eist 12.000 gulden schadevergoeding van de gemeente
omdat hij bij de escapade zijn voet verwondde.
Samen met twee landgenoten sprong de man in de fontein.
„De fontein is als gevolg van achterstallig onderhoud een ge
vaar voor het leven. Je kunt niets meer doen in deze stad. Ik
verwondde mijn voet", aldus de 43-jarige Sebastiano Intili.
Bij zijn duik brak de staart van een draak van de fontein. De
gemeente schat de schade op 24.000 gulden. Intili kan een jaar
cel krijgen voor de beschadiging van de draak. Hij moet van
daag voorkomen. ANP/AFP
LONDEN - Het Britse energieconcem BP heeft gisteren zijn
eis tot schadevergoeding aan de milieuorganisatie Green
peace laten vallen. Dit nadat de organisatie de verzekering
had gegeven de winning van olie in het veld Foina ven ten wes
ten van de Shetland-eilanden niet te storen, zo deelde BP mee.
De rechter in Edinburgh had de organisatie dat laatste dins
dag ook verboden.
Maandag had BP bij de rechter een eis tot een schadevergoe
ding van 4,6 miljoen gulden ingediend, omdat activisten van
de milieuorganisatie het olieplatform Stenna Dee acht dagen
bezet hadden gehouden. AFP
GENÈVE - De Europese Unie heeft bij de Wereldhandelsor
ganisatie (WTO) officieel protest aangetekend tegen de be
perking die de Verenigde Staten hebben opgelegd aan de
invoer van Europese pluimveeproducten. De Amerikanen
menen dat kippenvlees uit de EU niet goed gereinigd zou zijn.
Washington legde de import van dit gevogelte aan banden na
dat Brussel een invoerverbod had ingesteld op Amerikaanse
kippenvlees. Fabrakanten in de VS zouden het vlees schoon
maken met chlooiproducten, zo luidt de aanklacht van de Eu
ropese Unie.
De klacht komt aan de vooravond van een werkbezoek dat
een delegatie van het Congres, het Amerikaanse parlement,
vandaag aflegt aan de Europese Commissie. RTR
BOEDAPEST - Hongaarse militairen gaan de verwoeste his
torische brug van Mostar herbouwen. De oeververbinding
gold ooit als symbool van de lange multi-etnischegeschiede
nis van de Bosnische stad en de regio. Maar in 1993 stortte de
brug in na wekenlange artilleriebeschietingen tijdens ge
vechten tussen Bosnische moslims en Bosnische Kroaten.
De 28 meter lange brug ovex-spande sinds 1566 op twintig me
ter hoogte de rivier Neretva, midden in het historische cen
trum van de stad. De Turkse bouwheren gebxuikten 456 blok
ken steen van elk twee ton. RTR
SULMONA - De Italiaanse politie heeft gisteren in de bergen
ten oosten van Rome de lichamen gevonden van twee vrou
wen die een dag eerder werden doodgeschoten. De politie
heeft een schaapherder gearresteei-d en aangeklaagd wegens
verkrachting en moord.
De slachtoffers waren de 23-jarige Diana Olivetti en de even-
oude Tamara Gobbo. Een derde vrouw, de 21-jarige Silvia
Olivetti, i-aakte naar eigen zeggen buiten bewustzijn na door
de dader, een man op een paard, in de maag te zijn geschoten
en liep na te zijn bijgekomen naai- Sulmona, een tocht van zes
uur. Ze zegt toen ze bijkwam te hebben gezien hoe de man
haar zus vex-krachtte. De drie vrouwen waren bezig een ti'ek-
tocht te maken in de Abruzzen. AP
Uniek in Zeeland. De Schipper Woondelta is voortaan
dinsdag t/m vrijdag tot 8 uur 's avonds geopend.
Zaterdag tot 5 uur, zondag rustdag en 's maandags gesloten.
De Schipper
Woondelta
Arnemuiden
Van Cittersweg 2a, Arnemuiden, tel: 01 18-603075
door Ad Bloemendaal
TEL AVIV - De Palestijnse president Ara
fat maakt van de nood een deugd. Met een
boycot van Israëlische producten en een
dialoog met radicale islamitische organi
saties heeft hij zijn volk duidelijk ge
maakt dat hij niet van plan is toe te geven
aan wat hij 'de dictaten van Netanyahu'
noemt. Vlak voor de bomaanslag van 30
juli was zijn aanzien in de Palestijnse ge
bieden gezakt tot een ongekend diepte
punt. Maar zijn verzet tegen de Israëlische
strafmaatregelen heeft hem nieuwe popu
lariteit bezorgd.
Gisteren vei'schenen in de Palestijnse ge
bieden voor het eerst gemeentelijke in
specteur-s in de winkels om een inventai'is
te maken van Israëlische producten. Win
keliers kregen te horen dat ze de aanwezi
ge voorraad mochten verkopen, maar
daarna niets meer uit Israël mochten in
slaan. Bij Palestijnse wegafzettingen
werden vx-achtauto's met toiletpapier-,
koekjes, sigaretten, frisdranken en ande-
x-e producten uit Israël teruggestuurd.
Het is niet voor het eei\st dat Palestijnen
zo'n boycot afkondigen. In het begin van
de intifada, eind jaren tachtig, ondernam
de Palestijnse \redesbeweging eexx soort
gelijke actie. Na een aanvankelijk succes
zakte de boycot snel in, ook al omdat de
Palestijnse pxuducten die de Isx*aëlische
hadden moeten vervangen van aanzien
lijk mindere kwaliteit waren.
Schending
De nieuwe boycot kan meer succes heb
ben omdat er nu een Palestijnse Autoriteit
bestaat die maatregelen kan afdwingen.
Aan de andere kant blijft een gebrek aan
gelijkwaax-dige Palestijnse producten een
probleem.
Een boycot van Israëlische goedei-en bete
kent een schending van de in Parijs geslo
ten economische verdragen tussen Isx-aël
en de Palestijrxse Autoriteit. Ax-afats rege
ring geeft dat toe, maar wijst ex-op dat het
zelfde geldt voor de Israëlische financiële
strafmaatregelen. Isi'aël houdt nog altijd
70 procent van de belastinggelden in,
waarop de Palestijnen volgens het ver-
di'ag van Parijs i-echt hebben.
Als een duidelijke provocatie van Israël
en een sein van onverzettelijkheid voor
zijn volk heeft Yasser Arafat de afgelopen
twee dagen vergaderd met de leiders van
alle Palestijnse groeperingen, met inbe
grip van de Harnas en de Islamitische Ji
had.
Bij het begin van de 'bijeenkomst van na
tionale dialoog' in Gaza omhelsde Arafat
voor het oog van de camera's één van de
belangrijkste Hamas-leiders, Abdelaziz
Rantisi. De Harnas prees Ax-afat om zijn
onverzettelijkheid en zijn weigering toe te
geven aan de Israëlische eisen. Maar de
tweedaagse bijeenkomst heeft weinig
concx-eets opgeleverd. GPD
Advertentie
Een Palestijnse politieman houdt een boze man tegen bij een demoi
?.n de Israëlische maati
gens de Palestijnen.
foto Adel Hana/AP
van onze redactie buitenland
MINSK - Het conflict tussen
Moskou en Minsk over de in
Wit-Rusland gevangen zittende
Russische televisiejournalisten
is gisteren geëscaleerd.
Moskou waarschuwde dat de
voorgenomen unie met Wit-
Rusland niet doorgaat, waax-na
de Wit-Russische president
Loekasjenko Rusland van
'chantage' beschuldigde en te
rugkwam op zijn belofte om cle
vier gevangen journalisten vrij
te laten.
De vier medewex-kers van het
station ORT werden een week
geleden bij de grens tussexx Wit-
Rusland en Litouwen opgepakt
omdat ze die grens illegaal zou
den hebben willen oversteken.
De aiTestatie oogstte interna
tionale kritiek en werd gezien
als het bewijs voor Loekas-
jenko's onderdrukking van de
pers. Aan het begin van de affai
re hielden Russische politici
zich afzijdig vanwege de nauwe
betrekkingen met Loekasjenko.
Maar gisteren eiste een woord
voerder vaxx president Jeltsin
dat de vier onmiddellijk woi'den
vrijgelaten. „Anders vrees ik
dat de vooruitzichten voor de
Russisch-Wit-Russische unie
somber zijn", aldus woordvoer
der J astrz j ernbski
Bijna op hetzelfde moment dat
Jastrzjembski sprak, maakten
Wit-Russische veiligheidsfunc
tionarissen bekend dat de jour
nalisten 's middags nog zouden
worden vrijgelaten uit de ge
vangenis van de grensplaats Li-
da. Maar dit plan wex-d ijlings
ingetrokken toen de woorden
van Jastrzjembski doordxxmgen
tot de presidentiële bxxx-elen in
Minsk. Loekasjenko riep de
Russische ambassadeur op het
matje. De president zei dat als
het Kremlin de woorden van
Jastrzjembski zou bekrachti
gen, Rusland de vrijlating van
de journalisten wel kon verge
ten. In Moskou verklaarde een
woordvoerder van het ministe
rie van Buitenlandse Zaken ver
volgens dat de woorden van
Jastrzjembski 'hard maar juist'
wax-en. AP
MONTSERRAT - De Britse re
gering houdt de inwoners van
het Caribische vulkaaneiland
Montserrat financiële hulp voor
om de vrijwillige evacuatie van
laatste vier- tot vijfduizend
mensen op gang te krijgen. Maai
de bewoners vinden de bedra
gen te laag, zodat maar weini
gen vertrekken, ook al dreigt het
eiland door de vulkaan te wor
den verzwolgen.
Londen biedt voor dekking van
de kosten in de komende zes
maanden 8.000 gulden per vol
wassene 'en 2.000 gulden per
minderjarige, maar volgens
Montserx-at is dat veel te weinig.
Op het eiland zitten nog onge
veer 4.500 mensen van de voox--
heen 11.000 inwoners. Mensen
die weg willen, worden met
schepen naar de nabijgelegen
eilanden Antigua en Guadelou
pe gebracht. Vulkanologen ver
wachten elk moment een exup-
tie 'van catastrofale omvang'.
DPA/ANP
van onze redactie buitenland
WENEN - De Organisatie voor
Veiligheid en Samenwerking in
Europa (OVSE) steunt presi
dent Plavsics idee om in de door
haar geleide Republika Srpska
verkiezingen te houden. De OV
SE vindt ook dat de organisatie
er toezicht op moet uitoefenen.
Ook Rusland is voorstander-van
verkiezingen. Maar in tegen
stelling tot het Westen heeft
Moskou geen haast met het ne
men van besluiten. „De Russen
vrezen dat de haviken in Pale
toezicht door de OVSE zullen
gebruiken als voorwendsel om
de verkiezingen te boycotten en
te doen mislukken", aldus de in
ternationaal gezant in Bosnië,
de Spanjaai'd Westendorp.
Volgens Westendorp is er echter
geen tijd te verliezen. „Wij moe
ten nu de fundamentele hinder
palen uit de weg te iuimen, die
democratie, wedexupbouw en
terugkeer van vluchtelingen in
de weg staan."
Plavsic, die in een machtsstrijd
is vex-wikkeld met de voormali
ge Bosnisch-Seivische presi
dent Karadzic, heeft om totaal
toezicht van de OVSE op de vei*-
kiezingen gevraagd, Xo moge
lijk te houden op 12 oktober. Het
gaat om vervroegde verkiezin
gen, die nodig zijn omdat ze het
door aanhangei's van de van
ooi'logsmisdaden verdachte
Karadzic bevolkte pai'lement
heeft ontbonden.
RTR/DPA/AFP/AP
PRETORIA - Op de dodenlijst
van extreem-rechts in Zuid-
Afrika stond ook Richard Gold
stone, die van juli 1994 tot okto
ber vorig jaar hoofdaanklager is
geweest van het Joegoslavië-
Tribunaal in Den Haag. Dit ver
klaarde Janusz Walus, de moor
denaar van communistenleider
Ilani, gisteren voor de Waar
heidscommissie in Pretoria.
Walus. die Hani in 1993 dood
schoot, sprak voor de Waar
heidscommissie om amnestie te
krijgen. Volgens hem stonden op
de dodenlijst naast Hani en
Goldstone zeven anderen, onder
wie ANC-leider Mandela. RTR
(Advertentie)
Uiirwerkmaker/instrumenlenmaker
Damplein 7
middel burg 0118-636635
Leverancier van kwaliteitshorloges
en antieke klokken
