Rookgordijn over regenwoud
Franse schat
PZC
Heer Bommel en de Pikkinring Toonder Studio's
varia vrijdag 22 augustus 1997
Braziliaanse regering niet scheutig met informatie over ontbossing
standplaats
recept
snelheidscontroles
puzzel
m
Zeeland: Minderwarm
Nautisch bericht
De wind is westzuidwest, 3-4 Beaufort en het zicht is matig.
De watertemperatuur ligt rond 21 graden. Het kan wat nevelig oi
mistig in de ochtend zijn. De kans op onweer is vrij klein.
nie en virola, een grondstof van
multiplex. Bovendien werd het
landeigenaren in de Amazone
verboden om meer dan 20 pro
cent van hun bossen te kappen.
Dat was voorheen nog 50 pro
cent.
Maar wat weinigen opmerkten,
was dat de regering intussen
nieuwe cijfers publiceerde
waaruit bleek dat de ontbossing
in de Amazone was toegenomen
van 11.100 vierkante kilometer
in 1992 tot een jaarlijks gemid
delde van 14.900 vierkante kilo
meter in 1993 en 1994, een stij
ging van 34 procent.
De maatregelen die de regering
tegen de ontbossing zei te ne
men werden breed uitgemeten,
maar de feitelijke toename van
de ontbossing niet. Daarom
dachten veel mensen dat het
probleem van de vernietiging
van het regenwoud was 'opge
lost'.
Het motief van de ontbossingen
is door de jaren heen veranderd.
Eerst werd er grootschalig ge
kapt ten behoeve van grote pro
jecten als dammen, wegen en
nederzettingen voor boeren,
waarbij de overheid vaak de rol
van aanjager vervulde. Maar de
laatste jaren wordt het regen
woud bedreigd door particulie
re belangen van bijvoorbeeld
meubelmakers of arme boeren
die land zoeken. Veel bomen
worden illegaal gekapt, volgens
een uitgelekt regeringsrapport
zelfs 80 procent.
De instantie die de illegale
houtkap moet bestrijden, is het
Milieubeschermingsagent
schap van Brazilië. Maar zelfs
met de meest gedetailleerde in
formatie van satellietfoto's bij
de hand is dat een bijna onmo
gelijke taak voor de krap 400
slechtbetaalde inspecteurs,
wier werkgebied zo groot is als
Frankrijk en Spanje samen.
„Het heeft geen zin om een soort
algemeen cijfer te weten", zegt
Eduardo Martins, president van
het agentschap en een van de
weinige hooggeplaatse rege
ringsfunctionarissen die het
probleem onder ogen durft te
zien. ,,We moeten weten waar
het gebeurt om onze conti'ole er
gens op toe te spitsen. En we
hebben er al regelmatig op aan
gedrongen dat het Nationale In
stituut voor Ruimteonderzoek
de informatie sneller vrijgeeft."
AP
door Michael Astor
In de zuidoosthoek van het
Amazone-regenwoud wordt
het dichte bladerdak soms aan
het zicht onttrokken door de
dichtheid van de rook, die zo pe
netrant is dat je er soms een
bloedneus van krijgt, en zo dik
dat luchthavens in de omgeving
tijdelijk moeten sluiten.
De rook is afkomstig van talloze
verbrandingen van groen dat
plaats moet maken voor weide
grond voor het vee. De afgelo
pen twee jaar is op deze manier
een ongekend groot deel van het
Amazone-woud in rook opge
gaan. En bij het naderen van een
nieuw verbrandingenseizoen
zien milieubeschermers geen te
kenen die erop wijzen dat het dit
jaar anders zal gaan.
Milieubeschermers beweren dat
de Braziliaanse regering het on
derzoek naar de ontbossing op
de lange baan wil schuiven om
slecht nieuws te voorkomen. Ze
zeggen dat de massale verbran
dingen onderdeel zijn van een
nauwelijks opgemerkte intensi
vering van de ontbossing in het
Amazonegebied. En dat terwijl
de tijdelijke vermindeling van
die ontbossing, eind jaren tach
tig, uitgebreid in het nieuws
kwam.
Slechts vijf jaar nadat Brazilië
het gastland was van 's werelds
eerste internationale milieutop,
waar even de schijn werd ge
wekt dat behoud van het regen
woud prioriteit had gekregen,
gaat het Amazone-woud weer
op in rook.
„Het aantal branden op plaat
sen waar eerst bos was, geeft een
goede, zij het indirecte, indica
tie van de ontbossing", zegt Ga-
ro Batmanian, president van het
Wereldnatuurfonds (WWF) in
Brazilië. De Braziliaanse rege
ring zegt echter dat deze bran
den niet per se op nieuwe ont
bossing hoeven te wijzen, omdat
boeren de brandjes soms stoken
bij wijze van onderhoud op
plekken die al gekapt waren.
De satellietfoto's die exacte ge
gevens bevatten over de mate
van ontbossing, zouden in deze
woordenstrijd uitkomst kunnen
bieden. Maar de instantie die ze
in bezit heeft, de afdeling ont
bossing van het Nationale Insti
tuut voor Ruimteonderzoek,
maakt geen enkele haast om de
foto's te bestuderen. Het insti
tuut beloofde aanvankelijk de
feiten over de ontbossing van
1995-96 vorig jaar november te
presenteren. Eerst werd dat uit
gesteld tot maart. Nu wordt be
weerd dat het rapport pas in ok
tober klaar zal zijn.
De officiële reden voor het uit
stel is een gebrek aan geld om de
229 foto's te analyseren. Op de
foto's, gemaakt door de satelliet
Landsat-5 van het Amerikaan
se ruimtevaartbureau NASA,
staat in totaal vijf miljoen vier
kante kilometer Braziliaans re
genwoud afgebeeld.
Stof
Maar de foto's, zo groot als een
poster, liggen slechts stof te ver
zamelen. Een bezoeker van de
Stichting voor Wetenschap en
Ruimtetechnologie-toepassin-
gen, onderdeel van het insti
tuut, trof ze laatst aan in kar
tonnen dozen, ergens op de
grond.
Deze stichting heeft de modern
ste computers en er werken on
geveer dertig onderzoekers,
maar niemand krijgt toestem
ming de satellietfoto's te bestu
deren totdat de regering over de
brug komt met de 4,5 miljoen
dollar die eerder voor het onder
zoek in het vooruitzicht is ge
steld.
Hoewel het uitblijven van dit
aanzienlijke geldbedrag steeds
als een soort toverspreuk uit de
mouw wordt geschud als de re
den van het uitstel ter sprake
komt, geeft Thelma Krug, coor
dinator van het ontbossingson
derzoeksbureau, toe dat de be
studering van de foto's met de
huidige voorzieningen niet
meer dan 400.000 dollar hoeft te
kosten.
„De enige reden dat de gegevens
niet worden onderzocht en niet
beschikbaar zijn is omdat de
regering dat niet wil", zegt
Stephen Schwartzman, weten
schapper van het Milieudefen
siefonds in Washington.
Eind jaren tachtig was ongeveer
een tiende van het oorspronke
lijke Amazone-regenwoud ver
nietigd. Dat leidde tot grote in
ternationale verontwaardiging
die niet erg vleiend was voor de
Braziliaanse autoriteiten.
Maar tussen 1988 en 1991 werd
melding gemaakt van een verla
ging van het tempo van de ont
bossing. Hoewel die verminde
ring eerder een bijwerking was
van de stagnerende Braziliaan
se economie dan het resultaat
van een gerichte aanpak, be
weerde de regering dat de ont
bossing tot staan was gebracht.
De internationale storm luwde.
Maatregelen
In juli 1996 kondigde de rege
ring bovendien een serie maat
regelen aan om het regenwoud
te beschermen. Zo werd er on
der meer een moratorium inge
steld op het verstrekken van
nieuwe concessies voor het kap
pen van de houtsoorten maho
Cowboys drijven een kudde koeien op bij Paragominas in het zuidwesten van het Amazone-gebied. Veel bos wordt in brand gestoken om
weidegronden te krijgen voor het vee. foto Eraldo Peres/AP
Waterstanden
VRIJDAG
22 AUGUSTUS
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
05.18
270
17.43
257
11.50
192
Terneuzen
05.39
294
18.03
281
00.06
252
12.17
204
Bath
06.44
343
19.06
325
01.14
277
13.26
230
Roompot Buiten
05.10
207
17.35
192
11.25
124
Zierikzee
07.25
181
19.35
169
00.55
160
13.05
119
Wemeldinge
07.10
207
19.25
198
00.55
175
13.05
135
Philipsdam West
07.50
199
20.10
183
00.50
169
13.10
128
ZATERDAG
Hoog
water
Laag water
23 AUGUSTUS
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
06.06
254
18.29
244
00.22
232
12.33
185
Terneuzen
06.26
276
18.48
267
00.47
244
13.06
196
Bath
07.33
325
19.55
311
01.56
272
14.07
223
Roompot Buiten
06.00
193
18.30
183
00.00
165
12.20
123
Zierikzee
08.10
174
20.15
167
01.40
160
13.55
121
Wemeldinge
08.00
199
20.10
194
01.40
175
13.55
136
Philipsdam West
08.30
189
20.45
177
01.35
168
13.55
129
Europa: Zweedse zomer
Geneve
door Bob Kroon
In onze electronisch-gestuur-
de technowereld viert het ver
stand hoogtij, maar de geest
verkommert en ieder houvast
lijkt welkom. New Age, occulte
sekten, astrale goeroes, zachte
mystiek en harddrugs bieden,
vaak doodlopende, ontsnap
pingswegen. Voor een speur
tocht naar geheimzinnige
schatten en esoterische kracht
velden kun je in Europa nergens
beter terecht dan in het onge
repte Zuid-Franse departement
Aude, waar in 2000 jaar niet
veel veranderd is.
Centrum van de mystiek is het
bergdorp Rennes-le-Chateau,
40 kilometer ten zuiden van
Carcassonne gelegen. Een paar
jaar geleden hoorde ik van
vrienden over dit historisch be
laden dorpje, een vroegere
burcht van.de Visigothen, en ik
besloot er een kijkje te nemen.
Sinds de Middeleeuwen wordt
in deze omgeving al gegraven
naar de schat van de Catharen,
het goud van de Tempelieren of
de rijkdommen, die de Visigo-
thenkoning Alarik uit Rome
roofde. In Rennes-le-Chateau
vond Richard Wagner inspiratie
voor zijn opera Parsival. Wag
ner was Hitler's lievelingscom
ponist en dus stuurden ook de
Duitse bezetters een schatgra
verscommando.
Schatrijk
Al deze inspanningen hebben
weinig opgeleverd, op één spec
taculaire uitzondering na. In
1889 kreeg Rennes-le-Chateau
een nieuwe pastoor. Bérenger
Saunière geheten. De jonge ab-
bé wist wat geld te lenen voor de
restauratie van het 800 jaar ou
de dorpskerkje. Dat legde hem
geen windeieren. In 1893 werd
de straatarme pastoor van de
éne dag op de andere een schat
rijk man. Hij betaalde de lening
af, restaureerde de kerk, instal
leerde een waterleiding en liet
een toegangsweg aanleggen
naar het dorp. Voor zichzelf
bouwde hij een riante villa, een
uitkijktoren, een tropische
plantenkas en een privé-dieren-
tuin.
Tot zijn dood in 1917 gaf Sau
nière miljoenen uit, maar ont
hulde de herkomst daarvan
alleen aan zijn trouwe huis
houdster Marie Denamaud.
Ook die nam dat geheim mee in
haar graf toen zij in 1953 op 85-
jarige leeftijd overleed.
Perkament
Over het grote Saunière-myste-
rie zijn tientallen boeken volge
schreven met de meest uiteenlo
pende theorieën. Zo zou de
ondernemende pastoor bij zijn
nachtelijke opgravingen op het
kerkhof een enorme goudschat
hebben ontdekt. Of hij zou on
der het altaar een oud perka
ment hebben gevonden met een
nogal onthutsende tekst. Die
vermeldde namelijk, dat Chris
tus voor zijn kruisiging Maria
Magdalena had getrouwd en
kinderen had gekregen. Na Je
zus' dood zou Maria Magdalena
met de kinderen naar Zuid-
Frankrijk zijn gevlucht en in de
buurt van Rennes-le-Chateau
zijn begraven. Omdat dit soort
explosieve onthullingen de ka
tholieke kerk niet welgevallig
was zou Saunière van het Vati-
caan voor het perkament een
groot zwijggeld hebben bedon
gen. Het originele document is
in ieder geval spoorloos.
Toen ik in december 1993 in
Rennes-le-Chateau arriveerde
bleek het Domein Saunière in
verregaande staat van verval.
Tuin en plantenkas waren een
overwoekerde wildernis en in de
onverwarmde villa zat bij een
kaal peertje een wat zweverige
figuur. Henri Buthion geheten.
Die had het domein 25 jaar gele
den gekocht in de hoop dat Sau
nière nog wat over het hoofd
had gezien.
Jarenlang groef Buthion tever
geefs tientallen gaten en tunnels
en gebruikte daarbij zelfs dyna
miet. Hij was inmiddels failliet
en wildeervooreenzacht prijsje
wel van af. Met een paar vrien
den namen wij toen Saunière's
erfgoed over en knapten het
netjes op. Er is nu een klein mu
seumpje ingericht en jaarlijks
vergapen zich hier zo'n 15.000
bezoekers aan het nog steeds
onopgeloste mysterie van de ab-
bé Saunière. Onder de toeristen
vindt men historici, goeroes, wi
chelroedelopers, sterrenwiche
laars en televisieploegen uit alle
hemelstreken. Ligt er nog een
schat? Wie weet. GPD
Het patroon op de weerkaart komt een beetje op de helling te
staan. Niet alleen letterlijk maar ook figuurlijk. Zo heeft de hoge-
druk Scandinavië verlaten en komen enkele storingen via de Britse
eilanden akelig dichtbij. Maar de beoogde baan van storingen is
van Engeland over de Noordzee naar Noorwegen en Noord-Zwe
den. Ze moeten dus tegen de helling oplopen, wat zoveel wil zeg
gen dat het hogedrukgebied dat nu boven Rusland ligt nog vrij
veel tegendruk geeft. Maar in Scandinavië moet de zomer nu toch
een stap terug doen, na twee maanden de lakens te hebben uitge-
deeld. Sinds 21 juni noteerde Stockholm maar liefst 28 dagen met
meer dan 25 graden en nog eens 1 dag met een maximum van 30
graden. Die 28 zomerse dagen is bijna anderhalf keer zoveel als wij
er tot nu toe hebben gehad! In het westen moet morgen en over
morgen ook Engeland wat aan temperatuur prijsgeven, al kan het
in Londen ondanks de bewolking nog net 25 graden worden. De
enige storing in het zuiden ligt nog steeds boven Italië en, opval-
lend genoeg, boven Marokko. Ook daar vallen een paar fikse re
gen- en onweersbuien, met name in de bergen. Normaal gespo-
ken zie je pas in september storingen boven de Sahara, maar nu is
dat dus al in augustus het geval.
Heer Ollie keek bekommerd de keuken rond en een nerveuze trek
king ontsierde zijn wangpartij.
„Dit is geen leven", zo sprak hij tot zichzelf. „Vrijheid bestaat er niet
meer. Men wordt opgejaagd als een hinde, als ik me zo mag uitdruk
ken... Ach, ik overweeg om mijn ontslag te nemen."
„Van wie?", vroeg Tom Poes, die door de achterdeur de keuken bin
nenkwam.
Heer Bommel keerde zich langzaam om.
„Van wie?", herhaalde hij suffig. „Van heer Olivier..."
Toen streek hij zich over het hoofd en er verscheen een verwilderde
trek op zijn gelaat.
„Maar dat ben ik zelf!", riep hij uit.
„Ja, ja", zei Tom Poes. „Dat komt er van. Men moet voorzichtig zijn
met jaloezie. U hebt niet Joost maar de vrijheid van Joost benijd. En
de stakker had helemaal geen vrijheid meer."
„Dat is niet mooi van je, jonge heer!", prevelde heer Ollie. „Jonge
vriend, bedoel ik. In plaats van mij te helpen in mijn zorgen maak je
onaardige opmerkingen!"
„Die zorgen hebt u zelf veroorzaakt", zei Tom Poes. „U hebt nu de
zorgen van Joost - en straks komen uw eigen zorgen er nog bij; dan
zijn ze dubbel!"
Nu, heer Bommels eigen zorgen lieten niet lang op zich wachten.
Want daar stopte de overvalwagen van de politie reeds weer met
gierende remmen voor slot Bommelstein en commissaris Bas sprong
er uit, gevolgd door de trouwe bediende.
„Dit is geen leven", klaagde de laatste. „Ik overweeg om mijn ont
slag te nemen, als u mij toestaat!"
„Dat zou ik maar doen", gromde de politiechef. „Als we klaar zijn
met je werkgever zal hij trouwens geen bediende meer nodig heb
ben!"
Eri na deze woorden haastte hij zich driftig naar de keukendeur.
Janny van der Lee.
Chinese varkenshaas
(hoofdgerecht, 4 personen)
Serveer deze plakjes varkenshaas met rijst. Dien de rijst
eens als 'torentjes' op. Druk de rijst hiervoor in kopjes
die glad zijn aan de binnenkant, laat ze even staan en keerze
dan op de borden.
Ingrediënten:
2-3 varkenshazen
4 eetlepels sojasaus
3 eetlepels sherry
zout
mespunt suiker
halve theelepel gemberpoeder
1,5 eetlepel maïzena
1 bosje lente-uitjes
150 gram taugé
groene of rode paprika
olie om te bakken.
Bereiding:
Snijd de varkenshazen in dunne plakjes.
Meng soja, sherry, zout, suiker, gemberpoeder en maïzena
in een ruime schaal en leg hierin de plakjes vlees.
Laat 20 minuten liggen en keer de plakjes halverwege.
Snijd intussen de lente-uitjes in stukken, de paprika in reep
jes en was de taugé.
Verhit de olie in een wok of koekenpan.
Neem de plakjes vlees uit de marinade en bak dit al om
scheppend ongeveer 3-4 minuten.
Neem uit de pan en roerbak de stukjes ui en paprika in de
achtergebleven olie.
Voeg na enkele minuten de taugé toe.
Fruit nogmaals 2 minuten en voeg dan opnieuw de plakjes
vlees en resterende marinade toe.
Laat alles al omscheppend nogmaals 1-2 minuten bakken.
De politie kondigt voor vandaag de volgende snelheidscontroles aan:
A2- tussen Amsterdam - Utrecht - Den Bosch vice versa A9- tussen Alkmaar - Diemen vice
versa A10-ringweg Amsterdam N201-tussen Uithoorn-Aalsmeer A2-bij Beek A3-
tussen Havelte - Steenwijk
Het citaat is van Sir Joshua Reynolds:
"Eenvoud is de juiste middenweg tussen
te weinig en te veel".
Doorloper
HORIZONTAAL: 1Kledingstuk; 2. vrucht, gekheid; 3. weg met bomen, herfstbloem;
4. toebereid nat, achter, mannelijk dier; 5. nood, muzieknoot; 6. toestand van rust,
een weinig; 7. vogelprodukt, nakomeling, bijbelse naam; 8. landtong, ovenkrabber,
dwarshout a.e. mast; 9. uitgifte van aandelen, symbool selenium; 10. masker, vat,
grappenmaker; 11. ivoor, staat v.d. U.S.A.; 12. inwendig orgaan, vreemde taal; 13.
ogenblik, onbepaald vnw., Oosteurope-
1 23456789 aan.
VERTICAAL: 1. Sukkel, grootse gebeurte
nis; 2. halfedelsteen, gordel, brandstof; 3.
schouderbelegsel, eenvoudig; 4.runder-
maag, nobel, hevige wind; 5. geestdrift,
troefkaart, rund, regelmaat; 6. afzonder
lijk, riv. in Italië, in elkaar; 7. muzieknoot,
deel v.e. trap, bloemsteel; 8. wilde olijf
boom, riv. in Frankrijk; 9. volksvermaak,
familielid, gemeendheid in streven.
Oplossing donderdag
Baard, baar, kroon, koor, paard, paars,
slak, banjo, noot, baars, kaal, baron,
dwaas, toon.
.Zierikzee
jrgen op Zoom
iTerneuzen
Antwerper
Vooruitzichten
weer
zaterdag
zondag
maandag
dinsdag
max.
24°
24°
26°
24°
min.
18°
18°
18°
18°
wind
ZW 2
WZW 2
OZ0 2
ZZW2
Zon
0
op 6.43
onder 20.53
Zonnekracht;
Maan
3
op 23.23
onder 11.44
Het is vandaag een stuk minder Door: Margot Ribberink
warm dan de afgelopen dagen.
Een zwakke storing uit het westen produceert nogal wat bewolking
waaruit plaatselijk een spat regen of een buitje zou kunnen vallen.
De wind waait uit het westen en is matig. De temperatuur zal op hel
strand niet hoger worden dan 21 graden, verder landinwaarts
wordt het 23 graden. Het strandweer is vandaag niet al te best.
Vanavond en vannacht verandert er weinig. Plaatselijk valt er een
buitje. Er kan ook wat nevel of mist ontstaan bij temperaturen die
rond 19 a 20 graden blijven steken. Morgen starten we bewolkt,
maar in de loop van de dag breekt de zon door. Er ontstaan vrij
forse stapelwolken waaruit zeer lokaal in de namiddag en avond
een bui zou kunnen vallen. Op de meeste plaatsen blijft het echter
droog. Bij een matige zuidwestenwind wordt het op het strand 22
graden, verder landinwaarts 25 graden. In de middag is het best
aardig strandweer, maar het blijft voor de watersporters opletten
geblazen of er een onweers
bui in aantocht is.
Zondag is die kans op een
onweersbui overigons veel Minder zon i _27:
groter. Er zijn zonnige perio- - - - Q* ,t17'
den, maar de stapelwolken V x
zullen in het begin van de :«w ^3 j
middag al sterk groeien i
waardoor op meer plaatsen - - r~^
dan op zaterdag een regen
of onweersbui zal vallen. Er
kan tijdens zo'n bui ook hagel f1? f
meekomen en in de buurt t
van buien kunnen fikse wind T' jh W4
stoten voorkomen. Tot en IÏW--~jjT
met midden volgende week - v 4* -ij
verandert er weinig. Het blijft -*^1-
warm tot zeer warm met elke JHjU
dag kans op non regen- of «JBSHKSSBSÊ.
onweersbui. verwachting voor
