PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Beurs krijgt rake klappen
Rechter: Schiphol niet bevoegd
voor beperking nachtvluchten
Stad Brugge als zandkunstwerk
Mogelijke aanpak
van lijfrente stuit
meteen op verzet
4 WEKEN
24£
16'
Genoeg van
hitte: slapen
in ijshotel
Miljarden
extra ruimte
in begroting
voor 1998
Malaise op Wall Street; koers duikelt in Amsterdam
Geld in de rol van God
Zelzate vuilnisvat van Vlaanderen
Dichteres
Ida Gerhardt
(92) overleden
VOOR 15,-
JA, ik wil:
jmtÊ
Vrij zonnig
In de ochtend een enkele mistbank, in de
middag vrij zonnig. Zwakke tot matige
NNO-wind. Maxima rond 25 graden.
240e jaargang no. 194
zaterdag 16 augustus 1997
losse nummers 2,50
ALLEEN ACHTER EEN
GOEDE NAAM STAAT NVM
o.a. Kiewiet Schulting in Middelburg,
Niers in Goes
DEN BLAAG - Touropera
tors zijn, soms bij toeval,
wel heel erg actueel: Vrij
Uit Autovakanties biedt
degenen die de huidige
hitte inmiddels beu zijn in
de nieuwe winterbrochu-
re Europa Exclusief als
eerste een overnachting
aan in het IJshotel in de
Zweedse plaats Juk-
kasjarvi, ver boven de
Poolcirkel.
In dit 'ijselijke' onderko
men slapen de gasten in
kamers waarvan wanden,
vloeren en plafonds uit ijs
bestaan. Zelfs de kroon
luchter is hard bevroren
en ook het bed is niet meer
dan een vriezend blok,
maar daarop liggen dan
wel houten pallets, een
matras, rendiervachten
en een donzen dekbed.
Naast het bed bevindt
zich immer een matje met
daarop gereedstaande
sokken en schoenen.
De muren in het hotel va
riëren in dikte van een tot
vier meter. De ramen in de
kamers zijn dunnere plek
ken in het ijs die voldoen
de licht doorlaten.
In het hotel isgeentoilette
vinden, maar buitenis het
heel erg stil en rustig. Wel
is er een sauna en op de be
gane grond een bar van
wodka-fabrikant Abso
lut, die het project spon
sort. Daar wordt deze
verwarmende drank in
ijsglazen geschonken, zo
dat ook een afwasmachi
ne ontbreekt.
Boeken kan al vanaf nu,
maar slapen pas vanaf no
vember omdat het hotel
dan pas kan worden ge
bouwd. Rond april smelt
het gebouw weer. ANP
DEN HAAG - Het kabinet
rekent voor 1998 op een
meevaller van 3,5 a 4 mil
jard gulden ten opzichte
van de cijfers waarvan
eerder werd uitgegaan.
Premier Kok zei dat vrij
dag na afloop van de mi
nisterraad. Hoe het extra
geld wordt verdeeld, heeft
het kabinet nog niet vast
gesteld.
Over de omvang van de
meevaller bestond ver
schil van mening tussen
het ministerie van Finan
ciën, dat uitging van een
meevaller van 2 miljard,
en het Centraal Panbu-
reau, dat in zijn bereke
ningen was uitgekomen
op een bedrag van 4 mil
jardgulden. Eerder werk
te het kabinet met de
vuistregel dat zowel aan
een vermindering van het
overheidstekort als aan
lastenverlichting de helft
van dé meevaller zou wor
den besteed. Kok noemde
dat voornemen vrijdag
een 'werkhypothese', die
wellicht kan worden aan
gepast.
Minister Melkert van So
ciale Zaken en Werkgele
genheid (PvdA) wil dat de
minima en AOW'ers vol
gendjaar een half tot drie
kwart procent meer te be
steden krijgen. De VVD-
ministers Zalm (Financi
en) en Dijkstal (Binnen
landse Zaken en vice-pre
mier) gaan vooralsnog
niet verder dan de garan
tie dat er in ieder geval
niemand in koopkracht
op achteruit mag gaan. De
prioriteit van de WD-be-
windslieden ligt bij verla
ging van het financie
ringstekort.
Minima
Kok koos vrij dag het mid
den. Volgens hem is er vol
doende ruimte is om „voor
iedereen wat extra's te
doen". „AOW'ers en mini
ma moeten ook in vol
doende mate de vruchten
kunnen plukken", zei hij.
In welke mate zei hij er
echter niet bij. Volgens de
premier zijn er in de mi
nisterraad nog geen be
sluiten gevallen. „Op
zichzelf is dit een open
zaak", aldus Kok. ANP
van onze redactie economie
NEW YORK - De effecten
beurzen van New York en
Amsterdam zijn vrijdag
fors onderuit gegaan. De
Dow Jones-index in New
York kelderde met 247,37
punten (3,1 procent) tot
7694,66.
Het was in punten de op één na
grootste val in de geschiedenis.
Alleen bij de krach van 19 okto
ber 1987 was het vexdies groter.
Toen duikelde de index op
Zwarte Maandag met 508 pun
ten, wat overeenkwam met ruim
22 procent.
Ook op de Amsterdamse beurs
was het gisteren x-aak. De AEX-
index zakte onder de 900 pun
ten. Om verdere paniekvei'ko-
pen te voorkomen besloot het
beursbestuur de handel zelfs zes
minuten eerder te sluiten.
De belangrijkste ooi-zaak van de
terugval in New Yoi-k was een
negatieve reactie van de obliga-
tiemax-kt op de daling van de
dollarkoers. Sommige handela-
ren verwachten dat de malaise
nog wel even zal voortduren,
maar anderen zijn optimisti
scher.
Kleine beleggers
Kleine beleggers hebben giste
ren een flinke koersduikeling op
de Amsterdamse effectenbeurs
veroorzaakt. Zij verkochten
massaal hun aandelen, waar
door de beursgraadmeter ruim
45 punten daalde. Om 16.24 uur
werd de handel zelfs geheel stil
gelegd om paniekverkopen te
stuiten.
De kleine beleggers in Neder
land hebben een snel groeiend
aandeel in de omzet op de effec
ten- en optiebeurs. Blijkens een
gisteren gepubliceerd onder
zoek kwam in 1996 al 36 procent
van de aandelenhandel voor
hun rekening (28 procent in
1995). Gisteren was te merken
hoe zij reageren op tegenslagen:
ze verkopen massaal.
Daardoor daalden de koersen
voor de tweede keer deze week
bijna 5 procent, ver onder de
10'O O-puntengrensdie vorig
week met gejubel onherroepe
lijk leek te zijn doorbroken.
Handelaren weten de stroom
verkooporders aan een opnieuw
flink lagere dollar en de zwakke
opening van de Amerikaanse
beurs op Wall Street. Bovendien
liepen gisteren veel opties af die
beleggers beschermen tegen
koersdalingen, zodat optiehan
delaren veel aan hen geleverde
aandelenpakketten weer op de
effectenbeurs moesten zien te
slijten.
Het beursbestuur staakte de ef
fectenhandel zes minuten voor
sluitingstijd omdat de AEX In
dex een daling van meer dan vijf
procent doormaakte. Rond
15.30 was de geautomatiseerde
handel in AEX-pakketten ook
al stilgelegd wegens de plotse
ling ingezette koersdalingen.
De niet aflatende stroom orders
plus de nog immer aanhouden
de hitte leidden op de beurs-
vloeren tot een grote, paniekeri
ge drukte.
Vertraging
Met name de computei'syste-
men op de Optiebeurs konden
de grote lawine transacties ge
regeld slechts met enige vertra
ging verwerken. De Intemet-si-
te van Amstei-dam Exchanges
gaf eveneens langdurig niet
thuis en bleek overbelast omdat
te veel gebruikers tegelijk con
tact probeerden te zoeken. ANP
zie ook pagina 6
ZEEBRUGGE - Op het strand van Zeebrugge hebben Nederlandse bouwers de
grootste zandsculptuur van Europa gerealiseerd. Precies 10.251 ton zand - 550
vrachtwagens vol - is aangevoerd om de skyline van Brugge, met een groot aantal
markante bouwwerken uit de stad, twaalf meter hoog in zand te boetseren. Ook
zijn er taferelen uit de Guldensporenslag te zien. Het kunstwerk, dat vrijdag met
een feestelijke ceremonie met vuurwerk en muziek voor geopend werd verklaard,
is tot en met 15 september te bewonderen. foto Ruben Oreel
zie ook pagina 20
van onze redactie binnenland
HAARLEM -Martinair heeft
vrijdag op de Haarlemse recht
bank een klinkende overwin
ning behaald. Rechtbankpresi
dent mr. J. du Pon verklaarde de
luchthaven Schiphol niet be
voegd om bepaalde vliegtuigen
's nachts te weren. Alleen de mi
nister van verkeer en waterstaat
mag zulke ingrijpende maatre
gelen afkondigen.
Daarmee volgde mr. Du Pon in
zijn uitspraak vrijwel naadloos
het betoog dat mr. W. van Baren
vorige week vrijdag namens
Martinair had uitgesproken.
„Een startverbod door de lucht
haven is niet op de wet maar op
drijfzand gebaseerd", vatte Van
Baren zijn opvatting toen preg
nant samen.
De Haarlemse rechter gaf klip
en klaar aan dat de minister van
Verkeer en Waterstaat recht
streeks op grond van de Lucht
vaartwet over bevoegdheden
beschikt om in te grijpen bij
overschrijding van de wettelij
ke geluidsgrenzen. „Aan de mi
nister staat een effectief stelsel
van bevoegdheden ter beschik
king", aldus mr. Du Pon.
Schiphol heeft in zijn visie geen
bevoegdheid om zo diep in te
grijpen in de bedrijfsvoering
van de luchtvaartmaatschap
pijen. In de Luchtvaartwet staat
die mogelijkheid niet beschre
ven. Bovendien is Schiphol een
gewone NV en geen openbare
instantie die bekleed is met ver
gaande bevoegdheden. Vorde
ringen tegen de Staat wees mr.
Du Pon af, „omdat de Staat in
deze zaak nog in geheel niet
heeft gehandeld".
Martinair en de andere partijen
die zich in het kort geding ge
voegd hadden reageerden opge
togen. „Wij zijn blij dat de ge
plande zomërvluchten door
kunnen gaan", zei woordvoer
der U. Buys van Martinair. Hij
vond het 'uitermate positief' dat
de rechter de verantwoordelijk
heid voor de maatregelen bij de
minister legt.
De luchtvrachtorganisatie
ATAN toonde zich tevreden,
omdat er voorlopig geen drei
ging voor afbraak van werkge
legenheid is. ATAN zal zich wel
snel gaan voorbereiden op toe
komstige maatregelen. Dat
Schiphol in een klemsituatie zit
ontkent ook ATAN niet.
De luchthaven Schiphol rea
geerde nogal beteuterd op het
vonnis. De luchthaven volstond
met een korte verklaring, waar-
Mart inair-woordvoerder Udo Buys belt vrijdagmiddag na de uit
spraak van de rechter meteen het goede nieuws door naar zijn baas
Martin Schroeder. foto Toussaint Kluiters/ANP
in stond dat men 'vexxast' was.
Schiphol zal op korte termijn
met minister Jorritsma van Ver
keer en Waterstaat overleggen
welke maatregelen nu nodig
zijn om overschrijding van de
geluidscontouren te voorko
men.
Minister Jorritsma zal zich na
de uitspraak gaan beraden op
maati-egelen. Welke dat zijn is
nog onduidelijk. Jorritsma zal
met alle betrokkenen gaan pra
ten en de kwestie ook binnen het
kabinet aan de orde stellen. Te
vens overweegt zij hoger beroep
aan te tekenen.
Nederlaag
Het CDA-Kamerlid Reitsma
was er de kippen bij om Jorrits
ma haar nederlaag flink in te
peperen, „Zij heeft steeds hoog
van de tox-en geblazen met haar
verhaal dat de beperking van de
nachtvluchten niet haar zaak
was. Maar zoals de rechter het
nu zegt zit Jorritsma er daarmeè
echt naast."
Intussen lijken de omwonenden
van Schiphol door de over
schrijding van de geluidszones
het kind van de rekening te wor
den. Natuur en Milieu, Milieu
defensie, de Milieufederatie
Noord-Holland en het Platform
Leefmilieu Schiphol dreigen
Joiritsma naar de rechter te
stappen als zij er niet voor zorgt
dat het geluid op Schiphol bin
nen de wettelijke perken blijft.
ANP
„De economie is tot religie verheven met het geld in de rol van
God", zegt Jan W. Scheffers, die binnenkoi't afscheid neemt
als ai-beidspastor in midden-Zeeland. Hij is weinig
optimistisch over de werkgelegenheid in het Zeeuw- 15
stop VERVUILING
VFT MOET BETALEI
PVDA
'7.I//.V raLMCV - SAMiïVsterk
Op de westelijke oever van het Kanaal Gent-TeiTieuzen zijn
de fabrieken op de oostoever overdag nauwelijks te zien: ge
huld in een dikke mist. En in Zelzate hangt altijd een
zware lucht van teer: Bericht uit het vuilnisvat van O 1
Vlaanderen.
feiten en meningen: 2; binnenland: 3; varia: 4; buitenland: 5;
financiën en economie: 6; economie: 7; radio en televisie: 8
en 9; zeeland: 11,13,15,17 en 20; reportage: 21,22,23,25,27
en 29; vrije tijd: 31 en 35; bouwen en wonen: 32; tafel en
trend: 33; auto en techniek: 34; natuur: 36; sport: 37 en 39
WARNSVELD - De dichteres
Ida Gerhardt is ixi de nacht van
donderdag op vrijdag overleden
in haar woonplaats Warnsveld.
Gerhardt, die 92 jaar oud is ge
worden, ontving in 1979 voor
haar gehele oeuvre de P.C.
Hooftprijs.
Ida Gerhardt wordt gezxen als
één van de belangiijkste dich
ters in Nedex'land. Het grootste
deel van haar werk wordt als
loodzwaar omschreven, waarin
ironie nauwelijks valt te be
speuren. De laatste jaren was zij
niet meer produktief, maar zijn
haar dichtx-egels regelmatig te-
rüg te vinden in rouwadverten
ties.
„Dat komt omdat haar werk
gaat overgrote emoties in het le
ven, als geboorte en dood", zegt
A ten Bosch, tot 1993 haar uit
gever bij Athenaeum en Polak.
Hij noemt haar een markant
dichter, voor wie pas laat brede
waardering kwam. Ida Ger
hardt kreeg de koninklijke on-
dei'scheiding' Officier in de Orde
van Oranje Nassau. ANP
zie ook pagina 2
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Mogelijke plan
nen van het kabinet om de be
lastingaftrek voor de uiterst
populaire lijfrentes en koop
sompolissen te beperken stuiten
op verzet van onder meer het
CDA en de verzekeraars.
Een fiscale ingreep in de polis
sen, volop gebruikt om het pen
sioen aan te vullen of eerder te
stoppen met werken, is een van
de opties die genoemd worden
in de studie van het kabinet
naar een nieuw fiscaal stelsel
voor de volgende eeuw.
CDA-Kamerlid Terpstra wijst
er op dat de overheid mensen
stimuleert om zelf hun oudedag
te regelen. „En als je het dan
goed px'obeert te doen wordt het
door diezelfde overheid via de
belastingen weer terugge
haald". Via het kopen van zo'n
polis kan maximaal tien mille
(alleenstaanden zes mille) per
jaar van het belastbaar inko
men worden afgetrokken. Vorig
jaar zou dat voor zo'n vier mil
jard gulden gebeurd zijn.
D66'er Ybema heeft minder
moeite met het voorstel. D66 is
voorstander van grootschalige
herziening van het huidige be
lastingstelsel waarbij de tarie
ven omlaag gaan, maar in de
aftrekposten flink wordt ge
snoeid. „Daarbij wiflen wij met
uitzondering van de hypotheek
aftrek naar alle aftrekposten
kijken. Maar mensen moeten de
gelegenheid houden om zelf op
een verantwoorde wijze een ou
dedagsvoorziening op te bou
wen", aldus Ybema.
Het Verbond van Verzekeraars
noemt de ontwikkelingen „zor
gelijk". Ook de verzekeraars
vinden het beperken van de af
trek in strijd met hét oudedags-
beleid dat het kabinet zegt te
willen, maar vooral omzetver
lies op deze lucx'atieve markj
baart hen zorgen. De polissen
maken volgens het verbond een
kwart uit van de totale indivi
duele levensverzekerings-
markt. Voor de mensen die de
afgelopen jaren al polissen ge
kocht hebben heeft de eventuele
ingreep volgens de verzekeraars
geen gevolgen. Het gaat alleen
om de 'nieuwe gevallen' als de
ingreep een feit is.
Het is overigens nog de vraag of
het ooit zover komt. Bij de for-
matie van een volgend kabinet
in '98 worden dan pas knopen
doorgehakt. Als het aan premier
Kok ligt, zullen de vexmogens in
de komende eeuw zwaarder
wox'den belast.
„Nedex'land is een land dat het
slapende rijk worden toch wel
begunstigt", zei hij viijdag na
afloop van de ministerx-aad.
GPD/ANP
(Advertentie)
(eenmalig binnen zes maanden)
een proefabonnement van
4 weken voor 15,-.
een abonnement.
De eerste twee weken ontvang ik
de krant gratis.
Daarna wil ik betalen:
per maand met automatische
afschrijving a 32,50
per kwartaal met
automatische afschrijving
a 91,35
Naam:
Stuur deze bon op in een open
enveloppe, zonder postzegel, naar:
PZC, afdeling abonnementen
Antwoordnummer 1-23
4380 VB Vlissingen.
Bellen gaat sneller: (0118) 484216
De PZC
'n dijk van een krant
713214
000019
■■1
