Wet maakt personeel goedkoper
PZC
Zwaar werk, maar toch vakantie
Franse fabriek
van 130 miljoen in
Bergen op Zoom
Nieuw duikcentrum Waterworld
Vervoersbond laakt
rol Rijkswaterstaat
in bootliedenconflict
Boetes 500 gulden
wegens aanrijdingen
Boete en rijverbod
voor dodelijk ongeval
door onoplettendheid
zeeland
15
Inkomstenderving door vorst kan gedeeltelijk worden gecompenseerd
ondernemend zeeland
mensenwerk
agenda
donderdag 7 augustus 1997
door Richard Sandee
VLISSINGEN - Nadat nacht
vorsten in april bij voorbaat
voor een flinke strop in de
fruitteelt hebben gezorgd,
kunnen telers de schade wel
licht toch nog enigszins beper
ken. Dankzij de in maart van
kracht geworden Wet Premie
regime bij Marginale Arbeid
(PMA), hoeven ze dit seizoen
over bepaalde werknemers
aanzienlijk minder belasting te
betalen. Ook de plukkers zou
den beter moeten worden van
de wet.
Die moeten echter wel aan be
paalde voorwaarden voldoen,
willen ze onder de PMA vallen.
Deze gaat alleen op indien de
De rubriek Onderne
mend, Zeeland staat on
der redactie van Claudia
Sondervan. Vragen, tips
en mededelingen kunnen
schriftelijk worden aan
geboden aan de redactie
van de PZC, postbus 18,
4380 AA \hissingen, of
via fax 0118-470102.
van onze verslaggever
BERGEN OP ZOOM - Het
Franse concern Air Liquide in
vesteert in Bergen op Zoom 130
miljoen gulden in een nieuwe
koolmonoxidefabriek. Deze
vervangt op termijn twee be
staande, kleinere fabrieken
van GE Plastics (GEP). Een
groot deel van het GEP-perso-
neel van die fabrieken gaat
over naar het Franse bedrijf.
De verwachting is dat daar on
geveer 25 mensen komen te
werken als de fabriek in het
voorjaar van 1999 in bedrijf
komt.
GEP en Air Liquide hebben al
langer contact met elkaar. De
waterstof die als bijproduct
ontstaat bij in de koolmonoxi
defabriek] es van GEP wordt
via een pijpleiding aan Air Li
quide geleverd. Nu het Bergse
bedrijf bezig is met de uitbrei
ding van de productie van po-
lycarbonaat, ontstaat er
behoefte aan meer koolmo
noxide. „We zijn gaan afwegen
of we dat weer zelf moesten
maken of dat we het beter kun
nen overlaten aan een specia
list als Air Liquide", zegt GEP-
woordvoerder A Vos. De keuze
viel op dit laatste.
De combinatie van twee be
drijven past in een trend die de
laatste jaren gaande is in de
chemiesector, bevestigen Vos
en Hoogcarspel. „Bedrijven
willen vooral zelf doen waar ze
goed in zijn. GEP produceert
kunststoffen, en wij zijn goed
in gassen. Dus besteedt GEP de
gasproductie aan ons uit", zégt
Hoogcarspel.
Het voordeel voor GEP is dat
het nu zelf geen 130 miljoen
hoeft te investeren in een nieu
we fabriek. Of dat geld benut
wordt voor andere investerin
gen in Bergen op Zoom, kan Vos
nog niet zeggen. „We bezinnen
ons steeds op mogelijkheden."
Inmiddels is al een begin ge
maakt met de vergunningpro
cedures. Volgens Hoogcarspel
heeft de werking van de nieuwe
fabriek geen nadelige gevolgen
voor het milieu. „Bij de pro
ductie van koolmonoxide ko
men geen schadelijke stoffen in
de lucht." GPD
werknemer uitkeringsgerech
tigde, student, scholier of
huisvrouw danwel man is. Bo
vendien wordt de fruitteler uit
sluitend gevrijwaard van
onder meer de WW- en WAO-
heffingen, wanneer bijvoor
beeld de huisman niet langer
dan zes weken tussen de appel
bomen vertoeft.
Dat de werkgever niet meer de
volle mep hoeft te betalen, be
tekent niet dat de werknemers
onverzekerd zijn. Volgens het
plan van staatssecretaris De
Grave van Sociale Zaken, wor
den de premiekosten voor uit
keringsgerechtigden nu ge
haald uit de besparingen op,
uitkeringen als gevolg van de
nieuwe wet. Aan de premies
voor de overige groepen blijven
de fruittelers wel meebetalen,
maar omdat die kosten voor re
kening komen van de gehele
agrarische sector, dus ook bij
voorbeeld de akkerbouw,
wordt ook daar aanzienlijk op
bespaard.
In principe kan elke werkgever
van de nieuwe wet gebruik ma
ken, maar bedrijfstakken met
piekperioden zoals de asperge
teelt en de fruitteelt hebben er
het meeste voordeel van. Dit
door de voorwaarde van een
maximale werkperiode van zes
weken. De regeling is dan ook
in eerste instantie bedoeld voor
deze sectoren. Die zouden, me
de door het loonvoordeel voor
de plukker, nu minder moeite
moeten hebben met het werven
van personeel.
De Agrarische Bedrijfsverzor-
ging (AB), een overkoepelend
orgaan dat agrariërs hulp biedt
bij met name administratieve
zaken, zal de papieren romp
slomp van de PMA-regeling
voor veel fruittelers overne
men. Sinds vorig jaar doet de
organisatie de zogenoemde
'verloning' al voor zo'n vijftig
procent van de fruittelers. De
meeste boeren hebben in de
korte maar drukke periode
weinig tijdvoor de administra
tieve afhandelingen. Op bij
eenkomsten van de AB eerder
dit jaar was al gebleken dat de
PMA-wet nogal wat van haar
aantrekkingskracht op de boe
ren veiioor door het bijkomen
de papierwerk.
De AB doet de verloning voor
zowel leden als niet-leden voor
één gulden vijftig per uur per
werknemer. Dat is volgens A
Noë van de AB 'een heel stuk
goedkoper' dan wanneer de
fruittelers de afhandeling door
uitzendbureaus laten doen.
Door de vorstschade die 'eerder
dit jaar is ontstaan, zal het ko
mend seizoen overigens ver
moedelijk minder behoefte aan
werkkrachten in de fruitsector
zijn. De verwachting is dat ei
rond de zeventig procent min
der appels geoogst worden, te
genover veertig tot zestig pro
cent minder peren.
Carina Goudzwaard en Ronald van der Zwart tonen enkele duikerspaklten in hun nieuwe duikcen
trum Waterworld in Nieuwerlcerk. foto Pieter Honhoff
door Herre Stegenga
NIEUWERKERK - Schou-
wen-Didveland is een duikcen
trum rijker. Carina Goud
zwaard en Ronald van dei-
Zwart hebben afgelopen zater
dag hun Waterworld op bedrij -
venterrein De Weel bij Nieu-
werkerk geopend. Een
'compleet' duikcentrum, dat
wil zeggen dat, naast het vullen
van duikflessen en de verkoop,
verhuur en reparatie van uit
eenlopende duikattributen,
ook opleidingen worden gege
ven.
De start was goed, de open dag
- waarbij een duikfles voor één
gulden met perslucht kon wor
den gevuld - werd 'ontzettend
goed' bezocht. Carina Goud
zwaard denkt dat er voldoende
klanten zijn voor een derde
'compleet' duikcentrum op
Schouwen-Duiveland. „De po
pulariteit van duiken neemt
nog steeds toe. Er is zeker een
markt voor Waterworld." De
bedoeling is het duikcentrum
in het najaar officieel te ope
nen.
Goudzwaard en Van der Zwart
zijn zelf natuurlijk ook ferven
te duikers en ze beschikken bo
vendien over een bevoegdheid
tot het geven van opleidingen.
Zo'n duikopleiding bij Water
world (dat trouwens zeven da
gen in de week geopend is)
neemt veertig uur in beslag en
bestaat uit een theoriegedeelte,
deze lessen worden in het in
structielokaal op de Weel gege
ven, enkele bijeenkomsten in
zwembad Onderdak in Zierik-
zee en een paar lessen begeleid
duiken in het Grevelingen-
meer. Een grote wens van het
tweetal is het bouwen van een
eigen zwembad naast het duik
centrum in Nieuwerkex-k.
„Maar dat is vooi'lopig nog toe
komstmuziek", zegt Goud
zwaard. Overigens hoeft de op
leiding niet op vooraf bepaalde
uren te wpi-den gevolgd. „Dat
kan in overleg met ons."
Een groot verschil met andere
duikcentra op Schouwen-Dui
veland is dat Watei'world niet
direct aan het water is gelegen.
De huidige locatie in Nieuwer--
kerk biedt echter genoeg voor
delen, meent Goudzwaard.
„We zijn goed zichtbaar vanaf
de Rijksweg, dat zorgt voor
gratis ï-eclame. Bovendien lig
gen we precies tussen de Oos-
terschelde en het Grevelingen-
meer in. Je kan dus kiezen. En
verder, het water is natuurlijk
nooit ver weg als je hier
woont."
door Wout Bareman
TERNEUZEN - De Vervoers
bond FNV overweegt haar be
klag te doen bij minister Jorrits-
ma van Verkeer en Waterstaat
over de wijze van opereren van
Rijkswaterstaat in het bootlie
denconflict in Terneuzen. De
problemen rond de twee bedrij
ven die hun diensten aanbieden
aan zeeschepen in de haven van
Terneuzen slepen al sinds een
jaar geleden, toen de Verenigde
Bootlieden concurrentie kreeg
van nieuwkomer Montis Moor
ing.
Bestuurder Jan van den Brink
van de Vervoersbond verweet
woensdag, na oveiieg met de
verontruste werknemers van de
Bootlieden, de directie van het
havenschap Zeeland Seaports
en Rijkswaterstaat een uiterst
lakse en zelfs laakbare houding.
„Er was al gei'uime tijd geleden
afgesproken dat de zaken op de
sluizen en in de haven- geregeld
zouden worden via een vergun
ningstelsel, dat zou worden ge
hanteerd door Zeeland Sea
ports. Nu wij extra druk op de
ketel hebben gezet, lukt het ze
plotseling om die vei'gunningen
volgende week te verstrekken.
Tei-wijl dat op zich al een kwes
tie van hele lange adem is. Rijks
waterstaat maakt het nog veel
bonter. Die dienst moet de
werkzaamheden op de sluizen
verdelen, maar de leiding van de
dienstkring Zeeuws-Vlaande
ren durft kennelijk de knoop
niet door te hakken. Daardoor
ontstaat een onwerkbare situa
tie, die nu al voer is voor juris
ten. Het lijkt me goed 'Den
Haag' over die hele gang van za
ken te informeren."
De concurrentiestrijd leiddevo
rige week tot het aangekondig
de ontslag van drie van de kleine
veertig werknemers van de Ver
enigde Bootlieden. Maar onder
druk van de Vervoersbond en
haar leden heeft directeur Mar
tin Rinn dat besluit tei'ugge-
draaid. De drie blijven gewoon
aan de slag, in afwachting van
cao-onderhandelingen, die vol
gende week donderdag - met
maanden vertraging - beginnen.
Gespannen
Van den Brink: „Van dreige
menten is voorlopig geen spra
ke. We gaan nu eerst die onder
handelingen in, maar gaat het
mis, dan gaan we helemaal te
rug naar nul en gaan we op z'n
minst praten over een sociaal
plan." Hij noemde de stemming
op de ledenvergadering 'ge
spannen'. „De grenzen zijn zo
langzamerhand wel bereikt; als
ze al niet zijn overschreden."
Woordvoerders van het haven
schap en van Rijkswaterstaat
verzekerden dat de kwestie nog
steeds hoog op de prioriteiten-
lijst staat. Volgende week buigt
waterstaat zich er opnieuw
over; volgende week kunnen de
bootliedexf ook hun (individue
le) vergunning in de bus ver
wachten. Zij het dat het daarbij
enkel gaat om werknemers van
de Bootlieden. Montis bestrijdt
het nieuwe systeem en heeft ju
ridische stappen aangekondigd.
door Nicole Kluiitroans
MIDDELBURG - Nog snel even
op de Schroebrug in Middel
burg een rijbaan naar rechts
opschuiven omdat er een rij au
to's staat te wachten op de korte
voorsorteerstrook naar links.
En na de brug terug naar de lin
kerrijbaan. Dagelijks maken
tientallen auto's op de Schroe-
weg richting A58 deze manoeu
vre. Alleen had een 57-jarige
Grijpskerkenaar beter moeten
opletten.
Op 6 november 1996 zag hij te
laat het rode verkeerslicht. Zijn
auto gleed bovendien door om
dat het wegdek nat was. Hij reed
een overstekende fietser aan,
die 'oncler meer een gebroken
been opliep. Woensdag werd hij
door kantonrechter mr. H. Bruin
veroordeeld tot vijfhonderd
gulden boete en een ïijnverbod
van vier maanden.
Een 36-jarige man uit Oost-
Souburg kreeg vijfhonderd gul
den boete voor een aanrijding
die hij op 4 oktober 1996 had
veroorzaakt. Hij reed op de Ka
naalstraat en draaide met zijn
auto links af de Braamstraat in,
zag door de laagstaande zon een
vrouw niet lopen en reed haar
aan.
HSHi§S
Anne Marije Walrave: 'Als je in een theaterstuk speelt, mag je niet verlegen zijn'.
foto Pieter Honhoff
door Lizette Dalebout
De ene dag speelt ze in een theatervoor
stelling de rol van kabouter, de ande
re dag bouwt ze vliegers op het strand of
gaat met kinderen op speurtocht. Elke zo-
merdag ziet er weer anders uit voor Anne
Marije Walrave (19) uit Breda. Ze besteedt
dit jaar vier weken van haar vakantie als
vrijwilligster bij de Stichting Recreatie
Activiteiten Westerschouwen (SRAW).
Anne Marije logeer! samen met nog zo'n
veeidig vrijwilligers in De Dreef in Renes-
se. In de houten gebouwen, net buiten het
centrum, gonst het van de bedrijvigheid.
Een meisje hangt tientallen t-shirts in de
zon te drogen, een ander bestelt een enor
me hoeveelheid eten bij de groentenman.
Anne Marije zit buiten, op een bank. Ze
heeft net de woonkamer opgeruimd en ge
dweild. „We moeten allemaal meehelpen
om het hier netjes te houden. Bovendien
had ik vrij vandaag. Mijn eerste activiteit
begint pas om half zeven vanavond."
De SRAW organiseert onder de naam
Westerschouwen Aktief evenementen in
de dorpen Renesse en Burgh-Haamstede
en op de campings en stranden. De activi
teiten worden financieel mogelijk ge
maakt door een subsidie van de gemeente
en bijdragen van ondernemingsvei'eni-
gingen, horoca en VW. Westerschouwen
Aktief is vooral geliefd bij jeugdige va
kantiegangers. Zo verkleden de vrijwilli
gers zich als clown of indiaan, delen ze
gratis ballonnen uit en schminken ze de
kinderen 'als prinsesje of dier. Daarnaast
organiseren ze talrijke sportieve evene
menten zoals volksspelen, volleybal en
jeu de boule. Naast Westerschouwen Ak
tief verblijven er ook vrijwilligers van het
Recreatiewerk Zuid-Nederland in De
Dreef. Zij verzorgen dezelfde evenemen
ten, maar opereren door heel Zeeland.
Anne Marije werkt voor beide organisa
ties. Zo komt het dat ze de ene dag in Re-
nesse blijft en een andere keer naar Veere
of Zeeuws-Vlaanderen wordt gestuurd.
Anne Marije: „Dit is al het derd.e jaar dat
ik hier terugkom. Ik vind het te gek hier.
Het leukst vind ik het om mee te doen aan
het kindertheater. Vooral de kleintjes ne
men dat heel serieus, ze leven zich volledig
iix. Laatst speelden we op het strand, ik
was verkleed als kabouter. Een kleutertje
zei toen: 'Jij bent helemaal geen echte ka
bouter want je hebt geen bruine schoenen
aan.' Ik zei: 'Ik heb mijn schoenen uitge
daan omdat het zo warm is.' Toen was het
goed."
Stage
Aanvankelijk kwam Anne Maxi je via een
stage terecht bij Westerschouwen Aktief
Ze wilde activiteitenbegeleidster worden.
Inmiddels heeft ze deze opleiding afge-
broken. Ze studeert nu in Breda om papie
ren te vergaren voor het opzetten van een
eigen CD-winkel. „Dit jaar ben ik niet op
vakantie geweest. Ik beschouw dit als een
vakantie, hoewel het wel zwaar werk is.
Als ik de voorgaande jaren hiei*van thuis
kwam, had ik altijd twee dagen nodig om
bij te slapen."
Volgens Peter Brouwer, coördinator van
Westerschouwen Aktief, is het steeds
moeilijker om mensen als Anne Marije te
vinden. „Elk jaar zetten we advertenties
in de krant om vrijwilligers te werven. We
krijgen echter steeds minder ï'espons.
Naar mijn gevoel heeft dit te maken met
de steeds hoger wordende collegegelden.
Veel studenten kampen hierdoor met
geldgebrek en nemen in de zomer liever
een baantje waarmee ze veel geld kunnen
verdienen."
Studiebeurs
Anne Marije ontvangt als vrijwilliger een
vergoeding van 140 gulden per week. „Tot
nu toe kan ik rondkomen van mijn studie-
bexirs. Als dat straks anders wordt, ben ik
verplicht om betaald werk te zoeken.
Maar zodra het even kan, ga ik hiermee
door. Zo hoop ik dat ik volgend jaar weer
van de partij ben."
Om de vrijwilligers klaar te stomen voor
hun werk, oi'ganiseert de stichting elk jaar
een weekend met allerlei workshops. An
ne Marije: „Daar leer je bijvoorbeeld dat
je niet ergens achteraf in een hoekje moet
gaan staan als je een theaterstuk gaat op
voeren. Verder wordt er op gewezen dat je
luid moet spreken en er voor moet zorgen
dat het publiek niet tegen de zon in kijkt.
Een ding is zeker: je moet niet vexiegen
zijn. Maar dat ben ik gelukkig ook niet."
Aime Marije wrijft in haar ogen. Gister
avond is het laat geworden omdat één van
de vrijwilligers jarig was. De rest had een
groot feest voor hem georganiseerd. „Het
is hier erg gezellig. Je trekt een periode zo
intensief met elkaar op, dat je met. veel
mensen bevriend raakt. Je werkt, slaapt
en eet tenslotte samen. Dat schept een
band."
door Nicole Kluijtmans
MIDDELBURG - Wat onge
makkelijk keek de 73-jarige
Middelburger naar de publieke
tribune, waar enkele nabe
staanden van het slachtoffer
hadden plaatsgenomen. Voor
zichtig haalde hij een papiertje
uit een enveloppe en hield het
omhoog. „Hiermee is het begon
nen, meneer. Dit briefje heb ik
neergelegd voor mijn vrouw die
naar de stad was. Ik wilde even
naar de slager", zei hij duidelijk
geëmotioneerd tegen de Mid
delburgse kantonrechter mr. H.
Bruin.
De man moest woensdag voor
komen voor een aanrijding met
dodelijke afloop. Op 14 novem
ber 1996 reed hij de 76-jarige
mevrouw P. den Hollander-van
Schaik aan op de voetgangers-
oversteekplaats op de Rouaanse
Kaai ter hoogte van de Bellink-
brug in Middelburg. Zij over
leed later aan haar verwondin
gen. De automobilist had het
rode verkeerslicht over het
hoofd gezien. Ook had hij niet
eens door dat hij de voetgang
ster had aangereden. Omdat hij
wel een klap had gehoord, maar
niets had gezien dacht hij dat hij
een vogel had geraakt. Pas bij de
slager ontdekte hij dat zijn
rechterkoplamp kapot was.
„Vanaf de Nieuwsfraat tot aan
de Bierkaai had ik in de file ge
staan. Op een gegeven moment
moest ik remmen, Toen stond ik
voor het Bellinkbruggetje. Het
verkeerslicht aan de rechter
kant is daar vanwege een knik
in de weg moeilijk te zien. Ik zag
nog wel in mijn rechterspiegel
dat een f ietster mij passeerde. Ik
zag ook een vrachtauto stil
staan bij de vei'keerslichten.
Toen zag ik de fietsten overste
ken en dacht ik: nu kan ik ook",
vertelde hij over het fatale mo
ment.
Rijexamen
De officier van justitie nu-. C.
Fetter heeft bij het Centraal Bu
reau voor Rijvaax-digheid een
nieuw rijexamen voor de man
aangevraagd. „Wat de zaak zo
ernstig maakt is dat een overtre
ding is gepleegd terwijl de om
standigheden zo waren dat de
ovex-treding had kunnen worden
voorkomen. Meneer is ter plaat
se bekend. Bovendien had hij
gezien dat de vrachtwagen was
gestopt. Dus hij had kunnen we
ten dat het licht rood was. Ik heb
sterk de indruk dat meneer niet
langer meer geschikt is om auto
te rij den sprak zij. Zij eiste een
boete van vijf hondex'd gulden en
zes maanden ontzegging van de
rijbevoegdheid.
De man toonde nogmaals spijt
van zijn daad. „Ik realiseer mij
dat het iets is wat ik mijn hele le
ven lang zal moeten meedra
gen", citeerde hij uit een brief
aan de familie van het slachtof
fer De brief schreef hij oxndat de
nabestaanden zijn mondelinge
spijtbetuiging en medeleven
vlak na het ongeluk niet wilden
accepteren. De kantonrechter
had met hem te doen. Omdat de
man de auto nodig heeft om zijn
vrouw naar het ziekenhuis te
bi-engen haalde de rechter iets
van de eis af. Van de zes maan
den ontzegging van de rijbe
voegdheid legde hij er twee
vooiwaardelijk op. „Of het veel
uithaalt weet ik niet. Dat hangt
van het onderzoek van CBR af.
U loopt het risico dat uw rijbe
wijs helemaal ongeldig wordt."
EVENEMENTEN
DOMBURG - Camping Hof Domburg, 19
uur: Circus Bongo;
DREISCHOR - NH kerk, 20 uur: Orgelcon
cert door Dirk Jansz;
GOES - Grote Kerk, 19.30, Beiaardcon
cert door Geert Stubbe;
Ambachtscentrum, 13-17 uur: Duitse da
gen;
HAAMSTEDE - Eetcafé Brandenburgh,
20.30 uur: Concert door Kuntrie bloes;
MIDDELBURG - Gasthuiskerk, 11 uur:
Concert door Zeeuwse Koorschool;
Koorkerk, 15 uur: Concert Nelleke Duiser
(alt), Jos Vogel (orgel) en Annemarie de
Beer (blokfluit);
Lange Delft, 10-17 uur: Standwerkers
concours;
Zeeuws Museum, 15 uur: Abdijrondlei
ding;
NEELTJE JANS - Parkeerplaats Water
land, 10.30 uur: Vaar/wandel- en wan
delexcursie;
REIMESSE - Manege Grol, 18 en 21 uur:
Riddertoernooi;
RITTHEM - Fort Rammekens, 13-17 uur:
Bezichtiging Fort (t/m okt.);
SCHARENDIJKE - Brouwersdam, 16 uur:
Circus Renz Berling;
VEERE - Stadhuistoren, 15 uur: Beiaard
concert door Kees van Eersel;
VLISSINGEN - Loodsensteïger, 14 uur:
Rondvaart over de Westerschelde met
de Flandria;
Bunkerterrein, 9-16 uur: Speelstad 'Reis
in de Tijd', voor kinderen van 4 t/m 12
jaar;
WESTKAPELLE - Zuiderstrand, 14 uur:
Strandspelen voor kinderen tot circa 12
jaar;
ZOUTELANDE - Centrum, 14-24 uur:
Folkloristische evenementendag met
o.a. ringrijden in boerenkostuum.
BERGEN OP ZOOM - Roxy, 14,18.45 en
21.30 uur: Men in Black; Bean;
Cinemactueel, 14 uur: Lady en de Vage
bond; 14,18.45 en 21.30 uur: Bean; Bat
man Robin; 18.45 en 21.30 uur: Men in
Black;
GOES - Grand, 20 uur: Bean;
HULST - De Koning van Engeland, 14
uur: Lady en de Vagebond; Fly Away
Home; 14,19 en 21.30 uur: Bean; Men in
Black; 19 en 21.30 uur: Batman Robin;
Speed 2; Con Air; Scream;
MIDDELBURG - Cinema, 20.30 uur: Shi-
VLISSINGEN - Alhambra, 19 en 21.30
uur: Men in Black; Bean; Speed 2; Bat
man &Robin.
TENTOONSTELLINGEN
AARDENBURG - Archeologisch Muse
um, 10.30-12 en 13-17.30 uur: '(in de)
Kaart kijken'. Het verleden in het West-
Zeeuws-Vlaamse landschap van heden,
(t/m 30/9);
De Paardenstal, 14 -17 uur: Werk West-
Zeeuws-Vlaamse kunstenaars (t/m 30/8);
SINT ANNA TER MUIDEN - Streekland-
bouwmuseum Agrimuda, 10-12en 13-18
uur: 'Van paarden naar paardenkrach
ten', boerenleven in West-Zeeuws-
Vlaanderen (t/m 30/9);
v.m. Stadhuis, 11-18 uur: Karen di Ulmi,
schilderijen (t/m 29/8);
SINT ANNALAND - Museum De Mee
stoot, 14.15-16.45 uur: Foto-expositie
'Bruidssuikers en wittebroodsweken',
trouwrituelen (t/m okt.);
AXEL - Streekmuseum, 13.30-17 uur:
Jean Kamps, beelden en schilderijen
(t/m 20/8);
BERGEN OP ZOOM - Markiezenhof, 11-
17 uur: Werken van Frans van den Boom
(t/m 31/8); 'de belegering van 1747 Ber
gen op Zoom' (t/m 28/9); Louis Zwager
man. Een reis door de wereld van de au
todidact (t/m 21/9);
BURGH-HAAMSTEDE - De Burghse
Schoole, 11-16 uur: 'Rozen verwelken,
scheepjes vergaan' over 150 jaar poëzie
albums; 'Hazen en konijnen'; 'Vlinders'
(t/m 25/10);
Galerie 't Zuuddek, 10-17 uur: Leontien
Hooij, schilderijen; Ida Wendrich, kera
miek; Liesbeth Muilemeister en Herman
Put, beelden (t/m 8/8);
Galerie Borsboom, 11-17 uur: Rein v.d.
Berg, Ger Supheert en Gerda Elfrink,
aquarel, gouaches en olie- en acrylverf
(t/m aug.);
CADZAND-DORP - Hervormde kerk; 14-
17 uur: Paul en AnnickDecq,schilderijen
(t/m 14/8);
DISHOEK - Emmauskerk, 13-17 uur:
Werk cursisten Centrum voor Kunstedu
catie (t/m 16/8);
DOMBURG - Museum Marie Tak van
Poortvliet, 13-17 uur: 'Ferdinand Hart
Nibbrig en Zeeland' (t/m 2/11);
GOES - Museum, 10-17 uur: Hemels Erf
goed, schatten van het Bisdom Breda
(t/m 31/8);
Galerie-Atelier De Kaai, 9-12.30 en 13-
15.30 uur: 'Mensbeelden', werk Thea
Boss (t/m 19/8);
Stadskantoor, 9-17 uur: Foto expositie
'Lens op Azië' van Willem Rijn, Carolien
Cappon en Roderic Apes (t/m 25/9);
GRIJPSKERKE - Zijdemuseum, 13.30-
17.30 uur: Nelleke van de Wege en Els
van Baarle, zijden quilts en borduursels
op zijde (t/m 27/9);
GROEDE -Franse Kerk, 14 -17 uur: Werk
West-Z. Vlaamse kunstenaars (t/m 30/8);
HAAMSTEDE - De Bewaerschole, 13.30-
16,30 uur: FrankNix,schilderijen en beel
den (t/m 23/8);
HULST - Galerie Rattenfanger, 13.30-17
uur; Janneke Wessels, aquarel en olie
verf (t/m 16/8);
KAPELLE - Fruitteeltmuseum, 13-17 uur:
'Werken in de Fruitteelt' (zwartwitfoto's)
(t/m 1/9); 'Vogelverschrikkers' (t/m aug);
ST LAURENS - Boerderijgalerie De Osse-
berg, 14-17 uur: Leen van Duivendijk
(schilderijen), Onno Droge (keramiek) en
Rien van Zeist (fotografie) (t/m 16/8);
MIDDELBURG - Zeeuwse Bibliotheek, 9-
21 uur: 10 x toegepast werk, foto's Wim
Riemens (t/m 30/8); De typografische
schatkamer, boeken over boeken (t/m
13/9); Gebroeders Koster, uitgevers in
kinderland (t/m 30/8); Lejon Troost-
Vriens met Kinderen: gehandicapt, ziek,
gezond... (t/m 6/9)
De Vleeshal, 13-17 uur: Werken Nico van
den Boezem; Werk Wim Riemens (t/m
24/8);
Galerie Het Gouden Briefke, 10-17.30
uur: i ineke Schinkel, Jan Wijers en An-
gelique Hissink (keramiek, hoeden en
schilderijen) (t/m 7/8);
Wandelkerk, 10-17 uur: Marja de Lange
en André Kappert, schilderijen en teke
ningen rond thema Lechajiem/Op het le
ven (t/m 14/8);
Synagoge, 10-16 uur; Dubbelexpositie
rond thema Lechajiem (zie Wandelkerk)
(t/m 14/8);
Galerie 't Haentje te Paart, 14-16.30 uur:
Elise Kloppers, o.a. flexibele Fiber Kunst
en Etienne Vindevogel, marmeren en
bronzen beelden (t/m 28/8);
Zeeuws Museum, 11-17 uur: 'Nehalen-
nia 350 jaar'(t/m 1/3/98); Locaties, foto's
Wim Riemens (t/m 24/8);
Ramschip Schorpioen, 10-17 uur: Joop
Olthuis, olieverfschilderijen (t/m aug.);
Galerie T, 11-16 uur: Dick van Biemen,
acrylschilderingen (t/m 27/9);
NEELTJE JANS - Waterland, 10-17.30
uur: 'Waterwereld, leven in de delta van
Bangladesh' (t/m 30/9); Kunstenaars
groep Sporades, tentenexpositie (t/m
5/8);
OOSTKAPELLE - Zeeuws Biologisch Mu
seum, 10-18 uur: Expositie van botten
van fossiele zoogdieren; De Flora vol
tooid (t/m 28/9); 'Vlinders in de duinen'
(t/m 31/8);
OOST-SOUBURG - Watertoren, 12-17
uur: Mark Philips (videoschilderijen), Da
vid Claerbout (video-installatie), Niels
Donckers (fotografie) en Rudy v.d. Wint jr
(schilderijen) (t/m 9/9);
OUDDORP - Bezoekerscentrum De Gfe-
velingen, 10-17 uur Riet van der Sluis,
aquarellen van speelgoedberen en tuin-
bloemen en houtskool/pasteltekeningen
(t/m aug.);
RETRANCHEMENT - 't Zwin, 13-18 uur.
Etienne van Beneden, aquarellen en
sculpturen (t/m 7/9);
SLUIS - Raadskelder, 14 -17 uur: Werk
West-Zeeuws-Vlaamse kunstenaars (t/m
30/8);
THOLEN - Galerie 't Huis Tijdverdrijf, 10-
16 uur: De Zomerexpositïe, werken van
de Wït-Russische kunstenaars Juri Jak-
ovenko, Valeri Slauken Konstantin An-
drukovich (t/m 17/8);
VEERE-Stadhuis, 12-17 uur.Vondstenin
Veere (t/m sept.);
Grote Kerk, 10-17 uur: Het Hotel, werken
Ingrid v.d. Linde en Marlou Pluymaekers
(t/m 17/8);
De Schotse Huizen, 12-17 uur: Werkllona
Schmit(t/m 30/9);
VLISSINGEN - Stedelijk Museum, 10-17
uur: 'Van Zeeuwse Admiraliteit tot mari
ne in Zeeland' (t/m 28/9);
WOLPHAARTSDIJK Galerie de
Hoekweide, 13-17 uur: Janna, schilderij
en en zeefdrukken (t/m 25/8)
IJZENDIJKE - Streekmuseum, 10-12 en
13-17 uur: '125 jaar Groei en Bloei' (t/m
25/10); 'Het aangespannen trekpaard'
(t/m 25/10);
ZIERIKZEE- Burgerweeshuis, 10-17 uur:
32ste Zomertentoonstelling Nederland
se Plastiek met beeldhouwwerk, potterie
en klein antiek (t/m 23/8).
HULPCENTRA
Alarmnummer voor
geheel Zeeland:
tel. 112.
Centraal Meldpunt Milieuklachten Zee
land, tel. 0118412323.
SOS Telefonische Hulpdienst Zeeland,
tel. 0118 615551 (dag en nacht bereik
baar).
Chr. Hulpdienst Zeeland voor mensen in
nood, tel. 0118 625414.
Stichting Blijf van m'n lijf Zeeland, tel.
0118469869 (dag en nacht bereikbaar).
Kindertelefoon Zeeland, tel. 0800 0432
(gratis), dag. van 14.00-20.00 uur.
Bureau Vertrouwensarts Kindermishan
deling, tel. 0118 628800.
Aids Infolijn, tel. 0118 638384.