Slag om Bergen op Zoom herdacht blijft strijden voor
Jozef Tahitu wil invloed van
jonge Molukkers op Ambon
PZC
blijft strijden voor
contract ziekenfonds
Geen extra schade
aan wegen naar
varkenshouderij en
Radarkasten kort
leven beschoren
Gemeente Axel voert
parkeerschijf weer in
zeeland
b14
Tal van evenementen en publicaties op het programma Apotheker in Hulst
Biologische
boerderijen
in Zeeland
donderdag 7 augustus 1997
door Marco van Barneveld
BERGEN OP ZOOM - Een ten
toonstelling. een 'haute-coutu-
regala', lezingen, een officiële
herdenking en een feest bij de
historische Blokstallen: met tal
van evenementen wordt de Slag
om Bergen op Zoom binnenkort
herdacht. Die slag woedde pre
cies 250 jaar geleden, waarbij de
destijds onneembaar geachte
stad viel voor de Fransen.
'Stijlvol' en 'ingetogen' zijn vol
gens de organisatie de sleutel
woorden voor de herdenking,
die op zaterdag zes september
officieel begint met de onthul
ling van een informatiebord bij
Fort de Roovere op het Ravelijn.
Officieus is de herdenking ei
genlijk al begonnen. In het Mar
kiezenhof loopt al enkele weken
een tentoonstelling over de slag
uit 1747.
Die expositie toont onder meer
portretten van alle hoofdrolspe
lers uit die tijd. zoals stadhou
der prins Willem IV.
Macht
Tijdens de slag was Bergen op
Zoom in feite het middelpunt
van de strijd om de macht in
Centraal-Europa, in de zogehe
ten Oostenrijkse successie-oor
log. Inzet was de troonopvol
ging in de Oostenrijkse
erflanden, waartoe ook de Zui
delijke Nederlanden behoor
den. Uit vrees voor de groeiende
macht van Frankrijk steunde
Nederland Oostenrijk en Enge
land. Reden voor de Fransen om
door te stoten in noordelijke
richting. Het centrum van Ber
gen op Zoom werd daarbij danig
verwoest. In 1748 was het overi
gens alweer voorbij met de ver
overing, toen een punt werd
gezet achter de Oostenrijkse
Successie-oorlog.
Concert
De tentoonstelling in het Mar
kiezenhof loopt tot en met 28
september. De onthulling van
het toeristische informatiebord
op zes september is om 14.30 uur
gepland, waarbij tal van mili
taire en politieke hoogwaardig
heidsbekleders van de partij
zullen zijn. Diezelfde dag is er s
avonds een herdenkingsconcert
in de Sint-Gertrudiskerk.
Het festijn in en om de Blokstal
len, die 250 jaar geleden werden
Het ministerie van Volksgel
zondheid stelt zich op het standi
punt dat het er in de Zieken-;
fondswet niet om gaat of ee;
ziekenfondsverzekerde vol
doende keuzemogelijkhede:
heeft, maar of er voldoende ga-'
ranties zijn om die zorg te krij
gen die hij of zij nodig heeft. II
verzekeraar staat volgens he
ministerie in zijn recht, omds!
hij sinds enige tijd zelf mag uil
maken met wie hij overeenkom!
sten afsluit. De vergelijking me
particulier verzekerden gaat a
de ogen van woordvoerster M
Bolle niet op, omdat deze gee
zorg in natura krijgen, ma:
hun rekening achteraf bij dj
verzekeraar kunnen declarereij
Gelijk
Ook de rechtbank gaf OZ ij
1995 bij de vestiging van de apK
theek geüjk. Het inwonertal va'
Hulst rechtvaardigde volgeri
de rechter het besluit van
verzekeraar om een dam op
wei-pen tegen de komst van ee
derde apotheek in de Reynaer,]
stad. Ook het argument varna
verzekeraar dat een apotheke
geen nevenvestiging behoort t'
beginnen - 'één vent is één tent j
weerlegde de rechtbank niet.
Apotheek Reynaert heeft zie:
twee jaar geleden niet geliel
gemaakt door zich toch op
Hulsterse markt te begeven, e;
kent Mattheeusens. „De relaa
met de twee andere apotheke
heeft inmiddels een dieptepui
bereikt. Zo wordt mijn compi
terverbinding geblokkeerd'
Toch wil hij van geen wijken \rt;
ten. Hij heeft goede hoop dat O;
- met andere zorgverzekeraar
heeft hij wel contracten - per
januari alsnog over de brc,
komt.
Bestand
Directeur M. Prinsen van OZw:
woensdag niet ingaan op hetge
sprek met Mattheeusens. Hij w.
alleen kwijt dat de ziekteko»
tenverzekeraar zich niet schil]
dig kan maken aan discrimiia
tie tussen ziekenfonds-
particulier verzekerden, zoi
Menu in het bezwaarschrift
weert, om de eenvoudige rei
dat OZ geen particuliere ven
kerden in haar bestand heeft
De beroepsorganisatie van a;
thekers, de KNMP, was woe-
dag niet bereikbaar voor
mentaar.
door Pascalle Cappetti
HULST - Apotheek Reynaert in
Hulst legt zich niet neer bij de
weigering van OZ Zorgverzeke
ringen in Breda om met de apo
theek een contract af te sluiten.
Apotheker P. Mattheeusens
heeft in een gesprek met de ver
zekeraar afgesproken een nieu
we aanvraag in te dienen. Per 1
januari worden nieuwe over
eenkomsten opgesteld. Moge
lijk kunnen vanaf dat moment
ziekenfondsverzekerden wél bij
hem terecht.
De apotheker stelt dat de wetge
ving die in 1992 de plicht van
verzekeraars ophief om met el
ke nieuwkomer een contract te
sluiten, totaal verkeerd uitpakt.
Het beoogde doel, concurren-
tiebevordering, wordt volgens
hem bij lange na niet bereikt,
omdat verzekeraars nu voort
aan zelf bepalen met wie ze wel
of niet in zee willen gaan. „Niet
de overheid of de inspectie be
palen welke apotheek zich mag
vestigen, maar de verzekeraar.
Het gevolg is kartelvorming, in
plaats van concurrentiebevor-
dering."
Moedig
Volgens Mattheeussens, die te
vens een apotheek in het Bra
bantse Hoogerheide runt, kan
het ook nooit de bedoeling zijn
van de wetgever om zieken
fondspatiënten te beperken in
hun vrijheid een apotheek van
hun keuze te bezoeken. Omdat
zijn apotheek in Hulst geen con
tract heeft met de ziektekosten
verzekeraar, krijgen deze men
sen hun geneesmiddelen niet
vergoed. Hij vindt het dan ook
moedig dat een ziekenfondsver
zekerde uit Kuitaart het voor
hem opneemt en bij de bestuurs
rechter haar gelijk probeert te
halen.
In het bezwaarschrift betoogde
B. Menu uit Kuitaart vorige
week dat de beperking van de
keuzevrijheid in strijd is met het
Europese Verdrag van de Rech
ten van de Mens. Die mening
wordt gedeeld door patiënten
vereniging Samen Beter. De pa
tiënte meent bovendien dat hier
sprake is van discriminatie, om
dat particulier verzekerden hun
medicijnen die zij bij apotheek
Reynaert halen, wél vergoed
kunnen krijgen.
opgeleverd, is op zaterdag 13
september. Er is dan onder meer
een boekenmarkt, een markt
met brood en spelen en muziek.
Verder is er op dinsdag 16 sep
tember een literaire avond in de
Hofzaal van het Markiezenhof.
Die bijeenkomst begint om
20.00 uur. Daaraan vooraf
gaand wordt om zeven uur in de
Franse Sortie aan de Klooster
straat een herdenkingstekst
onthuld die is geschonken dooi
de leden van de Geschiedkundi
ge Kring van Stad en Land Ber
gen op Zoom. Voorts zal op za
terdag 20 september een 'haute-
couturegala' worden gehouden
door de ondernemers- en mid
denstandsvereniging. Bedoe
ling is dat het gala om twee uur
begint. De exactie locatie is nog
niet bekend.
Rond de herdenking van de slag
worden bovendien vele publica
ties verzorgd. Zo is de uitgave
'zure druiven van 1747' nog ver
krijgbaar bij de gemeentelijke
archiefdienst, de VW en het
Markiezenhof. Verder is door dr.
Olav van Nimwegen een studie
gemaakt naar de inzet van het
Staatse Leger bij de verdedi
ging van Bergen op Zoom.
Doordat hij allerlei nieuwe, eer
der ontoegankelijke, bronnen
heeft aangeboord is hij tot een
heel nieuw beeld gekomen over
de gebeurtenissen in 1747. Als
afsluiting van de festiviteiten
zal het resultaat van het onder
zoek in boekvorm worden gepu
bliceerd onder de titel Dien Fa
talen Dag.
De boekhandels geven de studie
uit in samenwerking met de ge
meentelijke archiefdienst. Dit
gebeurt in november ter gele
genheid van de Bergse Boeken
week.
*fï Pf*5, v
Een beeld van de Slag om Bergen op Zoom in 1747. reproductie Willem Mieras
door René Hoonhorst
OOSTBURG - Ingezetenen van
het waterschap Het Vrije van
Sluis hoeven niet bang te zijn
dat de heffingen omhoog gaan,
omdat de wegen in het buiten
gebied afgelopen jaar kapot
gereden zouden zijn. Extra
bouwverkeer en nieuwe ver
keersdrukte naar met name de
nieuwe varkenshouderijen in
Oostburg hebben nog niet tot
aanzienlijke extra schade aan
polderwegen geleid, verklaarde
een woordvoerder van het wa
terschap gisteren.
Tijdens de vergadering van de
commissie financiën en algeme
ne zaken van Sluis-Aardenburg
toonde J. Boogaard (PvdA) zich
dinsdagavond bezorgd over de
toestand van de wegen. De soci
aal-democraat had begrepen
dat veel wegen in de buurt van
de nieuwe varkensstallen tus
sen Oostburg en Draaibrug af
gelopen winter waren vernield.
De schade zou door het water
schap echter niet op de varkens
houders verhaald kunnen wor
den. Medewerker J. Fremouw
van de afdeling wegen van Het
Vrije verheelt niet dat de wegen
in de polder veel te lijden hei
ben van zwaar landbouwve
keer. Tijdens de bouw van:
varkenshouderijen zijn af gé
pen winter enkele aannema
bekeurd, omdat ze bouwmates
alen vervoerden toen poldere
gen officieel waren afgesloten
Vernield
„Maar destijds is niet geconsa
teerd dat de wegen door c
overtredingen zijn vernield.V"
zijn er wat bennen kapotger
den, maar dat zie je vaker:
landbouwgebieden. Die schs:
wordt door ons gewoon bij c
derhoudswerkzaamheden we
gepoetst", weet Fremouw. i
Het waterschap heeft dus ge
aanleiding gezien om bij aan:
mers, varkenshouders of ands
landbouwers schade te claim:
Fremouw: „Natuurlijk zorg:
af- en aanrijdende vrachkf
gens met veevoer en bees-.:
voor extra druk op de wegen
onderhoudskosten kunn'
daardoor stijgen, maar hetgï
hier wel om openbare wegen;
we zijn als waterschap gewo
verplicht om die ook voorla:
bouwers begaanbaar te hu'
den."
door Mariëtte Hitzert
ZIERIKZEE - Het schoonma
ken en vervangen van vernielde
radarkasten langs de N59 op
Schouwen-Duiveland fieeft
Rijkswaterstaat tot nu toe tien
tot vijftienduizend gulden ge
kost. Het merendeel van de ge
hate kasten is weggehaald om te
worden vervangen door een an
der type, dat beter bestand is te
gen vandalisme. Na het zomer
seizoen, als het minder druk is
op de weg en er dus harder kan
worden gereden, worden deze
kasten geplaatst. Overigens
gaan de gebruikelijke snel
heidscontroles vanuit radarau
to's in de zomer gewoon door.
De schadepost is volgens AM.J.
van der Zeijst van Rijkswater
staat niet hoger dan elders. „Het
is een landelijk probleem dat
een weggebruiker die weet dat
hij gefotografeerd is, zijn agres
sie uit op de kast. Maar we heb
ben dat liever, dan dat mensen
harder gaan rijden." De beli
nen radarkasten die vorigs
zijn geplaatst langs de N59fc
ten ongeveer 2500 gulden;
stuk. Het nieuwe type ziet
hetzelfde uit, maar het omhul'
is dikker en de ruiten zijn
voudiger en goedkoper te
vangen. Mochten ook dezek
ten niet bestand zijn tegen
vernielzucht, zet Rijkswat
staat zwaarder geschut in. J
plaatsen we masten met ca;
ra's", aldus Van der Zeijst.
De wegbeheerder verlaagd!
maximumsnelheid op de rij
weg eind 1995 van honderd:
tachtig kilometer per uur.
bij veel automobilisten impd
laire maatregel is volgens
der Zeijst 'een goede keuze.,
weest. Het aantal ernstigeo:
vallen is teruggelopen, hoe'
het volgens hem nog te vroë
een gefundeerd oordeel te
ven. „Over het algemeen bö
ken we de resultaten van*
maatregel pas na drie jaar."
door René Hoonhorst
AXEL - Ook Axel ontkomt er
niet meer aan langparkeerders
uit het stadscentrum te weren.
Mensen die langer dan twee uur
hun auto stallen, mogen vanaf 1
september op doordeweekse da
gen niet meer parkeren op de
Markt, het Szydlowskiplein of
het pleintje voor de ingang van
het gemeentehuis. Burgemees
ter en wethouders willen geen
parkeergeld heffen, maar herin
troduceren de parkeerschijf.
Ondernemersvereniging Axclu-
sief pleit al enkele jaren voor
maatregelen tegen langparke-
ren op de centrale pleintjes in de
stad. Met grote parkeerplaatsen
als Hofplein, Kennedyplein en
Bosplein op nog geen vijf minu
ten loopafstand hoeven lang
parkeerders helemaal niet per
DEN HAAG - Zeeland kent zes
tien bedrijven die op biologi
sche wijze landbouw bedrijven.
Bij elkaar hadden zij vorig jaar
542 hectare grond. Dat is 0,4
procent van de totale opper
vlakte aan cultuurgrond in de
provincie, aldus een becijfering
van het Centraal Bureau voor de
Statistiek.
Het aantal bedrijven is in' de
loop der jaren constant geble
ven en is het laagste van Neder
land. Al vanaf 1991 ligt in Zee
land het aantal bedrijven op
zestien. In Gelderland bijvoor
beeld zijn 96 bedrijven die op
biologische wijze landbouw uit
oefenen.
De oppervlakte in Zeeland
schommelt wel. In 1991 hadden
de bedrijven bij elkaar 378 hec
tare grond, in 1995 bedroeg het
areaal 548 hectare, een jaar la
ter was dat met zes hectare ver
minderd. Daarmee is Zeeland
procentueel gezien een midden
moter. Gecombineerde bedrij
ven beslaan in Zeeland het
grootste areaal: 291 hectare.
Daarna komt de biologische ak
kerbouw met 217 hectare. De
biologische fruitteelt neemt 21
hectare voor haai' rekening.
Biologische landbouw maakt
met ruim 14.000 hectare slechts
0,7 procent uit van het totale
landbouwareaal in Nederland-
Veehouderijbedrijven beslaan
hiervan de helft.
se in de binnenstad te staan, vin
den de middenstanders. Omdat
bezoekers van winkels op het
Szydlowskiplein, Noordstraat
en Weststraat wel graag voor de
deur parkeren, zien de onderne
mers graag dat zoveel mogelijk
(potentiële) klanten dat kunnen
doen.
In tegenstelling tot de grotere
buurgemeenten als Hulst en
Terneuzen wil het Axelse colle
ge geen parkeermeters of -auto
maten rondom het stadhuis la
ten plaatsen. Op de vraag of dat
bedoeld is als middel in de con
currentiestrijd om de klant,
antwoordt burgemeester W. de
Graaf: „Zo zou ik het niet willen
stellen. Laten we zeggen dat we
extra service willen bieden aan
mensen die besluiten hun inko
pen in Axel te doen." Het idee
om het stadshart weer tot 'blau
we zone' te maken, deed het col
lege elders in Nederland op.
„In een plaats als Nunspeet zag
ik onlangs weer parkeerschij-
ven achter de ruiten liggen. Het
is natuurlijk heel wat publieks
vriendelijker om mensen slechts
een bepaalde tijd te laten parke
ren dan het heffen van parkeer-
gelden", betoogt De Graaf.De
parkeerschijven dienen vanaf 1
september van maandag tot en
met vrijdag tussen 9 en 18 uur
achter de voorruiten van gepar
keerde auto's te liggen.De schijf
is verplicht voor parkeren in het
gebied tussen Kerkdreef, West
straat, Nassaustraat en Tuin
straat-Molenstraat.
De Axelse schijven zijn voor
twee gulden te koop ('maar mis
schien geven sommige winke
liers ze ook wel cadeau bij een
bepaald bedrag aan boodschap
pen', aldus De Graaf) bij de
Bruna-winkel op het Szydlow
skiplein en de muziekwinkel
Koster-Dey in de Weststraat. De
gemeente Axel vertrouwt niet
helemaal op de eerlijkheid en
goede wil van alle parkeerders.
Een politiesurveillant, die te
vens kijkt of baasjes hun hon
den op daartoe geëigende
terreinen uitlaten, zal daarom
regelmatig controleren of de au
tomobilisten in de binnenstad
een parkeerschijf hebben.
Bekeuringen
„De controleur zal er daarnaast
alert op zijn dat mensen niet om
de twee uur de tijd op de schijf
gewoon twee uur verder zetten
of even een rondje rijden. In zul
ke gevallen geeft de Algemene
Plaatselijke Verordening de
surveillant de mogelijkheid be
keuringen uit te schrijven", ver
duidelijkt burgemeester De
Graaf.
Opbouwwerker Jozef Tahitu: 'Het liefst zou ik de mensen op Ambon de ondernemingsgeest teruggeven'.
foto Ruben Oreel
door Nicole Kluijtmans
OOST-SOUBURG - Diverse oudere Moluk
kers zijn inmiddels teruggekeerd naar de
Molukken om daar hun oude dag door te
brengen. Er zijn echter nog maar weinig
jonge Molukkers die de grote stap durven te
zetten en willen emigreren naar Ambon.
Hierin kan de Stedenband Vlissingen-Am-
bon wellicht verandering brengen. Jozef
Tahitu, lid van de begeleidingscommissie,
heeft alle hoop dat de jumelage op termijn
de tweede generatie Molukkers in Neder
land nieuwe kansen biedt om in het land van
hun voorouders iets op te zetten.
Tahitu vertrekt volgende week voor een fa
miliebezoek aan Ambon. Hij grijpt de va
kantie aan om de diverse projecten die nu
lopen in het kader van de stedenband te eva-
1 uerenHet i s inmiddels een jaar geleden dat
Vlissingen en Ambon het verdrag onderte
kenden. De ondertekening was in feite de
afsluiting van jarenlange voorbereiding en
het begin van de samenwerking. Op dit mo
ment wordt gewerkt aan diverse projecten,
onder meer op het. gebied visserij, toerisme
en afvalverwijdering. Tahitu gaat kijken
hoe het met de voorbereidingen staat.
„Het is de bedoeling dat er mensen van Am-
bon in Vlissingen komen ki jken hoe het wel
en hoe het niet moet. Wij weten hoe het over
tien jaar op Ambon zal zijn. Ook de Moluk
ken worden over een aantal jaren gecon
fronteerd met een enorme afvalberg. Ik zal
onder meer nagaan hoe ver we zijn met de
investeringsgelden en de mogelijkheiden
om stageplaatsen te organiseren. Er zal on
der meer een milieu-educatieproject aan
worden vastgekoppeld."
Ziekenhuis
De afvalverwijdering is slechts een van de
vele projecten. Tahitu vertelt enthousiast
over een samenwerkingsverband van het
Ziekenhuis Walcheren en het ziekenhuis op
Ambon. Op eigen initiatief heeft het zieken
huis contact opgenomen met dat in Ambon.
Binnenkort gaat er een lading ziekenhuis-
materieel naar Ambon. Tahitu neemt een
inventarislijst mee op reis en zal noteren
wat er is en wat nog" nodig is.
Het mooie van de Stedenband Vlissingen-
Ambon, overigens voorlopig de enige jume
lage met de Molukken. is volgens Tahitu de
enorme impuls die hiervan uitgaat. „Een
van demogelijkheden om de familieleden
daar te helpen blijft natuurlijk geld opstu
ren. Valuta's zijn goed voor de economie.
Maar het blijft water naar de zee dragen. Je
helpt mensen pas echt door iets structureels
op te zetten .Daar heeft iedereen baat bijD e
hele leefsituatie wordt verbeterd."
Vanaf volgend jaar landen er ook grote
vliegtuigen op Ambon. Dit is van grote in
vloed op het toerisme. Het internationale
verkeer breekt door op de Molukken. Voor
veel mensen betekent dit nieuwe mogelijk
heden. „Molukkers die de boot niet willen
missen, moeten nu mee doen", meent Tahi
tu Hij weet dat hij niet iedereen zomaar van
die kansen kan overtuigen. „Woorden zijn
en blijven woorden. Je kunt alleen overtui
gen door iets visueel té maken. Daarom
hoop ik dat de stedenband een inhoud krijgt
waar de meeste Molukkers zich in kunnen
vinden." Als Tahitu, in het dagelijks leven
opbouwwerker, de kans krijgt, vestigt hij
zich in Ambon. Dat steekt hij niet onder
stoelen of banken. „Ik wil voorgoed terug.
Dat is altijd mijn bedoeling geweest. Wan
neer weet ik niet. Als de gelegenheid zich
voordoet moet je die grijpen. Daar kun je
geen tijdlimiet aan verbinden. De steden
band geeft mij de gelegenheid om beroeps
matig naar Ambon te gaan. En tegelijkertijd
biedt het mij de mogelijkheid om in Ambon
een netwerk op te bouwen."
Het is zijn grote droom daar ooit een project
van de grond te krijgen waarmee hij de be
volking kan helpen. Hij zou op het land van
zijn familie een tuinbouwbedrijf of een
guesthouse willen beginnen. Werkgelegen
heid creëren. „.Tijdens mijn reizen heb ik ge
zien dat veel geld en tijd bespaard kan wor
den door effectiever te werken. Het liefst
zou ik mensen de ondernemingsgeest willen
teruggeven. Nu zijn de meeste ondernemin
gen helaas nog in handen van de Chinezen.
.Ik veronderstel datmensen van mijn leeftijd
een meerwaarde kunnen brengen waar de
meerderheid van de bevolking van profi
teert."
