Slag om Bergen op Zoom herdacht
Jozef Tahitu wil invloed van
jonge Molukkers op Ambon
Apotheker in Hulst
blijft strijden voor
contract ziekenfonds
Gemeente Axel voert
parkeerschijf weer in
Geen extra schade
aan wegen naar
varkenshouderij en
Snoeken houden
Zoommeer heldetf
zeeland
14
Tal van evenementen en publicaties op het programma
Biologische
boerderijen
in Zeeland
donderdag 7 augustus 1997
door Marco van Barneveld
BERGEN OP ZOOM - Een ten
toonstelling, een 'haute-coutu-
regala', lezingen, een officiële
herdenking en een feest bij de
historische Blokstallen: met tal
van evenementen wordt de Slag
om Bergen op Zoom binnenkort
herdacht. Die slag woedde pre
cies 250 jaar geleden, waarbij de
destijds onneembaar geachte
stad viel voor de Fransen.
'Stijlvol' en 'ingetogen' zijn vol
gens de organisatie de sleutel
woorden voor de herdenking,
die op zatex-dag zes september
officieel begint met de onthul
ling van een informatiebord bij
Fort de Roovere op het Ravelijn.
Officieus is de herdenking ei
genlijk al begonnen. In het Mar
kiezenhof loopt al enkele weken
een tentoonstelling over de slag
uit 1747.
Die expositie toont onder meer
portretten van alle hoofdrolspe
lers uit die tijd. zoals stadhou
der prins Willem IV.
Macht
Tijdens de slag was Bergen op
Zoom in feite het middelpunt
van de strijd om de macht in
Centraal-Europa, in de zogehe
ten Oostenrijkse successie-oor
log. Inzet was de troonopvol
ging in de Oostenrijkse
erflanden, waartoe ook de Zui
delijke Nederlanden behoor
den. Uit vrees voor de groeiende
macht van Frankrijk steunde
Nederland Oostenrijk en Enge
land. Reden voor de Fransen om
door te stoten in noordelijke
richting. Het centrum van Ber
gen op Zoom werd daarbij danig
verwoest. In 1748 was het overi
gens alweer voorbij met de ver
overing, toen een punt werd
gezet achter de Oostenrijkse
Successie-oorlog.
Concert
De tentoonstelling in het Mar
kiezenhof loopt tot en met 28
september. De onthulling van
het toeristische informatiebord
opzes september is om 14.30 uur
gepland, waarbij tal van mili
taire en politieke hoogwaardig
heidsbekleders van de partij
zullen zijn. Diezelfde dag is er 's
avonds een herdenkingsconcert
in de Sint-Gertrudiskerk.
Het festijn in en om de Blokstal
len, die 250 jaar geleden werden
opgeleverd, is op zaterdag 13
september. Er is dan onder meer
een boekenmarkt, een markt
met brood en spelen en muziek.
Verder is er op dinsdag 16 sep
tember een literaire avond in de
Hofzaal van het Markiezenhof.
Die bijeenkomst begint om
20.00 uur. Daaraan vooraf
gaand wordt om zeven uur in de
Franse Sortie aan de Klooster
straat een herdenkingstekst
onthuld die is geschonken door
de leden van de Geschiedkundi
ge Kring van Stad en Land Ber
gen op Zoom. Voorts zal op za
terdag 20 september een 'haute-
couturegala' worden gehouden
door de ondernemers- en mid
denstandsvereniging. Bedoe
ling is dat het gala om twee uur
begint. De exactie locatie is nog
niet bekend.
Rond de herdenking van de slag
worden bovendien vele publica
ties verzorgd. Zo is de uitgave
'zure druiven van 1747' nog ver
krijgbaar bij de gemeentelijke
archiefdienst, de VW en het
Markiezenhof. Verder is door dr.
Olav van Nimwegen een studie
gemaakt naar de inzet van het
Staatse Leger bij de verdedi
ging van Bergen op Zoom.
Doordat hij allerlei nieuwe, eer
der ontoegankelijke, bronnen
heeft aangeboord is hij tot een
heel nieuw beeld gekomen over
de gebeurtenissen in 1747. Als
afsluiting van de festiviteiten
zal het resultaat van het onder
zoek in boekvorm worden gepu
bliceerd onder de titel Dien Fa
talen Dag.
De boekhandels geven de studie
uit in samenwerking met de ge
meentelijke archiefdienst. Dit
gebeurt in november ter gele
genheid van de Bergse Boeken
week.
Een beeld van de Slag omBergen op Zoom in 1747.
reproductie Willem Mieras
door Pascalle Cappetti
HULST - Apotheek Reynaert in
Hulst legt zich niet neer bij de
weigering van OZ Zorgverzeke
ringen in Breda om met de apo
theek een contract af te sluiten.
Apotheker P. Mattheeusens
heeft in een gesprek met de ver
zekeraar afgesproken een nieu
we aanvraag in te dienen. Per 1
januari worden nieuwe over
eenkomsten opgesteld. Moge
lijk kunnen vanaf dat moment
ziekenfondsverzekerden wél bij
hem terecht.
De apotheker stelt dat de wetge
ving die in 1992 de plicht van
verzekeraars ophief om met el
ke nieuwkomer een contract te
sluiten, totaal verkeerd uitpakt.
Het beoogde doel, concurren-
tiebevordering, wordt volgens
hem bij lange na niet bereikt,
omdat verzekeraars nu voort
aan zelf bepalen met wie ze wel
of niet in zee willen gaan. „Niet
de overheid of de inspectie be
palen welke apotheek zich mag
vestigen, maar de verzekeraar.
Het gevolg is kartelvorming, in
plaats van concurrentiebevor-
dering."
Moedig
Volgens Mattheeussens, die te
vens een apotheek in het Bra
bantse Hoogerheide runt, kan
het ook nooit de bedoeling zijn
van de wetgever om zieken
fondspatiënten te bepex-ken in
hxin vrijheid een apotheek van
hxm keuze te bezoeken. Omdat
zijn apotheek in Hulst geen con
tract heeft met de ziektekosten
verzekeraar, krijgen deze men
sen hun geneesmiddelen niet
vergoed. Hij vindt het dan ook
moedig dat een ziekenfondsver
zekerde uit Kuit a a il het voor
hem opneemt en bij debestuurs-^
rechter haar gelijk probeert te
halen.
In het bezwaarschrift betoogde
B. Menu uit Kuitaard vorige
week dat de beperking van de
keuzevrijheid in stxijdis met het
Europese Verdrag van de Rech
ten van de Mens. Die mening
wordt gedeeld door patiënten
vereniging Samen Beter. De pa
tiënte meent bovendien dat hier
sprake is van discriminatie, om
dat particixlier verzekerden hun
medicijnen die zij bij apotheek
Reynaert halen, wél vergoed
kunnen krijgen.
Het ministerie van
zondheid stelt zich op het stand
punt dat het er in de Zieken,
fondswet niet om gaat of eei
ziekenfondsverzekerde' vol
doende keuzemogelijkhede
heeft, maar of er voldoende ga.
ranties zijn om die zorg te kri;
gen die hij of zij nodig heeft. D-
vei'zekeraar staat volgens he:
ministerie in zijn x-echt, omda
hij sinds enige lijd zelf mag ui;
maken met wie hij overeenkoc
sten afsluit. De vergelijking me
particulier verzekerden gaat c
de ogen van woordvoerster X
Bolle niet op, omdat deze gee
zorg in natura la-ij gen, mae
hun rekening achtex-af bij d:
verzekeraar kunnen declarers
Gelijk
Ook de rechtbank gaf OZ i
1995 bij de vestiging van deap;.
theek gelijk. Het inwonei-tal va-
Hulst x-echtvaai-digde volgen
de rechter het besluit van c
verzekeraar om een dam op:
wei-pen tegen de komst van ee
derde apotheek in de Reynaen
stad. Ook het argument vanc
vei'zekeraar dat een apothefc
geen nevenvestiging behoort 1
beginnen - 'één vent is één tent
weerlegde de rechtbank niet.
Apotheek Reynaei-t heeft zit
twee jaar geleden niet geliet
gemaakt door zich toch op:
Hulstei-se max-kt te begeven, ei
kent Mattheeusens. „De relat
met de twee andei-e apothek;
heeft inmiddels een dieptepur
bereikt. Zo woi-dt mijn corap:
terverbinding geblokkeerd
Toch wil hij van geen wij ken w
ten. Hij heeft goede hoop daté
- met andere zorgverzekeras
heeft hij wel contracten - pe
januari alsnog over de bn
komt.
Bestand
Directeur M. Prinsen van OZt
woensdag niet ingaan op hetf
sprekmet Mattheeusens. Hijt
alleen kwijt dat de ziekte!
tenverzekeraar zich niet schi
dig kan maken aan discrinjm
tie tussen ziekenfonds- i
particulier verzekerden, zc.-
Menu in het bezwaarschrift:
weert, om de eenvoudige red
dat OZ geen particuliere ver.
kerden in haar bestand heeft
De beroepsorganisatie vanap
thekers, de KNMP, was mei
dag niet bereikbaar voor cc
mentaar.
door René Hoonhorst
AXEL - Ook Axel ontkomt er
niet meer aan langparkeerders
uit het stadscentrum te weren.
Mensen die langer dan twee uur
hun auto stallen, mogen vanaf 1
september op doordeweekse da
gen niet meer parkeren op de
Markt, het Szydlowskiplein of
het pleintje voor de ingang van
het gemeentehuis. Burgemees
ter en wethouders willen geen
parkeergeld heffen, maar herin
troduceren de parkeerschijf.
Ondei-nemersvereniging Axclu-
sief pleit al enkele jaren voor
maatregelen tegen langparke-
ren op de centrale pleintjes in de
stad. Met grote parkeerplaatsen
als Hofplein, Kennedyplein en
Bosplein op nog geen vijf minu
ten loopafstand hoeven lang-
parkeex-ders helemaal niet per
DEN HAAG - Zeeland kent zes
tien bedrijven die op biologi
sche wijze landbouw bedrijven.
Bij elkaar hadden zij vorig jaar
542 hectare grond. Dat is 0,4
procent van de totale opper
vlakte aan cultuurgrond in de
provincie, aldus een becijfering
van het Centraal Bureau voor de
Statistiek.
Het aantal bedrijven is in de
loop der jax-en constant geble
ven en is het laagste van Neder
land. Al vanaf 1991 ligt in Zee
land het aantal bedrijven op
zestien. In Gelderland bijvooi'-
beeld zijn 96 bedrijven die op
biologische wijze landbouw uit
oefenen.
De oppervlakte in Zeeland
schommelt wel. In 1991 hadden
de ijedrijven bij elkaar 378 hec
tare grond, in 1995 bedroeg het
ax-eaal 548 hectare, een jaar la
ter was dat met zes hectare ver
minderd. Daarmee is Zeeland
px-ocentueel gezien een midden
moter. Gecombineex'de bedrij-'
ven beslaan in Zeeland het
gi-ootste areaal; 291 hectare.
Daarna komt de biologische ak
kerbouw met 217 hectare. De
biologische fx-uitteelt neemt 21
hectai-e voor haar rekening.
Biologische landbouw maakt
met ruim 14.000 hectare slechts
0,7 px*ocent uit van het totale
landbouwax-eaal in Nederland.
Veehouderijbedi'ijven beslaan
hiervan de helft.
se in de binnenstad te staan, vin
den de middenstanders. Omdat
bezoekers van winkels op het
Szydlowskiplein. Noordstraat
en Weststraat wel graag voor de
deur parkex-en, zien de onderne
mers gi'aag dat zoveel mogelijk
(potentiële) klanten dat kunnen
doen.
In tegenstelling tot de grotere
buurgemeenten als Hxxlst en
Tex-nexxzen wil het Axelse colle
ge geen parkeermeters of -auto
maten x-ondom het stadhxxis la
ten plaatsen. Op de vraag of dat
bedoeld is als middel in de con
currentiestrijd om de klant,
antwoordt bux-gemeester W. de
Graaf: „Zo zou ik het niet willen
stellen. Laten we zeggen dat we
extra sexvice willen bieden aan
mensen die besluiten hun inko
pen in Axel te doen." Het idee
om het stadshart weer tot 'blau
we zone' te maken, deed het col
lege eldex-s in Nederland op.
„In een plaats als Nunspeet zag
ik onlangs weer pax-keerschij-
ven achter de ruiten liggen. Het
is natuux-lijk heel wat publieks-
vriendelijker om mensen slechts
een bepaalde tij d te laten parke
ren dan het heffen van parkeex--
gelden", betoogt De Gx-aaf.De
parkeex-schijven dienen vanaf 1
september van maandag tot en
met vrijdag tussen 9 en 18 uur
achter de voorruiten van gepar
keerde auto's te liggen.De schijf
is verplicht voor parkeren in het
gebied tussen Kerkdreef, West-
sti'aat, Nassaustraat en Tuin-
straat-Molenstx-aat.
De Axelse schijven zijn voor
twee gulden te koop ('maar mis
schien geven sommige winke
liers ze ook wel cadeau bij een
bepaald bedrag aan boodschap
pen'. aldus De Graaf) bij de
Biuna-winkel op het Szydlow
skiplein en de muziekwinkel
Koster-Dey in de Weststraat. De
gemeente Axel vertrouwt niet
helemaal op de eerlijkheid en
goede wil van alle parkeerders.
Een politiesui-veillant, die te
vens kijkt of baasjes hun hon
den op daaitoe geëigende
terreinen uitlaten, zal daai-om
regelmatig control ex-en of de au
tomobilisten in de binnenstad
een parkeex-schijf hebben.
Bekeuringen
„De controleur zal er daarnaast
alert op zijn dat mensen niet om
de twee uur de tijd op de schijf
gewoon twee uur verder zetten
of even een rondje rijden. In zul
ke gevallen geeft de Algemene
Plaatselijke Verordening de
surveillant de mogelijkheid be
keuringen uit te schrijven", ver
duidelijkt burgemeester De
Graaf.
Opbouwwerker Jozef Tahitu: 'Het liefst zou ik de mensen op Ambon de ondernemingsgeest teruggeven'.
foto Ruben Oreel
door Nicole Kluijtmans
OOST-SOUBURG - Diverse oudere Moluk
kers zijn inmiddels teruggekeerd naar de
Molukken om daar hun oude dag door te
brengen. Er zijn echter nog maar weinig
jonge Molukkers die de grote stap durven te
zetten en willen emigreren naar Ambon.
Hierin kan de Stedenband Vlissingen-Am-
bon wellicht verandering brengen. Jozef
Tahitu, lid van de begeleidingscommissie,
heeft alle lipop dat de jumelage op termijn
de tweede generatie Molukkers in Neder
land nieuwe kansen biedt om in het land van
hun voorouders iets op te zetten.
Tahitu vertrekt volgende week voor een fa
miliebezoek aan Ambon. Hij grijpt de va
kantie aan om de diverse projecten die nu
lopen in het kader van de stedenband te eva
lueren. Het is inmiddels een jaar geleden dat
Vlissingen en Ambon het verdrag onderte
kenden. De ondertekening was in feite de
afsluiting van jax-enlange voorbereiding en
het begin van de samenwerking. Op dit mo
ment wordt gewex-kt aan diverse projecten,
onder meer op het gebied visserij, toex-isme
en afvalverwijdering. Tahitu gaat kijken
hoe het met de voorbereidingen staat.
„Het is de bedoeling dat er mensen van Am-
bon in Vlissingen komen kijken hoe het wel
en hoe het niet moet. Wij weten hoe het over
.tien jaar op Ambon zal zijn. Ook de Moluk
ken worden over een aantal jaren gecon
fronteerd met een enoime afvalberg. Ik zal
onder meer nagaan hoe ver we zijn met de
investeringsgelden en de mogelij kheiden
om stageplaatsen te organiseren. Er zal on
der meer een milieu-educatieproject aan
worden vastgekoppeld."
Ziekenhuis
De afvalverwijdering is slechts een van de
vele projecten. Tahitu vertelt enthousiast
over een samenwex-kingsvex-band van het
Ziekenhuis Walcheren en het ziekenhuis op
Ambon. Op eigen initiatief heeft het zieken
huis contact opgenomen met dat in Ambon.
Binnenkort gaat er een lading ziekenhuis-
materieel naar Ambon. Tahitu neemt een
inventarislijst mee op x-eis en zal noteren
wat er is en wat nog nodig is.
Het mooie van de Stedenband Vlissingen-
Ambon, overigens voorlopig de enige jume
lage met de Molukken. is volgens Tahitu de
enoi-me impuls die hiervan uitgaat. „Een
van de mogelijkheden om de familieleden
daar te helpen blijft natuurlijk geld opstu
ren. Valuta's zijn goed voor de economie.
Maar het blijft water naar de zee dragen. Je
helpt mensen pas echt door iets structureels
op te zetten. Daar heeft iedex-een baat bij. De
hele leefsituatie wox-dt verbeterd."
Vanaf volgend jaar landen er ook grote
vliegtuigen op Ambon. Dit is van grote in
vloed op het toex-isme. Het internationale
verkeer bi-eekt door op de Molukken. Voor
veel mensen betekent dit nieuwe mogelijk
heden. „Molukkers die de boot met willen
missen, moeten nu mee doen", meent Tahi
tu. Hij weet dat hij niet iedereen zomaar van
die kansen kan overtuigen. „Woorden zijn
en blijven woorden. Je kunt alleen overtui
gen door iets visueel te maken. Daai'om
hoop ik dat de stedenband een inhoud krijgt
waar de meeste Molukkers zich in kunnen
vinden." Als Tahitu, in het dagelijks leven
opbouwwerker, de kans krijgt, vestigt hij
zich in Ambon. Dat steekt hij niet oncler
stoelen of banken. „Ik wil voorgoed terug.
Dat is altijd mijn bedoeling geweest. Wan
neer weet ik niet. Als de gelegenheid zich
voordoet moet je die grijpen. Daar kun je
geen tijdlimiet aan verbinden. De steden
band geeft mij de gelegenheid om beroeps-
matig naar Ambon te gaan. En tegeli j kei-tij d
biedt het mij de mogelijkheid om in Ambon
een netwerk op te bouwen."
Het is zijn grote dx-oom daar ooit een pi-oject
van de grond te krijgen waarmee hij de be
volking kan helpen. Hij zou op het land van
zijn familie een tuinbouwbedrijf of een
guesthouse willen beginnen. Werkgelegen
heid creëx-en. „Tijdens mijnreizen heb ik ge
zien dat veel geld en tijd bespaard kan wor
den door effectiever te werken. Het liefst
zou ik mensen de ondernemingsgeest willen
tei-uggeven. Nu zijn de meeste ondernemin
gen helaas nog in handen van de Chinezen.
Ik veronderstel dat mensen van mij n leef tij d
een meerwaarde kunnen brengen waar de
meerderheid van de bevolking van profi
teert."
door René Hoonhorst
OOSTBURG - Ingezetenen van
het waterschap Het Vrije van
Sluis hoeven niet bang te zijn
dat de heffingen omhoog gaan,
omdat de wegen in het buiten
gebied afgelopen jaar kapot
gereden zouden zijn. Extra
bouwverkeer en nieuwe ver
keersdrukte naar met name de
nieuwe varkenshouderijen in
Oostburg hebben nog niet tot
aanzienlijke extra schade aan
polderwegen geleid, verklaarde
een woordvoerder van het wa
terschap gisteren.
Tijdens de vergadering van cle
commissie financiën en algeme
ne zaken van Sluis-Aardenburg
toonde J. Boogaard (PvdA) zich
dinsdagavond bezorgd over de
toestand van de wegen. De soci
aal-democraat had begrepen
dat veel wegen in de buurt van
de nieuwe varkensstallen tus
sen Oostburg en Draaibrug af
gelopen winter waren vernield.
De schade zou door het water
schap echter niet op de varkens
houders verhaald kunnen wor
den. Medewerker J. Fremouw
van de afdeling wegen van Het
Vrije verheelt niet dat de wegen
in de polder veel te lijden k
ben van zwaar landbouw
keer. Tijdens de bouw van
varkenshouderijen zijn ai'gf
pen winter enkele aannec
bekeurd, oindat ze bouwmalf
alen vex-voex-den toen polden
gen officieel waren afgeslote
Vernield
„Maar destijds is niet gecoté
teerd dat de wegen door
overtredingen zijn vernield
zijn er wat bermen kapotg;
den, maar dat zie je vake-
landbouwgebieden. Die sd
wordt door ons gewoon lijd
derhouds werkzaamheden s -
gepoetst", weet Fremouw.
Het waterschap heeft dus#
aanleiding gezien ombij'aa#
mers, varkenshouders of ant j
landbouwei'S schade te claÉ
Fremouw: „Natuurlijk zo:j
af- en aamijdende vrachfi
gens met veevoer en beei»
voor extx-a druk op de wegesg
ondex-houdskosten kurs
daardoor stijgen, maar het!2
hier wel om openbax-e wegajj
we zijn als watex-schap ge<
verplicht om die ook voor Ij*
bouwers begaanbaar te
den." f
door Marco van Barneveld
THOLEN - Het Zoommeer ligt
er 'schitterend' bij. Het schone
water glinstert in de zon. „Ik
ben er deze week nog gaan kij
ken", zegt een woordvoerder
van Rijkswaterstaat, „en het
ziet er echt goed uit." De afgelo
pen jaren veranderde het meer
in de zomer regelmatig in een
'groene soep' door welig tieren
de algen, maar daarvan is nu ab
soluut geen sprake. Oorzaak:
het 'actief biologisch beheer'
dat Rijkswaterstaat in het meer
voert. „Maar het ligt natuurlijk
ook aan de weersomstandighe
den. Want het is nog niet echt
lange tijd achter elkaar warm
geweest natuurlijk."
Een belangrijk wapen tegen al-
genplagen is de snoek. Die roof
vis moet het teveel aan witvis-
sen wegvreten. Reden: die
witvissen eten op hun beurt wa-
tex-vlooien, die juist nodig zijxx
om de algen weg te vreten. An
ders gezegd: komt de sn«
dan blijven er meer van di;r
tervlooien over en daa-i
minder algen.
Paaigebieden
Om meer snoeken in het lm
meer te krijgen heeft Rijn
terstaat speciale paaigetó
voor deze roofvis aang^
Dat zijn gebieden met <-
hoogteverschillen. Op son^
plekken zijn die verschik
groot dat daar speciale vcv j
landjes kunnen ontstaan
gens de Woordvoerder.*
Rijkswatex-staat gaan a!
tallen snoeken overigens -
alsnog niet écht hard oct
„Punt is bijvoorbeeld dat£
culinaire incest doen". aV|
met een lach. „Dat ze elksg.
eten inderdaad." Komt
de paaigebieden nog eri
zijn. „De riet- en biezenA
moeten nog tot ontwik*,
komen. Dan gaan de sn^
pas echt goed gedijen."
