Eén grote familie in de stacaravan
Bescheiden werk, wars van trends
Depot geeft beginnende
kunstenaars de ruimte
Vlissingen wil record
vestigen met operatie
wandelend water
zeeland
10
kunst cultuur
dinsdag 22 juli 1997
door Annemarie Koedam
VLISSINGEN - Sportfondsen-
bad Vlissingen wil op zaterdag 9
augustus met de 'operatie wan
delend water' de stad op haar
kop krijgen. De operatie bestaat
uit een spectaculaire recordpo
ging om tussen de twee- a drie
duizend mensen via een uitge
stippelde route zwembadwater
naar de zee te laten dragen. De
keten van mensen moet vanaf
Baskensburg emmers met water
doorgeven over een route van
zo'n 2,5 a 3 kilometer tot op het
Keizersbolwerk. Daar. bij het
standbeeld van Michiel de Ruy-
ter, worden de emmers geleegd
in een zwembassin van twee
duizend liter.
De recordgroep van het zwem
bad heeft diverse verenigingen
en instellingen gevraagd mee te
doen aan het spektakel. Verder
krijgen bewoners langs de route
ook een uitnodiging. In het
zwembad zelf worden inschrijf
lijsten aan de balie neergelegd.
J. J.Keymel van de recordgroep:
.Blijkt op de dag zelf dat we niet
voldoende deelnemers hebben,
dan sleuren we winkeliers en
bewoners langs de route mee om
te helpen."
Uitdaging
„We willen de langste bluslijn
ter wereld vormen", vertelt
Keymel. „We willen iets neer
zetten dat iemand anders in het
land daarna ookprobeert. Het is
dus de bedoeling om de collega's
van andere Sportfondsenbaden
uit te dagen." Er zijn in totaal
vijf records te vestigen. Naast
het aantal deelnemers gaat het
om de tij d die nodig is om de eer
ste druppel water in het bassin
te krijgen, maar ook de tijd die
het vullen van het bad in beslag
neemt. Verder is het aantal
doorgegeven emmers en ten
slotte de hoeveelheid getrans
porteerd water van belang.
Operatie
De operatie wandelend water
wordt in het kader van de natio
nale Sportfondsen Recordda
gen gehouden. De landelijke
start daarvan was op 20 juni in
Kampen. De recorddagen spe
len zich af op diverse zaterda
gen en lopen tot en met oktober.
Elke maand zijn er in het hele
land weer verschillende record
pogingen. Bij sommige daarva!
is er een competitie-element. I
Vlissingen begonnen de eerst
te vestigen records op zaterdaj
19 juli, net als bij Sportfondsen
bad Borsele in Heinkenszand
de andere Zeeuwse deelnemei
De onderdelen van d
recorddagen verschillen pc-
zwembad. Ze variëren van bad
mutsvullen tot plankhangen ei
glijbaanglijden. Zaterdag pres
teerde de 8-jarige Quinten vai
Katwijk uit Lewedorp het om:
minuten en 58 seconden te blij
ven hangen aan de duikplani
Acht mensen kregen het voor el
kaar om een badmuts met vier
honderd liter water te vullen.
Bezoekersaantallen
Volgens Keymel staat he
zwembadbezoek in Nederlam
onder druk. De bezoekersaart
tallen zijn landelijk gezien m
minder geworden. „Hierin Vlis
singen waren er van 1985/198!
tot 1991 veel bezoekers. Daarin
kwam er een terugval. Vana
1994 tot nu begonnen we ee
beetje uit het dal te klimmen
maar het is niet spectaculair'
Met de recorddagen willen di
zwembaden de aandacht o;
zich vestigen. „We willen late
zien dat we dynamisch zijn
Zwembaden zijn er niet allee
voor baantjes trekken." De Vlis
singse recordpoging wordt ge
daan onder het motto 'als
zwemmer niet naar het Sport
fondsenbad komt, brengen \v.
het bad naar de zwemmer'.
Jaarlijkse
schapenkeuring
in Middelburg
MIDDELBURG - De vereniging
Het Zeeuws Meikschaap houd:
30 augustus haar jaarlijkse
rammenkeuring. Deze vind:
plaats om 11.00 uur op de kaas
boerderij van de familie Kwek-
keboom aan de Prooyensewet
in Middelburg.
De vereniging heeft zes keu-
ringsrubrieken opgesteld. Deel
nemende schapen mogen gee
zwoeger (een longziekte) en ee
zere bek hebben. Het aanmel
den van de dieren kan tot 1 au
gustus. Het is nog niet bekeno
wie de keurmeester zal zijn.
Kunst uit West-Zeeuw s-Vlaanderen
Expositie Corian de Dreu en Lonneke Pastoor
door Richard Hoving
door Nico Out
Te kunst en te keur heet de
tentoonstelling. De inven-
tief uitgevoerde folder vertelt:
'Zo boeiend en afwisselend als
het landschap en de geschiede
nis van West-Zeeuws- Vlaande
ren is het werk van de beeldend
kunstenaars die er wonen en
werken'. Daarmee is de toon ge
zet. Op de drie locaties waar 20
kunstenaars samen exposeren is
werk te zien dat ver af staat van
stadsleven en trends. Behalve de
bekende compilaties van maat
schappelijke verschijnselen die
Willy de Houck licht provoca
tief in felle kleuren etaleert, is
het werk eerder stil en introvert
en vaak op de natuur geörien-
teerd.
In de Raadskelder in Sluis zag ik
de knappe en doorleefde zeef
drukken van Anne-Lies Soet. In
de oudere prenten verfijnde en
ritmisch opgebouwde taferelen
als vlas- of koolzaadvelden. Re
center zijn haar- meer abstracte
expressieve zeefdrukken. Twee
ervan, herbergen geometrische
vormen naast organische. Die
ervaar ik als wat gekunstelder
dat de andere.
Ridette Martens verbeeldt de
ingetogen dramatiek van het
landschap in haar etsen. Maar
de combinatie ets-zeefdruk
vind ik het sterkst: door de rijk
dom aan textuur en de speels
heid van de compositie. De
meest ingetogen beelden zijn
van de hand van Peer van Meer.
Zijn waarnemingen krijgen
vorm in levendige lijnen, die
minder beschrijven dan oproe
pen; zuiverheid en spontaniteit
zijn steekwoorden. Gevoelig
van toon en helder van opbouw
zijn de aquarellen die Liesbeth
Huser op reis in Groot-Brittan-
nië en in haar eigen omgeving
maakte. Theo Jordans werkt
naturalistischer. Zijn landweg
getjes en horizonnen in water-
verf hebben sfeer en zijn open en
exact. De koeien in de stalinte-
rieurs ogen wat moeizamer.
Johnny Beerens steekt wat tech
niek, verbeeldingskracht en lef
betreft zijn collega's naar de
kroon. In de Franse Kerk in
Groede zijn buitengewoon
knappe schilderijen te zien. Van
vissen, als symbolische stille
vens opgevat, en van het land
schap, ingezoomd op verweerde
keien. Bijzonder is zijn vermo
gen om de vegetatie op de stenen
tastbaar weer te geven, zonder
in een maniertje te vervallen.
Van het landschap over naar de
natuur. Vaardig stileert Emest
MIDDELBURG - Galerie
houders staan over het alge
meen niet in de rij voor het
werk van beginnende jonge
kunstenaars. Het aanbod van
gevestigde namen is groot en
het aantal expositieruimten is
beperkt. Beeldend kunste
naar Corian de Dreu (27) en
ruimtelijk vormgever Lonne
ke Pastoor (26) hopen hier met
de opexxing van Depot veran
dering in te brengen.
Twee jaar geleden studeerden
Pastoor en De Dreu af aan de
Kunstacademie in Breda. Be
vreesd voor het zwarte gat
waarin veel kunstacademici
vallen, gingen ze op zoek naar
een eigen werk- en expositie
ruimte. „Uiteraard hadden
wij pok idealen, maar de idee
dat je thuis kan gaan zitten
waclxten tot een galeriehou
der belt met de vraag: 'Kom je
exposeren', staat ver van elke
realiteit", aldus de in Middel
burg geboren en getogen De
Dreu.
De keus viel uiteindelijk op de
voormalige kleuterschool in 't
Zanddorp in Middelburg. Na
een grondige schoonmaak- en
schildersbeurt werden de drie
lokalen respectievelijk als
woon-, werk- en expositie-
luimte ingericht. De naam
Depot is bewust gekozen, zegt
Pastoor. „Het gebouw moet
een verzamelplaats worden
voor het werk van jonge kun
stenaars."
De openingsexpositie komt
voor rekening van De Dreu en
Pastoox-. Hoewel De Dreu ei
genlijk ruimtelijk vormgever
is, heeft ze er voor gekozen
haar schilderwerk ten toon te
stellen. Kleine vierkante
schilderijtjes die volgens de
kunstenaar tot stand komen
door verschillende wex-ken sa
men te voegen. Het x-esultaat is
een bonte verzameling kleu-
ren en vox-men.
Origineel
Pastoor exposeert naast schil
derijen, die een sterke over
eenkomst met het werk van
De Dreu ver-tonen, een zestal
monoprints. In de prints,
waarvan het origineel tijdens
het afdrukken verloren gaat,
voeren verwijzingen naar ste
denbouwkundige vormen en
Gemengde techniek op doek, werk van Corian de Dreu
plattegronden de boventoon.
Niet alleen in het eigen werk
van De Dreu en Pastoor, maar
ook in de opzet van Depot ligt
de nadruk op de samenwer
king tussen verschillende
kunstdisciplines. Na afloop
van de eerste tentoonstelling
willen de jonge kunstenaars
projecten gaan opzetten
waarin beeldhouwers, schil
ders, ruimtelijk vormgevers
en architecten samen rond een
thema gaan exposeren. „Wij
willen de scherpe scheiding
tussen de verschillende disci
plines opheffen. Kunstenaars
kunnen onderling van elkaar
leren en onderling stimule
ren."
Publiek
De scherpe afbakening tussen
de verschillende kunstvor
men is niet het enige wat De
Dreu en Pastoor willen door
breken. De keuze voor de
voormalige kleuterschool is
ingegeven door de gedachte
dat kunst toegankelijk voor
het publiek moet zijn. „Het
gebouw is voor veel mensen
herkenbaar als het oude kleu
terschooltje. Hierdoor lopen
mensen sneller even naar bin
nen. De groep die geïnteres
seerd is in kunst vindt de
drempel van een galerie niet te
hoog. Deleek daarentegen be
denkt zich wel twee keer voor
dat hij of zij naar binnen
gaat."
Hoewel Depot een groot aan
tal jonge kunstenaars het hele
jaar door de kans wil bieden te
exposeren, blijft één deel van
de expositieruimte voorlopig
voor het werk van een reeds
gevestigde kunstenaar. Me
taalkunstenaar Willem Pas
toor heeft twee glazen vitrines
ingericht met fantasierijke
sieraden vervaardigd uit
goud, zilver en staal.
Depot, 't Zanddorp 68, openings
tijden zondag en maandag 14.00-
17.00 uur en op afspraak (0118-
612640).
Joachim groeiprocessen. Gepo
lijste bronzen, strak en tot de es
sentie teruggebracht zijn het re
sultaat. Wim Krull kijkt naar
details: een plank met nerven
oogt mooi maar voorspelbaar;
liever zie ik een onbenoembare
structuur, die ook deel uit maakt
van de reeks 'fotografiek'.die hij
toont.
Raadselachtig
Andere waarnemingen zijn ge
daan in een omgeving die na
drukkelijker door mensen is
vormgegeven. Daar zijn de fa-
brieksinterieurs van José van
Zuilekom. Met gevoel voor ma
teriaal schildert, spat en plakt
zij haar kale ruimtes. Drie zag
ik er uit een grotere serie, die
naar mijn idee expressievere
exemplaren telt. Het werk van
Wolfgang Smitz kende ik niet.
Monochrome penseeltekenin
gen waarin raak geplaatste
vlekken raadselachtige voor
stellingen vormen. Er kan een
landschap verschijnen, met een
boot, maar ook iets wat op een
machine lijkt. Juist dat ondefi
nieerbare boeit. Graziella
Drossier heeft een vergelijkbare
aanpak, maar werkt kleuriger.
Zoekend en tastend ontwikkelt
zij interieurs, dre vooral een stu
die zijn naar constructie en sfeer
in verf met collage-elementen.
Boeiend is de vergelijking tus
sen het werk van Willy de Houck
en de verfijnde tempera-schil
derijen van Marten Postma.
Waar De Houck in felle ongenu
anceerde kleuren in stevig
omlijnde voorstellingen de
menselijke natuur sardonisch
blootlegt, vertelt Postma met
liefde en soms met ironie over
mensen en hun gedragingen.
Qua visie en beheersing hoort
het werk van Postma tot het
beste wat er te zien is, zeker ook
waar het gaat om de spannende
composities. Hij schildert natu
ralistisch, maar door composi
tie en kleurgebruik krijgen de
scènes een licht vervreemdende
sfeer.
Karei Kor f ker weet in zijn op fo
tokopie gebaseerde werken
zelfs een surrealistische wereld
te scheppen. Gaaf is bijvoor
beeld het zwart-witte werk,
waarin een vrouw door een vlak
lijkt heen te breken, terwijl er-
een zwaluw voorbij vliegt. Jan
Bruens presenteert ook nieuw
werk. Abstracties in vrolijke
kleuren. Door hun relativerende
titel en de wat gewild spontane
opbouw zetten ze zichzelf bui
ten spel. Mij raken wel de twee
portretten in acrylverf. In elk
werk zien we tweemaal hetzelf
de hoofd, getroffen in enkele lij
nen. Door hun kleurstelling lij
ken de portretten twee kanten
van één persoon te suggereren.
Vier kunstenaars tenslotte rich
ten zich op het verbeelden van
hun persoonlijke gevoels- en ge-
dachtenwereld. Monique Mar
tens bewerkt grote vellen (zelf?)
geschept papier met verfstruc
turen en voegt daar voorwerpen
aan toe. Uit de werken spreekt
eenzaamheid, liefde en verlan
gen. Qua beeld vind ik de meeste
bladen minder geconcentreerd
dan ik van haar gewend ben.
Soms blijft een compositie ste
ken in het materiaal en is het
beeld te weinig gestructureerd.
De kleurige foto's van Wino
Evertz zijn helder en gelaagd. Je
kunt bijna niet zien waaraan hij
het beeld ontleent. De abstracte
foto's zijn als dromen. Het hand
schrift waarmee Evertz er titels
in aanbrengt, haalt mij echter
hinderlijk uit mijn concentra
tie. Jaap Clement en Jan Ver-
schoore weten consequenter te
boeien. Clement door doosjes
waarin hij (soms beschilderde)
voorwerpjes combineert tot'vi
suele poëzie. Het zijn kleine be
schouwingen over leven, over
natuur en over kunst. De 'Artis-
tamps' van Verschoore zijn wat
je dagboekblokken zou kunnen
noemen. Een zelfgemaakte
'postzegel' met een voor de ma
ker belangrijk gegeven siert een
houten blok dat een passende
beschildering kreeg. Zo zie je in
een oogopslag een staalkaart
aan beelden en verschijnselen
die een rol spelen in leven en
werk van Verschoore.
De - met opheffing bedreigde -
stichting Hoekspositie, die sa
men met 'De Raadskelder' deze
zomertentoonstelling organi
seerde, bewijst hiermee op
nieuw haar bestaansrecht.
'Te kunst en te keur'. Twintig West
Zeeuws-Vlaamse kunstenaars. Lo
caties: Paardestal, Aardenburg;
Raadskelder, Sluis; Franse Kerk,
Groede. Tot en met 30 augustus.
Kijkdozen van Jaap Clement.
foto Peter Nicolai
door Lianne Sleufjes
Op blote voetjes dribbelt de dreu
mes het terrasje op. Twee handen
grijpen hem vast en met een zwaai be
landt hij op de schoot van meneer J.
van Wakeren. „Bal", brengt de hum
mel meteen de conversatie op gang.
„Daarmee bedoelt hij die halfronde
lamp boven de deur van onze cara
van", weet Van Wakeren. Na dit boei
ende gesprek stapt de kleine maar
weer eens op, op zoek naar pa en ma
die ook op camping Weltevreden bi
vakkeren.
Al ruim twintig jaar komt het echt
paar J. en J. van Wakeren vanuit De
venter naar Zoutelande. Sinds drie
jaar hebben zij een stacaravan, direct
bij de ingang. „We kwamen eerst al
tijd met een toercaravan. Maar dit is
luxe buiten wonen. Toen we ouder
werden, verlangden we daarnaar. Je
hebt meer ruimte dan in een toercara
van. Dit hadden we wel tien jaar eer
der gewild maar er was hier een
wachtlijst. En we wilden niet elders
gaan zitten, want ik ben een fervent
strandliefhebber", zegt de gebruinde
muzikant. Hij is nu elf jaar met pensi
oen, hij diende bij de krijgsmacht dus
kon stoppen op zijn vijfenvijftigste.
Ze komen voor de rust. „We kennen
hier iedereen, maar je klit met. Je
drinkt hooguit eens koffie met elkaar.
Verder is het lekker op jezelf zijn",
zegt mevrouw Van Wakeren (64), die
het voor- en najaar verkiest vanwege
de rust. Er is geen campingkantine en
dus geen ellende van feestende cam-
pinggasten. Zolang de camping open
is en wanneer het verenigingsleven
van meneer het toelaat zijn de Van
Wakerens op him Zeeuwse stek te vin
den.
De Nederlandse stacaravan, wie zit er
in een tij d van goedkope charters naar
zonnige buitenlandse oorden nog in.
Zijn ze gevuld met senioren die hun
eerste woning ontvluchten of trekt het
jonge gezin met opgroeiende kinderen
er massaal naar toe? Volgens summie
re gegevens van de Rijwiel en Auto
mobiel dndustrie (RAI) behoren de
Nederlandse stacaravanners vaak tot
de categorie 'gezin waar-van de vrouw
boven de 3 5 j aar is met volwassen kin
deren'. Uit een enquête van dit jaar
blijkt dat 55 procent van de stacara
van-bevolking uit die categorie komt.
Drie jaar geleden was dat nog 45 pro
cent. Terwijl deze bevolkingsgroep
maar 33 procent van de hele bevolking
uitmaakt. Het is maar een beeld van
de situatie, haast een woordvoerster
van de RAI zich te zeggen.
Maar goed, gezinnen met kinderen tot
vijfjaar bezetten 2 procent van de sta
caravans terwijl die 8 procent van de
bezit. Iemand met jongere kinderen
zit met studiegeld, een huis dat afge
lost moet worden. Dus gaan ze in de
stacaravan van pa en ma."
Stacaravanterrein Adornis in Nieuw-
vliet heeft helemaal nietsGeen kanti
ne, geen zwembad, geen kampwinkel,
alleen maar 100 stacaravans aldus ei
genaresse I. Cysouw. „Het is hier ei
genlijk een saaie beweging", giechelt
zij. De mensen komen er voor hun rust
en dat is wat zij er vinden. Op haar ter
rein zitten gasten in elke leef tij dscate-
gorie. „Kinderen, jonge mensen, oude
mensen. De caravans gaan ook over-
van generatie op generatie. We zijn
een grote familie maar toch ook af
standelijk. We hebben hier nog nooit
een plaatsje leeg gehad."
Een grote familie is het 's middags ook
bij stacaravan van de Belgische fami
lie Debie op camping Weltevreden.
Zo'n negen mensen zitten rond de
tuintafel. Het is een nationale feest
dag in België volgens gastheer Debie
(47) en dus schenkt hij een borrel voor
de buurtjes Suijkerbuijk en Mast
booms En als er geen feestdag was ge
weest dan was wel iets anders bedacht
om met elkaar te proosten. „Het weer
foto Lex de Meester
maakt niet uit, als het buiten nat is
moet je het ook van binnen nat hou
den", verkondigt buurvrouw Mast
booms die al 27 jaar naar Zoutelande
komt in de toercaravan.
Tien jaar zit de familie Debie in hun
stacaravan, daarvoor kwamen ze tien
jaar met de toercaravan. „De ruimte,
je kunt komen wanneer je wilt. En na
tuurlijk de buren", verklaart me
vrouw Debie de aankoop van de vaste
stek. „Wij blijven hier jong, een jonge
geest in een oude verpakking", heft
Roosendaler Suijkerbuijk (78) het
glas. Hij komt hier al 41 jaar met zijn
vrouw. „We hebben het hier echt met
elkaar getroffen, het is hier één kliek",
zegt buurman Mastbooms.
Jan, de 21-jarige zoon van de familie
Debie, heeft op de camping zijn vrien
din Charlotte ontmoet. Hij gaat nog
steeds met zijn ouders mee, al zet hij
dadelijk welzijn eigen tentje naast de
caravan op. „Ik ken hier iedereen op
de camping, ik heb hier net zoveel
vrienden als thuis in Edigem. Als hier
de zon schijnt is het net Spanje. Als ik
veertig ben kom ik hier nog, zeker.
Eerst met de toercaravan en als ik geld
heb koop ik wellicht een stacaravan."
De familie Van Wakeren: dit hadden we tien jaar eerder gewild.
totale bevolking uitmaken. Bij het ge
zin met kinderen tussen de 6 en de 12
jaar lijkt de stacaravan meer in trek:
in 6 procent van de stacaravans zit
zo'n gezin terwijl die 6 procent van de
bevolking uitmaken. Een alleen
staande onder de 35 is in geen enkele
stacaravan te vinden, volgens de cij
fers.
VW-directeur R.H. ter Heide ver
moedt dat de stacaravan-populatie
vergrijst, maar heeft geen cijfers.
Het is een belangrijke bron van in
komsten voor Zeeland. Het kwam in
de jaren zestig, zeventig op gang. De
kinderen van de stacaravanners zijn
echter mobieler en dat blijven ze lang
volhouden. Die gaan er meer op uit
met de toercaravan of de camper."
Stacaravanners zijn niet de jongste
mensen, beaamt eigenaresse K. Wou
ters van Weltevreden die 25 stacara
vans heeft staan. „De behoefte van
een stacaravanner is anders. Iemand
met een toercaravan trekt er meer op
uit. Ik denk dat de jongste stacara
vanner bij mij rond de 45 jaar is. Datis
toch met echt oud. We hebben er- ook
een aantal bejaarden bij. Maar och,
wat is tegenwoordig bejaard. Iemand
van 65 die is niet meer bejaard, dat is
een senior." Op camping Hoogduin in
Cadzand staan 130 stacaravans op
een totaal van 350 plaatsen. Drie
kwartvan de eigenaren is in de leeftijd
van 60 tot 70 jaar, denkt campingbaas
J. Dees. Een klein groepje zal rond de
40 of 50 jaar zijn. En hij schat even
snel dat er vijf jonge gezinnen bij hem
een stacaravan bezitten. De vergrij
zing van het bestand baart hem geen
zorgen. Integendeel. „Want hun kin
deren die zo rond de veertig jaar zijn,
komen er weer met hun kinderen in
tijdens de zomervakanties. In rustige
tij den komen de ouderen zelf. Een sta
caravan is over het algemeen familie-
