ardappelschimmel zaait paniek
O
alle
hs
jacks
30%
i—i
korting 2!
O
X* (x)
LAVOOV mode
Przewalski's en runderen zorgen al
grazend voor verrijking Goudplaat
Woensdag veiling
eerste mosselen
beginnende besmetting op helft velden Zuidwest-Nederland
Skouw (85) van
asje beroofd
oor fietser
Tol Zeelandbrug is
te vroeg afgeschaft
Jitspraak Hoge Raad
lost provincie geld
luisvesting provincie
iet op centrale plaats
eisje (12)
faargewond
Sluiskil
RG
zeeuwse almanak
Respect
PZC
zeeland
dinsdag 8 juli 1997
tan onze verslaggever
pirhard Hoving
jSSINGEN - De paniek on-
jér de Zeeuwse aardappeltelers
js groot. De gevreesde sckira-
ielziekte phytophtora heeft dit
aar niet alleen eerder maar ook
ip veel grotere schaal de kop op
stoken. Tot overmaat van
amp blijkt de schimmelsoort
ch ook nog eens door een tol
usverre onbekende oorzaak te
rerspreiden.
Een phytophtora-besmetting
an de huidige omvang heeft
ch de afgelopen vijfentwintig
ar niet voorgedaan," zegt G.
an der Schelde van de vak-
roep akkerbouw van LTO-
LISSINGEN - Een 85-jarige
woonster van Vlissingen is
aandaginiddag omstreeks
alf vijf in de Badhuisstraat be-
oofd van haar tasje. Daarin za-
n boodschappen en een porte-
onnee met 85 gulden. De
liep op het trottoir toen
achterop werd gereden door
fietser, die haar tasje
eeggritste. De dader ging er op
e fiets vandoor in de richting
an de Paid Krugerstraat.
wee voorbijgangers die het in-
ident zagen gebeuren, reageer-
enop hulpgeroep van de vrouw
gingen de overvaller op de
ets achterna. Ze raakten de
ief echter kwijt. De politie wil
raag in contact komen met de
lan en vrouw die in actie kwa
len en met andere getuigen van
Be roofoverval (telefoon 0118-
4400). Het signalement van
dader luidt: een blanke jon-
man, met tot in de nek geknipt
rart haar. Hij droeg een don-
r jack, met rode schouder-
ïkken en een kobaltblauw
lak op de rug.
Zeeland. Volgens schattingen
van het bedrijf Dacom uit Em-
men, dat zich bezighoudt met de
registratie van de schimmel
ziekte, heerst op cle helft van
alle aardappelvelden in Zuid
west-Nederland (inclusief Zee
land) al een beginnende besmet
ting. De eerste meldingen van de
ziekte dateren van eind mei.
„Normaal gesproken duurt het
tot juli voordat de ziekte zich
openbaart", aldus Van dei-
Schelde.
De schimmel Phytophtóra ifes-
tans gedijt bij warm en vochtig
weer. De schimmel tast achter
eenvolgens het blad en de sten
gel van de aardappelplant aan
en doet uiteindelijk de knollen
rotten. Zoveel poot-, consump
tie- als fabrieksaardappelen
zijn gevoelig voor phytophtora.
Met name het aardappelras
Bintje, dat meer dan de helft van
het areaal in Zeeland voor zijn
rekening neemt, is erg vatbaar.
De ziekte is met bestrijdings
middelen redelijk in de hand te
houden, maar dan moet er wel
elke zes tot zeven dagen gespo
ten kunnen worden. Van der
Schelde: „Het regenachtige
weer van de voorbije weken
heeft dat nogal eens lastig ge
maakt." Een aantal telers op
Noord-Beveland huurde vorige
week gezamenlijk een sproei-
vliegtuig omdat de percelen on
begaanbaar waren.
Ruim honderdvijftig jaar gele
den kregen Europese aardap
peltelers voor het eerst met phy
tophtora te maken. Op zoek
naar een ras dat beter bestand
was tegen droogrot werden in
1844 in de omgeving van Ant
werpen proeven genomen met
een aantal nieuwe aardappel-
rassen afkomstig uit de Verenig
de Staten en Zuid-Amerika. De
overzeese rassen waren besmet
met phytophtora, dat zich bin
nen vier maanden over heel
Europa verspreidde. In 1976 ar
riveerde er een partij pootaard-
appelen uit Mexico in Europa
met een nieuwe, agressievere
vorm van de ziekte.
Door het warme, vochtige weer de afgelopen weken is het loof van de aardappelplanten snel gegroeid, zodat er nauwelijks preventief tegen
de schimmelziekte Phytophtora kon worden gespoten. foto Lexde Meester
Phytophtora slaat dit jaar niet
alleen vroeger maar ook op gro
tere schaal toe. Een mogelijke
oorzaak hiervan is een nieuwe
variant van de besmetting die de
aardappelplant al in een vroeg
stadium vanuit cle grond aan
tast. Volgens leverancier van ge
wasbestrijdingsmiddelen A
Cammaert uit IJzendijke is het
probleem in heel Zeeland groot.
„Van een boer die zegt dat hij
geen last heeft van phytophtora
vraag ik mij af of hij wel goed
heeft gekeken."
De afgelopen weken heeft
Cammaert beduidend meer
middelen tegen de beruchte
aardappelziekte verkocht dan
in voorgaande jaren. „Phytoph
tora ontstaat veelal op het aard
appelblad. Doordat het loof de
afgelopen weken zo hard is ge
groeid was er nauwelijks meer
preventief te spuiten", aldus
Cammaert. De bestrijding ach
teraf is kostbaarder en gaat ge
paard met sterkere vergiften.
Risico
Volgens Cammaert heeft het re
latief lang geduurd voordat in
Zeeland aanwezigheid van de
schimmel bekend werd. „Telers
willen meestal geen woord heb
ben als ze last hebben van phy
tophtora. Ze zien het als een
fout. Hierdoor weten andere
boeren niet dat zij risico lopen.
De omvang van de aardappel-
ziekte baart dr. ir. L. J. Turken
steen van het Instituut voor
Plantenziektekundige Dienst in
Wageningen nog geen grote zor
gen. „De ziekte is met bestrij
dingsmiddelen redelijk onder
de duim te houden. Wanneer het
warme vochtige weer langer
dan zes tot acht weken aan
houdt wordt het lastiger." De
vrees dat de aardappelen een
hogere concentratie vergif be
vatten als gevolg van de extra
bestrijding tegen phytophtora
noemt Turkensteen ongegrond.
„Het middel werkt om en .rond
cle aardappel en niet in de knol
zelf."
van onze verslaggever
René Schrier
MIDDELBURG - Provincia
le Staten hebben in 1991 een
verkeerde beslissing geno
men om de Zeelandbrug tol
vrij te maken. Het is echter
mogelijk dat die beslissing
genomen is op grond van on
juiste of onvolledige infor
matie. Dat beeld ontstaat nu
er steeds meer bekend wordt
over allerlei maatregelen die
moeten worden genomen.
Alles bij elkaar kost dat werk
bijna vijftien miljoen gulden.
Dat is veel te veel voor het on-
derhoudsfonds dat voor de
brug is gevormd. Duidelijk is
echter wel dat er dringend
wat moet gebeuren omdat de
brug niet meer aan de veilig
heidseisen voldoet.
Opmerkelijk is dat het on-
derhoudsfonds, de zoge
naamde egalisatiereserve,
onvoldoende ruimte biedt
voor de instandhouding van
de brug. Het gaat dan over
zowel het normale jaarlijkse
onderhoud alsmede het groot
onderhoud. De meerderheid
van Provinciale Staten is
destijds akkoord gegaan met
het schrappen van de tol, on
der de voorwaarde dat het
egalisatiefonds groot genoeg
zou zijn voor toekomstige
onderhoudswerkzaamhe
den. Dat blij kt nu niet het ge
val te zijn.
Licht op groen
De statenfracties hebben
maandagmiddag in een ver
gadering van de commissie
algemeen bestuur het licht
op groen gezet om de eerste
twee miljoen gulden be
schikbaar te stellen. Even
werd nog de suggestie geop
perd om opnieuw de tolhef
fing in te voeren. Daar werd
evenwel niet serieus op inge
gaan. Alleen F. H. van Kol-
lem (GroenLinks) gaf aan dat
de tol wat hem betreft mor
gen weer ingevoerd kan wor
den.
CDA-fractievoorzitter drs.
S. Buijs herinnerde er in de
vergadering ietwat triom
fantelijk aan dat zijn partij in
1991 tegen beëindiging van
cle tolheffing heeft gestemd.
Het CDA was toen een roe
pende in cle woestijn, zei hij.
Daar had SGP-fractievoor-
zitter W. Kolijn moeite mee.
Kolijn merkte op dat ook
andere partijen tegen
schrappen van de tol hebben
gestemd. Dat waren Groen
Links en RPF/GPV.
RPF/GPV-fractievoorzitter
P. Roose sprak destijds: „De
trieste reeks van
onverantwoord genomen be
sluiten wordt voortgezet."
Het CDA waarschuwde in
1991 tegen te grote risico's
die de provincie op haar nek
zou nemen.
Verlichting
Dat laatste lijkt nu bewaar
heid te worden. Buijs wilde
maandag dan ook weten
waar het geld vandaan moet
komen. De PvdA-er D. Holt
kamp had gezien dat een van
cle maatregelen die op de
brug genomen moeten wor
den de aanleg van verlichting
is. Daarmee wordt gepro
beerd de verkeersveiligheid
te verhogen. Holtkamp
maakte duidelijk geen voor
stander te zijn van een ver
lichte Zeelandbrug. Zoiets is
niet gepast dwars door een
natuurgebied als de Ooster-
schelde, vond hij.
Gedeputeerde D. J. P. Bruin-
ooge (PvdA financiën) gaf
aan dat niet alle voorgestelde
maatregelen per se uitge
voerd moeten worden. Maar
er moet wel op korte termijn
wat gebeuren. Een extern
bureau is bezig met een on
derzoek om alle maatregelen
nog eens op een rijtje te zet
ten. Naar het idee van de ge
deputeerde zal er extra geld
uit de algemene middelen
van de provincie bij moeten
om alles te kunnen betalen.
nonze verslaggever
DDELBURG - De uitspraak
de Hoge Raad om de heffing
leges voor verklaringen van
ien bezwaar te verwerpen,
de provincie Zeeland
10.000 gulden op jaarbasis,
der moet cle provincie de ge
enten zo'n 300.000 terügge-
aan leges die in 1996 en clit
ir betaald zijn. Dat maakte
deputeerde D. J. P. Bruinooge
vdA, financiën) maandag he
md in een provinciale com-
ssievergadering.'
it statenlid J. P. Hageman van
de Zeeuwsvlaamse Volks Partij
informeerde daarnaar. De Hoge
Raad heeft beslist dat provin
cies ten onrechte kosten in reke
ning brengen, de zogenaamde
leges, voor het afgeven van een
'verklaring van geen bezwaar'
in een vrijstellingsprocedure
van de Wet op de Ruimtelijke
Ordening. Overigens bereken
den de gemeenten die kosten
weer door aan de burgers die een
bouw- of aanlegvergunning
aanvroegen. Hageman gaf aan
clat naar zijn mening burgers die
kosten op hun beurt weer bij de
gemeenten kunnen verhalen.
DDELBURG - De ambtena-
van de provincie worden de-
lief niet op één centrale
iats in en bij het Middelburg-
Abdijcomplex gehuisvest.
Provinciale Staten betreft
«discussie verleden tijd. Al-
n de WD-fractievoorzitter J.
rmond legt zich daar niet bij
ri gesteund door ing. L. J.
Doorn van het AOV. Hij ra
de de kwestie maandag op in
commissievergadering,
mand wilde er echter op in-
n- Dat is tot twee keer toe
de orde geweest en afgewe-
omdat het te duur is, memo-
D, Holtkamp (PvdA),
toond vond dat er niet vol-
inrie over gediscussieerd
■Hij vond dat gedeputeerde
inooge de kwestie met een
A4-tje niet genoeg had on-
wuwd. Ook merkte hij op
de gedeputeerde duidelijk
WSKIL - Een twaalfjarig
*Je uit Sluiskil is maandag-
u' zwaargewond geraakt
een verkeersongeval op de
jNiale weg N252.
ond wilde nabij de brug de
toen ze werd
■gereden door een vrachtwa-
e werd bestuurd door een
^ge man uit Oosterhout.
ueisje werd in allerijl per
-nee overgebracht naar
academisch ziekenhuis in
Lfe^erd opgenomen met
fracturen en hoofdlet-
had aangegeven dat hij niet van
plan was een voorstel voor cen
trale huisvesting te verdedigen.
„Het is beter een discussie te
verliezen dan er voor weg te
lopen", vond Suurmond. SGP-
fractievoorzitter W. Kolijn rea
geerde: „Dat uhet alleen wil, wil
niet zeggen dat we er weer een
keer op terug moeten komen."
(Advertentie)
PLEIN 1940 NR16-20 J
MIDDELBIJ
\v^01lk6l25
De galloways zoeken zelf hun voedsel in de Goudplaat en zorgen zo voor de natuurlijke omstandigheden die zeldzame planten en die
ren uitnodigen. foto Dirk-Jan Gjeltema
van onze verslaggeefster
Mieke van der Jagt
KAMPERLAND - Een 'kleinschalig na
tuurontwikkelingsgebied' wordt het. Met
'een beperkte recreatiedruk'. Dat zijn na
tuurlijk termen die helemaal niet aan
spreken bij het publiek. Daarom laat
Staatsbosbeheer de Goudplaat bij Kam
perland woensdag zien aan de bestuurde-
ren van Noord-Beveland. ,',Dan kunnen ze
met eigen ogen zien waar al die stroeve
termen uit zo'n bestemmingsplan op
slaan. Voor veel gemeenteraadsleden zal
het nog een verrassing zijn", zegt P. de
Keuning, boswachter voor het Veerse
Meer en Noord-Beveland.
Vorig jaar kreeg Staatsbosbeheer de
Goudplaat, het buitendijkse gebied aan
het zuidelijkste puntje van Noord-Beve
land, door een ruil met Natuurmonumen
ten in beheer. Sinds de afsluiting van de
Veersegatdam was het gebied van zo'n
tachtig hectare in beheer bij Natuurmo
numenten. Op een gedeelte van het voor
malige schop dertig hectare, liet Natuur
monumenten de hengstenkudde van de
Stichting Przewalski toe. Het ontoegan
kelijke natuurgebiedje kreeg door de be-
grazing bijzondere natuurlijke waarde.
De Keuning: „Voor floristen is dit een pa
radijs. Het is zo schraal geworden dat de
meest zeldzame plantjes zijn gaan groei
en. Kijk. hier heb je kleverig ogentroost,
typisch voor de Delta."
Het gedeelte dat tot voor kort voor recrea
tiedoeleinden bestemd was, zestien hec
tare, krijgt nu ook een natuurbestem-
ming. 'Welkom bij Staatsbosbeheer'
prijkt er op het bordje bij de ingang, maai
er prijkt ook nagelnieuw prikkeldraad
strak rond het gebied. „Dat lijkt een beet
je tegenstrijdig, maar het is om het alle
maal nog mooier te maken." Dat wil cle
boswachter graag even uitleggen.
Runderen
Tot vorig jaar was de weidegrond op de
open stukken tussen de bossen verpacht
aan een boer, die er het hooi afhaalde. Die
boer strooide kunstmest en werkte zo een
eentonige vegetatie in de hand. Nu het
pachtcontract is afgelopen, zijn het heel
andere particulieren die de boel gaan on
derhouden voor Staatsbosbeheer: gallo
ways, runderen die het jaar rond hun ei
gen voedsel zoeken in het gebied. Het
prikkeldraad dient om de familie koe van
de weg en uit de omringende akkers te
houden.
Het publiek kan langs een wandelroute in
toenemende mate genieten van de natuur.
„Want het wordt steeds mooier. Door die
begrazing wordt de grond schraler en
krijg je steeds meer soorten. Op den duur
zal een halfopen landschap ontstaan, wat
in het jaar 2000. als de Przewalski-paard-
jes naar Mongolië vertrekken, één geheel
kan worden met het bestaande natuurge
bied."
Samen met andere maatregelen, zoals het
laten liggen van dood hout in een bos van
twintig hectare, moet het nieuwe beheer
meer soorten gaan opleveren. Planten, vo
gels, insecten en zoogdieren. „We hebben
al wat resultaat. Er broedt een sperwer,
een buizerd, ik hoorde een uur geleden de
wielewaal en de eerste dode bomen
hebben al een vracht paddestoelen opge
leverd. Je ziet het gewoon mooier en inte
ressanter worden Het deel van de Goud
plaat dat als bestemming intensieve
oeverrecreatie heeft, zo'n twintig hectare,
is overgedragen aan het recreatieschap.
Natuurminnende recreanten kunnen de
wandelroute volgen langs de publieks
vriendelijke koeien op de Goudplaat.
van onze verslaggever
Marten de Jongh
YERSEKE - Ze moeten nog wat
bijkleuren en zijn wat klein van
stuk. De smaak is echter als van
ouds. De Yersekse schelpdier
handelaren hebben vertrouwen
in de nieuwe mosseloogst. De
eerste partij gaal woensdag on
der de hamer in de mosselvei
ling te Yerseke. Een week later,
donderdag 17 juli, begint het
nieuwe seizoen. Voor het eerst
zijn handelaren schriftelijk
overeengekomen dat zij op het
zelfde tijdstip beginnen. Twee
medewerkers van een particu
lier beveiligingsbedrijf moeten
ervoor zorgen dat niemand
voortijdig begint met leveren.
Woensdag 16 juli. klokslag
14.00 uur, vertrekken zo'n veer
tig vrachtwagens met nieuwe
oogst uit Yerseke. De karavaan
zal zich dan over de polderwe
gen richting rijksweg A58 wur
men, op weg naar de afnemers.
De politie leidt die dag rond het
vissersdorp het verkeer in goede
banen. Er wordt door agenten
geen toezicht gehouden op nale
ving van de handelsafspraken.
Geruchten dat dit wel zou ge
beuren, spreekt de politie tegen.
„We kunnen het niet en we heb
ben er geen tijd voor", zegt poli
tiewoordvoerder J. van Mou-
rick. „De politie heeft geen
enkele mogelijkheid om zulke
controles uit te voeren omdat
het niet om strafbare feiten
gaat. De afspraken tussen han
delaren onderling berusten op
geen enkel wettelijk voor
schrift."
Verwateren
Tussen de eerste aanvoer van
mosselen en het begin van het
seizoen zit altijd ongeveer een
week. Die tijd is nodig om de
schelpdieren schoon te spoelen.
Dat zogeheten verwateren ge
beurt op de bodem van de Oos-
terschelde, vlakbij Yerseke.
Vorig jaar bezweken enkele
handelaren onder de druk van
afnemers. Zij schonden monde
linge afspraken over het begin
van het mosselseizoen en be
gonnen te vroeg met leveren.
Een situatie die in de hand werd
gewerkt door het herhaalde uit
stel van het seizoen. De mosse
len waren nog niet rijp.
Zoals bekend besloten handela
ren dit jaar bij voorbaat om het
nieuwe seizoen een week later te
beginnen dan gebruikelijk. Af
spraken daarover hebben zij nu
ook schriftelijk vastgelegd.
„Zo'n 95 procent van de totale
handel doet mee", zegt voorzit
ter S. Zoeteweij van de Neder
landse vereniging van mossel
handelaren. Hij beschouwt de
maatregel als een proef. De
deelnemers betalen gezamen
lijk de controle op de naleving.
Twee medewerkers van een par
ticulier beveiligingsgbureau
zullen een oogje in het zeil hou
den. Wie de afspraken schendt
kan in theorie een boete krijgen.
Zoeteweij wil daar echter niet te
veel bij stilstaan. „Ik ben ei-van
overtuigd dat niemand van plan
is de boel te gaan belazeren."
zie ook pagina 14
Mishandeling
TERNEUZEN - Een 47-jarige
Terneuzenaar liep zondag lichte
verwondingen op, toen twee
jongeren op een fiets hem mis
handelden, nadat hij hen op de
Sloelaan had aangesproken op
hun verkeersgedrag.
Een goed restaurant dient de
klant met respect te behan
delen. Aan de andere kant be
hoort de consument ook res
pect te hebben voor een goed
restaurant. Voor lekker eten
moetje de tijd nemen. Doe je
dat niet dan loop je de kans
dat je op al of niet subtiele
wijze te verstaan wordt gege
ven dat er iets aan je gedrag
mankeert. Dat merkte on
langs die man uit Ovezande
die in een Vlissings restau
rant nerveus de ober o?it-
bood. „Ik wil graag een bief
stuk met frites, maar haast u
ivant ik moet dringend weg.
Waarop de ober met een
vriendelijke glimlach ant
woordde: „In dat gevalkan ik
u onze oesters aanbevelen,
die moeten ook dringend
weg."
