kunst cultuur
klap in het gezicht
Zo nu en dan een
Stalen beelden van Anthony Caro in Middelheim
bruna
vrijdag 4 juli 1997
mankracht heeft geïnstalleerd. Het overzicht van Anthony Caro
is een van de beste beeldenshows uit de lange geschiedenis van
Middelheim geworden. Caro spreekt met zware metaalplaten een
soepel verstaanbare taal.
Een grijzende Britse toneelspeler die houdt van een whisky en
een kwinkslag. Zo loopt Anthony Caro (73) door het
Antwerpse Middelheimpark en becommentarieert hij de veertig
beelden die hij hier met de hulp van verwoestende kranen en veel
Toronto Flats, 1974 Cathedral, 1988-1991 Emma That, 1974
fotografie Lex de Meester
heeft Caro minder problemen. ,,Ik kijk er
niet naar. Ik zie enkel hoe gevaarlijk ze
zijn voor mijn opstelling. Het zijn geen
concurrenten, ze storen me niet. Als mijn
show voorbij is, zal ik eens goed naar die
Lohaus en Panamarenko gaan kijken."
Caro werkt graag en veel in worshops. Net
zoals de Toronto-Flats zijn ook de Emma-
en Barcelona-beelden het resultaat van
een verblijf in het buitenland. „Mijn
thuisbasis is een oude pianofabriek in
Anthony Caro tijdens de installatie van
zijn tentoonstelling in Middelheim. fo
to Bert Hulselmans
Camden in Londen, groot maar niet gi
gantisch. Ik laat me graag stimuleren
door buitenlandse omstandigheden. Em
ma in Canada ligt ver van alles. Ik kon
geen grote staalplaten laten aam-ukken
en dus zijn de beelden ranker geworden.
In Barcelona geraakte ik in de ban van de
Catalaanse balustrades en railings. Ik
mocht beschikken over de voorraad afge
broken sierijzer van de stad."
In de jaren tachtig en negentig raakt Caro
beïnvloed door de architectuur. Samen
met architect Frank Gehry ontwerpt hij
'Cathedral' en hij bouwt met treinbiels
zijn Ziggurat-torens. „Sommige critici
drukten hun verbazing uit. Wat is nu Ca
ro? Prima vraag, maar ik wil niet worden
vastgepind. Mijn sculpturen verwijzen
altijd naar de toekomst. We moeten bij
tijd en stond eens goed in het gezicht wor
den geslagen om wakker te blijven, Beel
den zijn een goed middel daartoe, een
vuist in het gezicht."
Het 'orgelpunt' van het reti-ospectief is de
vijfdelige 'Promenade', een beeldengroep
die Caro vorig jaar maakte voor de Jardin
des Tuilleries in Parijs. Een wandelende
optocht, een fanfare, een leger, futuristi
sche bomen? Promenade is het allemaal.
„De groene klem- is te militair geworden,
dat was niet de bedoeling", geeft Caro
zichzelf kritiek.
„Maar ach, er zitten veel gaten in de beel
den en de Pari j se kinderen waren er dol op
omdat ze zich daarin konden verstoppen.
Goed toch, een beeld mag geen pretenti
eus monster zijn."
Frank Heirman
Expositie: Anthony Caro. tot 17 augustus in
Openluchtmuseum voor Beeldhouwkunst
Middelheim, Middelheimlaan 61, Antwerpen;
dagelijks geopend (behalve maandag) 10-21
uur (juli), 10-20 uur (aug.).
Promenade, 1996
Forum, 1992-1994
De opstelling van de beelden is chrono
logisch en dramatisch. De jaren vijf
tig-periode, toen Caro een leerling van
Hemy Moore was, is overgeslagen. Het
verhaal begint in 1960 wanneer Caro de
Amerikaanse abstracte kunst ontdekt en
metalen platen aaneenpint en verft in
rood, groen en zwart.
„Kleur is altijd een probleem geweest",
geeft Caro nu toe. „Mijn vrouwis schilder
en ze vroeg me voortdurend: hoe zie j e het
welke kleur? Zij koos vaak voor mij. In de
jaren zeventig ben ik gestopt met kleuren.
Op vlakke, harde platen gaat het, maar
wanneer je zachtere vormen gebruikt,
heeft het geen effect. Ach, ik hou zelfs niet
van vernis, maar het moet voor de beelden
buiten." Op het eerste grasveld staan de
'Flats' opgesteld, gigantische stalen con
structies die Caro maakte in een staalfa
briek in het Canadese Toronto. Het was
een van de meest ambitieuze projecten in
de geschiedenis van de twintigste-eeuwse
beeldhouwkunst. Caro had kranen en as
sistenten ter beschikking en maakte op
drie weken tijd 37 monumenten. Vijf er
van staan in Antwei-pen opgesteld. Een
laag dolomiet als ondergrond doet de
beelden prachtig afsteken tegen gazon en
natuur.
„De opstelling was een probleem", zegt
Caro. „Eigenlijk hou ik niet van open
lucht. Je moet concurreren met de bomen,
de hemel of het stadslandschap. Dat ge
vecht verlies je zo gemakkelijk. Mensen
die een beeld van mij kopen, raad ik altijd
aan hun auto uit de garage te halen en het
beeld erin te zetten. In Middelheim heb
ben we een oplossing gevonden met dolo
miet, die in heel Antwerpen al ligt. We
hebben met de gravel kleine kamers ge
maakt op de gazon, zodat je de werken af
gesloten kan bekijken." Met de beelden
van collega's in het openluchtmuseum
Sipko Melissen over
liefde en vriendschap
Gerijpt poëziedebuut
vanPem Sluijter
Mart Smeets
ontsnapt in roman
Jan de Bont weer
in avonturenland
Britse kwaliteit in
Different for girls
Claude Sautet filmt
behoedzaam
Susanne Buehl zingt
op North Sea Jazz
Moment in de tijd van
Michiel Borstlap
Ray Charles blijft
Galleria Borghese
onder het
stof vandaan
Traditie wint van
vernieuwing
in Venetië
flHH
Capital, 1960
Albert Vader kan
spannend schrijven
Jeugdboek van
Margriet Heymans
