Plavsic trotseert druk Karadzic
PZC
Frankrijk vreest
begrotingstekort
boven 3,4 procent
Negentien doden bij brand
op Spaanse scheepswerf
Amnesty: Duitse politie racistisch
Winnie Mandela
weer gehoord in
zaak voetbalclub
buitenland
President ontbindt parlement Bosnisch-Servische republiek
Briefje in fles
na dertig jaar
beantwoord
Koningin hoort in Polen
Nederlandse poëzie
Actiedreiging Franse truckers
Mollige baby gelukkiger
Akkoord over Kaspische olie
Belg koopt Mobutu's paleis
Doodstraf lijfwachten Arafat
Hongkong
in gesprek
met Taiwan
Duisters willen
af van Kohl
Opruiming bij
't Gabbertje
tot 50%
Meer problemen voor
bemanning van Mir
vrijdag 4 juli 1997
van onze verslaggever
j HansGertsen
BANJA LUKA - De nu al maan
den durende machtsstrijd in de
Republika Srpska, het Servi
sche deel van Bosnië, heeft een
nieuw hoogtepunt bereikt. Pre-
sident Biljana Plavsic heeft
donderdag het parlement ont
bonden om te voorkomen dat
zijzelf vandaag door dat parle
ment zou worden afgezet.
Plavsic stuurt daarmee aan op
een rechtstreekse confrontatie
met haar voorganger, de wegens
oorlogsmisdaden gezochte Ra-
Is dovan Karadzic, en diens aan
hang. Hoewel Karadzic eind
vorig jaar onder zware interna-
I tionale druk aftrad en uit het
1 openbare leven verdween, oe-
fent hij samen met enkele van
e zijn politieke vrienden achter
i de schermen nog altijd de macht
uit in de Republika Srpska
f Biljana Plavsic mocht vorig jaar
OSLO - Dertig jaar duurde het
voordat ze antwoord kreeg op
de brief in de fles die ze als der-
tienjarige voor de Deense kust
in zee gooide. Maar Jytte Laur-
sen klaagt niet. Het ging immers
niet om een noodkreet van een
schipbreukeling die was aange
spoeld op een verlaten eiland.
ij
De fles werd twee weken gele
den gevonden op de kust van het
Noorse eiland Andoya, 300 kilo-
meter ten noorden van de Pool
cirkel en zeker 1.400 kilometer
van de plek waar de fles in zee
was gegooid. De vinder was
Henry Karoliussen, die de brief
per omgaande - gewone - post
- beantwoordde.
I jytte Laursen, geboren Ebbe-
sen, had inmiddels de naam van
de man aangenomen met wie ze
was getrouwd en was naar een
j;. andere plaats verhuisd. De
Deense posterij wist de vrouw
binnen enkele dagen op te spo
ren, zo meldde de Andoyposten,
de krant van het eiland, donder-
K dag. „De brief was nog helemaal
- droog en was geschreven met
potlood", aldus Karoliussen.
AP
mj
president worden van Karadzic
en zijn aanhang, omdat ze er van
overtuigd waren dat Plavsic
niet meer dan een 'strovrouw'
zou zijn die hun instructies zon
der morren zou uitvoeren. De
president heeft zich de afgelo
pen maanden echter steeds on
afhankelijker opgesteld. De
laatste weken voert ze via de
media openlijk campagne tegen
Karadzic en tegen diens zakelij
ke partner en politieke vriend
Krajisnik, het Servische lid van
het collectieve presidium van
Bosnië.
Plavsic beschuldigt hen van
grootschalige corruptie en be
lastingontduiking.
Dinsdag, nadat Plavsic via de
televisie rechtstreeks kritiek op
Karadzic en Krajisnik had gele
verd, liepen de spanningen rond
het presidentiële kantoor in de
stad Banja Luka hoog op. Vol
gens bronnen in Belgrado ging
een speciale politie-eenheid van
60 agenten vanuit de regerings
zetel Pale op weg naar Banja
Luka met het doel Plavsic te ar
resteren. Plavsic riep daarop de
hulp van Britse Sfor-troepen in
om haar te beschermen. Die be
trokken posities rond haar kan
toor, waarna de agenten afdro
pen.
Wie er in de machtsstrijd aan
het langste eind zal trekken, is
onzeker. Plavsic kan, zo lijkt
het, rekenen op de steun van het
Bosnisch-Servische leger, maar
dat is het afgelopen jaar verre
gaand gemarginaliseerd. De
werkelijke macht lijkt nog al
tijd stevig in handen van de
kliek rond Karadzic in het ski
dorp Pale.
Arresteren
De Bosnisch-Servische televisie
meldde donderdagavond dat
Navo-troepen de opdracht heb
ben gekregen Karadzic en de
eveneens van oorlogsmidaden
beschuldigde generaal Ratko
Mladic, alias 'de slager van Sre
brenica', te arresteren. Presi
dent Plavsic zou daarover op 18
juni een akkoord hebben geslo
ten met de Amerikaanse minis
ter van buitenlandse zaken, Ma
deleine Albright.
Een woordvoerder van de Sta
bilisatiemacht SFOR in Bosnië
sprak het bericht meteen tegen.
Het mandaat van de militairen
is niet veranderd. GPD
President Biljana Plavsic (1) kijkt toe hoe haar besluit om het parlement te ontbinden door haar kabinetschef met een stempel wordt be
krachtigd. foto Radivoje Pavicic/AP
van onze redactie buitenland
WARSCHAU - Koningin Bea
trix en prins Claus hebben
donderdag tijdens de tweede
dag van hun staatsbezoek aan
Polen een bezoek gebracht aan
Wroclaw, het voormalige
Breslau.
Daar maakten zij kennis met
acht studenten Nederlands,
die in nagenoeg vloeiend Ne
derlands gedichten ten gehore
brachten van onder andere
Vondel, Lucebert, Gerrit Kou-
wenaar, Remco Campert,
HenkBernlef en K. Schippers.
De vorstin toonde zich zeer ge-
interesseerd in de motieven
van de Poolse studenten om
Nederlands te gaan studeren.
Amoureuze relaties bleken een
belangrijke drijfveer bij de
keuze.
In het stadhuis, dat stamt uit
1350, bezichtigde het konink
lijk paar de prinsenzaal die
met veel zilverwerk is bekleed.
Bij het verlaten van het stad
huis ontving Beatrix uit han
den van scholieren een mand
met zelfgemaakte papieren
tulpen.
Zonder prins Claus, die we
gens vermoeidheid afhaakte,
bezichtigde de koningin 's
middags het panorama Racla-
wicka. Dit schilderij van 15 bij
114 meter beeldt de grote veld
slag uit die in 1794 heeft
plaatsgevonden bij het dorpje
Raclawicka. Tijdens de Twee
de Wereldoorlog raakte het
schilderij ernstig beschadigd
en verdween in een Russische
opslagplaats. Op aandrang
van Solidariteit gaven de Rus
sen het kunstwerk begin jaren
80 terug aan Polen, waar het in
vijf jaar tijd werd gerestau
reerd.
Na de bezichtiging van het pa
norama keerde het koninklijk
gezelschap terug naar War
schau. Daar tracteerden Bea
trix en Claus de Poolse presi
dent en zijn vrouw in Teatr
Narodowy op een barokcon-
cert van een Pools-Nederlands
ensemble. ANP
PARIJS - De vakbonden in Frankrijk dreigen met nieuwe ac
ties in het wegvervoer. Als de werkgevei's niet daadwerkelijk
de lonen van de vrachtwagenchauffeurs verhogen en de pen
sioenleeftijd verlagen tot 55 jaar, dan dreigen de truckers op
nieuw te gaan staken.
In november vorig jaar lag Frankrijk gedurende twee weken
vrijwel helemaal stil door blokkades van actievoerende
vrachtwagenchauffeurs. Aan die actie kwam een eind toen de
werkgevers hun personeel toezegden meer loon te zullen be
talen en de pensioengerechtigde leeftijd omlaag te halen. Van
die toezeggingen blijkt in de praktijk nog niet veel terecht te
zijn gekomen. DPA
LONDEN-Een mollige baby is gelukkiger. Niet alleen als ba
by maar ook de rest van zijn leven..Hoe zwaarder de baby, des
te minder het aantal depressieve periodes dat iemand in zijn
leven zal tegenkomen", stelde de Britse psychiater Ian Rodie
tijdens een conferentie in Bournemouth.
Hij verrichtte onderzoek naar mannen en vrouwen, geboren
tussen 1911 en 1930. Vergeleken werd het gewicht bij geboor
te en op de eerste verjaardag. Vervolgens ondervroeg hij de
baby's van toen, nu zestigers en ouder.
Rodie meent dat zijn stelling vooral op gaat voor jongens.
„Omstandigheden tijdens de zwangerschap en in het eerste
levensjaar zijn bepalend voor de chemie in de hersenen." RTR
MOSKOU - Rusland en Azerbeidzjan zijn het eens over de
aanvoer van olie uit de Kaspische Zee door Zuid-Rusland. De
presidenten Jeltsin en Alijev hebben hierover gisteren in Mos
kou een akkoord gesloten.
Het Russische olieconcern Lukoil en de Azerbeidzjaanse
staatsoliemaatsahappij zullen samen olie winnen en trans
porteren. De pijplijn loopt naar de Zuid-Russische haven No-
vorossiisk via Tsjetsjenië, maar de olietoevoer is sinds 1994
onderbroken door de oorlog in dit gebied.
De Tsjetsjenen willen eerst afspraken maken over een transit-
heffing voor het doorlaten van de olie over hun grondgebied.
Moskou wil snel een regeling treffen. RTR/DPA
BRUSSEL - De Belgisch onroerend-goedmagnaat Stéphane
Jourdain heeft van de Zaïrese ex-president Mobutu diens pa
leis in Ukkel gekocht, naar verluidt voor een prikje. Volgens
de krant La Libre Belgique telde Jourdain voor het kasteel
Fond'Roy en het park een bedrag tussen vijf en zeven miljoen
gulden neer. De waarde van onroerend goed en inboedel is
volgens de krant veel hoger, zo'n twintig miljoen gulden.
Volgens La Libre werd de koop twee weken geleden beklon
ken in Marokko, waar de afgezette president momenteel ver
blijft. Belga
GAZA-STAD - Drie lijfwachten van de Palestijnse leider
Yasser Arafat zijn donderdag ter dood veroordeeld wegens
het doodslaan van een buurman van een van de drie.
De straf werd na een proces van drie dagen uitgesproken door
een militair tribunaal. Het vonnis kan alleen worden uitge
voerd als Ara fa t daar toestemming voor geeftI n de afgelopen
drie jaar zijn meer dan tien Palestijnen ter dood veroordeeld,
maar al deze vonnissen werden omgezet in levenslang.
Het slachtoffer zou tegen zijn buurvrouw, de vrouw van een
van de lijfwachten, hebben gezegd dat ze zich decenter moest
kleden. Daarop werd hij door leden van de lijfwacht meege
nomen en tijdens een ondervraging zo mishandeld dat hij la
ter overleed. AP
HONGKONG - De nieu
we Hongkongse leider
Tung Chee-hwa is don
derdag besprekingen be
gonnen met Taiwan. Zijn
gesprekspartner is Koo
Chen-fu, de belangrijkste
onderhandelaar van Tai
wan inzake de betrekkin
gen tussen Peking en Tai-
peh. Koo verblijft in
Hongkong sinds de over
dracht van Hongkong aan
China.
Tung zei woensdag op zijn
eerste persconferentie
sinds zijn aantreden dat
hij verwachtte dat er
spoedig een besluit zou
komen over de officiële
vertegenwoordiging van
Taiwan. Die vertegen
woordiging bestaat nu uit
een informatiecentrum
annex reisbureau. Taiwan
heeft omvangrijke com
merciële belangen in
Hongkong. Het familie
bedrijf van Tung doet veel
zaken met Taiwanese on
dernemingen.
De Chinese regering rea
geerde op voornemens
van Tung met de medede
ling dat alle officiële con
tacten of uitwisselingen
tussen Taiwan en Hong
kong de goedkeuring be
hoeven van Peking.
Betrekkingen tussen
Hongkong en Taiwan
moeten passen in het prin
cipe van één China, aldus
een woordvoerder van het
ministerie van Buiten
landse Zaken. RTR/AFP
van onze redactie buitenland
PARIJS - De Franse minister
van Financiën, Dominique
Strauss-Kahn, vreest dat het
begrotingstekort van zijn land
dit jaar hoger uitvalt dan 3,4
procent. Parijs zou dan niet vol
doen aan de norm van 3,0 pro
cent, de bovengrens die is vast
gelegd in het Verdrag van
Maastricht voor toetreding tot
de Economische en Monetaire
Unie, de EMU.
Daarmee geeft Parijs voor de
eerste keer officieel een concreet
BONN - Slechts een op de vier
Duitsers wil dat Helmut Kohl
aanblijft als bondskanselier, zo
blijkt uit een donderdag gepu
bliceerd onderzoek.
Meer dan de helft van de onder
vraagden geeft de voorkeur aan
de sociaal-democraat Gerhard
Schröcler, premier van de deel
staat Niedersachsen.
In de peiling onder 1102 mensen
kreeg Kohl slechts 25 procent,
tegen 52 procent voor Schroder.
De laatste wordt gezien als de
beste sociaaldemocratische
kandidaat om het in 1998 tegen
Kohl op te nemen. Maar zijn
partij, de SPD, wil pas volgend
jaar een kandidaat aanwijzen.
RTR
(Advertentie)
Walstraat 72 - Vlissingen
Tel. 0110-411352
percentage van het verwachte
tekort. De bewindsman, die gis
teren sprak in de commissie van
Financiën in de Franse Eerste
Kamer, liet in dit verband weten
dat in geval van een 'te hoog' te
kort de regering maatregelen
zal nemen om het gat binnen de
perken te houden.
Onder deze ingrepen zouden
ook nieuwe belastingen voor
bedrijven, vermogende particu
lieren en spaargelden kunnen
vallen. Hierbij stelde hij duide
lijk dat de regering wil voorko
men dat de eventuele extra be
lastingen bedrijven ervan
weerhouden nieuwe investerin
gen te doen. Als voorbeeld
noemde hij de heffing op ex
treem hoge winsten die de rege
ring van Groot-Brittannië
woensdag in haar eerste begro
ting heeft opgenomen.
Welke ingrepen Strauss-Kahn
nodig acht, zal hij pas bepalen
als over dik twee weken meer
bijzonderheden over de financi
ële stand van zaken van de
Franse staat bekend zijn. Hij
stelde dat als het tekort op 3,4
procent uitkomt dit geen pro
bleem zal opleveren, terwijl bij
een mogelijk tekort van 3,8 pro
cent de situatie 'ietwat anders'
is.
Zonder extra inspanningen is in
zijn ogen voor 1997 een tekort
van 3,5 procent en voor 1998 een
gat van 3,0 procent mogelijk.
AFP/KRF
Huilende vrouwen wachten bij de werf in Valencia op nieuws over hun echtgenoten. fot(
van onze redactie buitenland
VALENCIA - Bij een brand op een scheepswerf in
de Spaanse stad Valencia zijn donderdag negen
tien arbeiders omgekomen. Zeker twaalf anderen
raakten gewond, van wie er twee ernstig aan toe
zijn.
De brand brak uit in het ruim van het Noorse
schip Proof Spirit, dat op de werf wordt gebouwd.
Tijdens het tanken was er brandstof gelekt, die
door een vonk in de machinekamer vlam vatte.
„Het leek wel een atoombom", zo beschreef een
arbeider van de werf de enorme rookwolk die na
het ongeluk boven het schip opsteeg. Dertien
van onze correspondent
Peter van Nuijsenburg
BONN - Amnesty Internatio
nal heeft Duitse politiemensen
opnieuw van 'gewelddadighe
den en racisme' tegen buiten
landers beschuldigd.
De mensenrechtenorganisatie
presenteerde gisteren in Bonn
haar tweejaarlijkse rapport
dat, imniddels traditioneel, de
Duitse politie op de korrel
neemt. De Duitse minister van
binnenlandse zaken. Kanther,
gaf donderdag als reactie de
onderhand even traditionele
verklaring uit dat de aantij
gingen ongegrond zijn'. De po
litiebond overweegt Amnesty
wegens smaad voor de rechter
te dagen. De vertegenwoordi
ger van Amnesty in Duitsland,
Michael Butler, zei op een
persconferentie dat er sinds
mei '95, toen ze haar vorige
rapport uitbracht, 40 nieuwe
gevallen van geweld zijn ge
meld tegen buitenlanders,
voornamelijk zwarten en Tur
ken. „In veel gevallen was het
geweld racistisch gemoti
veerd", aldus Butler, die de re
gering er van beschuldigde te
weinig te doen om de misstan
den aan te pakken. „De daders
werden niet vervolgd en alleen
bij hoge uitzondering ge
schorst". De slachtoffers daar
entegen werden nooit schade
loos gesteld.
Als ernstigste geval wordt in
het rapport het lot van een
Ghanese asielzoeker ge
noemd, die in 1994 op delucht-
haven van Frankfurt onder
'verdachte omstandigheden'
om het leven is gekomen. Het
onderzoek tegen de arts die
hem een vermoedelijk fatale
'kalmeringsinjectie' had gege
ven, is nooit voltooid en dat te
gen politiemannen die hem
eerder aanpakten is zelfs nooit
begonnen.
Commissies
Amnesty roept de regering in
Bonn en de deelstaten op onaf
hankelijke commissies in te
stellen die de klachten kunnen
onderzoeken. Dat voorstel,
waarvan overname als een
schuldbekentenis zou kunnen
worden uitgelegd, werd door
Kanther afgewezen. „De
Duitse politie is niet racis
tisch. Eventuele ontsporingen
door individuele politieman
nen worden door de officier
van justitie onderzocht en in
dien nodig vervolgd".
De Duitse politie is niet de eni
ge waar vreemdelingenhaat
op verontrustende schaal
voorkomt, aldus Amnesty.
Ook in andere Europese lan
den, waaronder Engeland,
Frankrijk, Denemarken en
Zwitserland, worden buiten
landers wegens hun afwijkend
uiterlijk mishandeld. GPD
mensen kwamen ter plekke om het leven, de ande
ren stierven in het ziekenhuis. De meeste slachtof
fers zijn in de Proof Spirit gestikt door de rook, De
brandweer had grote moeite om de lichamen in
het schip te bergen door de dichte rook en de ex
treme hitte. De eerste brandweerlieden die het
schip binnengingen moesten al na enkele minuten
naar buiten, omdat ze volledig uitgeput waren, al
dus een zegsman.
De Proof Spirit was bijna af en zou in september
aan zijn eigenaar, een Noorse reder, worden afge
leverd. Verscheidene arbeiders klaagden over de
werkomstandigheden op de werf, die ze „zeer ge
vaarlijk" noemden. AFP/RTR/DPA
van onze redactie buitenland
MOSKOU - Het Russische
ruimtestation Mir kampt op
nieuw met ernstige proble
men. De motoren waarmee
het station naar de zon kan
worden gedraaid, zijn uitge
vallen. Daardoor krijgt de
Mir geen zonne-energie
meer, aldus een woordvoer
der van het vluchtleidings-
centrum in Moskou.
Er is op dit moment nog wel
voldoende energievoorraad
in de accu's om in de belang
rijkste behoeften te voorzien
omdat die nog vol zitten met
zonne-energie.
De bemanningsleden, twree
Russen en een Amerikaan,
moesten donderdag de moto
ren waarmee het station ge
draaid kan worden, uitscha
kelen omdat een onderdeel
aan de buitenkant van het
station defect was geraakt.
Zodra dit onderdeel is ver
vangen, worden de motoren
weer aangezet en zal het sta
tion weer in zijn oorspronke
lijke stand worden gekan
teld. Daarvoor is nog
voldoende brandstof aan
boord.
Mir verloor vorige week bij
na de helft van zijn stroom-
voorraad na een botsing met
het onbemande bevoorra
dingsschip Progress M-34.
Daardoor ontstond een gat in
de module, raakte een zonne
paneel onherstelbaar be
schadigd en moesten ook drie
andere panelen buiten wer
king worden gesteld.
Volgens de plannen zal vol
gende week een ruimtevaar
tuig met onderdelen bij de
Mir arriveren, waarna be
gonnen wordt met de repara
ties. AFP/DPA
van onze redactie buitenland
PRETORIA - Winnie Madikize-
la-Mandela is opnieuw in op
spraak. Zij krijgt binnenkort
een dagvaarding overhandigd
om voor de Zuid-Afrikaanse
Waarheidscommissie te ver
schijnen.
De ex-vrouw van president Nel
son Mandela zal tijdens een be
sloten zitting van de commissie
opnieuw aan de tand gevoeld
worden over de activiteiten van
de beruchte 'Mandela United
Football Club'.
De details van de beschuldigin
gen worden niet onthuld totdat
Madikizela-Mandela en haar
advokaat volledig op de hoogte
zijn gesteld.
Maar het hoofd van het onder
zoeksteam van de Waarheids
commissie, Ntsebeza, bevestig
de dat de beschuldigingen 'veel
verder gaan' dan wat tot nu toe
bekend was over de leden van
voetbalclub, die Winnie Mande-
la omringden.
De Zuid-Afrikaanse media ma
ken melding van een platte
grond die aan de commissie zou
zijn overhandigd van een mijn
schacht bij Johannesburg waar
lichamen van kinderen uit de
zwarte woonwijk Soweto zijn
gedumpt.
Winnie Mandela werd in 1992
tot twee jaar voorwaardelijke
gevangenisstraf en 15.000 rand
boete veroordeeld wegens haar
aandeel in de ontvoering van
Stompie Seipei.
De 'coach' van de voetbalclub,
Jerry Richardson, werd schul
dig bevonden aan de moord op
Stompie en veroordeeld tot le
venslange gevangenisstraf.
Getuige
De verblijfplaats van een be
langrijke getuige, Cebekhulu,
die onder verdachte omstandig
heden tijdens het proces rond de
moord op de jonge activist
Stompie verdween, is inmiddels
door de commissie achterhaald.
Hij houdt zich nu schuil in Lon
den en beweert dat hij destijds
Zuid-Afrika is uitgesmokkeld
door twee leden van het ANC
om te voorkomen dat hij tijdens
het proces bezwarende verkla
ringen zou afleggen tegen Win
nie Mandela. RTR/ANP
