Alleen de sterken blijven werken Vindt u mij zo truttig? Nou dan! PZC Dow Benelux wil aantal milieu-fouten fors terugdringen Vergrijzing leidt tot sluiting basisscholen Zeeland krijgt fonds voor zorg en welzijn zeeuws goud zeeland 21 zaterdag 21 juni 1997 van onze verslaggever TERNEUZEN - Gedragsbeïn vloeding en bevordering van het milieubewustzijn van de mede werkers moet het aantal milieu incidenten bij Dow Benelux in de toekomst drastisch doen da len. Onderzoek heeft uitgewe zen dat meer dan de helft van de 'ongelukjes' die schadelijk zijn voor het milieu door nalatig of verkeerd menselijk handelen worden veroorzaakt. Dow Benelux is al jaren bezig om het aantal persoonlijke on gelukken uit te bannen. De af gelopen jaren werden verschil lende keren records gebroken doordat maandenlang, miljoe nen werkuren achter elkaar, werd gewerkt zonder ongeluk jes. Dow hoopt zo'n zelfde effect te bereiken met programma's voor het tegengaan van milieu ongelukjes. Naast het verhogen van variabele beloningen voor het personeel van foutloos wer kende afdelingen is ook een Dow Terneuzen Milieuprijs in gesteld. De resultaten tot nu toe zijn nog niet om over naar huis te schrij ven. meldt het personeelsblad Around Dow. De wekelijkse grafieken laten zien dat niet of nauwelijks vooruitgang wordt geboekt in vergelijking met vo rig jaar. Toch hoopt de milieu veiligheidscoördinator aan het eind van het jaar betere resulta ten te kunnen overleggen dan in '96. Naast het terugdringen van menselijke foutjes blijft Dow ook investeren in technologi sche verbeteringen om de uit stoot van schadelijke stoffen te beperken. In oktober wordt, tij dens een onderhoudsstop van de kraker LHC 1, een nieuw reac torhuis geplaatst, waardoor nieuwe reductietechnieken kunnen worden toegepast. Dow hoopt binnen afzienbare tijd de uitstoot van zure regen veroor zakende stikstoffen met tachtig procent te verminderen. De che- miegigant heeft 6,8 miljoen gul den uitgetrokken voor de mi lieuvriendelijke aanpassing van de gasturbines van de krakers. van onze verslaggever KAPELLE - West-Zeeuws- Vlaanderen wacht de komende 25 jaar een vergaande ontvol king en vergrijzing. Veel basis scholen moeten de deuren slui ten. In een aantal dorpen zal geen basisonderwijs meer zijn. Onderzoeker B. van der Wouw van stichting VMC Zeeland schetst dit beeld. Momenteel telt West-Zeeuws-Vlaanderen nog24.000 inwoners. In 2020 zal dat aantal tot 20.000 zijn ge daald. Vooral het aantal kinderen in de basisschool-leeftijd zal afne men. West-Zeeuws-Vlaanderen heeft vijfhonderd basisscholie ren minder in 2020. Minstens tien plattelandsscholen zullen verdwijnen, aldus Van der Wouw. Andere delen van Zeeland ont komen ook niet aan die ontwik keling. De VMC-onderzoeker trekt een vergelijking met Schouwen-Duiveland. De be volking neemt daar de komende 25 jaar nog toe van 32.000 naar 35.000 inwoners. Tegelijkertijd daalt echter het aantal basis scholieren met zo'n achthon derd. Van der Wouw waar schuwde donderdag tijdens de jaarvergadering van de Vereni ging van Zeeuwse Gemeenten in Kapelle: „Daarmee vervalt ook het draagvlak voor middelbaar onderwijs in zulke gebieden." Burgemeester C. J. van Liere van Sluis-Aardenburg vindt het verhaal van Van der Wouw te pessimistisch. „Hij heeft geen rekening gehouden met de soci aal-economische effecten die de opening van de Westerschelde- tunnel heeft. Die effecten zullen positief zijn voor West-Zeeuws- Vlaanderen." De Amsterdamse hoogleraar R. van Engelsdorp Gastelaars, donderdag ook in Kapelle, ziet het evenmin somber in. „U bent geen periferie meer. U ligt niet meer aan de rand van Neder land." van onze verslaggever René Schrier MIDDELBURG - Provinciale Staten hebben besloten een zo genaamd zorg en welzijnsfonds in te stellen. Weliswaar moeten Gedeputeerde Staten dat nog eens bestuderen tijdens hun voorjaarsconferentie van aan staande dinsdag, maar nadat de Staten met zeer grote meerder heid een motie over dat onder werp hadden aangenomen is het fonds nagenoeg zeker. De motie was een initiatief van de CD A-fractie. Aanvankelijk leek het er even op dat het fonds toegespitst zou worden op het ondeiAverp zorg. Gaande de dis cussie werd vrijdagmiddag in de Statenvergadering duidelijk dat vooral de WD en PvdA er een wat bredex-e invulling aan wilden geven. Zo kwam de wat algemenere term welzijn er bij. Verder werd duidelijk dat de staten ook meer aandacht wil len voor het vrij willigerswerk in Zeeland. Sinterklaas De Staten leken vrijdag een beetje in Sinterklaas-stemming teverkeren.Nudeprovinciewat ruimer in de financiële midde len zit kwamen alle fracties met wensenlijstjes. De gedeputeer de van financiën, de PvdA'er D. J. P. Bx'uinooge, hoorde het allemaal aan met de blik in zijn ogen van iemand aie al lang niet meer in Sinterklaas gelooft. Voorafgaand aan de vergade ring had hij al laten weten dat hij alle wensenlijstjes mee zou nemen naar het voox-j aarscon claaf. Alleen om de zorgmotie kon hij niet heen. Een greep uit de aandachtspun ten van de fx-acties: WD: één provinciaal loket voor het bedrijfsleven, vex-keersvei- ligheid, infrastroctuur en exti*a geld voor het economisch toe ristisch ontwikkelingsfonds; CDA: werkgelegenheid, wacht tijden in algemene ziekenhui zen in Zeeland, een onderzoek naar de latente zox-gbehoefte van ouderen en provinciale voorfinanciering van verbete ring van de waterkwaliteit van het Veeree Meer; PvdA: verbetering van de posi tie van zwakkeren op de ar beidsmarkt, extra geld voor het economisch toeristisch ontwik kelingsfonds, verkeersveilig heid en steun van de provincie bij de aanpak van het Vlissingse Scheldeterrein; SGP: verlaging van de opcenten op de motoirijtuigenbelasting; Delta Anders: instellen van een fonds dat het mogelijk moet ma ken risicovolle technologieën te ontwikkelen; D66: meer aandacht voor Goe- ree-Overflakkee en de hexinde- ling van Zeeuws-Vlaanderen; RPF/GPV: meer geld voor res tauratiesubsidies, werkgele genheid en de noord-zuidver binding; GroenLinks: een ondereoek naar de vervoerstx-omen in Zee land en een nota duurzame landbouw; ZVP: extra geld voor Oost- en West-Zeeuws-Vlaanderen om de effecten van het wegvallen van de veren op te vangen en centrale huisvesting van de pro vinciale ambtenaren; AOV: vei'keersveiligheid, land inrichtingsprojecten in Zeeland en de toename van het verkeer op de noord-zuidverbinding. Roep om front voor uitbreiding werkgelegenheid van onze verslaggever KAPELLE - Er moet een Zeeuws front komen voor be houd en uitbreiding van de werkgelegenheid, dat steun ver werft in Den Haag, anders gaat het economisch de verkeerde kant uit met Zeeland. Voorzitter J. C. Th. van der Docf van de Vereniging van Zeeuwse Ge meenten (VZG) wil zo'n krach tenbundeling 'om economisch te overleven en meer groei van werkgelegenheid te krijgen'. Niet één Zeeuwse gemeente is in staat zelfstandig nieuwe bedrij vigheid aan te tx-ekken, oordeelt Van der Doef. Daarom is een breed front noodzakelijk van gemeenten, provincie, havens en Kamer van Koophandel. „En dan nog", stelt de VZG-voorzit- ter, „kan onze eigen regio onvol doende kracht ontwikkelen om genoeg resultaten te boeken." Zeeland staat niet op de kaart in Den Haag, als-het om wei'kgele- genheidsbeleid gaat. Dat moet veranderen, aldus Van der Doef, want de ontwikkeling van de bedrij vigheid 'stemt weinig vro- lijk' „Natuurlijk, er zijn kansen - zie het perspectief van de Zeeuwse havens - maar voorals nog is dat niet meer dan een wenkend perspectief." Van der Doef wil zo spoedig ko men tot de oprichting van een werkgroep van gemeenten, pro vincie. Kamer van Koophandel en havens om gezamenlijk actie te ondernemen, onder meer richting Den Haag. Over tegenslagen weten ze mee te praten in de schelpdiersector Maar of het nu gaal om schade lijke parasieten die het zeeban ket bederven of visbeperkingen die de overheid oplegt; de mos selen, kokkels en oesters laten zich goed smaken. Het Zeeuwse product is tot ver over de lands grenzen bekend. De toekomst moet uitwijzen hoe stevig die positie is. Een serie in vier afle veringen brengt kansen en be perkingen in kaart. Vandaag het laatste verhaal: op de bres voor betere arbeidsvoorwaarden. De arbeidsomstandigheden in de schelpdiersector, zoals de oesterhandel, zijn de CNV een doorn in het oog. trouwe seizoenskrachten die negen maanden per jaar in touw zijn maar geen vaste arbeidsplaats hebben. Voor hen is het elk seizoen opnieuw afwachten of ze tenxg mogen komen. Wie ziek wordt hoeft nergens op te re kenen. In de schelpdiersector komt het voor. Het is de CNV een doorn in het oog. Bezemer: „Er worden veel te veel uren gemaakt. Mensen met seizoenscon tracten bouwen geen rechten op." De vakgroepbestuurder stelt dat de schelpdieiindustrie een van de weini ge bedrij fssectoren is met dermate po vere arbeidsvoorwaarden. Alleen in Urk zou de situatie nog slechter zijn. Daar moeten werkhemei'S soms ge noegen nemen met stukloon. De oor zaak? Bezemer heeft wel een idee. „Vissersdorpjes zijn toch vaak beslo ten gemeenschappen. Veel mensen zijn familie van elkaar. Ze vormen een hechte groep waar je moeilijk tussen komt. Ze zijn gewend hun eigen zaak jes op te knappen." Voorzitter S. Zoeteweij van de vereni ging van mosselhandelax-en laat een heel ander geluid horen. Slechte ar- beidsvpoxwaarden? „Onzin", zegt hij „Veelbedxijven wei-ken met een eigen, boveriminimale regeling. Daarin is al les kexirig geregeld." Zoeteweij ont kent ten stelligste dat er veel zwart wordt gewerkt. En wat ovenverk be- tx-eft: hij geeft grif toe dat het voor komt. „Als het vrijdagmiddag half zes is en elke klant bestelt vijftien procent meer dan normaal, ja, dan moet je een keer tot half acht doorgaan." Volgens de vooi'zitter komen mensen speciaal in de mosselsector wei-ken omdat ze wat extra's willen verdienen. „Ieder een heeft wel een auto voor de deur of een verbouwinkje dat er aan zit te ko men. Natuurlijk, zeventig uur wei-ken is te veel. Maar iemand weigei'en die zich 55 uur per week wil inzetten, dat kunnen wij niet." Een CAO ziet Zoeteweij niet zitten. Belangrijkste bezwaar noemt hij 'de verplichting tot het niet mogen wer ken. Ook de diversiteit in activiteiten zou het ondoenlijk maken één collec tieve arbeidsovereenkomst af te slui ten voor de hele sector. Vissen op een kotter verschilt nu eenmaal wezenlijk van werken in een mosselschonerij. En als Zoeteweij heel eerlijk is: een recht op uitbetaling bij ziekte voor wex-kelijk iedereen, daar heeft hij zo zijn twijfels over „Want wie zich za terdag en zondag laat vollopen of een ruwe sport beoefent maakt ook aan spraak. Terwijl zo iemand solliciteert naar afwezigheid op zijn werk." Louche bedrijfjes Bezemer van de CNV beaamt dat en kele grote bedrijven hun best doen om goede regelingen te treffen voor hun personeel„Maar ze doen dat allemaal apax*t en ze kunnen de afspraken zo bijstellen. Probleem is ook dat die on dernemingen gestraft worden voor hun inspanningen. Kleine louche be- dx-ijfjes die contant meer betalen trek ken wex-knemers bij hen weg. Dat kunnen ze doen door bijvoorbeeld geen premies af te dragen." Het wegkopen van personeel is vol- foto Willem Mieras gens Bezemer een van de i-edenen waarom een aantal grote bedrijven best wil nadenken over de invoering van een CAO. Wat de diversiteit van de sector betreft, daarin ziet de vak bondswouw geen handicap. „Vakan tiedagen, uitbetaling bij ziekte, pensi oen en bedi-ijfsspaarregelingen kun je voor de hele groep regelen. Wat ons betreft ligt daar de prioriteit." De CNV geeft niet op. Dat de bond een voetje tussen de deur krijgt blijkt uit de ledenaanwas. Enkele jaren terug telde de CNV niet meer dan acht leden in de schelpdiersectorl; nu zijn het er naar schatting een stuk of zeventig. Nog niet veel, maar het gaat vooruit. Onder het motto 'Vis, niet voor de poes' komt de bond over enkele we ken, aan de vooravond van het nieuwe mosselseizoen, opnieuw naar Yerseke om te praten over de inhoud van een mogelijke CAO. Bezemer: „We heb ben niet de illusie dat we in een hand omdraai zaken kunnen doen. Er is een cultuui-omslag nodig. Het zal drup pelsgewijs gaan." Veel productiemedewerkers gun den zich nauwelijks de tijd een folder aan te nemen. In de haast hun boterham te verorberen fietsten ze snel voorbij. Anderen weigerden te stoppen uit angst te worden gezien door hun werkgever. Het was vorig jaar voor de industrie- en voedings bond CNV geen makkie om zich te presenteren in Yerseke. De bond ijvert voor de invoering van één collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) in de schelpdiersector. Want het loonzakje mag doorgaans goed gevuld zijn, de arbeidsvoonvaarden laten nogal eens te wensen over. De industrie telt enke le honderden arbeidskrachten die een vast dienstverband ontberen. CNV- vakgroepbestuurder vlees en vis A Bezemer: „De sector is er alleen voor de sterken in deze samenleving. Wie niet meer zo hard kan lopen valt ver terug." Wat te denken van werknemers die in het hoogseizoen soms dagen van twin tig uur moeten maken. Van de eeuwige geruchten over zwart werken. Of van door Marten de Jonqh door Willem van Dam De Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen - ach gut, bestaat die nog? „Jazeker, of die er nog is. En hóe." Ooit opgericht als een clubje dames dat zich bekommerd toonde over het gebrek aan vakbe kwaamheid onder de dienstbo des, ontwikkelde de NWH zich tot 'een kritische vrou wen- en consumentenorgani satie die opkomt voor de belan gen van vrouwen in de maatschappij'. De vereniging viert dit jaar het 85-jarig be staan. Presidente (55, Wemel- dinge) van het gewest Zeeland van de NWH: „En wij staan nog altijd met beide benen in de maatschappij." Enige vorm van strijdbaarheid viel de mejuffrouwen Anna Po lak en Marie Hei nen niet te ont zeggen, toen zij in 1912 op een gure najaarsavond te Den Haag besloten tot de oprich ting van de NWH. Het was de tijd waarin de ge trouwde vrouw vooral werd beschouwd als 'een vriendin van haar man en opvoedster der kinderen'. De Nederlandse Roeline van Leeuwen-Lindenberg: „We hebben heel veel aan emancipatie gedaan." Vereniging van Huisvrouwen stelde zich tot taak 'voor den arbeid der huisvrouw als zood anig meer eerbied te verwer ven'. De NWH wiex-p zich op als een heuse vakox-ganisatie voor huisvrouwen. Ze zag er op toe, dat huishoudelijke appa ratuur werd verbeterd, richtte de eerste consumentenorgani satie in Nederland op; een strijkijzer dat geen groen keur merk 'Goedgekeurd door de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen' droeg, kon een voudigweg niet deugen. De NWH deed meer. Zij voerde actie voor het verlagen van de prijzen van de eerste levensbe hoeften voor gezinnen, stimu leerde het vakondeiwijs, had een sturende hand bij de stich ting van huishoudscholen, werkte mee aan de oprichting van de Stichting ter Voorko ming van en Hulpverlening bij Ongewenste Zwangerschap en van de Stichting Marie Word Wijzer die ijverde voor rol doorbreking in het basisonder wijs. „Onze vereniging", weet gewestelijk presidente Roeline van Leeuwen zekei", „heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de emancipatie van de vrouw." Cursussen Gelijke rechten voor man en vrouw; die doelstelling heeft de vereniging ook nu nog fier overeind staan. En hoe geeft de NWH anno 1997 daaraan in vulling? Via educatie èn vertier. De dames van de NWH bezoe ken lezingen en volgen cursus sen over allerhande sociale en medische onderwexpen, ze hebben hun eigen boeken-, museum-, handvaardigheid-, fiets- en wandelclubjes. Ze spelen gi-aag jeu de boules, bridge en scrabble. En soms maken ze gezamenlijk een reis je naar een tentoonstelling. Heel leerzaam en gezellig alle maal. En daarbij worden de dagelijkse vraagstukken waarmee de moderne huis vrouw woi'dt geconfronteerd met uit de weg gegaan. Lees het aprilnummer van Denken en Doen, het ledenblad van de NWH. Daarin staan axdikelen als Zijn Nederlanders eigenlijk ivel zo hygiënischen Een tweede leven voor kleding waar we genoeg van hebben. Daarin staan ook ingezonden blieven over de kwaliteit van de stofzuigerslang, de moeilij ke verkrijgbaarheid van een omslag voor het telefoonboek en over de bacteriologische ge varen die schuilgaan in een leeg melkpak op het aanrecht. Dat alles wekt niet echt de in druk dat hier de Bevrijding van de Vrouw wordt bevochten. Thema Dat moet de verslaggever toch ietsje anders zien. Wat is ex; zegt de presidente, mis mee om de leden te wijzen op het ge brek aan hygiëne in het huis houden; waarom zou de NWH er niet op attenderen dat een pak melk dat geopend op tafel staat krioelt van de bacteriën? „Dat heeft allemaal met consu mentenvoorlichting te maken en niks met tioittigheid." En met emancipatie? „Nou kijk, daar doen wij ook héél veel aan. Wij hebben de verande ring van nonnen en waarden als thema gekozen voor ons ju bileumjaar. Daarover wordt uitgebloeid gediscussieerd. Want er zijn zoveel dingen die op ons afkomen: de Europese eenwording, de Euro, de digi tale snelweg; in dat soort zaken verdiepen wij ons intensief. Aerobic Ook in Zeeland worden in het kader van het 85-jarig bestaan van de NWH enige activitei ten geoi-ganiseerd. Dit najaar wordt in Goes een gewestelijke fiets- en wandeldag gehouden, er staat een bridgedrive op het programma en er gaat een bus naar de landelijke manifesta tie in de Beurs van Berlage. Roeline van Leeuwen-Linden- burg verheugt zich daar zeer op. Maar toch is reden tot enige bedruktheid. De NWH heeft het niet gemakkelijk. Het aan- foto Dirk-Jan Gjeltema tal leden (40.000; 1100 in Zee land loopt enigszins tei'ug. Jonge vrouwen van nu gaan liever naar aquafitness en ae- robic (Van Leeuwen: „Ik neem ze dat niet kwalijkhoor") dan dat zij een lezing over de pro blemen in de ouderenzoi-g bij wonen of een educatief getint reisje naar Parijs maken. En dan is er het imago - dat eeuwi ge, schier onuitwisbare imago dat de NWH met zich mee draagt; dat van een gezellig heidsclubje van welgestelde, grijzende dames. Over de NWH kan geen kran tenartikeltje verschijnen, of ergens in de tekst valt - vrijwel onvermijdelijk - het woordje 'truttigheid'. De presidente, met een allerbeminnelijkste glimlach: „Vindt u mij zo trut tig? Nou dan!"

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1997 | | pagina 67