Tweede leven voor
oude kopieermachines
PZC
Digitale nieuwtjes
verspreiden als hobby
Herfabricage
apparatuur
in Schotland
Veel gratis periodieken op Internet
Terneuzen op Internet
wetenschap en techniek
40
wetenswaard
Schedel-operatie
al voor Christus
Jos
Chrispijn
computertaal
zaterdag 14 juni 1997
Over enkele jaren moeten
fabrikanten en
leveranciers van buiten- en
witgoed en
kantoorapparatuur oude,
afgedankte machines
terugnemen en
milieuvriendelijk verwerken.
Kopieermachine-fabrikant
Canon gaat nog verder: die
geeft oude copiers een tweede
leven.
Het is een wat merkwaardig ge
zicht in die supermoderne fa
briek in Glenrothes in Schotland.
Honderden fotokopieermachines
staan samengepakt in een hoek
van de ruimte. Wat schots en
scheef door elkaar, met de papier
bakken er provisorisch met tape
bovenop geplakt. Bij sommige
ontbreekt de bovenklep, of een
deurtje hangt er wat scheef bij. Op
veel machines zitten lelijke recla
mestickers geplakt en het stemmi
ge grijs van de behuizing is meest
al veranderd in een onbestemde,
vergeelde kleur. Je hoeft er niet
lang naar te kijken om te weten:
deze machines zijn oud, afge
dankt, afgeschreven.
Maar voor deze apparaten is het
werkzame leven nog niet ten ein
de. Er is geen schroothoop in het
verschiet. De toverspreuk die hen
straks opnieuw tot leven zal wek
ken luidt 'kyosei'; het motto dat
Canon, de Japanse fabrikant van
camera's, micro-electronic aprin
ters en copiers, al jaren in het
vaandel voert. 'Kyosei' wil zoiets
zeggen als: samen leven en werken
in harmonie met de omgeving. De
zorg voor het milieu speelt in die
filosofie een belangrijke rol.
Filosofie
Vooruitlopend op de eisen die
straks van overheidswege aan hen
worden gesteld, hebben veel fa
brikanten al programma's ont
wikkeld voor het terughalen en
demonteren van machines, waar
na sommige materialen door mid
del van recycling opnieuw worden
gebruikt. In de filosofie van Canon
is dat echter niet voldoende. Als
zo'n oud apparaat kan worden
hersteld en opnieuw ingezet voor
de taak waar het oorspronkelijk
voor was bedoeld, dan is dat nóg
beter voor het milieu.
En dat is dan ook precies wat hier
in de Canon-fabriek in Glenrothes
gebeurt. Enkele duizenden afge
schreven kopieermachines per
jaar krijgen hier een tweede leven.
In de Canon-fabriek in Glenrothes krijgen enkele duizenden afgeschreven kopieermachines per jaar een tweede leven. Ze worden geherfabriceerd.
Ze worden geherfabriceerd. Die
herfabricage is een proces dat veel
meer omvat dan een simpele repa
ratie, waarmee zo'n apparaat nog
een jaartje of zo mee zou kunnen.
De bedoeling is namelijk dat dat
tweede leven minstens net zo lang
duurt als het eerste dat de machine
ooit had.
Herfabricage
De grote kantoor-kopieermachi
nes die in de Schotse 'herfabriek'
zo'n behandeling ondergaan, zijn
afkomstig uit heel Europa. Meest
al hebben ze dan al een gebruiks
duur van vijf of zes jaar achter de
rug. Niet al die ingeruilde machi
nes zijn geschikt om opnieuw te
worden gebruikt. Van elke zes ma
chines die in Glenrothes binnen
komen, wordt er gemiddeld één
daadwerkelijk afgeschreven en
gedemonteerd. Alle andere zijn
nog prima geschikt om te worden
geherfabriceerd.
De reïncarnatie begint met de to
tale ontmanteling. Alle machines
worden van hun kunststof kast
ontdaan. De kast-onderdelen
gaan naar een aparte afdeling,
waar ze gereinigd en opnieuw ge
spoten worden. Het opengelegde
inwendige van de kopieermachi
nes wordt ondertussen flink onder
handen genomen. Alle onderdelen
die met het papier in aanraking
komen - de drum, de transportrol
len, het tonersysteem enzovoort -
worden vervangen door nieuwe
exemplaren. Toch blijft er nog ge
noeg van de oorspronkelijke ma
chine over, want tachtig procent
van de componenten kan worden
hergebruikt. Wel moeten alle af
stellingen worden nagelopen en
veel controles op de werking uit
gevoerd.
Zijn de laatste tests eenmaal ge
daan en is de kale machine voor
zien van een weer als nieuw
ruikende kast, dan is de geherfa-
briceerde kopieermachine klaar
voor zijn tweede leven. Canon ver
koopt de apparaten met dezelfde
fabrieksgarantie die nieuwe
exemplaren kr ij gen
Het complex in Schotland, dat vo
rige maand officieel werd geopend
door de president van Canon Inc.,
Fujio Mitarai, is al enkele jaren in
bedrijf. Al vanaf 1993 wordt hier
aan dat herfabricageproces ge
werkt, zij het dat de schaal waarop
dat gebeurt inmiddels flink is toe
genomen. Al eerder werd in een
Canon-fabriek in Virginia in de
Verenigde Staten op bescheiden
wijze begonnen met het opnieuw
gebruiksklaar maken van oude
kopieerapparaten. Mitarai noemt
het geschikt maken voor herge
bruik van oude machines een van
de belangrijkste activiteiten van
Canon in Glenrothes. ,,We lopen
graag vooruit op de milieuwetge
ving die, naar wij verwachten, de
fabrikanten van elektronische ap
paratuur zal dwingen om hun ver
antwoordelijkheid te nemen voor
het inzamelen en hergebruiken
van producten die de klanten niet
langer nodig hebben. Volgens ons
is het alleen maar verstandig om
dergelijke apparaten op deze ma
nier een nieuw leven te geven".
Canon is zeker niet de enige fabri
kant van kopieermachines die ou
de apparatuur geschikt maakt
voor hergebruik. Ook een bedrijf
als Rank Xerox hanteert een
soortgelijk systeem. In de komen
de jaren zullen steeds meel
fabrikanten en leveranciers van
kantoorapparatuur worden ge
confronteerd met de vraag wat er
met hun oude, afgeschreven pro
ducten moet gebeuren. De meeste
landen hebben plannen om de af
valstroom die door dergelijke ap
paratuur wordt veroorzaakt, ste
vig aan banden te leggen.
Besluit
In Nederland wordt over enkele
jaren het besluit Wit- en Bruin
goed van- kracht. Dat voorschrift,
waarvan het concept binnenkort
naar de Raad van State wordt ge
stuurd, regelt de terugnameplicht
van alle elektronische huishoude
lijke en kantoorapparaten. Het
gaat daarbij om koffiezetappara
ten, stofzuigers, koelkasten, maar
ook computers, kopieerappara
ten, faxen enzovoort. Elk jaar
worden zo'n negen miljoen van die
apparaten afgedankt. Bij de ver
branding van dat afval komen al
lerlei gevaarlijke stoffen vrij, zo
als zware metalen, asbest en pcb's.
Dat mag dus in de toekomst niet
meer.
Volgens Marguerite Ruys van de
Vifka, de belangenvereniging voor
bedrijven in de kantoor-, informa
tie- en communicatietechnologie,
hebben veel bedrijven in de bran
che al voorbereidingen getroffen
voor het terugnemen van oude ap
paratuur, of ze zijn er op zijn minst
over aan het nadenken. De Vifka
heeft inmiddels afspraken ge
maakt met enkele gespecialiseer
de verwerkingsbedrijven, die in
staat zijn om oude apparatuur op
verantwoorde wijze te demonte
ren en de materialen te recyclen.
Over enkele weken zal de vereni
ging aan haar leden een concreet
plan voorleggen voor het verwer
ken van de afgeschreven machines
bij die bedrijven.
Handwerk
Een van die bedrijven is Mirec bv
in Eindhoven, die al enkele jaren
actief is op het gebied van de de
montage en recycling van bruin
goed en kantoorapparatuur. Bus-
siness developer J.N. Zwart van
Mirec zegt dat zijn bedrijf heel
goed in staat is om de stroom aan
afgedankte apparatuur die er in
de komende jaren aan zit te ko
men, te verwerken. „Daar moeten
we dan vermoedelijk wel extra
mensen voor aantrekken, want er
komt vrij veel handwerk aan te
pas. Je moet alles eerst door je
handen laten gaan omdat je aller
lei gevaarlijke stoffen uit die ap
paratuur moet halen".
Hoewel dat in feite direct zijn han
del beinvloedt, denkt Zwart dat
het erg goed is als fabrikanten van
apparatuur him afgedankte spul
len eerst geschikt maken voor her
gebruik. Hij denkt dat dat in de
komende jaren ook op steeds gro
tere schaal zal gebeuren. Als her
gebruik niet meer mogelijk is, dan
is het recyclen echter een uitste
kend alternatief.
Paul Houkes
In de schedel van een ongeveer
50-jarige man die rond vijfdui
zend jaar voor Christus in de Elzas
heeft gewoond, hebben Duitse en
Franse onderzoekers duidelijke
sporen van schedelboringen ge
vonden. De schedel van de man
was september vorig jaar op een
begraafplaats uit het stenen tijd
perk in de buurt van Ensisheim ge
vonden.
Volgens de onderzoekers vor
men de duidelijk zichtbare
uithollingen in de schedel het
vroegste, ondubbelzinnige bewijs
van schedelboringen, nu zo'n ze
venduizend jaar geleden uitge
voerd. De uithollingen zijn huns
inziens niet het gevolg van een in
fectie, kanker, een schedelbreuk of
van diervraat na de dood van de
man. Overigens was niet te achter
halen waarom deze man twee
schedelboringen had ondergaan.
De patiënt moet de operatie jaren
hebben overleefd. Een knap staal
tje van geneeskunde, bron: Nature
22 mei, pag. 360. (GPD)
Heldere sterren
aan juni-hemel
In juni blijft het in feite de hele
nacht schemeren, maar bij hel
der weer staan er rond midder
nacht toch heel wat heldere ster
ren aan de hemel. Rond het zenit
(het punt recht boven ons hoofd)
zien we Arcturus en Wega en - la
ger aan de hemel - Antares in het
zuiden, Spica in het zuidwesten,
Regulus in het westen, Castor, Pol
lux en Capella in het noordwesten
en Deneb en Altair in het oosten.
Van de minder opvallende ster
renbeelden noemen we Hercu
les, niet zo helder, maar wel heel
mooi en wel heel groot, het op vier
na grootste zelfs. En te vinden tus
sen de veel helderder, reeds ge
noemde sterren Arcturus en Wega
Genoemd naar de beroemde my
thologische held is Hercules een
van de oudst bekende sterrenbeel
den. In het hart van het sterren
beeld, dat op oude kaarten werd
afgebeeld als een man die gezeten
op één knie met een knots zwaai
de, valtheelprozaïscheenlimona-
deglas te herkennen. Hercules
vertoont zich ondersteboven aan
de hemel. Zijn hoofd ligt in het
zuiden van het sterrenbeeld en
wordt gemarkeerd door de ster Al
pha Herculis, of Ras Algethi, wat
Arabisch is voor 'hoofd van de
knieier'. Alpha is een van de
grootst bekende sterren; hij
straalt meer dan duizend keer zo
veel licht uit als onze zon en hij
heeft een diameter die vijfhonderd
keer zo groot is.(GPD)
Het is opvallend hoeveel In ter-
net-gebruikers met elkaar
delen. Ze wisselen informatie uit
over allerlei zaken die met de
computer te maken hebben. Ze
waarschuwen elkaar als er weer
een nieuw virus opduikt. Ze tip
pen elkaar over interessante In
ternetpagina's en ze wisselen
plaatjes, muziek, foto's en illu
straties uit.
Sommigen, zoals Jos Chrispijn
uit Koudekerke gaan nog een
stapje verder. Ze verzamelen als
hobby informatie afkomstig van
allerlei bronnen, redigeren dat
enigszins en versturen het vervol
gens via de computer naar men
sen die in deze informatie geïnte
resseerd zijn. Hij begon in 1987
met een zogenaamd bulletin
board, waarop computeraars met
een modem konden inbellen. Op
hoogtijdagen had hij een respons
van 40 tot 50 bellers per dag.
Sinds de komst van Internet heeft
hij zijn werkterrein wat verlegd.
Overigens bestaat het bulletin
board nog steeds.
Chrispijn: „Het is de kick dat je
eigen creatie wordt gebruikt door
andere mensen. Verder vind ik het
ook gewoon leuk als alles werkt,
zoals ik het heb bedacht." Een
van de redenen waarom Chrispijn
allerlei informatie via de compu
ter verspreid is het feit dat hij ooit
zelf ook met 0,0 begon, zoals hij
het uitdrukt. „Ik moest er zelf
maar achter zien te komen door
bijvoorbeeld veel te lezen. Soms
kreeg je eens een aanwijzing of
tip van iemand anders en dan was
je daar hartstikke blij mee. Je
leerde door vallen en opstaan.
Vanuit die gedachte leek het me
aardig informatie te verspreiden.
Ik bedenk het niet allemaal zelf,
ik zoek het op, bijvoorbeeld op
Internet, of ik krijg het ook weer
van iemand anders toegespeeld."
Een paar weken geleden begon
Chrispijn met zijn nieuwsberich
ten op Internet en ondertussen
hebben zich al ruim 350 mensen
aangemeld die de berichten gra
tis toegestuurd willen krijgenHij
verstuurt ze in de vorm van
email-berichten, dus de abon
nees krijgen soms dagelijks een
handvol berichten. Met die opzet
verschilt de aanpak van Chris
pijn van de elektronische kran
ten, de zogenaamde e-zines, die
eveneens gratis via e-mail ver
spreid worden. Geïnteresseerden
kunnen Chrispijns e-mail adres
listserv@alltime.xs4all.nl een be-
Jos Chrispijn: „Het is de kick dat je eigen creatie wordt gebruikt door andere mensen."
foto Dirk-Jan Gjeltema
richt sturen waarin in ieder geval
moet staan: subscribe zldnews.
Dan weten ze zich vervolgens
verzekerd van een regelmatige
stroom interessante berichten.
En heus niet allemaal over com
puters. Zo was er onlangs een
bericht met allerlei wetenswaar
digheden over natuurverschijn
selen. En wat recenter had de 42-
jarige Chrispijn informatie over
allerlei films bijeen gesprokkeld.
Overigens wijst hij er wel op dat
hij de betrouwbaarheid van de
informatie niet zelf controleert.
De lezer moet zich dus wel reali
seren dat de bewuste informatie
ook maar ergens van het wereld
wijde web, of soms uit een Belgi
sche krant is opgepikt.
Wat. hem ook veel plezier doet is
het feit dat hij zijn diensten
draaiend weet te houden met be
trekkelijk eenvoudige middelen.
„Dat is ook een beetje de uitda
ging. Proberen alles met touwtjes
aan elkaar te knopen. Ik draai
nog steeds met een oude XT-com-
puter. Ondertussen heb ik in to
taal wel vijf computers met elk
een eigen toepassing, maar het is
in principe allemaal behoorlijk
eenvoudig. Dat geldt overigens
voor anderen ook. Je hoeft niet
over allerlei flitsende apparatuur
te beschikken. Ik kan mensen met
een 386-computer gewoon voor
zien van e-mail faciliteiten. Ze
krijgen dan een eigen e-mail
adres en kunnen over heel de we
reld berichten verzenden en ont
vangen en ze kunnen nieuws
groepen lezen,"
Zoals iedere hobby kost ook die
van Chrispijn heel wat tijd. Hij
heeft er thuis een deel van de zol
der voor ingeruimd en daar is hij
dagelijks toch wel zo'n drie uur
per dag te vinden. En wat de toe
komst betreft: „Ik zou eigenlijk
graag met wat geavanceerdere
hardware werken. En misschien
later in het jaar inspelen op de
mogelijkheden die Internet en e-
mail via de kabel in Zeeland kun
nen bieden. Zo blijft het interes
sant."
René Schrier
Over de meest uiteenlopende on
derwerpen worden tegenwoor
dig op Internet zogenaamde E-zi-
nes ook wel elektronische kranten
verspreid. Geïnteresseerden kun
nen zich gratis op dergelijke be
richten abonneren. Het is wel zaak
een beetje selectief te werk te gaan.
Het risico bestaat dat de postbus
van de computer binnen de kortste
keren uitpuilt van de berichten.
Verder is het van belang goed te
onthouden - bijvoorbeeld ergens in
de computer opslaan - hoe het
abonnement van de e-zine beëin
digd kan worden.
Een greep uit het aanbod:
Rock-E-Zine; http://www.tip-
.nl/users/rockezine, alles over rock
metal muziek met: interviews, re
leases, album demo reviews enz.
Een elektronisch blad over huis en
tuin. Er zijn twee afdelingen, 'bin
nen' en 'buiten'. 'Binnen' is van al
les te vinden over antiek, kunst,
boeken, film en dergelijke. 'Buiten'
vind je zaken zoals omgeving, plan
ten, techniek, ontwerp en onder
houd. http://www.digmagazine-
.com
I-Nieuws: het Vlaamse startpunt
voor een dagelijkse tocht op inter
net met steeds onder meer websites,
5 moppen, 1 windows 95 tip, aan
kondigingen van websites van
abonnees en wekelijks: Cursus Ja
vaScript, Shareware bespreking en
Cheats van games.
Een gratis abonnement kan aange
vraagd worden door een e-mailtje
te sturen naar inieuws@boomer.
digibel.be met in het tekstveld
(body): Subscribe I-Nieuws
Kleintje Muurkrant: http: //www-
stelling.nl/kleintje en e-mail via
kleintje@stelling.nl Het is een
maandelijkse publicatie met aan
dacht voor politieke en culturele
gebeurtenissen en artikelen over
zaken als new age, nationalisme,
natuur en milieu, georganiseerde
misdaad, veiligheidsdiensten, reli
gieus fundamentalisme.
Groene Links, http://www.dds.nl-
/~groen-l/grliform.htm hét e-zine
voor de
progressieve Internetter, zoals dit
blad zichzelf aanprijst
E@Zinner is een Nederlandstalige
nieuwsbrief, die is toegespitst op de
particuliere gebruiker, te bezoeken
op: http://huizen.dds.nl/~folkerte
XZ news is het maandelijkse E-zine
van Madpat en Renewolf met naar
keuze een Nederlandstalige of En
gelstalige versie: http://leden.tref-
.nl/madpat
Netties is een gratis nieuwsbrief
voor beginnende internetters die
uitgegeven wordt door Jean-Luc
Bostyn. De website van Netties is te
bereiken via: http://cd-wave.com-
/radiovisie/
Cyclus Magazine is een online ma
gazine over opmerkelijke fenome
nen en
verschijnselen op het gebied van
(nieuwe) media, muziek en lifesty
le.
Maandelijks is er tevens een gratis
e-maïl uitgave, de C-mail, met
meer
verfrissend nieuws. Bovendien
weet levert een abonnement op de
C-mail dan
als eerste informatie op over wat
Cyclus voor haar lezers in petto
heeft.
Sinds december 1996 is Cyclus Ma
gazine echter ook gestart met een
HTML-versie van de C.-mail ge
naamd de C-mail PLUS. Door de C-
mail Plus worden met e-mail de
zelfde mogelijkheden beschikbaar
als bij de bekende web-pagina's,
zoals grafische afbeeldingen, een
heldere opmaak en zelfs geluid. De
C-mail Plus is de multimedia-vari
ant van de C-mail en het eerste Ne
derlandstalige e-mail magazine
dat in HTML verschijnt. Surf voor
een abonnement naar het volgende
adres: http: //huizen.dds.nl/
cyclus/subscribe.html of stuur een
mailtje voor een abonnement op de
C-mail of de C-mail Plus naar cy-
clus@pi.net (mailto:cyclus@pi.net)
met respectievelijk als onderwerp-
/subject: 'aanmelden' of 'aanmel
den plus'. De Cyclus-website staat
op: http://huizen.dds.nl/~cyclus
Een abonnement het Vlaamse Free-
list is verkrijgbaar door een mailtje
Digitaal Terneuzen is een feit. Sinds gis
teren is deze Internet-pagina te bekij
ken. Allerlei informatie over deze Zeeuws-
vlaamse stad is te zien op de site http:
//www.terneuzen.com. De site is een pro
ductie van TiDi-graphics van Jovan Dierkx
uit Terneuzen en Harry van Tiel uit Sluiskil.
Ze vonden dat er over Terneuzen zo wei
nig op Internet te vinden is en besloten
in dat gat te springen. Overigens komt hun
initiatief ongeveer gelijktijdig met een In-
temet-site over Terneuzen/Axel van de
Rabobank. Op de homepage Digitaal Ter
neuzen van TiDi-graphics kan een keus
worden gemaakt uit verschillende rubrie
ken. Dat zijn: nieuws, gemeente, bedrijven,
onderwijs, wonen, vrije tijd, kidszone, digi
taaltjes en zoeken. Iedere rubriek is weer
uitgesplitst in allerlei categoriën.
Zo valt onder de noemer nieuws onder meer
het weer, informatie van de gemeente, de
ANP ioto van de dag, NOS teletekst, infor
matie van de politie en het dagblad De
Stem. Wie bijvoorbeeld 'wonen' aanklikt
kan kiezen uit een stadsplattegrond en in
formatie van de makelaars, het huizenaan
bod in de regio en hypotheekhulp.
De rubriek digitaaltjes is bedoeld voor ad
vertenties van particulieren over allerlei
onderwerpen. Jovan Dierkx maakt duide
lijk dat er nog wel wat moet verbeteren aan
de site. Zo moeten er nog meer illustraties
op komen. Ook met de politie moeten nog
afspraken gemaakt worden over de infor
matie die verwerkt kan worden.
Verder is het de bedoeling een soort
Zeeuwsvlaamse Gouden Gids op de pagi
na's te verwerken. Bedrijven kunnen daar
op inspelen, onder meer met advertenties.
te sturen naar FreeList@boomer.di-
gibel.be met in de body: SUBSCRI
BE FreeList - uw emailadres of via
de website op http://www.freelist-
.digibel.be/abo.html
M.F.Y. van Oppen maakt elke dag
een internetkrant: InternetNieuws.
Vijf dagen per week valt dit e-zine
bij zo'n 500 abonnees in de digitale
brievenbus. Belangrijkste onder
deel van InternetNieuws is de
moppenrubriek. Abonneren via
een e-mail naar LISTSERV@CC-
1.KULEUVEN.AC.BE in de body:
Subscribe INieuws voornaam ach
ternaam.
De Web-Krant is een twee maal per
week verschijnend E-Zine en bevat
info die te maken heeft met het In
ternet, computers en Onlinedien-
sten. De Web-Krant is gebaseerd op
openbare doch ongecontroleerde
bronnen op of over het Internet. Re
dactie: Marco Apeldoorn en e-mail:
104706.654@CompuServe.
com op het Internet op http://our
world. compuserve.com/home-
pages/Marco_Apeldoorn
Ook het computerbedrijf Compu
ter Collectief heeft een eigen e-zine
met inf ormatie over nieuwe boeken
en software, wetenswaardigheden
en nieuwtjes. Aanmelden voor en
opzeggen van deze mailing uitslui
tend via: http://comcol.nl/mail-
ned.htm
ISDN nieuwsbrief: aanmelden met
een e-mail naar: ISTSERV@CC-
1.KULEUVEN.AC.BE Zet in het
tekstveld (de 'body') alleen het vol
gende: SUBscribe ISDNNEWS
voornaam achternaam, binnen en
kele minuten krijg je dan een e-
mailtje terug. Dit e-mailtje beant
woord (reply) je met in het tekstveld
alleen de tekst: ok. Dit is ter contro
le van het e-mail adres. In deze
nieuwsbrief staat het laatste
nieuws op ISDN gebied. Voorlopig
zal deze nieuwsbrief één keer per
maand verschijnen.
Een Belgische tuinkrant: tuin-
krant@rudaplant.tornado.be
MapQuest publiceert een Engelsta
lige nieuwsbrief in e-mail vorm,
vooral over reizen en reiservarin
gen. Lezers kunnen hun eigen
ervaringen ook kwijt. Op de Inter-
net-site van MapQuest kunnen be
langstellenden zich aanmelden:
http://www.mapquest.com/from-
theroad
Wie aan dit overzicht nog niet ge
noeg heeft kan terecht op de vol
gende site op Internet waar een
overzicht te vinden is van meer dan
1600 ezines: http://www.meer.net-
j ohnl/e-zine-list/
René Schrier