Automobilist met verstand naar het strand
PZC
Overstapplek bij Renesse
medio juli in gebruik
reportage zaterdag 14 juni 1997 27
Het transferium, met zicht op Renesse, is het eerste in Zeeland. Tegelijk is het de eerste recreatieve overstapplek, bedoeld om tegen te gaan dat toeristen met de auto de wegen naar de stranden verstoppen of in het dorp flanerende en terrasjes pikkende bezoekers hinde
ren. Van de overstapplek zelf moet een uitnodigende werking uitgaan: rondom in het groen, een bankje hier en daar, VVV-balie, toiletten en douches. Het transferium Renesse moet een voorbeeldfunctie krijgen. fotografie Pieter Honnoff
Wordt het transferium in Renesse
vanaf half juli overspoeld met
tevreden vakantiegangers of blijft het
akelig leeg? Een vraag die de betrokken
partijen de komende maand steeds meer in
de greep zal houden. De Schouwen-
Duivelandse wethouder Cees Veerhoek is
uiteraard zeer optimistisch en bij landelijk
coördinator Piet Riemens valt al helemaal
geen twijfel te bespeuren. Hij kan
trouwens wel een oppepper gebruiken,
want de transferia in Groningen en
Amsterdam lopen matig tot zeer slecht. De
ontwikkelingen in de Schouwse badplaats
zullen overigens ook door andere
kustgemeenten nauwlettend worden
gevolgd. Want slaagt de proef dan is de
kans groot dat het eerste
recreatietransferium navolging krijgt in
de rest van het land.
Het transferium: een 'strategisch'
overstappunt waar de auto wordt
verruild voor het openbaar vervoer. Met
als voornaamste doel het terugdringen
van het autogebruik. Het begrip (afgeleid
van het Latijnse werkwoord trans-fero,
dat letterlijk van de ene naar de andere
plaats overbrengen betekent) werd pas
enkele jaren geleden officieel geïntrodu
ceerd in Nederland. De Bouwdienst
Rijkswaterstaat kreeg in 1993 opdracht
van het ministerie van Verkeer en Water
staat om de plannen concreet uit te wer
ken en kreeg een zak geld mee: 40 miljoen
gulden voor de eerste twee projecten in
Groningen en Amsterdam. Augustus '96
werd daar nog eens 100 miljoen aan toe
gevoegd voor de andere acht locaties,
waaronder Renesse. „Er is veel vertrou
wen", stelt Piet Riemens. „Het is dan ook
een uniek concept."
Naast Renesse, Groningen en Amsterdam
worden plannen voorbereid voor Almere,
Hoorn, Heerhugowaai'd, Sittard, Leiden,
Utrecht en Arnhem. De transferia zullen
in verschillende soorten en maten ver
schijnen. Van een superparkeerplaats aan
de schil van de grote stad tot het opge
waardeerde parkeerterrein naast het NS-
station. De proeflocaties worden in eerste
instantie sober aangekleed. Na verloop
van tijd zullen ze steeds meer worden aan
gepast aan de wensen van de gebruikers.
Mits die er zijn natuurlijk.
Flop
Want de voortekenen zijn niet bepaald
gunstig. Hetinapril 1995 geopende trans
ferium ten noorden van Groningen, de
primeur voor Nederland, is op een grote
flop uitgedraaid. De parkeerplaats ligt
aan de verkeerde kant van de stad waar
door de automobilist het terrein links laat
liggen. Riemens geeft ook de gemeente
een veeg uit de pan. „Het flankerend be
leid klopt niet. Vlak na de opening zijn er
drie parkeergarages in binnenstad ge
opend. waardoor het natuurlijk aantrek
kelijk blijft om even door te rijden. Ook al
is het transferium veel goedkoper is.Bo
vendien is er een concurrent: aan de rand
van het centrum is een parkeerterrein
vanwaar een pendelbusje de gebruikers
naar het centrum rijdt.
Nummer twee werd ongeveer een jaar ge
leden in gebruik genomen: onder de hy
permoderne Amsterdam Arena. Hoewel
het in de hoofdstad beter loopt dan in
Groningen -slechter kan ook bijna niet- is
Riemens nog lang niet tevreden.,Er staan
gemiddeld tussen de 200 en 400 auto's per
dag, terwijl er plaats is voor 500. Ja, in to
taal kunnen er 2000 wagens onder de Are
na worden geparkeerd, maar de overige
ruimte is in eerste instantie voor andere
doeleinden bestemd." Het is vooral 'soci
aal verkeer' dat de wagen onder het Ajax-
stadion stalt: mensen die een dagje win
kelen of een bedrijf bezoeken. Het woon
werkverkeer wordt node gemist, maar dit
gaat veranderen. Althans dat is de bedoe
ling. Riemens: „We willen speciale abon
nementen uitgeven die veel goedkoper
zijn dan parkeren in de binnenstad.
sen transferium en openbaar vervoer in
beide gevallen zo'n 750 meter. Dat vinden
we erg veel." Waarom Rijkswaterstaat
toch medewerking verleende? „De plan
nen van Groningen en Amsterdam ver
keerden al in een vergevorderd stadium.
Al met al geen sterk begin, moet de coör
dinator toegeven. Van de andere kant:
Groningen en Amsterdam waren ook niet
de eerste keus van de Bouwdienst. „De
plannen in deze steden pasten niet hele
maal in ons concept. Zo is de afstand tus-
Bovendien waren er ook overeenkomsten
met de ideeën die we zelf hadden."
Dit geldt ook voor Renesse, waar momen
teel de laatste hand wordt gelegd aan het
derde transferium van het land. De
Zeeuwse versie wijkt enigszins af van de
andere projecten, omdat het hier het eer
ste recreatietransferium betreft, bedoeld
om de leefbaarheid van Renesse te vergro
ten door de auto's bij de entree van het va
kantiedorp op te vangen. Renesse ging
immers jaren gebukt onder een enorme
stroom recreatieverkeer. Het parkeerter
rein met ruimte voor 900 wagens is onder
deel van het ingrijpende mobiliteitssce
nario. op poten gezet door de voormalige
gemeente Westerschouwen. Uitgangs
punt hiervan is het autogebruik te ver
minderen en het verkeer beter te sturen.
Hierbij is het noodzakelijk om betaald
parkeren in te voeren, wat aan de hele
kust van de Schouwen-Duivelandse
Westhoek inmiddels gedaan is.
Waar op andere transferia wordt overge
stapt op openbaar vervoer, staat in Renes
se het zogeheten 'natransport' richting
strand en dorp klaar. Het bedrijf Carlier
dat hiervoor zorgdraagt, wil het vakan
tiegevoel opwekken door bussen, electro-
cars en huifkarren in te zetten. Om een
echt zomers sfeertje te kweken, wordt
misschien zelfs zand gestrooid op de bus-
vloer. Andere voorzieningen die het de
gasten naar de zin moeten maken, zijn on
der meer een dienstencentrum met een
WV-balie (voor de 'eerste opvang'), in
formatieborden en toiletten en douches.
De gemeenteraad besloot onlangs nog het
terrein de eerste maanden 24 uur per dag
te laten bewaken. Want, zo werd gerede
neerd, er mag helemaal niets misgaan.
Vooral het eerste jaar niet.
Aantrekkelijk
Riemens steekt zijn tevredenheid niet on
der stoelen of banken. „Het hele concept
is geslaagd. Het transferium is erg aan
trekkelijk gemaakt: leuke bebouwing, sa-,
nitair en makkelijk te bereiken. En infor
matieborden natuurlijk, ik heb begrepen
dat vooral Duitsers daar erg veel prijs op
stellen." Ook het 'flankerend beleid' van
de gemeente is in orde, meent hij. Hoewel
het parkeertarief aan de stranden nog wel
wat mag worden opgeschroefd. „Zodat
men min of meer gedwongen wordt ge
bruik te maken van het transferium."
„Kan wel zijn", antwoordt stuwende
kracht Veerhoek. „Maar ik heb ook de on
dernemers in m'n nek en ik moet rekening
houden met beide partijen." Bovendien
vindt hij dat de gemeente zichzelf niet uit
de markt moet prijzen, er bestaat per slot
van rekening nog een vluchtmogelijkheid
naar de Brouwersdam. Aan de zeezijde
van deze dam is parkeren in elk geval deze
zomer en waarschijnlijk ook volgend jaar
nog gratis. En het is natuurlijk niet de be
doeling dat hoge tarieven de toerist weg
jagen. Overigens zullen de partijen de
kwestie nog een keer bespreken. Provin
cie, gemeente en Grevelingenschap zijn in
dit geval voorstander van betaald parke
ren, Rijkswaterstaat niet.
Voorbeeld
Renesse heeft een voorbeeldfunctie voor
de rest van het land. Twee maanden gele
den, toen hij officieel het laatste spant van
het dak van het transferiumgebouw
plaatste, meldde Veerhoek dat ook Drente
en Friesland belangstelling hebben ge
toond. Onder het voorbehoud dat 'Renes
se' een succes wordt. Riemens denkt dat
vooral kustplaatsen gebaat zijn bij een
transferium. „Neem nou Scheveningen,
die kilometerslange files die je daar 's zo
mers aantreft moet je met deze voorzie
ning vrij simpel kunnen oplossen."
Nog een maandje en dan opent het terrein
aan de Roelandsweg de poorten. Vanaf
donderdag 17 juli zal blijken of de recre
anten hun weg naar het transferium we
ten te vinden. Veerhoek: „Waarom het een
succes wordt? Dat ga ik niet meer zeggen.
Ik ben van plan de ontwikkelingen rustig
af te wachten. Ik reken erop dat automo
bilisten verstandig zijn."
Herre Stegenga
EUemeet 4
Zierikzee is
