De onvoltooide Europese Unie
PZC
PZC
Kritische vragen over EU hangen Kok de keel uit
Geheimzinnige
beraadslagingen
in de rode zone
feiten en meningen
2
zaterdag 14 juni 1947
zaterdag 14 juni 1997
TT^uropa is hard toe aannieuwe inspiratie. Ooit het stralende
J2j antwoord op oorlog en armoede, is het nu voor velen een
obscuur begrip geworden. De integratie stokt, de werkloos
heid giert. De lange onderhandelingen voor een Verdrag van
Amsterdam hebben niets écht opgelost. Wie trekt de Unie
weer vlot?
door Maurice Wilbrink en
Paul Koopman
Roodzwarte vlaggen, strijd
leuzen, spandoeken, arbei
ders en werklozen in slagorde
op het Frederiltsplein. De mars
op Amsterdam, naar de ge
wraakte regeringsleiders met
hun 'Europa van de banken',
heeft zijn einddoel bereikt. De
Europese Unie kent achttien
miljoen werklozen en nog eens
vele miljoenen burgers die zich
grote zorgen maken over hun
verloren zekerheden. Europa,
ooit het stralende antwoord op
een door oorlog geteisterd con
tinent, is voor velen obscuur ge
worden.
Intussen zoekt een verdeelde
politieke elite, afgeschermd
door vijfduizend agenten, in
Amsterdam naar een uitweg.
„Europa moet weer zichtbaar
gemaakt worden voor de bur
ger", zei Van Mierlo deze week
nog. „Wij zijn bezig met het ver
bouwen van de keuken, maar
dat interesseert de burger niet.
Die wil goede gerechten: banen,
schoon milieu, veiligheid."
De speurtocht van Europa naar
zijn burgers illustreert de moei
lijke tijden die de Unie door
maakt. -Het prestigieuze één
munt-project verliest met de
dag glans. En de onderhande
lingen voor het Verdrag van
Amsterdam (IGC) hebben tot
dusver ontstellend weinig opge
leverd. De EU is nog niet klaar
voor uitbreiding, een effectief
gemeenschappelijk buiten
lands beleid blijft ver weg, en de
gezamenlijke aanpak van mi
gratiestromen en internationale
criminaliteit blijft problema
tisch. Maar dat alles heeft de
Unie aan zich zelf te wijten,
vindt Alfred van Staden, direc
teur van onderzoeksinstituut
Clingendael. „Die IGC-onder-
handelingen waren helemaal
niet zo noodzakelijk."
Enkele Britten, die vanaf hun
eiland soms een haarscherpe
blik op het oude continent heb
ben, voorspelden de IGC-de-
ceptie al twee jaar geleden. De
Britse oud-minister van Buiten
landse Zaken Howe zei destijds
dat de onderhandelingen zou
den ontsporen, omdat ze over te
veel onderwerpen moesten
gaan, zonder dat het einddoel
tevoren was vastgesteld. „Om
precies die reden is het in 1991
ook in Maastricht fout gegaan.
Een goed verdrag is een kort
verdrag dat maar enkele be
langrijke kwesties goed regelt."
De Europese leiders zullen de
komende week in Amsterdam
beslist trots de vlag hijsen voor
hun nieuwe verdrag, plechtig
verklarend dat de EU weer een
sprong voorwaarts heeft ge
maakt. Maar die retoriek kan
niet verhullen dat hun nieuwe
verdrag het magerste werkstuk
is dat in veertig jaar van Euro
pese eenwording is afgeleverd.
Een mager werkstuk, zeker ge
zien de duizenden uren die
ervoor is vergaderd in alle uit
hoeken van Europa. Bondskan
selier Kohl, die zichzelf niet ge
heel ten om-echte beschouwt als
een van de architecten van de
EU, heeft al aangekondigd dat
na Amsterdam een nieuwe ver
dragsherziening nodig is om de
Unie voor te bereiden op de vol
gende eeuw. Zo strompelt de
club van vijftien vooruit.
Oorlog
Het lijkt er sterk op dat Europa
zijn bezieling van weleer heeft
verloren. „Europa werd ge
grondvest op de gedachte: nooit
meer oorlog", zegt oud-com
missaris Frans Andriessen, en
hij voegt er meteen aan toe:
„Dat sentiment kan nu geen
drijfveer meer zijn. Geen zinnig
mens gelooft nog dat Duitsland
de wapenen tegen Frankrijk op
neemt."
GPV-Tweede Kamerlid Eimert
van Middelkoop wijst op de in
eenstorting van het gevreesde
Sovjetimperium: die gemeen
schappelijke vijand zorgde er
lange tijd voor dat de Europese
lidstaten dicht op elkaar kro
pen. Bij gebrek aan een externe
dreiging, ontstaat er als vanzelf
meer ruimte voor verdeeldheid.
D66-minister Van Mierlo heeft
het afgelopen half jaar al zijn
diplomatieke talent uit de kast
moeten halen om de vijftien Eu
ropese stamhoofden met elkaar
te verzoenen en dikwijls stuitte
hij daarbij op oude vertrouwde
belangen die veertig jaar Euro
pese overlegcultuur wonderwel
hebben overleefd. Het hardnek
kige Britse verzet tegen een ge
meenschappelijke asielpolitiek
verklaarde hij zo: „De Britten
blijven eilandbewoners, om
ringd door water.
De in de koude oorlog 'neutraal'
gebleven lidstaten Oostenrijk
en Finland voelen nog steeds
niets voor (bescheiden) militai
re taken voor de EU. Het sinds
de Suez-crisis op het internatio
nale toneel gecastreerde Frank
rijk zocht anderhalf jaar lang
naar mogelijkheden om hetEly-
sée een grotere rol te laten spe
len bij het Europese buitenland
se beleid, ten koste van de
Nederlandse Euro-commissaris
Van den Broek. En Duitsland is
vijftig jaar na Hitier nog steeds
vooral bang voor zichzelf.
Toch is er geen reden tot paniek.
Zelfs zonder Verdrag van Am
sterdam wonen we nog niet op
een beklagenswaardig conti
nent. Want de Europese een
wording is ondanks al zijn te
kortkomingen in historisch
perspectief een ongeëvenaard
succes gebleken. Eimert van
Middelkoop, genuanceerd euro
criticus: „We weten al niet meer
beter als we de regeringsleiders
met elkaar om de tafel zien.
Maar laten we dat niet te snel
normaal vinden. De Nederland
se premier kwam voor de Twee
de Wereldoorlog z'n land niet
eens uit.
Zuinig
Van Staden, ooit euro-scepticus
maar daar inmiddels van terug
gekomen: „We moeten uiterma
te zuinig zijn op wat in Europa is
bereikt. We hebben wel iets ge
leerd van de geschiedenis. De
Unie voorkomt toch dat landen
weer uiteen drijven." Dat klinkt
bijna als een cliché, maar in het
somberste van de vier gangbare
Clingendael-scenario's over
Europa valt dit continent ten
prooi aan een Balkanisering
waarbij oude destructieve
krachten weer opduiken.
Ondanks de bereikte welvaart
en vrede is de vraag actueel of de
Europese integratie zijn gren
zen heeft bereikt. Volgens oud-
commissaris Andriessen komen
ze in elk geval scherp in beeld.
„Nu zijn we op de harde kern
van de staatssoevereiniteit
gestuit: het buitenlands beleid,
de justitiepolitiek en de sociale
politiek. Gaan we de gevoeligste
delen van onze nationale soeve
reiniteit ook overdragen? De
trend is: overal in Europa valt
men terug op de laatste verde-
dingingslinie."
Van Middelkoop: „Integreren is
forceren geworden. Econo
misch hebben we aan Europa
autoriteit gegeven. Maar op an
dere terreinen lukt dit niet.
Daar stagneert het." Een stag
natie die zo langzamerhand tot
grote frustratie heeft geleid. Het
voorbeeld is vaak gebruikt,
maar de Bosnische volkeren
moord voltrok zich letterlijk on
der de handen van Europa. De
GPV-parlementariër stoort zich
soms aan de retoriek, die de ver
scheidenheid in Europa moet
verdoezelen. „Dan wordt weer
eens het beeld opgeroepen van
Europa in het zondagse pak van
de geschiedenis. Continent van
Erasmus, Goethe, Beethoven!
Het schitterende mozaïek dat
Europa is. Is allemaal waar,
maar dat mozaïek biedt nu
weerstand.
Van Staden vindt dat de taai
heid van de nationale staten erg
is onderschat. En Nederland
heeft volgens hem ook lange tij d
niet willen inzien dat vooral
grote landen in de Unie mee gin
gen doen om hun eigen positie
via Europa te versterken. „Dat
gold zeker voor de Britten en de
Fransen. Zodra ze inzagen dat
bepaalde problemen hun land te
bovengingen, waren ze rijp voor
deelname aan de Unie." Natio
nale staten bleven ook anders
zins taai. Van Staden: „Er zijn
overal omvangrijke verzor
gingsstaten ontwikkeld. De
burgers zijn daar afhankelijk
van geworden, ze zoeken er hun
zekerheden. Het maakt ze loya
ler aan hun eigen land dan aan
Europa."
Identiteit
Maar als dit inhoudt dat de
grens van de Europese integra
tie is bereikt, wat betekent dit
dan voor het project Europa?
Zal stilstand inderdaad achter
uitgang blijken? Of is verder
gaande integratie, hoe moeilijk
ook, de enige weg?
Frans Andriessen, euro-comm-
missaris in een tijd dat Europa
optimistisch toewerkte naar
haar interne markt, gelooft vast
dat de komst van de ene munt
straks integrerend gaat werken.
,De euro gaat iets van identiteit
geven aan Europa, als iedereen
dat ding op zak heeft." Maar
volgens hem zal het onbehagen
over Europa bij de burger alleen
maar groeien, als de economi
sche integratie geen banen ople
vert en niet wordt vergezeld
door andere vormen van samen
werking.
Andriessen zoekt het dan met
'name in een Europese aanpak
van de strijd tegen criminaliteit.
Ook Van Staden gelooft dat lid
staten er niet aan ontkomen
bevoegdheden blijvend naar
Brussel over te hevelen. „In ons
enthousiasme voor de economi
sche integratie hebben we hiel
en daar te veel aan Brussel toe
vertrouwd. Het is belachelijk
dat Brussel moet bepalen wat de
geluidssterkte van grasmaaiers
mag zijn. Maar anderzijds ver
eist een puur vrije markt óók in
grijpen vanuit Brussel, want het
speelveld moet in Europa voor
iedereen ongeveer gelijk zijn.
En om dat te realiseren in een
Europa van 25 landen, wordt
wel een vreselijk karwei.
Van Middelkoop huivert van het
adagium dat stilstand in Euro
pa achteruitgang betekent.
„Daar wil ik me niet door laten
gijzelen. Zeker niet als het
wordt gebruikt door mensen die
aan een Europa willen bouwen
als een zelfstandig politiek
doel." De politicus vindt dat we
meer ontspannen moeten zijn
als verdergaande samenwer
king stokt. Vooral op het gebied
van het buitenlands beleid van
de EU: „Accepteer toch dat we
verdeeld zijn. Laat gelegen
heidscoalities ontstaan, die bui
ten de EU problemen willen op
lossen."
Scenario's
Clingendael, de nationale
denktank voor buitenlands be
leid en veiligheidskwesties,
heeft geprobeerd scenario's te
schetsen voor de richtingen die
Europa kan inslaan. Het meest
voorstelbaar is het scenario
waarin dë Unie ijverig voort
bouwt aan de constructie zoals
die door de huidige en achter
ons liggende politieke elites is
bedacht: een Atlantisch Europa
dat inderdaad de monetaire
eenwording realiseert en een ei
gen zuil binnen de NAVO op
richt. Hier neemt de integratie
nog altijd toe.
Van Staden ziet dit, voor de ko
mende twintig jaar, nog altijd
als het meest voor de hand lig
gende scenario, ook al blijkt het
nu al heel moeilijk om bijvoor
beeld die muntunie te bereiken.
„Maar er kunnen ook vormen
van lichte terugval gaan ont
staan. D at is het gematigd pessi
mistische scenario, waarin we
minder economische samen
werking hebben dan nu."
Daarnaast is er het eerder
genoemde sombere Balkan-sce
nario, en de variant Fort Euro
pa. Bij die laatste raakt de eco
nomische grootmacht Europa in
een zware strijd met de VS en
Oost-Azië verwikkeld en ver
wijdert Europa zich tenslotte
ook uit de NAVO.
Maar voorlopig zet men nog alle
kaaiden op het Atlantische Eu
ropa, waarbij de eigen zuil bin
nen de NAVO overigens verder
weg lijkt dan de muntunie. Aan
die ene munt heeft de Europese
politieke elite zich inmiddels
zozeer vastgeklampt dat dit
soms tot aandoenlijke taferelen
leidt, vindt Van Middelkoop.
„Zoals die grote Kohl, leider
van het grote Duitsland almaar
Nederland prijst voor zijn eco
nomische hervormingen. Dat
geeft me heel even een gevoel
van nationale trots, maar dat is
ook weer snel voorbij. Het is ei
genlijk pathetisch om te zien."
De monetaire eenwording mag
eenvoudigweg niet meer wor
den afgeblazen, omdat ze de
laatste, en enige grote inspira
tiebron voor Europa vormt. Van
Staden haalt de Luxemburgse
premier Juncker aan: „De eco
nomische en monetaire eenwor
ding is het laatste grand design
van de twintigste eeuw.Voor de
volgende eeuw is er nog niks,
grand designs zijn zeldzaam ge
worden.
Van Middelkoop: „Europa als
alternatief voor oorlog mobili
seert mensen niet meer. Oorlo
gen zijn bijgezet in het zwart
witte plaatjesboek van de ge
schiedenis." Andriessen: „Ik
ben bang dat we in een zeer
pragmatische periode terecht
komen. En dat Europa alleen
met een schok weer een nieuwe
inspiratie kan vinden. Mis
schien is de massawerkloosheid
wel de tijdbom die ons in bewe
ging zet. Massawerkloosheid
wordt overal steeds meer gezien
als maatschappelijk onaan
vaardbaar."
Strijd
Zullen de Europese leiders, in
Amsterdam bijeen, de zorgen en
onzekerheden van de driehon
derdvijftig miljoen Europese
burgers werkelijk verstaan?
Gaan ze een krachteloze werk
gelegenheidsparagraaf in el
kaar knutselen, of duiven ze
over hun eigen schaduw heen te
stappen om de Europeanen eer
lijk uit te leggen dat ze Europa
juist onvoldoende gebruikt heb
ben in de strijd tegen de werk
loosheid in eigen land?
Want hier raakt men de tragiek
van Europa, zegt Van Staden.
„Het doel van de Europese inte
gratie is een betere arbeidsver
deling en monetaire stabiliteit.
Maar de heilzame effecten daar
van zijn voor de burgers niet
tastbaar. De offers die je vraagt
voor de EMU zijn echter, hier en
nu, heel erg tastbaar. Dat is een
ongelijke strijd voor de politi
ci." De echte verliezers in die
strijd zijn echter de duizenden
die hun mars op Amsterdam
hebben'voltooid. Het zou heil
zaam zijn voor Europa als de ge
plaagde elite en het gefrustreer
de volk elkaar ook even écht
ontmoette, daar op het Frede-
riksplein. GPD
zie ook pagina 36
door Maurice Wilbrink
Het is nu: helpers weg, laatste ron
de, zei premier Kok gisteren. De
minister-president permitteert zich
een zegswijze uit de bokswereld, maar
het gaat over het grote politieke
strijdperk: de Eurotop van regerings-
leiders. Gisteravond, tijdens zijn we
kelijkse persconferentie, vertelde de
bewindsman dat het nu afwachten is.
Zoals voor elke grote top kruipen de
Fransen en Duitsers kort voor het
'moment supreme' nog even bij elkaar
om hun tactiek op elkaar af te stem
men, ditmaal in het Franse Poitiers.
„Minister Zalm heeft al twee keer ge
beld met Poitiers, een keer met zijn
Duitse collega, een keer met zijn
Franse," aldus Kok.
De premier hoopt dat de as Bonn-Pa
rijs niet de moeizaam bereikte Neder
landse compromisvoorstellen op het
laatste moment doorkruist. Hij denkt
van niet, maar je weet het nooit. De
Fransen en de Duitsers praten vooral
over de gewraakte criteria waar lan
den aan moeten voldoen om deel te
mogen nemen aan de monetaire unie.
Beide landen hebben de grootst moge
lijke moeite om die criteria te halen.
Premier Kok, die zijn volle prestige
aan de verdragsonderhandelingen
heeft gehangen, heeft nauwelijks
greep op de Frans-Duitse bewegingen
rond de EMU-criteria. Als er onenig
heid blijft bestaan, verzuurt de top in
Amsterdam. Kritische vragen over de
EMU-criteria hangen de minister
president inmiddels verschrikkelijk
de keel uit.
Bits verklaart hij 'geen enkele behoef
te te hebben' in te gaan op nieuwe uit
spraken van president Duisenberg
van de Nederlandsche Bank, die vindt
dat landen met een iets hoger finan
cieringstekort dan drie procent ook
moeten kunnen meedoen met de
muntunie. „Ik ga me nu niet druk ma
ken over drie komma zoveel of zo. Ik
heb wel wat anders aan mijn hoofd."
Volgende vraag graag.
Even later, als de tv-camera's draaien,
is Kok weer in de plooi. Vriendelijk
legt bij aan de kijkers uit dat over de
EMU niet in Amsterdam, maar pas
volgend voorjaar wordt besloten. En
dat het deelnemen aan de muntunie
niet alleen maar met. de rekenmachine
wordt bepaald. „Het is ook een be-
leidseconomische afweging." Als het
verlossende woord in Poitiers zal zijn
gesproken, rest het harde gevecht aan
het Frederiksplein in Amsterdam,
maandag en dinsdag. „We houden de
moed er in," zegt hij nog maar een
keer. De regeringsleiders zullen net zo
lang doorvergaderen totdat ze eruit
zijn. Van een mislukking zal Kok dins
dagavond niet spreken. „Want als ik
het een mislukking moet noemen, kan
ik mijn handtekening niet onder het
verdrag zetten." En daar wil de pre
mier dit weekend heleméal niet aan
denken. GPD
door Kees Pijnappels
De Europese top van rege
ringsleiders in Amster
dam zal zich griezelig
geheimzinnig voltrekken.
Vijftien regeringsleiders of
staatshoofden, hun ministers
van Buitenlandse Zaken en
voorzitter Santer bepalen in
totale afzondering de toe
komst van Europa.
Bij de onderhandelingen in
de aanloop naar de Europese
top zijn honderden, ja zelfs
duizenden ambtenaren en
diplomaten betrokken. In
Amsterdam moeten de rege
ringsleiders en hun ministers
het karwei zelfstandig kla
ren. Ook premier Kok en mi
nister Van Mierlo moeten het
op het cruciale moment zon
der hulp van buitenaf stellen.
In de vergaderzaal in het ge
bouw van De Nederlandsche
Bank worden namelijk geen
ambtenaren of diplomaten
toegelaten.
ËU-ministers worden bij re
guliere vergaderingen van
EU-ministers doorgaans ge
flankeerd door ambtenaren
die de dossiers tot in de punt
jes kennen. Tijdens een Euro
top van regeringsleiders gel
den andere regels. Weliswaar
laten de bewindslieden zich
op hun reis naar Amsterdam
vergezéllen door grote aan
tallen ambtenaren en diplo
maten, maar die komen niet
eens in de buurt van de ver
gaderzaal.
De zaal bevindt zich in het
hart van de zogeheten rode
zone. Alleen hoogwaardig
heidsbekleders met een rood
pasje krijgen toegang. Amb
tenaren, diplomaten en an
dere gewone stervelingen
moeten het doen met een
blauw pasje en zijn dan ook
veroordeeld tot de blauwe
zone. Daar bevinden zich de
delegatiekamers, waar de
dames en heren kunnen
wachten, tot hun bazen klaar
zijn.
„In principe kan het zijn dat
ze erbij worden geroepen
voor advies, maar dat ge
beurt bijna nooit", aldus een
Brussels diplomaat. „Meest
al spelen ze een spelletje
bridge, om het wachten te
veraangenamen."
Slechts twee volgelingen van
Kok krijgen een rode badge
opgespeld: zijn persoonlijk
medewerker Merkelbach en
Hannie Zaal. Met name voor
Zaal, medewerkster van EU-
ambassadeur Bot, is een cru
ciale rol weggelegd.
Hannie Zaal wacht buiten de
vergaderruimte op nieuws,
vergezeld van veertien ge
lijkwaardige ambtenaren uit
de diverse lidstaten. Dit zijn
de zogeheten Antici, ge
noemd naar de Italiaanse
geestelijk vader van dit club
je.
De Antici krijgen geregeld
verslag van drie functiona
rissen van het secretariaat
van de Europese Raad. De
drie noteren in de vergader
zaal wat de regeringsleiders
besluiten. Om beurten verla
ten ze het heiligdom en ver
tellen de Antici in het Frans
of Engels welke beslissingen
zijn genomen.
Kaarten
Hannie Zaal schrijft een en
ander op een velletje papier
en voert dat in de fax, rich
ting delegatiekamer. Daar
werpen de ambtenaren en di
plomaten hun kaarten terzij
de en storten zich op de tekst.
„Vaak is die voor meer dan
één uitleg vatbaar, zodat ie
dereen zich in wanhoop
afvraagt wat de regeringslei
ders in hemelsnaam bedoe
len", aldus de diplomaat.
Het wachten duurt soms lang
voor de leden van de diverse
delegaties. „Iedereen knijpt
zich de billen dicht uit angst
dat de eigen premier toezeg
gingen doet die hij niet kan
verantwoorden. Of dat de ei
gen wensen niet worden ver
vuld. Elke regeringsleider
heeft in zijn binnenzak een
lijstje met punten waarmee
hij wil scoren. Degene die het
best beslagen ten ijs komt,
heeft de meeste kans van sla
gen. Het is natuurlijk wel zo
dat de opmerkingen van de
Duitse bondskanselier
zwaarder wegen dan de in
breng van de premier van een
klein land. "ANP
Schoenpoetser
In Cairo is een Nederlander
bedonderd door een schoenen
poetser, die hem voor vijf pias
ter wel van dienst wilde zijn.
De Europeaan gaf te kennen
alleen vijf pond te hebben,
maar dat kon de Arabier wel
wisselen. Nadat hij zijn werk
verricht had, zette de schoen
poetser het echter op een lo
pen, mét de vijf pond. De Ne
derlander, die hem achterna
wilde rennen, viel prompt op
zijn neus. Zijn schoenveters
zaten aan elkaar geknoopt.
Purgeermiddel
Ambtenaren van de Keurings
dienst voor waren hebben bij
verschillende Zeeuwse win
kels flessen paraffine-olie in
beslag genomen. Hoewel be
doeld als purgeermiddel
maakten ze de misleidende in
druk dat het ging om bak- oi
sla-olie. De aanduiding op de
etiketten was zeer onvolledig
en de suggestie van spijsolie
werd nog versterkt doordat!
men de. oorspronkelijk wittel
olie geel gekleurd had en de
flessen had afgesloten met
capsules.
Geldzaken
Volgens, een nieuwe wet moe
ten het gouden tientje, hel
gouden vijfje, de halve gulden,
de halve stuiver en het halfje
verdwijnen. Ook de zinken
munten uit de bezettingstijd
worden afgeschaft.
Uitgever:
W. F. de Pagter
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
1 M. van Zuilen (adjunct)
Centrale redactie:
Postbus 18,
4380 AA Vlissingen,
Tel, (0118) 484000;
Redactiefax: (0118)470102.
's avonds op zondag t/m
vrijdag: vanaf 19,00 uur,
in het weekeinde:
verwijzing via de
telefonische boodschap
op de kantoren.
Vlissingen:
Oostsouburgseweg 10,
Postbus 18,
4380 AA Vlissingen.
Tel. (0118) 484000.
Middelburg: Markt 51
4331 LK Middelburg.
Tel. (0118) 681000.
Goes: Voorstad 22,
4461 KN Goes.
Tel. (0113) 273000.
Terneuzen: Axelsestraat 16,
4537 AK Terneuzen
Tel, (0115) 694457,
Axel: Nassaustraat 15,
4571 BK Axel.
Tel. (0115) 568000.
Zierikzee: Oude Haven 41
4301 JK Zierikzee.
Tel. (0111) 415380.
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Openingstijd Middelburg
van 08.00 tot 16.30 uur,
Openingstijd Zierikzee
8.30-17 00 uur.
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur
Bezorgklachten: maandag
t/m vrijdag- op de kantoren
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 14.00 uur -
op de kantoren door de klacht in te
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen.
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20.30
tot 22.00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22.00 uur.
Tel. (0118)484000.
Fax(0118)470100
Abonnementsprijzen:
per kwartaal 92,85,
franco per post 122,00;
per maand 34,00
per jaar 356,50,
franco per post 471,50
bij automatische afschrijving
per termijn 1,50 korting
losse nummers
maandag t/m vrijdag 1,75,
zaterdag 2,50 p.st. (alle
bedragen inclusief 6 pet. btw).
Postrek.nr.: 3754316
t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen.
Advertentietarieven:
180 cent per mm; minimumprijs
per advertentie 27,-;
ingezonden mededelingen
2,5 x tarief.
Voor brieven bureau van dit blad
ƒ7,- meer.
Volledige tarieven met -
contractprijzen op aanvraag
(alle advertentieprijzen
exclusief 17,5 pet. btw).
Giro: 35 93 00, Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant B V.
Vlissingen
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV
Wegener Arcade NV
Het tentenkamp voor de pers die de Eurotop komt verslaan, loopt als een muur over het Frederiksplein.
foto Marcel Antonisse/ANP
