Zeeland
per pont
veerdiensten
in ZEELAND
Steeds meer
zomerse
veerdiensten
41
Herkingen
Burghsluis
Bruinisse
Kamperland colijnsplaat Q
O Kortgene
St. Annaland
Gorishoek
Wolphaartsdijk
Wemeldinge
Vlake
Kruiningen
Middelburg
Vlissingen
Perkpolder
Terneuzen
Sluis
Sluiskil
op de lijnen Vlissingen-Breskens en Krui-
ningen-Perkpolder meegerekend, is in
middels gestegen tot 14. De laatste aan
winst voert de passagiers, overigens nog
maar één keer per week, van Bruinisse
over de Grevelingen naar Herkingen op
Goeree.
Dienstregeling
Initiator Teun van Elsacker van het Toe
ristisch Bureau Zeeland is druk doende
om nog vóór aanvang van het hoogseizoen
een dienstregeling in foldervorm te ver
pakken. Daarin worden de prijzen ver
meld - de kosten van een enkeltje variëren
van een rijksdaalder tot vijftien gulden -
en de tijden. De kortste vaartocht Wol
phaartsdijk-Kortgene bedraagt vijf mi
nuten, de langste, over de Westerschelde,
van Vlake naar Temeuzen neemt twee uur
in beslag.
Enig nader inzicht in vaardagen en ver
trektijden is zeer gewenst. Om gek van te
worden: het ene bootje maakt slechts één
oversteek per dag, een ander gaat wel vijf
keer op en neer, er is een uitbater die op
woensdag de boot aan de kant houdt, er
zijn er bij die in het weekeinde niet varen
of alleen op zondag niet in actie komen.
Verder zijn er pontjes die pas in juli begin
nen en eind augustus ophouden te be
staan, térwijl andere nog een maandje
doorvaren. Alle verbindingen hebben ge
lukkig wel met elkaar gemeen dat de fiets
mee kan.
Het aardige van de tochtjes zit 'm niet al
leen in die andere aanblik dan j e vanaf het
land hebt. De verbindingen maken het
ook voor personen met een minder lange
adem om lange trips te maken interessant
om het buitengebied te verkennen. Met
een overtocht kan een stuk van de route
worden afgesneden of varende worden af
gelegd. Aan boord kan even uitgepuft
worden. De tocht door de brede Deltawa
teren duurt in de meeste gevallen lang ge
noeg om tijdens het wegwerken van een
vrije tijd
zaterdag 7 juni 1997 ^F ^F
Helder water in
de tuin
Serviezen voor
een luchtig
Met een
zonnebril ben je
iemand
Haring is een
vette vis
Aan tafel in
Middelharnis
Volkswagen
presenteert
Variant
stationcar
Taiwan bouwt
fietsen in
Lelystad
Boxster klinkt
als een Porsche
Hot spots van
de aardkorst in
kaart
Digitale pin
ups
Bizarre sites op
Internet
Het
krekengebied
van Ouwerkerk
Puzzel en
postzegels
De vroegere burgemeester van Veere, jhr. Den Beer Poortugaal,
die gek was op rijmen (Weest Veere waard, rijdt bedaard) liet
ooit de gemeentepost afstempelen met de mededeling: 'een goede
tip voor nu of later, benader Veere vanaf het water'. Wat voor Veere
geldt is ook elders van toepassing. Vanaf het water krijgt de
beleving van het land een geheel andere betekenis. Een zodanig
nieuwe dimensie zelfs dat je als landrot enige moeite krijgt met de
oriëntatie, een zelfde gevoel dat een fervent automobilist
bekruipt, die voor een enkele keer de trein neemt.
Zeeland vanaf het water proeven: je
hoeft daarvoor niet zelf iets te hebben
wat kan varen. Met het seizoen nemen de
mogelijkheden toe om dit gewest per toe
ristisch pontveer te doorkruisen en het
land vanaf de stromen te beschouwen. Zo
wordt in de milde maanden van het jaar
de klok ferm teruggezet naar de tijd toen
de verbindingen tussen delen van de pro
vincie nog in stand werden gehouden door
particulieren. Dat was een netwerk van
diensten en dienstjes met steigerschuiten,
op kleinere wateren met roeiboten. Eeu
wenlang moest je de boot nemen om op de
eilanden te komen of van daaruit de vaste
wal te kunnen bereiken. Zulke reisjes wa
ren niet altijd een pretje. Oude rapporten
maken er gewag van: 'Hunne betrekkin
gen zagen hen wenende aan boord gaan',
zo gevaarlijk waren sommige oversteken.
Avontuur
Dat wordt de toerist die wil spelevaren
naar overkanten niet aangedaan. Hoewel:
avontuur bestond nog vorig seizoen. Bij
het inschepen voor de overtocht Wemel-
dinge-Zieiïkzee was, onder ongelukkige
getij-omstandigheden, een moeizaam
klauteipartijtje nodig via een stijl kip
pentrappetje van de hoge kademuur naar
het laag in het water liggende vaartuig.
Dit seizoen zorgt een drijvend ponton
voor een bijstelling van de niveaus te land
en te water en kan het publiek op een ge-
rieflijker manier aan boord komen of de
boot af.
Nu we dan toch op die lokatie zitten: de
veerdienst op deze lijn trekt de meeste
passagiers van alle toeristische verbin
dingen. Vorig seizoen maakten in zes we
ken tijd maar liefst 2200 passagiers
gebruik van de mogelijjkheid om van Be
veland naar Schouwen te komen of in om
gekeerde lichting te geraken.
Het VW-wezen heeft in samenwerking
met eigenaren van schepen het toeristisch
product onder de titel 'doe een rondje met
het pontje' verder opgepoetst. Zo valt er
een nog royalere keuze te maken om van
het ene platteland naar het andere platte
land te fietsen en daarbij een aangename
onderbreking aan boord van een schip te
beleven. Om vervolgens uitgerust en wel
in een omgeving waar je anders niet zo
snel met de fiets komt nieuwe geneugten
op te doen. Niet vreemd dat menige
Zeeuw de gelegenheid aangrijpt om zich
zo toerist i n .eigen gewest te wanen.
Het aantal verbindingen, de grote jongens
Handbediend
kabelveer over de
Damsche vaart, net
over de grens bij
Sluis.
foto Charles Strijd
Fietsveer Veere-
Kamperland.
foto Lex de Meester
hapje en een drankje te genieten van de
vergezichten, de zilte lucht en de silhouet
ten van de voorbijtrekkende landschap
pen. De aankomst in de havens heeft al
tijd iets gezelligs. Schilderachtig en soms
ook een beetje rommelig tegelijk.
Extra attractief is het varend materieel
waarvan gebruik gemaakt wordt. Bij el
kaar is het een zeer gevarieerde vloot. Op
het ene traject brengt een voormalige
sleepboot de verbinding tot stand, elders
wordt de dienst onderhouden door een
binnenvaartscheepje, een visserskotter of
een rondvaartboot. De Breeveertien op de
lijn Burghsluis-Colijnsplaat is een oude
veerboot die vroeger onder Rotterdam ac
tief is geweest.
In de ogen van Teun van Elsacker is het
handbediende kabelveer over de Dam
sche vaart, net over de Zeeuws-Vlaamse
grens ten zuidwesten van Sluis, een van de
aardigste. „In al z'n simpelheid is het toch
heel functioneel.Vooral kinderen vinden
het leuk om te constateren dat wande
laars en fietsers zich daar zelf kunnen
overzetten.
Tot de nieuw in het leven geroepen veer
pontroutes behoort die van Vlake naar
Temeuzen, waar een vroeger in het Duitse
Waddengebied tussen ovei-kanten opere
rend schip wordt ingelegd. Plaats van
aankomst en vertrek aan de Bevelandse
kant is een autosteiger vlak bij de Vlake-
brug. Het is nu nog een plek in niemands
land. Het is de bedoeling het traject op la
tere termijn enigszins te verleggen naar
Hoedekenskerke zodat er ook aansluiting
mogelijk is op het boemeltje door de Zak
van Zuid-Beveland. Er is gepoogd om
Hansweert als vei*trekpunt te nemen voor
de toeristische oversteek over de Wester
schelde. Maar daar bleek geen goede aan-
meermogelijkheid beschikbaar te zijn.
Van Elsacker: „Nu blijft het dorp jammer
genoeg buiten beeld." In verschillende si
tuaties maken voet- en fietsveerverbin-
dingen deel uit van trajecten die bij rond-
vaartroutes horen.
De mogelijkheden zijn daarmee nog niet
geheel uitgeput. Nagegaan wordt in hoe
verre de Flandriaboot, die wekelijks van
Antwerpen naar Vlissingen vaart en van
daar uit rondvaarten in de monding van
de Westerschelde verzorgt, ook kan wor
den benut om fietsei's voor een stukje mee
te nemen en die elders weer af te zetten.
Voorts zouden rondvaartboten op het
Grevelingenmeer wat extra's voor fietsers
kunnen doen. Goeree biedt ook diverse
mogelijkheden. In het zuiden liggen er
kansen om met het netwerk van toeristi
sche veex-pontjes de grens over te gaan. Er
bestaan diverse verbindingen over de
Schelde. Daar zijn hele simpele bij: roei
bootjes die slechte ruimte bieden om twee
fietsen mee te nemen. Wie van deze Schel-
depontjes gebruik maakt krijgt een boei
end beeld hoe ver de invoed van eb en
vloed nog doorwerkt op deze zee-arm en
hoe groot het verval is.
Vaste tijden
Voor het slagen van het toeristische veer-
pontjesproduct is het volgens Van Elsac
ker wel gewenst dat er frequent en op vas
te tijden wordt gevaren. „Je moet
toch zeker één keer per dag
over kunnen."
Er wordt thans nog ge
werkt aan een plan
om zowel op
Schouwen-Dui-
veland als op
Walcheren
en de Be-
velanden
in het hoogseizoen een aantal keren per
dag een bus met aangehaakte fietskar op
pad te sturen om passagiers en fietsen mee
te nemen of op te pikken. De route voert
langs havens waar veerbootjes vertrek
ken.
De meeste schepen die worden ingezet
voor het overzetten van voetgangers en
fietsers gaan buiten die tijd met sportvis
sers het water op. Ze voldoen qua eisen en
reddingsmiddelen aan de voorschriften
van de scheepvaartinspectie. Er wordt in
principe niet gevaren als via de radio
(waarschuwingen voor de scheep
vaart) voor Vlissingen windkracht 6 of
meer wordt afgegeven. Elke onderne
mende schipper heeft een eigen verant
woordelijkheid om de dienst rendabel te
krijgen en te houden. De overheid springt
hier en daar slechts voor één jaar financi
eel bij. De ondernemer draait op voor de
helft van de exploitatiekosten. Voor de
andere helft staat de gemeente garant.
Een belangi-ijke factor zal zijn, zo be
denkt Van Elsacker, in hoeverre de ver
schillende diensten op elkaar aansluiten
of elkaar tegenwei'ken. „Misschien wordt
de spoeling wel dun. Maar de initiatieven
kunnen ook aanvullend op elkaar zijn en
elkaar stimuleren. Aan het eind van het
seizoen wordt de balans opgemaakt
en zal duidelijk zijn welke
diensten moeten worden
bijgesteld of welke moe
ten vervallen."
Jacques Cats
1. Burghsluis <-> Colijnsplaat
2x per vaardag, duur: 90 minuten
2. Burghsluis <-> Zierikzee
2x per vaardag. duur: 75 minuten
3. Bruinisse <-> St. Annaland
2x per vaardag, duur: 60 minuten
4. Wemeldinge <-> Zierikzee
3x per vaardag. duur: 90 minuten
5. Gorishoek <-> Yerseke
3x per vaardag, duur 30 minuten
6. Middelburg <-> Veere
2x per vaardag, duur: 75 minuten
7. Veere <-> Kamperland
3-4x per vaardag, duur: 15 minuten
8. Kortgene <-> Wolphaartsdijk
8x per vaardag, duur: 5 minuten
9. Vlissingen <-> Breskens
14-32x per dag, duur: 20 minuten
10. Kruiningen <-> Perkpolder
14-32x per dag, duur 20 minuten
11. Sluiskil
60x per vaardag, duur: 5 minuten
12. Damsche vaart (t.zw. van Sluis)
naar behoefte
13. Bruinisse <-> Herkingen
1x per week, duur: 45 minuten
14. Vlake <-> Terneuzen
1x per vaardag, duur 150 minuten
