Ruimte bepaalt levenskwaliteit
PZC
Belo wil geen politiek bedrijven
Bijstand
feiten en meningen
2
Minister kondigt maatschappelijk debat over inrichting van Nederland aan
te gast
Klant kindprostituee
moet zonder klacht
te vervolgen zijn
donderdag 5 juni 1947
donderdag 5 juni 1997
De Boer: „De milieubeweging kan producenten onder druk zetten." foto Phil Nijhuis/GPD
door Margreeth de Boer
Twee grote milieuorganisa
ties vieren dit jaar hun 25-
jarig bestaan: de stichting Na
tuur en Milieu en de Vereniging
Milieudefensie. Veel, heel veel
is door deze en andere, vaak
kleinere, maar zeker zo en
thousiaste, organisaties be
reikt. Als je het heel kort wilt
samenvatten kun je zeggen dat
het ministerie van Milieu hun
kind is. Een kind met veelei
sende ouders, maar dat mag
ook wel.
Het Nederlandse milieubeleid
is ontstaan tegen de achter
grond van wat in het begin van
de jaren zeventig als 'milieu
crisis' werd aangemerkt. In die
periode groeide het milieube
sef- Mede door diverse inciden
ten (het eerste grote ongeluk
met een supertanker, de Torrey
Canyon, in 1967) en door aller
lei publicaties (Club van Rome,
1972) werd milieu een publiek
onderwerp. De milieubewe
ging heeft daarin een aanzien
lijke rol gespeeld. Zij heeft er
mede voor gezorgd dat milieu
op de politieke agenda werd
gezet en gehouden. En niet
zonder succes.
Zonder overdrijven kun je zeg
gen dat milieubeleid zich sinds
de jaren zeventig explosief
heeft ontwikkeld, mede dank
zij een sterke overheid, en dat
milieu nu in bijna alle sectoren
van de samenleving is geïnte
greerd. Dat is bijzonder voor
een belang dat niet voor zich
zelf kan spreken en opkomen.
In die zin hebben milieuorga-
nisatieshet ook veel moeilijker
dan de natuurorganisaties.
Grijze milieu
Natuur is zichtbaar, tastbaar,
j e kunt het beleven en ervan ge
nieten, de gevoelswaarde is
groot. Het is relatief eenvoudig
de handen daarvoor op elkaar
te krijgen. Bij wat wel het 'grij
ze' milieu wordt genoemd,
overheersen aspecten als ge
vaar, aantasting van de ge
zondheid en de leefomgeving.
Voor een deel zijn die proble
men moeilijk zichtbaar te ma
ken, omdat het gaat over stof
fen en gassen of over processen
die pas op lange termijn tot
ernstige gevolgen leiden. En
dan is de natuurlijke reactie
vaak het bagatellisei-en of ont
kennen van het probleem. Te
gen die stroom in is het opmer
kelijk dat het grijze milieu in
het brandpunt van de belang
stelling blijft staan, ook bij het
ontbreken van rampen.
De kracht van de milieubewe
ging is dat zij de bezorgdheid
van mensen uit élle lagen van
de samenleving voor de kwali
teit van hun leefomgeving mo
biliseert en in politieke actie
omzet. Die combinatie van een
helder besef bij de mensen en
een sterke milieubeweging is in
elk land onmisbaar om tot een
goed milieubeleid te komen.
Maar die aandacht voor één
centraal thema, het milieu, is
tegelijkertijd haar zwakte. Er
zijn immers meer politieke
problemen waarvoor de over
heid staat. Dat leidt soms tot
spanningen tussen overheid en
milieubeweging. Die spannin
gen zijn onvermijdelijk en
staan zeker niet haaks op het
belang van het milieu. De wis
selwerking tussen milieube
weging en overheid is en blijft
een zeer belangrijke sleutel
van het succes van het Neder
landse milieubeleid.
Een hoge kwaliteit van de leef
omgeving heeft alles van doen
met ruimte en ruimtegebruik.
Voor mij is, naast biodiversiteit
en energiegebruik, ruimte de
belangrijkste sleutelvoorraad
voor een duurzame samenle
ving. Het ministerie van VROM
begint volgende maand een
maatschappelijk debat over de
inrichting van Nederland in
2030.
Open ruimte is een belang ge
worden dat zowel door de na
tuur- als de milieuorganisaties
nadrukkelijk wordt behartigd.
Het zou wel eens zo kunnen zijn
dat ruimte daarmee de schakel
wordt die een veel verdere sa
menwerking tussen deze orga
nisaties bevordert. En dat kan
van belang zijn voor beide
soorten organisaties.
Waar staan we nu, na 25 jaar?
Nog lang niet alle milieupro
blemen hebben we onder knie
en op sommige onderdelen, zo
als het klimaatbeleid en de ver
zuring, zijn we daar zelfs nog
ver vandaan. Anderzijds: op
veel gebieden zijn in Neder
land milieusuccessen geboekt.
En er zijn steeds meer techni
sche mogelijkheden die een
groot deel van de milieuproble
men kunnen oplossen. Over
heid, producenten en consu
menten zijn steeds meer bereid
zich daarvoor in te spannen en
de kosten te betalen die daar
mee gepaard gaan.
Voor de komende 25 jaar moet
onze aandacht zich vooral
richten op het zodanig aanpas
sen van onze economie dat we
in de behoefte van mensen
kunnen voorzien met veel min
der energie en grondstoffen.
We moeten dus naar een mi
lieu-efficiënte economie.
De overheid zal dat stimuleren.
Ik zal als milieuminister met
mijn directe collega's mij in
spannen de milieuproductivi-
teit te verhogen. Belangrijke
veranderingen moeten tot
stand komen in de productie
wijzen van de bedrijven en in
de producten zelf. Er zullen
nieuwe transportmiddelen
moeten komen waarin het ac
cent niet ligt op snelheid en dy
namiek maar op efficiency en
veiligheid. De overheid zal de
ze processen heel actief moeten
steunen vooral door ervoor te
zorgen dat de belasting van het
milieu tot uitdrukking komt in
prijzen en belastingtarieven.
Daarmee worden milieuvrien
delijke varianten goedkoper.
Prijzen moeten de waarheid
over het milieu vertellen.
Invloedrijker
Wat kan hierin de rol van de
milieubeweging zijn? Binnen
die beweging wordt een, soms
felle, discussie gevoerd tussen
mensen die vooral de idealen
en de helderheid voorop stel
len, en mensen die, in overleg
met het bedrijfsleven en de
overheid, willen meewerken
aan haalbare en concrete
maatregelen. Ik heb de indruk
dat de laatste groep steeds in
vloedrijker wordt. Het zal geen
verbazing wekken dat ik dat
een goede ontwikkeling acht.
De meer principiëlen zijn bang
dat de geloofwaardigheid van
de milieubeweging verloren
gaat als zij compromissen sluit.
Dat is niet terecht. Geloof
waardigheid is pas in het ge
ding als de compromissen die je
sluit, niet meer bijdragen aan
het doel dat je voor ogen hebt.
Die afweging moet telkens op
nieuw worden gemaakt.
De milieubeweging kan via ac
ties, zoals het uitlokken van
negatieve publiciteit of het op
roepen tot een kopersstaking,
producenten onder druk zet
ten. Via campagnes kan zij on
der consumenten een groter
milieubewustzijn creëren. En
zij kan het draagvlak vergro
ten voor prijsverhogingen die
nodig zijn om het milieu tot
uitdrukking te brengen in de
prijzen.
Die afweging tussen idealisme
en realisme zal ook bij de mi
lieubeweging de komende 25
jaar van tijd tot tijd leiden tot
rolproblemen. Een actiegroep
of een vakbond, dat is de kwes
tie. Wat mij betreft mag het een
vakbond zijn. De vakbond voor
het milieu. GPD
M. de Boer is minister van VROM
Minister Melkert van Sociale Zaken en Werkgt
legenheid vraagt naar de bekende weg. Hij w,
een grootscheeps onderzoek laten instelle
naar uitkeringsfraude met onder meer de Algemeri
Bijstandswet. De bewindsman wil weten waarom pet
sonen die op een uitkering zijn aangewezen, bedre
plegen en wat hun achtergronden zijn. Het antwoord:
al op voorhand te geven: de hoogte van de uitkeringd
liggen op een zodanig niveau dat er nauwelijks mee vai
rond te komen. Tot die conclusie komt in elk geval o
voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gt
meenten (VNG), de Utrechtse burgemeester Van On
stelten. Hij vindt de bijstandsuitkering te laag. Op hf
jaarcongres van de gemeentenclub poneerde Van 0{
stelten woensdag een moeilijk te weerleggen stellis
een rijk land moet aan effectieve armoedebestrijdiB
doen.
De praktijk met de Algemene Bijstandswet geeft Va
Opstelten gelijk. Een deel van de ontvangers van ee.
uitkering ziet zich blijkbaar genoodzaakt te frauderer
Grote aantallen anderen die zich wel aan de regels hou
den, zijn niet in staat met hun uitkering de eindjes aa
elkaar te knopen en zijn gedwongen bij de gemeentelij
ke sociale dienst voor bijzondere bijstand aan te klop
pen. Dat is een vernederende gang van zaken, omdat to
in de details dient te worden aangetoond waarom bo
venop de bijstandsuitkering extra geld nodig is. Di
bijzondere bijstand moeten de gemeenten uit eigen zai
betalen. Mede daardoor past de ene gemeentelijke soc:
ale dienst, genoopt door geldgebrek, veel striktere nor
men toe dan de andere. Dat leidt tot ongelijkheid voo
degenen die extra ondersteuning aanvragen. De ge
meenten zijn er zelf ook niet blij mee, omdat ze met he
instrument van de bijzondere bijstand aan inkomens
politiek doen. En dat is in Nederland nu eenmaal ee
rijkstaak. Terecht stelt Van Opstelten dan ook de vraai
of het algemeen niveau van de bijstand niet tekor
schiet.
De voorzitter van de VNG maakte zijn opmerkingen ii
het nadrukkelijke besef dat volgend jaar verkiezing©
voor de Tweede Kamer worden gehouden. Verhoginj
van de bijstandsuitkeringen kost zoveel dat er bij d
kabinetsformatie terdege rekening mee zal moetef
worden gehouden. Om dit onderwerp daarbij aan de or
de te krijgen, is het noodzakelijk dat de politieke partij
en er in hun programma's een düidelijk standpunt ove
innemen. Daarbij doemt evenwel meteen een extra pro
bleem op. Hogere bijstandsuitkeringen betekenen da(
ook het minimum-loon zal moeten worden aangepas
om werklozen te stimuleren actief op zoek te gaan naa
een baan. Dat nu is een zaak waartegen Van Opstelten
partij, de WD, zich in de huidige kabinetsperiode
voortdurend feitegen heeft verzet. De voorzitter van dt
VNG heeft een interessante bijdrage aan de verkie
zingscampagne geleverd.
door Gerard Chel
Een klant van een kind
prostituee moet, als het
aan minister Sorgdrager van
Justitie ligt, makkelijker te
vervolgen zijn. De jeugdige
prostituee hoeft niet eerst
een klacht tegen de dader in
te dienen. De minister wil zo
kinderprostitutie, kinder-
seks en kindersekstoerisme
beter bestrijden, de daders
gerichter aanpakken en de
slachtoffertjes beter be
schermen.
Sorgdrager maakte gisteren
bekend dat zij overweegt het
zogenoemde 'klachtvereiste'
voor het plegen van seks met
een prostituee tussen de 12 en
16 jaar te laten vervallen. De
minister baseert zich daarbij
op een tussentijds rapport
van het Verwey-Jonker Insti -
tuut dat vaststelt dat politie
en hulpverleners soms niet
weten hoe zij een zaak moe
ten aanpakken als er geen
klacht ligt. Als het daadwer
kelijk tot een wetswijziging
komt duurt het nog ander
half tot twee jaar voordat de
wijziging van kracht wordt.
Discussie
Hoewel seks met minderjari
gen tussen de 12 en 16 jaar in
de Nederlandse wet welis
waar strafbaar is, vindt niet
automatisch vervolging
plaats, Dat gebeurt pas na
een Macht. De dader van seks
met kinderen beneden de 12
wordt altijd vervolgd. Overi
gens is er nog steeds een dis
cussie gaande of de leeftijds
grens van 12 moet worden
opgetrokken naar 14 jaar.
Organisaties die strijden te
gen kinderseks en kindersek
stoerisme dringen al geruime
tijd bij minister Sorgdrager
aan op het laten vervallen
van dit 'klachtvereiste'. Dit
omdat de slachtoffertjes bij
na nooit uit zichzelf aangifte
doen. Ze zijn vaak opgeslo
ten en moeten seks meestal
onder dwang bedrijven. Bo
vendien wordt in veel landen
kinderprostitutie ontkend en
verdwijnt bij aangifte het
slachtoffertje achter de tra
lies en niet de dader.
Criminelen
Volgens Sorgdrager zijn
mensen die seks met kinde
ren hebben en daarbij geweld
of zelfs moord niet schuwen
'criminelen van het ergste
soort met bovendien een
stoornis'. Mensen die Mnde-
ren exploiteren zijn door-
gaans 'goed bij hun hoofd en
zijn alleen uit op geldelijk ge
win'. „Dat vei-eist een andex-e
aanpak." De D66-minister
toonde zich verbaasd over
het wereldwijde grote aantal
sekstoeristen, „Onvoorstel
baar en onthutsend."
Samenwerking
Sorgdrager sprak gisteren
bij de overhandiging van een
folder waarin wordt opge
roepen een einde te maken
aan de wereldwijde seksuele
uitbxiiting van kinderen.
De folder, die informatie en
tips bevat, is tot stand geko
men dankzij samenwerking
tussen diverse ministexdes en
Ecpat-Nederland, de Neder
landse tak van de Internatio
nale Coalitie tegen Commer
ciële Seksuele Uitbuiting
van Kinderen.
De folder, waarin ook twee
kofferlabels zitten, wordt
verspreid via de bibliotheken
en GG&GD's. Gisteren wei'd
ook bekend dat de folder via
x-eisbui'eaus en touroperators
zijn weg naar de consument
zal vinden.
Directeur Schmitz van de
ANVR zei dat zijn organisa
tie zich op 'ondubbelzinnige
wijze' uitspreekt tegen het
px'omoten van selcsi'eizen.
„Leden die dat toch doen
wox'den uit onze organisatie
gezet."
Zakenreizen
Frans de Man van Ecpat-Ne-
derland benadrukte dat er
nog meer moet worden sa
mengewerkt en dat de na
druk niet alleen op sekstoe
risme moet liggen. „Bekend
is ook dat bij veel zakenrei
zen een bezoek aan een jeug
dige prostituee een doodnor
male zaak is en inmiddels
weten we ook over dergelijke
uitstapjes van militairen.
Daar zullen we ons dus ook
op moeten richten.
Ecpat-Nederland wil daar
toe zo spoedig mogelijk
contact opnemen met de mi
nisteries var Economische
Zaken en Defensie, export
organisaties en het bedrijfs
leven. GPD
Indonesische militairen op patrouille in Dili.
foto Transworld/G PD
Nobelprijswinnaar sceptisch over ontwikkelingen op Oost-Timor
doorGert-Jan Broere
De Nobelprijs voor de vrede heeft er voor
gezorgd dat Oost-Timor een plaats op
de wereldkaart heeft gekregen. Maar ter
plekke is er niets veranderd. De pi-ijs heeft
het leven voor de bevolking er niet eenvou
diger op gemaakt. Jongeren die tijdens een
demonstratie 'Viva Nobel, viva Belo' riepen
werden opgepakt en in de gevangenis ge
gooid. We hebben de Nobelprijs voor de vre
de gekregen, maar vx-ede is het nog lang niet
op Oost-Timor.
Het is een van de spaarzame keren dat de
rooms-katholieke bisschop Carlos Felipe
Ximenes Belo (49) iets van het vuur laat
zien, waarvoor hij op 11 oktober 1996, sa
men met Jose Ramos-Hox-ta, de Nobelprijs
kreeg. Verder houdt de spreekbuis van het
Timorese volk zich veelal op de vlakte en
ontwijkt met korte antwoorden politiek al
te gevoelige zaken.
Dat is ook het grote verschil met guerrilla-
vechter Ramos-Hoila, „Hij spreekt voor een
heel andex-e parochie", grapt Belo, die ex-
geen geheim van maakt dat hij verder wei
nig op heeft met zijn co-laureaat. „Ik ben
geen politiek leidei-, maar een pi-iester." Een
ander wezenlijk verschil is dat Belo nog
steeds op Oost-Timor woont en sinds 1985
bisschop is van de pi'ovinciehoofdstad Dili,
texwijl Ramos-Hox-ta Sydney (Australië)
heeft gekozen als zijn uitvalbasis voor zijn
campagne voor onafhankelijkheid.
In 1975 werd Oost-Timor, een voormalige
kolonie van Portugal met een hoofdzakelijk
katholieke bevolking, door Indonesië gean
nexeerd. Sindsdien is de bevolking syste
matisch onderdrukt, zo luidde de conclusie
van het Noorse Nobel Comité. Volgens
schattingen heeft eenderde van de bevol-
Mng door hongersnood, epidemieën, ooi-log
en terreur het leven gelaten. Met gevaar
voor eigen leven heeft Belo geprobeerd de
bevolking te beschex-men en is hij de belang-
rijkste woordvoerder geworden van ge
weldloos verzet en dialoog met de Indonesi
sche autoriteiten.
Aanslagen
Dat gevaar voor eigen leven is geen loze con
statering. Hij is meermalen met de dood be-
dx-eigd en tot tweemaal toe is er een aanslag
op zijn leven gepleegd. Het verklaai-t voor
een belangrijk deel de voorzichtigheid
waarmee Belo overal ter wereld de media
tegemoet treedt.
Belo vei'blijft sinds 6 mei in het buitenland.
Zijn grootste angst is een verbod van de In
donesische autoriteiten om naar huis terug
te keren. In de Verenigde Staten ontving hij
aan de universiteit van Yale een eredocto-
i-aat. In Nederland is hij op uitnodiging van
de katholieke organisatie Justitia et Pax in
Oegstgeest en had onder anderen een ont
moeting met kai'dinaal Simonis. Van de rel
len op Oost-Timor tijdens de parlements-
verMezingen in Indonesië en over 42 doden
heeft hij slechts via de westerse media ver
nomen.
„U bent waarschijnlijk beter op de hoogte
dan ik", houdt hij zijn gehoor van journalis
ten voor. „Ik heb geprobeei-d contact te zoe
ken met mijn mensen ter plaatse, maar ik
kom er nauwelijks door. De telefoonverbin
ding wordt gewoon verbx-oken. Met name
het oosten van het eiland is praktisch onbe
reikbaar geworden. Zelfs de vertegenwoor-
diger van het Rode Kruis kan niets doen. Ex-
kan daar van alles aan de gang zijn, zonder
dat het Westen er iets van merkt.
Het geeft volgens Belo wel aan dat de situa
tie op het eiland vex-slechtexi,. Hij wil dan
ook doorgaan met de brugfunctie, die hij
vervult op Oost-Timor. Hij wil een dialoog
op gang brengen. „Ik vraag de bevolking
respect op te brengen voor elkander Maar
hoe kan ik respect opbrengen voor de solda
ten die mijn vader heb ben gedood, zeggen ze
dan tegen me."
Geen politiek
Zijn ï-ol wordt door lang niet iedex-een ge
waardeerd. „Sommigen vinden dat ik niet
ver genoeg ga, dat ik ook politiek moet pre
diken vanaf de kansel. Andei-en daarente
gen vinden dat ik te veel samenwerk met de
Indonesiërs. Ik zit er middenin.
„Maar ik wilgeen politiek bedrijven",
meent Belo. „De kerk staat aan de kant van
het volk. We luisteren naar hun problemen,
we geven ze morele steun. Elke dag opnieuw
komen ouders bij ons klagen, als een van
hun kinderen weer is opgepakt of is gemar
teld. En ik probeer de autoriteiten zover te
krijgen dat ze naar die klachten luisteren.
Maar de keren dat dat ook werkelijk ge
beurt zijn schaars." GPD
Machtsoverdracht
De machtsoverdx-acht in Voor-
Indië zal in juni 1948 plaats
vinden. De Britse troepen zul
len waarschijnlijk nog dit jaar
worden teruggetrokken. Dit
Verklaarde de onderkoning
van Voor-Indië, lord Mount-
batten, tijdens zijn eerste ooit
gehouden persconferentie.
Het Voor-Indisch continent
wordt opgedeeld in India en
Pakistan.
Interventiepolitiek
Terwijl Italië kan rekenen op
steun van. het Marshall-plan,
is het toegewezen ere diet van
30 miljoen dollar aan Honga
rije geblokkeerd. Reden hier
voor is de regeringswisseling
in dat land, wat steeds meer
een vazalstaat van de Sowjet-
unie dreigt te: worden. Opval
lend is het versclul in het ge
bruik van methoden bij de
interventiepolitiek.. De Russen
maken gebruik van commu
nistische filiaalpartijen en
gewapende machtterwijl
Amerika economische
machtsmiddelen - de dollar -
hanteert. In beide gevallen
verliezen de betrokken landen
hun onafhankelijkheid.
Gretchen
Volgens de laatste telling zijn
er 3633 in Duitsland gestatio
neerde Britse soldaten die niet
een Duits meisje willen trou
wen. In 404 gevallen is er al
toestemming verleend en 114'
Tommies zijn al met hun 'Gret
chen' in het huwelijksbootje
gestapt.
Uitgever:
W. F de Pagter
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
M. van Zuilen (adjunct)
Centrale redactie:
Postbus 18,
4380 AA Vlissingen,
Tel. (0118) 484000;
Redactiefax: (0118)470102.
's avonds op zondag t/m
vrijdag: vanaf 19.00 uur
in het weekeinde:
verwijzing via de
telefonische boodschap
op de kantoren.
Vlissingen:
Oostsouburgseweg 10,
Postbus 18,
4380 AA Vlissingen.
Tel. (0118) 484000.
Middelburg: Markt 51
4331 LK Middelburg.
Tel, (0118) 681000.
Goes: Voorstad 22,
4461 KN Goes.
Tel. (0113) 273000.
Terneuzen: Axelsestraat 16,
4537 AK Terneuzen.
Tel. (0115) 694457.
Axel: Nassaustraat 15,
4571 BK Axel.
Tel. (0115) 568000.
Zierikzee: Oude Haven 41
4301 JK Zierikzee.
Tel. (0111)415380
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17 00 uur.
Openingstijd Middelburg
van 08.00 tot 16.30 uur.
Openingstijd Zierikzee
8.30-17.00 uur.
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur.
Bezorgklachten: n
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 14.00 uur:
op de kantoren door de klacht in te
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen.
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20.30
tot 22 00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22.00 uur:
Tel. (0118) 484000.
Fax(0118)470100.
Abonnementsprijzen:
per kwartaal 92,85,
franco per post 122,00;
per maand 34,00
per jaar 356,50,
franco per post 471,50
bij automatische afschrijving
per termijn 1,50 korting
losse nummers
maandag t/m vrijdag 1,75,
zaterdag 2,50 p st. (alle
bedragen inclusief 6 pet. btw).
Postrek.nr3754316
t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen.
Advertentietarieven:
180 cent per mm, minimumprijs
per advertentie 27,-,
ingezonden mededelingen
2,5 x tarief.
Voor brieven bureau van dit blad
7,- meer.
Volledige tarieven met
contractprijzen op aanvraag
(alle advertentieprijzen
exclusief 17,5 pet. btw).
Giro: 35 93 00. Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant B.V.
Vlissingen
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV
Wegener Arcade NV
