nieuw theater start in 1998
Ingenieurs vragen
meer waardering
SC
PZC
Marshallplan heeft veel voor ons betekend
Vissersbond wil
minder bijvangsten
Milieuorganisaties
»rond havengebieden
yeel te goedkoop
zeeland
15
Elf Atochem wil blijven praten
Contactdag joodse cultuur
Fusie Philadelphia Tehuizen
Messentrekker mishandeld
Inbraak in woningen
jemeente Terneuzen huurt deskundigen in voor begeleiding project
Toenadering in conflict om
t!AO Hydro Agri Sluiskil
joezo
aan een railtje
donderdag 5 juni 1997
Jo-Annes de Bat wint opstelwedstrijd
Jo-Annes de Bat: Marshallplan voor Oost-Europa... foto Willem Mieras
van onze verslaggeefster
Caroline Moerland
OOSTDIJK - Dat premier Kok vorige
week met het idee kwam voor een soort
Marshall-plan voor Oost-Europa, ver
baasde Jo-Annes de Bat (17) uit Waarde
niets. In zijn winnende essay over deze na-
oorloogse Amerikaanse ontwikkelings
hulp voor Europa, had hij voor precies
hetzelfde gepleit. De leerling van het Goe-
se Calvijn College is één van de prijswin
naars van een landelijke opstelwedstrijd
over het Marshall-plan.
Jo-Annes hoorde voor het eerst over het
initiatief via Radio 3. „Mijn vader heeft
een landbouwbedrijf. Ik reed op de trek
ker en toen zeiden ze op de radio dat er een
opstelwedstrijd was." De atheneumleer
ling stapte vervolgens op zijn geschiede
nisdocent drs. L. A Nïeuwenhuise af. Die
wist van niets, maar kreeg toevalig nog
diezelfde dag de aanmeldingsformulieren
binnen.
Dat was begin februari. Half april moest
het opstel binnen zijn. Jo-Annes ging dus
meteen op zoek naar boeken over het
Marshall-plan. Acht titels vermeldt de li
teratuurlijst, waaronder twee Engelstali
ge. „Die heb ik niet helemaal doorgespit,
moet ik eerlijk zeggen", bekent de scho
lier.
Jo-Annes ging ook bewust op zoek naar
andere bronnen. „Ik doe graag interviews;
ik schrijf ook wel eens voor de school
krant. Ik leg gemakkelijk contacten." Hij
benaderde twee mannen, die kort na de
oorlog een eigen akkerbouwbedrijf had
den. Zij vertelden hem dat ze weinig van
het Marshall-plan hadden gemerkt. „Het
ging meer om verborgen subsidies", legt
Jo-Annes uit. „Heel veel mensen kenden
het niet. Terwijl het toch ontzettend veel
heeft betekend."
Communisme
De scholier komt in zijn opstel tot de con
clusie dat het niet pure liefdadigheid was,
dat Amerika ertoe bewoog Europa finan
cieel te steunen. De Verenigde Staten
vreesden de opkomst van het communis
me in het door oorlog verwoeste Europa
en creëerden door de hulp een afzetmarkt
voor hun producten.
Jo-Annes besluit zijn opstel met een plei
dooi voor een soort Marshall-plan voor
Oost-Europa. „Wij zijn er na de Tweede
Wereldoorlog door Amerika fantastisch
bovenop geholpen. Is het nu ook niet onze
plicht om de Oostbloklanden te hel
pen?", zo schrijft hij.
Jo-Annes was één van de 140 middelbare
scholieren die een opstel inzonden over
het Marshall-plan. Samen met twintig
leeftijdgenoten mocht hij afgelopen vrij
dag naar Den Haag voor de prijsuitrei
king. „Ik was de enige Zeêuw daar"meldt
hij trots. Helaas greep Jo-Annes naast de
eerste prijs, een reis naar Amerika. Maar
met de tweede prijs, een disc-man, is hij
ook blij. Bovendien heeft hij genoten van
de bijeenkomst in Den Haag. Hij laat een
foto zien waarop hij poseert naast de
Amerikaanse ambassadeur. „Het was heel
sjiek allemaal." Van de 25 tweede-prijs
winnaars. was de middelbare scholier één
van de weinigen die in zijn opstel pleitte
voor financiële steun aan Oost-Europa.
Jo-Annes is er trots op dat hij dat heeft be
dacht, nog voor premier Kok vorig week
pleitte vooreen vorm van 'Marshall-hulp'
voor de voormalige Oostbloklanden. De
17-jarige heeft ook al een naam voor dit
project bedacht: het 'Kok-plan'.
VLISSINGEN -Elf Atochem wil met de provincie blijven pra
ten over een oplossing voor de vierhonderd ton vervuilde
grond die bij het bedijf in Vlissingen-Oost ligt opgeslagen.
Het bedrijf vindt de opslag van het chemische afval niet ge
vaarlijk voor het milieu en wil het spul in beton verwerken dat
op het terrein zelf zal worden gebruikt. De provincie echter
heeft laten weten uitgepraat te zijn met Elf Atochem. In een
brief is het bedrij f te verstaan gegeven de boel voor 1 j uni te la
ten verwijdei-en. Zo niet, dan past de provincie bestuurlijke
dwang toe. In een reactie op het ultimatum van de provincie
zegt Elf Atochem dat het welslagen van het betonproject af
hankelijk is van de dialoog met de overheid.
TERNEUZEN - De Zeeuws-Vlaamse werkgroep Chaweroet
houdt zondag 8 juni in Terneuzen een ontmoetingsdag. De
bijeenkomst is bedoeld mensen met een joodse achtergrond
uit het Nederlands en Belgisch grensgebied met elkaar in con
tact te brengen. Bij voldoende belangstelling is het de bedoe
ling om een begincursus joodse cultuur op te zetten.Volgens
de initiërende Stichting Joods Maatschappelijk Werk in Am
sterdam bestaat er een toenemende belangstelling voor jood
se activiteiten. Verschillende steden kennen inmiddels een
joods café en de oplage van de activiteitenkrant 'De Benja
min' groeit gestaag. Volgens de stichting wordt de groei ver
oorzaakt door mensen die zich niet direct vanuit een religieus
aspect willen organiseren, maar toch een joodse identiteit be
speuren.
Belangstellenden kunnen zich aanmelden bij I. Horowitz in
Terneuzen. Dan krijgen ze ook de precieze locatie en het aan-
vangstijdstip te horen.
MIDDELBURG - De Stichting Philadelphia Tehuizen Wal
cheren (verstandelijk gehandicaptenzorg) fuseert binnenkort
inet de Stichting Phildelphia Zorg uit Nunspeet. De fusie
overeenkomst wordt donderdag 19 juni op het provinciehuis
te Middelburg ondertekend. Beide instellingen werken al ge
ruime tijd samen.Volgens manager C. J. Kruisselbrink van
Philadelphia Walcheren is voor aansluitingbij 'Nunspeet' ge
kozen, omdat de Walcherse instelling te klein is geworden om
zelfstandig te kunnen functioneren.
Philadelphia Walcheren beheert vijf voorzieningen en heeft
de zorg voor ruim zestig cliënten. Er werken ongeveer 45 per
soneelsleden. Philadelphia Zorg te Nunspeet (zo'n 5000 cliën
ten) heeft een groot aantal voorzieningen, verspreid over het
land. Volgens Kruisselbrink heeft de fusiegeen consequenties
voor het personeel.
MIDDELBURG- Een 31-jarige Middelburger is dinsdagmid
dag op de Vlasmarkt in zijn woonplaats door een onbekende
man met een mes bedreigd. Toen de politie op aanwijzing de
verdachte wilde aanhouden werd deze juist mishandeld door
de bedreigde Middelburger. Beide personen zijn vervolgens
aangehouden. De onbekende bleek illegaal in Nederland te
zijn en is overgedragen aan de Vreemdelingendienst.
ARNEMUIDEN - In een woning aan de Rademacherstraat in
Arnmuiden is dinsdag ingebroken. Er werd een raam gefor
ceerd en er verdwenen een telefoontoestel en voor een onbe
kend bedrag aan sieraden. In een vakantiewoning aan de Wie
lingenstraat in Zoutenlande is diezelfde nacht ingebroken.
Uit de woning zijn persoonlijke bescheiden ontvreemd en ook
verdwenen er waardevolle papieren en een hoog bedrag aan
buitenlands geld.
van onze verslaggever
Harmen van der Werf
VLISSINGEN - Het terugdrin
gen van de bijvangsten wordt de
komende tijd in de visserij het
grote discussiepunt. De Europe
se visserijministers hebben eer
der dit jaar opgeroepen de bij
vangsten te minimaliseren. De
Nederlandse Vissersbond speelt
daarop in met een oproep aan
vissers om met voorstellen te
komen. „Wij moeten zelf met
ideeën komen", aldus Vissers-
hond-secretaris G. Hiemstra.
„Anders wordt er over ons zon
der ons beslist."
In de visserij zijn bijvangsten
niet te vermijden. De Neder
landse vissers richten zich met
name op de vangst van tong,
schol en kabeljauw. Er blijft al
tijd wel wat in de netten achter,
dat niet verkoopbaar is: zeester
ren, zeeëgels, te jonge vis,
'vreemde vissoorten'.
Over de omvang van de bijvang
sten doen de wildste cijfers de
ronde. Het Nederlands Instituut
voor Onderzoek der Zee (NIOZ)
werkt aan een rapport over de
Noordzee-visserij voor de Euro
pese Unie. „In dat rapport con
stateren wij", zegt NIOZ-on-
derzoeker H. Lindeboom, „dat
bij elke kilo marktwaardige vis
één kilo bijvangst aan vis zit.
Daar komt per kilo een halve ki
lo aan schelpdieren, zeesterren
en zeeëgels bij."
Een op acht
Andere cijfers zijn genoemd.
Eén kilo vis op acht kilo bij
vangst. bijvoorbeeld. Linde
boom: „Dan spreken wij over
één kilo tong, waarbij alle ande
re (ook marktwaardige) vis als
bijvangst wordt aangemerkt."
Tot op heden zetten Nederland
se vissers hun bijvangsten over
boord. Die kunnen overigens
variëren. Schar was lange tijd
nauwelijks interessant en nu is
het een belangrijk exportpro
duct naar Japan geworden.
Het probleem van de bijvang
sten is desondanks gebleven. Er
blijven nog steeds jonge vis en
andere zeedieren in de netten
achter. In Noorwegen heeft de
regering verordonneerd dat vis
sers de jonge vis voortaan niet
meer overboord zetten. De vis
sers voeren die vis nu ook aan.
Van rondvis (onder meer kabel
jauw) gaat anders toch 99 pro
cent dood en van platvis (tong
en schol) 75 procent. Alle aange
voerde vis wordt verrekend met
het quotum; ook de ondermaat
se die vaak minder opbrengen.
B. Keus, hoofd afdeling natuur
en milieu van het Productschap
Vis, vindt een verbod op het
overboord zetten .van bijvangst
niet de oplossing. „Het gaat er
om bijvangsten te beperken
door selectiever te vissen. Wij
kunnen daarvoor kijken naar de
maaswijdte en de soorten netten
die worden gebruikt. Dat is ove
rigens gemakkelijker gezegd
dan gedaan. Er zijn al maatre
gelen genomen."
Dat de kwestie van de bijvang
sten actueel wordt, staat voor
Keus als een paal boven water.
Op Europees niveau wordt er
over nagedacht. Het ministerie
van Economische Zaken werkt
aan een nota over milieu en eco
nomie, waarin ook aandacht zal
worden besteed aan de bijvang
sten in de visserij.
Advertentie
an onze verslaggever
LUISKIL - De hervatting van
et cao-overleg tussen de vak-
onden en de directie van Hydro
igri Sluiskil heeft woensdag-
vond nog niet tot concrete re
geleid. De werkgever
weliswaar met iets meer
i^eld naar de onderhandelings-
ifel, maar omdat dit nog steeds
iet structureel is, zien de bon
en nog geen directe reden voor
principe-akkoord.
De directie heeft ons heel dui-
plijk gemaakt dat dit haar ul-
(eme bod is", verklaarde
roordvoerder P. Janssen na-
ïens de Industriebonden FNV,
jNV en De Unie na afloop van
et overleg. „Daar denken wij
yseven anders over. Voor ons is
,et hooguit een onderhancle-
mgsresultaat op basis waarvan
irder kan worden gesproken,
let toetje is ei', nu het toefje
agroom nog."
/erhoging
)e toenadering van de werkge
el' bestaat uit twee keer (dit
_aar en in 1998) een éénmalige
uitkering van 0,75 procent van
het jaarsalaris, bovenop de
voorgestelde twee procents
loonsverhoging. De bonden zijn
evenwel door de leden op pad
gestuurd met de eis van structu
reel drie procent meer salaris.
Ook het voorstel om de pensi
oenuitkering te verhogen van
2,25 naar 2,5 procent van het
jaarsalaris vinden de bonden
een te kleine stap in de goede
richting. Verder werden toege
zegd twee extra atv-dagen in
1998 en 1999 en betaling van de
overwerkvergoeding na de ze
vende in plaats van de twaalfde
inhaaldag.
De bonden leggen het beschei
den resultaat vandaag voor aan
het 'comitié van waakzaam
heid', dat geldt als een klank
bordgroep van het personeel.
Volgende week donderdag vol
gen de gebruikelijke massale le
denraadplegingen. Wijzen de
leden het 'ultieme bod' af, dan is
de kans op een staking groot, zo
schat Janssen de situatie in. An
derhalve week geleden kwam
het tot een grote poortactie om
de onderhandelingen onder
druk te zetten.
an onze verslaggever
- Het Haagse bu-
sau Diepenhorst, de Vos en
artners gaat zeer waarschijn-
jk de gemeente begeleiden in
ebouw van het nieuwe theater
a Terneuzen. DVP maakt deel
jt van de gerenommeerde
\vijnstra en Gudde Groep en
reldt als één van de meest erva-
en adviseurs op het gebied van
iet bureau zal naar verwach-
jng nog dit voorjaar met een
rogramma komen waarin
xact staat om schreven aan
>elke eisen een nieuw theater
"oor een plaats als Terneuzen
voldoen. Cultuurwethou
der P. Hamelinck (CDA) maakte
woensdag bekend dat het de be
is volgend jaar te met de
aan de Westkolkstraat,
todat de opening aan het begin
tan het seizoen 1999/2000 kan
ijaatsvinden.
Ij
Het precieze bedrag dat burge
meester en wethouders willen
uittrekken voor inschakeling
van DVP, hield Hamelinck gis
teren binnenskamers. Hij gaf
aan dat het college van de raad
één miljoen gulden - binnen het
totaalbudget van zeventien mil
joen - mag benutten voor de no
dige voorbereidingskosten.
Slechts een deel daarvan is voor
de projectbegeleider.
„De offerte bestaat uit een tien
tal aparte posten. Wij gaan eerst
kijken welke onderdelen de ge
meente eventueel zelf zou kun
nen uitvoeren. Pas dan valt een
definitieve prijs te bepalen."
Ervaring
De kennis en ervaring van DVP
in de theaterwereld maakten
volgens de wethouder dat de
keus niet op de twee andere ge
gadigden is gevallen. Die con
currenten waren DHV, partner
van de gemeente in de bouw van
het stadskantoor, en Varocom
van Hamelincks voormalige
collega J. van Rooijen. De uitge
brachte offertes waren in finan
cieel opzicht vrijwel gelijk.
DHV was volgens Hamelinck de
afgelopen vijftien jaar betrok
ken bij de realisatie van zeker
twintig theaters.
Volgt de raad 26 juni het colle
gevoorstel met DVP in zee te
gaan, dan wordt daarmee de zo
genaamde definitiefase ingezet.
In deze 'meest cruciale en om
vangrijke' fase worden behalve
het programma van eisen ook
een kostenraming gemaakt van
de nodige investeringen en
dient er een bedrijfsplan op pa
pier te komen. Of er binnen de
opzet ruimte komt voor een bio
scoop, is onzeker. De onderne
mer in kwestie zou dan wel zelf
het nodige geld moeten inbren
gen. Volgens Hamelinck zijn er
al wel contacten geweest over
realisatie van een filmzaal,
maar waren die tot dusver vol
komen vrijblijvend.
Van Rooijen reageerde gisteren
terughoudend en uiterst zake
lijk op het collegebesluit. Bij de
bekendmaking van zijn voortij
dige vertrek uit de politiek be
gin dit jaar plaatsten verschil
lende raads fracties vraagtekens
bij de precieze beweegredenen
van de wethouder. Vooral omdat
kort na zijn afscheid bekend
werd dat hij in zijn nieuwe hoe
danigheid van commercieel ad
viesbureau mocht meedingen
naai' de planbegeleiding van het
theater.
Motieven
„De beoordeling van de offertes
is aan de opdrachtgever. Meer
kan ik daar niet over zeggen. Als
startende ondernemer ben ik al
leen al blij dat ik heb mogen
meedoen in de race. Ik zie geen
reden te bevroeden dat er ande
re motieven aan de keuze ten
grondslag liggen dan puur in
houdelijke" antwoordde Van
Rooijen op de vraag of zijn nog
prille scheiding met de gemeen
te nu mogelijk in zijn nadeel is
gaan werken.
De commissie cultuur vergadert
woensdag 11 juni over de in
schakeling van DVP. De open
bare vergadering in het stads
kantoor begint om 19.30 uur.
an onze verslaggever
ten Jansen
nf
ir?LISSINGEN - De stichting
'eJatuur en Milieu wil dat Euro-
aifies commissaris Van Miert een
irJiderzoek instelt naar concur-
ïntievervalsing in Europese
eravens. De milieu-organisatie
egt over informatie te beschik
ken dat in Rotterdam bedrijfs-
voor slechts vijf gul
den per vierkante meter per jaar
e/orden uitgegeven. Ook in Am-
ajlerdam, Antwerpen, Zeebrug-
p en Hamburg en Bremerhaven
ic'ordt zo door de plaatselijke
de grondprijs kunst
extreem laag gehouden.
de mening van Natuur en
- en negen Europese zus-
- worden de Eu-
eripese regels tegen oneigenlijke
;aiededinging overtreden. Cij-
■eiïrs over berekende grondprij
zen zijn niet openbaar, maar de
zegt over
aanwijzingen' te
gc|e oneigenlijke mededinging
'ordt in de hand gewerkt door
e enorme concurrentie tussen
e Europese havens. „We weten
at het jarenlang gebruikelijk is
eweest bedrijven te lokken met
antrekkelijke grondprijzen,"
5gt een woordvoerster van Na-
iur en Milieu. „Maar het moet
?ns afgelopen zijn."
'e stichting Natuur en Milieu
enkt dat andere bedrijven de
upe worden van dit 'overheids
beleid'. „Het geld kan maar één
eer worden uitgegeven", stelt
e woordvoerster. „Geld voor
eun aan duurzame andere ac-
fdteiten, zoals biologische
ndbouw, is er dan niet."
jok maakt de concurrentie-
pjd tussen de Europese ha-
ens en het voordelig uitgeven
an bedrijfsterreinen dat niet
innig met grond wordt omge-
F prongen", denkt Natuur en Mi-
-_n. „Als ze in Rotterdam wat
liniger zijn clan is die Tweede
aasvlakte niet nodig."
■,en woordvoerder van het Ge
meentelijk Havenbedrijf Rot-
h'dam acht de beschuldigingen
k de lucht gegrepen. „We zijn
en gemeentelijk bedrijf dat
met een zeker winstoogmerk
ferkt en dus hanteren wij
arktconforme tarieven."
mlgens voorzitter D.J. P.
■ruinooge van Zeeland Sea-
is er in de havengebieden
Vlissingen en Terneuzen in
M* geval geen sprake van dat
onder de tevoren vastge-
|elde prijs wordt verkocht. „In
de prijzen calculeren we alles in:
de aankoopprijs van de grond,
de kosten van wegen, kaden en
andere voorzieningen en de ren
teverliezen. Daar komen dan ta
rieven uit voor aan het water
grenzende terreinen en de zoge
naamde droge grond. Die eerste
categorie is duurder."
Hoe de andere havens met hun
grondprijzen omspringen in
Bruinooge onbekend. „Wij heb
ben in Zeeland Seaports te ma
ken met de provincie en vier ge
meenten en die letten echt wel
op of we de grond niet tegen te
lage prijzen van de hand doen.
Trouwens, tot voor kort was ook
het Rijk partner in de Zeeuwse
havenschappen en de vertegen
woordigers daarvan hielden dit
soort zaken goed in de gaten."
Dc samenleving heeft maar al te vaak behoefte aan de technieken
die door ingenieurs wordt bedacht, zoals deze boormachine voor
tunnels. foto GPD
van onze verslaggever
Richard Hoving
MIDDELBURG - Met de waar
dering voor ingenieurs is het
slecht gesteld in de Nederlandse
samenleving. Dit is althans de
mening van Leo Maas en Theo
Jonkergouw van het Koninklijk
Instituut van Ingenieurs (KIvI),
de landelijke organisatie van
universitair opgeleide ingeni
eurs. Vri jdag komen beide KIvI-
-bestuurders naar Middelburg
om de Zeeuwse ingenieurs een
hart onder de riem te steken.
„Ingenieurs hebben het zwaar."
Theo Jonkergouw zegt het met
een glimlach, maar meent het
serieus. „Vroeger kon een inge
nieur volstaan met een uitge
werkt plan of ontwerp. Tegen
woordig moet hij ook nog eens
rekening houden met de emoties
die zijn voorstellen bij het pu
bliek oproepen."
Of het nu gaat om het afzinken
van het olieplatform Brent Spar
of over de afstand waarop de
vluchtwegen in de Westerschel-
detunnel moeten worden aan
gelegd. Volgens Maas en Jon
kergouw wint de emotie het in
toenemende mate van de ratio.
Maas: „Hoewel onderzoek uit
wijst dat de afstand waarop
vluchtwegen kunnen worden
aangelegd in de Westerschelde-
tunnel vijfhonderd meter is,
ontstaat er zoveel commotie dat
er uiteindelijk een compromis
wordt bereikt over een afstand
van 250 meter. Dat is toch op
merkelijk."
Jubileum
Het KIvI bestaat 150 jaar. Om
het jubileum luister bij te zetten
houdt de vereniging dit jaar
door het hele land bijeenkom
sten. Vrijdag wordt voor de
Zeeuwse leden een thema-mid
dag gehouden in het Middel
burgse hotel Ameville. Naast
een lezing over 'Veilig werken in
het Sloegebied' woi'den drie be
drijven bezocht.
De achterliggende gedachte van
de bijeenkomst is de oprichting
van Regio Klvl-Zeeland, erkent
Maas. „Delaatstepaarjaarheb-
ben wij al op een aantal plaatsen
in het land regionale afdelingen
opgericht. Als er genoeg animo
is willen wij dat in Zeeland op
den duur ook doen." Jonker
gouw denkt dat ingenieurs juist
door de steeds groter wordende
druk die vanuit de samenleving
op ze wordt gelegd meer behoef
te hebben aan onderling con
tact. „Het is eigenlijk heel para
doxaal hoe wij in Nederland
met ingenieurs omgaan. De
techniek die overal om ons heen
aanwezig is. wordt als een van
zelfsprekendheid gezien. Maar
o wee als er iets niet goed loopt,
dan is het de schuld van de tech
neut." Veelal is de techniek de
enige manier om maatschappe
lijke problemen op te lossen,
zegt Jonkergouw. „Maar het
wordt de technicus vervolgens
niet gemakkelijk gemaakt om
zijn taak te vervullen."
Wereldvreemd
Maas en Jonkergouw beseffen
dat de ingenieurs ook wel eens
de hand in eigen boezem mogen
steken. Het beeld dat een inge
nieur een beetje wereldvreemd
is gaat zeker niet in alle gevallen
op. maar is wel degelijk herken
baar, zeggen de Klvl-bestuur-
ders. De vooroordelen die leven
rond het beroep van ingenieur
zijn ook zeker van invloed op de
matige belangstelling voor een
technische opleiding onder jon
geren, denkt Jonkergouw. Toch
hoopt de Klvl-bestuurder van
ganser harte dat ook in de toe
komst voldoende ingenieurs
worden opgeleid. „Je moet er
toch niet aan denken dat we
straks in een samenleving leven
waarin de ene helft van de be
volking kapper is en de andere
helft communicatie-adviseur."
De écht mooie manier om uw
gordijnen op te hangen ziet u pas
bij Interieur Paauwe.
Een compleet nieuwe showroom
vol ideeën en mogelijkheden,
die anders zijn dan anders!
Zuiduieg 20a, Zonnemaire. Tel. 0111-401318.
Volop parkeergelegenheid en goed
bereikbaar per openbaar vervoer.
