Een vat vol herinneringen,
een koffer vol anekdotes
De renaissance van
Leontien van Moorsel
Van Gaal
is vooral
een mens
Ex-kampioene geniet
weer van kleine prijzen
Wat straks, na zijn afscheid, rest
is een vat vol herinneringen
en een koffer vol anekdotes. Want
hoe die ook moge luiden, een
mening heeft ook u zich gevormd
over Louis van Gaal. De
geruchtmakende trainer zwaait
zondag het Ajax-publiek vaarwel.
Waarna het een stukje stiller zal zijn
in Nederland voetballand.
Bij zijn vertrek een bloemlezing van
reacties, met het slotakkoord voor
Van Gaal zelf. „Ik hoop herinnerd te
worden als de mens Louis van Gaal,
met al zijn zwakheden en positieve
reacties."
zigheid van Rinus Michels heeft Ajax een
paar gouden pagina's in hun gróte boek.
Louis van Gaal heeft daar een bladzijde
aan toegevoegd. Dus dat is niks nieuws."
Stefan Pettersson. Een speler naar het
hart van Van Gaal: professioneel,
veelzijdig en dienstbaar. Keerde na zes
jaar Ajax terug naar geboorteland Zwe
den, waar hij nu bij IFK Göteborg speelt.
Pettersson: „Ik denk dat ik inderdaad een
typische Van Gaal-voetballer ben. Van
wege mijn houding en benadering van de
voetballerij, ook buiten het veld. Dat
laatste vindt hij net zo belangrijk. Hij
vindt dat Scandinavische voetballers
goed en professioneel met hun vak om
gaan, zei hij wel 's tegen me. Dat klikte dus
wel."
„In de loop der jaren heb ik hem wel een
beetje zien veranderen, dat is logisch. In
zijn houding naar de pers, bij voorbëeld.
In het begin was hij open en spontaan,
maar nadat hij een paar keer teleurge
steld was, ging hij zich ook naar de media
harder opstellen. Verder, en ook dat is een
kwestie van ervaring opdoen, merkte je
dat hij steeds beter met de spanning kon
omgaan. Hij werd rustiger, had minder
uitbarstingen. Dat hij genoeg capacitei
ten heeft om ook andere topclubs te trai
nen, lijkt me duidelijk. Of hij slaagt, zal
afhangen van de vrijheid en de verant
woordelijkheden die hij krijgt. Want die
heeft hij nodig, absoluut."
Rest nog één vraag, aan Louis van Gaal
zelf. Hoe wil hij eigenlijk herinnerd wor
den in Amsterdam en verre omstreken?
„Als Louis van Gaal.Het blijft even stil.
Dan zegt hij: „Als de méns Louis van
Gaal. Ik bedoel: Louis van Gaal met alles
erop en eraan. Met al zijn zwakheden en al
zijn positieve kanten. Dat is moeilijk,
want waar die twee kanten precies uit be
staan, weten alleen de mensen die mij van
nabij kennen. Anderen zullen aan mij te
rugdenken als de man die met Ajax grote
successen heeft behaald. Maar ik hoop
ook herinnerd te worden vanwege de filo-
Beenhakker: „Of zijn vertrek een aderla
ting is voor het Nederlandse voetbal,
moet nog blijken. We gaan in elk geval een
groot vakman missen. Iemand met een
uitgesproken mening ook, waarnaar werd
geluisterd. Dank zij hem heeft ook de CB V
in prestige en aanzien gewonnen."
„Ik heb de kwaliteiten van Louis altijd
onderkend, dat was destijds de reden
waarom ik hem als assistent bij de A-se
lectie haalde. Hij voldoet aan de twee be
langrijkste criteria om een goeie trainer te
zijn: verstand van voetbal en dat als een
filosofie kunnen uitdragen, en verstand
van mensen. Maar uniek is zijn periode bij -
Ajax niet. Die club is al vanaf de eind ja
ren zestig een instituut. Sinds de aanwe-
Jan Wouters. Assistent-trainer bij FC
Utrecht, vanaf volgend seizoen rech
terhand van Morten Olsen bij Ajax. Sprak
als speler bij Ajax na de aanstelling van
Louis van Gaal de volgende woorden: 'Nu
kan ik twee dingen doen. Mijn contract
inleveren of proberen met je samen te
werken.'
Wouters: „Klopt, en dat had twee rede
nen. Ten eerste voelde ik dat hij me een
plek links op het middenveld in plaats van
in het centrum wilde geven. Daarnaast
speelde mee de manier waarop hij over
komt. Daar herkende ik mezelf in. Ik zei
het dus ook een beetje uit zelfbescher
ming. Nu ik zelf als trainer werk, merk ik
dat we op dezelfde manier tegen spelers
praten. Zij n uitleg en nabesprekingen zij n
altijd vol vuur, dat heb ik ook. Maar ver
der durf ik me nog niet met hem te meten,
hoor."
„Ik heb Louis leren kennen als een warm,
belangstellend mens. Iedereen die hem
goed kent, zegt dat. Dat zijn uitstraling
naar buiten toe anders is, vind ik logisch.
Dat contrast zie je bij Cruijff bij voorbeeld
ook. Het verschil tussen hoe mensen hun
vak uitoefenen en hoe ze thuis zijn is
groot, dat geldt voor jou en mij toch ook?
Of dacht je dat ik mijn vrouw of kindje of
voor mij n part m 'n hond óók een elleboog
stoot geef?"
Michael van Praag. Voorzitter van
Ajax sinds 1989. nadere introductie
overbodig.
Van Praag: ..Het is volledig begrijpelijk
dat hij het nu bij een buitenlandse topclub
gaat proberen, hij kan dat ook zeker. Maar
het is jammer voor de club, hij was de spil
van onze organisatie en van de technische
staf. Maar Ajax gaat natuurlijk verder bij
waar we gebleven zijn. Als er in een be
drijf een nieuwe directeur wordt aange
steld, kan dat een verfrissende uitwer
king hebben. Zo zie ik de aanstaande
trainex-swisseling ook. Het hoeft niet al
tijd, die uitwerking, maar het kan. Daar
hopen we op. Ik zal met bevriende gevoe
lens afscheid nemen van Louis. Dinsdag
avond hebben we dat tijdens een diner
met het Ajax-kader al gedaan. En zondag,
bij zijn laatste competitiewedsti-ijd, heb
ben we ook nog een verrassing in petto.
Maar dat verklap ik nog niet."
Simon Zwartkruis
lijn met Louis van Gaal te worden gescha
keld. Er zitten inderdaad overeenkom
sten in einze manier van denken en
"'Wêrlerf:' üef ïdKlrop 'discipline en het col
lectief, dat bestaat uit jonge, ambitieuze
spelers."
„Dat het dit seizoen minder is gegaan met
Ajax zegt me niks, dat is inherent aan de
golfbewegingen in het topvoetbal. Zijn,
verdienste is juist dat hij met Ajax vanaf,
zijn eerste jaar grote prijzen heeft be
haald, de club meerdere jaren aan de top
heeft gehouden en ook nog een goeie
structuur voor de toekomst heeft neerge
zet. Als je een lange termijnvisie kan com
bineren met grote successen op korte ter
mijn, ben je een hele grote.
Bryan Roy. Paste niet in de toekomst
plannen van Louis van Gaal. Vertrok
in 1993, na 126 officiële wedstrijden in de
hoofdmacht van Ajax, hevig teleurge
steld uit Amsterdam. Belandde via Fog-
gia bij Nottingham Forest. Liet zich daar
drie maanden geleden op de transferlijst
plaatsen en is nu in onderhandeling met
clubs uit Italië en Spanje.
Roy: „Toen Van Gaal als assistent-trainer
bij de selectie kwam, was hij duidelijk gek
van de aanstormende generatie: de Boer
tjes, Witschge, Vink en ikzelf. Hij was een
ander soort hulptrainer. Normaal zijn dat
van die lacherige gasten, die veel dollen
en dicht bij de groep staan. Van Gaal hield
als assistent altijd al een bepaalde af
stand. Dat was al een beetje de hoofdtrai
ner in hem. Tuurlijk was ik strontziek
toen hij me vertelde dat-ie me niet meer
nodig had. Maar die dingen slijten. Later,
toen ik alles had verwerkt, begon het tot
me door te dringen wat ik van hem had ge
leerd. Vooral zelfdiscipline, juist in het
buitenland heb je die nodig. En op tac
tisch gebied, natuurlijk. Maar het duurde
even voordat ik dat inzag, voordat ik het
toegaf ook."
Leo Beenhakker. Technisch directeur
van Vitesse. Voorganger (als trainer
bij Ajax) en opvolger (als voorzitter van
de Vereniging Coaches Betaald Voetbal
CBV) van Louis van Gaal. Hevelde in zijn
hoedanigheid als hoofdtrainer in 1990
Louis van Gaal van de jeugdtak over naar
de A-selectie.
sofie en de principes die ik er op na houd.
Gebaseerd op respect voor mensen. Ik
denk dat ik dat al die jaren aardig heb vol
gehouden."
Marcello Lippi. Trainer van Juventus,
Europa's tweede en 's werelds beste.
Houdt er hetzelfde gedachtengoed als
Van Gaal op na.
Lippi: „Ik vind vergelijkingen met andere
trainers eigenlijk niet relevant, maar laat
ik wel zeggen dat ik het een eer vind op één
De eerste tekenen van een nieuw onderkinnetje dienen zich reeds aan. Het gaat haar goed.
„Wéér goed." Leontien van Moorsel is terug op het fietspad van het leven. Na letterlijk
magere en vette jaren. Een mislukte rentree in 1995 ten spijt gaat ze weer op voor de zo
gebruikelijke bos ruikers. Vandaag (vrijdag) start ze met haar VKS Cycling Team in
Koudekerke in de Ster van Zeeland, de enige meerdaagse wielerwedstrijd voor vrouwen. „Na
vier uur trainen, geef ik mezelf een klap op m'n schouder en zeg: meissie, dat heb je weer goed
gedaan." De renaissance van een wielrenster.
Een bakje yoghurt en een schaaltje
rauwkost. Op niets meer, eerder min
der, grossierde Leontien van Moorsel -
van 22 maart 1970 - in mondiale en natio
nale titels. „Ik trainde om lichter te wor
den, zelfs na een appeltje eten moest ik
weer op de fiets. Ik was met niets anders
bezig." Van „stevige Hollandse meid" van
weleer was ze verworden tot „een brood
magere, aan anorexia leidende griet". Op
de fiets zat ze bijna niet meer. Tenonder
gegaan aan het juk van bondscoach Piet
Hoekstra, die berucht werd om zijn uit
spraak dat „dikbillen niet kunnen fiet
sen".
Leontien van Moorsel trok zich de uit
spraak zo aan, dat tijdens haar hoogtijda
gen in 1990, 1991. 1992 en 1993 alles
draaide om mager zijn en mager blijven.
„Of nog magerder worden." Het zou haar
ondergang inluiden.
Holle ogen, vel over been. Ze gruwelt er
nog van. „Man, ik heb de zwaarste berg
etappes in de Tour Féminin gewonnen op
niet meer dan twee, drie blaadjes sla.
Achteraf denk ik wel eens: als ik toen mijn
ogen had dichtgedaan, was ik dood ge
gaan. Zo erg was het. Het treurige is alleen
dat ik het zelf nooit heb willen zien. Ik kon
zwart en wit niet meer scheiden. Het stre
ven de beste te zijn betekende alles voor
me. Maar ik pleegde intussen wel roof
bouw op mezelf. iUs de gewone man acht
uur moest werken, vond ik dat ik acht uur
moest trainen."
Calorie
Nog steeds noemt ze leermeester Piet
Hoekstra een supercoach. Ze heeft echter
de tekortkomingen van de Fries leren
kennen. „Piet was als een vaderfiguur,
van wie ik heel veel heb geleerd. Maar hij
is niet iemand die je uit een wak kan hel
pen. Hij heeft steekjes laten vallen. Ik
denk zelfs dat hij mij keihard heeft laten
vallen." In haar bezeten jacht op gouden
medailles volgde Leontien van Moorsel
een hongerdieet. Elke calorie was er één te
veel. „Elke dag at ik voor 600 calorieën
aan komkommers, appels of yoghurt, ter
wijl ik er tijdens zware koersen wel 5000
verbruikte. Nu denk ik: dat was gekken
werk. Maar toen had ik dat totaal niet in
de gaten."
Isolement
Eind 1993 maakte Leontien Martha Pe-
tronella van Moorsel slagzij. Ze stortte
geestelijk en fysiek in en balanceerde op
de rand van de 'afgrond. De in het Bra
bantse Boekei geboren en getogen wiel
renster raakte geestelijk en lichamelijk in
vèrval, èn in een isolement. Ze woog 45 ki
lo. Een dieptepunt. De fiets ging in 1994
aan de kant en in een mum van tijd woog
Van Moorsel 80 kilo. Haar rentree in 1995
werd met spot en hoongelach ontvangen.
Ze werd door publiek en collega's uitge
scholden voor „dikke koe" of „vet wijf".
Van Moorsel overwoog te stoppen, maar
deed het niet. „Dan had ik er een nare
smaak aan overgehouden."
Met steun- en toeverlaat Michael Zij
laard, met wie ze inmiddels is getrouwd
Leontien van Moorsel: „Die successen
van de laatste weken waren mooier dan
welke gele trui of wereldtitel dan ook. Het
heeft me zo goed gedaan. Heerlijk."
foto Lex de Meester
en in Rotterdam woont, rechtte Van
Moorsel de rug. In 1996 maakte ze, ietwat
schuchter, haar rentree met haar VKS Cy
cling Team. Nu, anno 1997, is het echt tijd
voor haar.comeback. Ze weegt nu 63 kilo
en, belangrijker, geniet weer. „Natuurlijk
heb ik twijfels gehad, veel twijfels. Maar
ik dacht: als ik hier of daar wat kleine
prijsjes kan rijden, gewoon weer kan
functioneren, dan is het goed,"
Overbruggingsjaar
In de laatste maanden kraait Van Moorsel
echter weer victorie. Overwinningen bij
kermiskoersjes in Breezand en Ter Aar en
^een zege bij de West-Friese Dorpenom
loop hebben Van Moorsel geruggesteund
in haai- gedachte. „Een terugkeer naar de
top? Daar is het nog te vroeg voor. Dit is
een overbruggingsjaar. De lat moet niet te
hoog liggen Doe je dat, dan kun je niet
meer tevreden zijn met de tiende plaats.
Als ik me maar lekker voel, dan is het al
prima. Die successen van de' laatste we
ken waren mooier dan welke gele trui of
wereldtitel dan ook. Het heeft me zó goed
gedaan. Heerlijk."
„Zo lang ik me goed voel. kan ik nog zeker
zes jaar mee. Het is altijd een droom ge
weest hard te fietsen. Nou, dat wil ik zo
lang mogelijk doen. Jeannie Longo was
ook 38 jaai- toen ze olympisch kampioene
werd." De olympische titel... Ze fronst de
wenkbrauwen. Lachend: „Die ontbreekt
inderdaad nog."
Haar ogen spankelen, haar hart bonst.
Leontien van Moorsel - Tinus in de Bra
bantse volksmond - is weer gelukkig. „Ik
had het mezelf nooit vergeven als ik als
een dikkerd afscheid had moeten nemen
van de wielersport. Daarvoor is de fiets
me te lief. Bovendien moet er een nieuwe
Van Moorsel staan als ik stop, iemand die
kan fietsen, die jonge meiden kan motive
ren. Pas dan kan ik met een goed gevoel
afscheid nemen, met het idee dat ik een
mooie loopbaan heb gehad."
Mark Caldenhoven
1
HAWP.Ortl
I LUCUl
Louis van Gaal: „Ik hoop herinnerd te worden als de mens Louis van Gaal, met al zijn zwakheden en positieve reacties.
foto G PD
