Discussie over opknappen school
Hommage aan 19e eeuwse wetenschapper
Vrouwelijke bestuurders bijeen
P
Sneller
surfen op
Internet.
PZC
Onderscheiding
Middelburgse
machinefabriek
Middelburgse dingt
naar Prix de Rome
zeeland
13
Verbouwing nodig om ruimtegebrek Julianaschool 's-Gravenpolder op te lossen
kunst cultuur
business center
Het voordeligste
surfpakket voor
ondernemers.
business center
dinsdag 27 mei 1997
3n onze verslaggeefster
proline Moerland
.GRAVENPOLDER - Drie
1111 jegstaande lokalen van de 's-
iravenpolderse vestiging van
'i penbare basisschool De Lin-
en verbouwen voor de huisves-
v <ng van drie groepen van de Ko-
jngin Julianaschool. Dat is de
iplossing die de gemeente Bor-
(lebiedt voor het ruimtegebrek
jj. iin de gereformeerde onder-
li (jjsinstelling. De verbouwing
V ergt ruim viereneenhalve ton.
let schoolbestuur voelt echter
seinig voor deze oplossing,
"j pe Vereniging tot versti-ekken
an onderwijs op Gereformeer-
'S Grondslag in 's-Gravenpol-
|er kampt al geruime tijd met
jiimtegebrek. Groep dertien en
-iertien van de Koningin Juli-
inaschool zijn ondergebracht in
noodgebouw én een door de
rjeniging zelf betaald lokaal.
Sovendien heeft de school
aiimte nodig voor een vijftiende
pep.
)e vereniging voelt het meest
cor permanente bebouwing
oor de drie groepen. De ge
beente echter wil de leerlingen
an de Koningin Julianaschool
iderbrengen in de 's-Graven-
olderse vestiging van De Lin-
ien. Die heeft namelijk lokalen
iver. Door op deze manier te
ferk te gaan handelt de ge-
aeente volgens de in april door
ie gemeenteraad vastgestelde
iuisvestigingsverordening voor
Set onderwijs.
loog bedrag
Iris deze week nog ovexieg tus-
gn de Koningin Julianaschool
;n ondexwijswethouder P. M.
an Wingerden-Boers. ,,Dat
leeft vooral te maken met het
investeringsbedrag", legt
iirécteur M. Last uit. „Als je dat
ïld toch wil besteden, zijn er
:okandere oplossingen."
fethouder Van Wingerden ziet
:at anders. Zij legt uit dat de ge-
neente volgens de huisvestings-
erordening verplicht is leeg
staande lokalen aan te bieden.
Kaar omdat de ruimtes die De
inden overheeft in slechte
aat verkeren, moeten die eerst
.orden opgeknapt. „Het is geen
nvestie van óf verbouwen óf het
;eld investeren in ruimte voor
Koningin Julianaschool." De
talen van De Linden zijn vol-
éns haar sowieso aan een ver-
luwing toe.
Ovei'igens zijn medezeggen
schapsraad en leerki-achten van
De Linden ook niet zo gelukkig
met het voorstel van de gemeen
te. „Je kunt wat extra ruimte
natuurlijk altijd gebruiken",
legt directeur A C. Prince uit.
„We zijn er ook niet zo gelukkig
mee. Maar er zit niets anders op.
De gemeente kan niets andei's
doen dan de huisvestingsveror
dening uitvoeren." Oudei's van
de 's-Gravenpolderse vestiging
van De Linden ki'ijgen deze
week een brief over de kwestie.
Scheuren
De openbare basisschool in 's-
Gravenpolder beschikt over
twee ruimtes die nu onder meer
in gebruik zijn als ovei'blijflo-
kaal en voor de opslag van ma
terialen. Dit gedeelte van de
school is later gebouwd dan het
oorspronkelijke gebouw en ver
keert in slechte staat. De wan
den vertonen scheui'en en het
dak lekt. Verder zijn de kozijnen
van één van beide ruimtes aan
vervanging toe. Een opknap
beurt kost 457.000 gulden, in
clusief de huur van tijdelijke
ruimtes voor de duur van de ver
bouwing.
De gemeenteraad beslist 5 juni
over dit en andere voorstellen
tijdens een vergadering in het
gemeentehuis in Heinkenszand,
die om 20 uur begint.
Twee lokalen van De Linden
zullen als de plannen doorgaan,
worden opgeknapt voor de Juli
anaschool.
foto Willem Mieras
loorNico Out
ls jongen kreeg Jean-Henri
xFabre(1823-1915)les in de
svee-klassige dorpschool. Op
let educatieve menu prijkte als
oofdgerecht het inprenten van
Franse en Latijnse teksten. Het
terdere onderricht bestond uit
buimels rekenkunde. Fabre's
lader was landarbeider en
bcht hem ooit een boekje met
ilfabetiseh gerangschikte af
meldingen van dieren en hun
namen. Daarmee startte de geb-
lombineerde belangstelling van
Je jongen voor het leven der die-
ttnen het publiceren erover. Hij
ralwikkelde zich tot een toon
aangevend natuurvorser, met
insekten als specialisatie.
Onderdetitel 'Das Glauben, das
bissen und der Zweifel' is in de
:-Souburgse Wateirtoi'en
ten expositie te zien als eei'be-
ton aan Fabre. Drie in Keulen
'«onende kunstenaars verdiep-
azich in zijn gedachtenwereld
van onze verslaggeefster
HEINKENSZAND - Een bezoekje aan de kerncen
trale, bezichtiging van het Waardevol Cultuur Land
schap (WCL) de Zak van Zuid-Beveland en een ken
nismaking met plaatselijké kunstenaressen. Het zijn
enkele van de programma-onderdelen voor de jaar
lijkse vrouwelijke bestuurdersdag, die dit keer in
Borsele wordt gehouden op vrijdag 30 mei. Het orga
niserend comité hoopt dat zo'n honderdvijftig burge
meesters en wethouders uit het hele land op de bijeen
komst aanwezig zullen zijn.
De vrouwen komen niet alleen voor de gezelligheid
bijeen, maar ook om van elkaar te leren. Daai'om heeft
de gastgemeente enkele min of meer specifiek Borsel-
se ondex-werpen op het programma gezet. Vanzelf
sprekend ontbi'eken de Borsselse kerncentrale en de
Centrale Organisatie Voor Radio-actief Afval (Covra)
in Nieuwdorp niet op het lijstje. Ook kunnen de vrou
wen 's morgens een bezoek brengen aan de Total Raffi
naderij in Nieuwdorp. Overigens moeten de deel
neemsters voor het ochtendpi'ogramma een keuze
maken uit deze drie.
Bezichtiging van het WCL-gebied de Zak van Zuid-
Beveland is één van de mogelijkheden om de middag
door te brengen. Een andere optie is het bekijken van
de Boi-selse pleinen die zijn hei'ingei'icht. zoals dat
van 's-Heer Abtskerke. Ook kunnen de vrouwen een
kijkje gaan nemen in woonzorgcomplex Vorsvliet in
's-Gravenpolder
Bessenwijn
Aan het einde van de middag komen de deelneemsters
weer bijeen in het Borselse gemeentehuis. Daar is een
tentoonstelling ingericht van het werk van Borselse
kunstenaressen. Verder kunnen de vi'ouwelijke be
stuurders Borselse bessenwijn proeven en is het mo
gelijk om te zien hoe andere producten van dit fruit
worden vexvaarcligd.
en reageerden daar elk op een
eigen manier op. Uliïch Till-
mann bleef ogenschijnlijk het
dichtst bij de wetenschapper.
'Tupamana Malaxis, sil-
bersaltzpapier, ca. 1850' lees ik
op het onderschi'ift bij bijgaan
de foto. De afdx'uk heeft een au
thentieke uitsti-aling, zoals alle
foto's die Ullmann laat zien.
Naast flora en fauna toont hij
ook opnamen van tijdgenoten,
die via een onderschi'ift met Fa-
bre in verband worden gebracht
of afkomstig zouden zijn uit zijn
privé-verzameling. Netzoals bij
de Tupamana is het maar zeer de
vraag of feit en fictie van elkaar
te scheiden zijn. Fabre staat be
kend om het ontdekken van tot
dan toe onbekende diersoorten,
maar dit schelpdier met zijn
fraai geplaatste oog, kan moei
lijk anders dan ontsproten zijn
uit Ullmann's fantasie. Zo ver-
wijzen de bijdragen van Ull
mann dii'ect naar de titel van de
tentoonstelling. Hij verleidtzijn
Advertentie
Met ISDN gaat zoeken en surfen op Internet
tot 5 keer sneller. Marktinformatie opvragen,
E-mailen via Internet en data verzenden wordt zo
een stuk aantrekkelijker en goedkoper. Bovendien
blijft u via het tweede kanaal telefonisch bereik
baar. Kom eens langs bij het Business Center
en vraag naar de vele voordelen van ISDN, het
nieuwe digitale netwerk van PTT Telecom. Of bel
voor meer informatie en adressen gratis 0800-0403.
telecom
DE ZAAK VOOR ONDERNEMERS
publiek zich dezelfde vragen te
stellen als Fabi'e deed en bena-
dirnkt daarmee de actualiteit
van de 19e eeuwse wetenschap
pelijke visie. En de waarde van
dergelijke vragen voor ieders le
venspraktijk. Het mengsel van
ironie en ernst, fantasie en vak
manschap maakt Ullmann's
werk indi'ukwekkend en licht
tegelijk.
Twijfel
David Smithson, een in Duits
land wonende Amerikaan, is
klassiek opgeleid. Daai'aan her
innert 'Paradise cloned', een
beeld dat bestaat uit zes identie
ke keramische sculptui'en van
een manneruug, bijeengebracht
op een houten pallet. Maar de
herhaling van de Rodin-achtige
beelden vexwijst ondexmeer
naar de biomedische technolo
gie, die zijn wortels heeft in de
19e eeuwse wetenschapsont
wikkeling. Daai'naast heeft
Smithson het ook over kunst:
doet het vermenigvuldigen van
een object iets af aan oxiginali-
teit en schoonheid, als estheti
sche categorieën? Kunst komt
ook om de hoek kijken bij de
schilderij ha ken en de sokkel
van Smithson. De steeds uit een
ander materiaal bestaande ha
ken staan voor denkmodellen,
kapstokken waaraan je je waax-
nemingen en gedachten op
hangt. Het materiaal waarvan
ze gemaakt zijn, stro, rubber
met prints van elektrische cir
cuits en hout, zou kunnen ver
wijzen naar het uitgangspunt
van de gedachte: natuur of cul
tuur bijvoorbeeld. Smithson
vei'beeldt de i'elatie tussen uit
gangspunt en visie en relati
veert, net als Ullmann de objec
tiviteit van waarneming en
wetenschap. Dat doet hij inven
tief en zeer overtuigend.
Geloof
Bettina Gruber nam het voor
malige watei'bassin voor haar
rekening en verandei'de dat
door een eenvoudige ingreep in
een prachtige en geheimzinnige
plek, die refereert aan het geloof
van Fabre, die zich de diverse
pracht van de natuur niet kon
voorstellen zonder een schep
per. Zij nam het cirkelvormige
deksel uit het plafond weg, zo
dat vanaf een punt aan de rand
van de ronde xiximte een zachte
baan licht uitwaaiex-t. Dat beeld
hei'innerde mij aan het licht in
een oude kerk of aan een Egyp
tische graf tempel. Twee vlakbij
de wanden opgestelde monito
ren vertonen beelden van dui
ven. Op één ervan is steeds een
duikelende witte duif te zien. De
gefilmde vogelsooi't kan niet
'Tupanuma', Ullrich Tillmann.
vliegen en functioneert daar
door in de mai'ge van het vogel-
bestaan, als vreemd specimen
en rariteit. Dat staat in schril
contrast met de associatie duif-
Heilige Geest, zoals de beelden
op de andere monitor gevangen
schap tegenover vrijheid plaat
sen. Het licht lonkt en roept ho
gere gedachten op, terwijl de
elektronische beelden je met
beide benen op de grond hou
den. Zo rijst de, ook bij Fabre
soms opdoemende twijfel over
het aardse en het menselijk om
gaan met wat in principe een
pai'adijs kan zijn-
Geloof, weten en twijfel. Wie
met deze begrippen aan de gang
wil, krijgt boeiende stof aange
reikt. Maar ook wie alleen zijn
ogen wil gebruiken of wie ge
woon kunst wil zien, komt in de
Watertoren ruimschoots aan
zijn of haar trekken. In 't
Haentje te Paart is een meer ge-
bi'uikelijke tentoonstelling te
zien met werk van Gei'ai'd Men
ken en Resi Arts. Ik besteed er
kort aandacht aan omdat hij
mooi aansluit bij de expositie
van Menken's schilderijen en
aquarellen in Kapelle. Was hij
daar present als landschap
schilder, hier komt de andere
kant van zijn werk aan bod. De
nu geëxposeerde op doek, board
of karton geschilderde voorstel
lingen kwamen niet vanuit de
waarneming tot stand. Menken
liet zich leiden door het materi
aal en de vormen die vanuit het
schilderen verschijnen. Lagen
verf worden bijna uitsluitend
met het schildersmes opge
bracht. Daarbij heeft Menken
oog voor wat zich voordoet, zon
der dat hij zich tot slaaf maakt
van onze verslaggeefster
Sonja de Best
MIDDELBURG - Machine
bedrijf Herder BV uit Mid
delburg ontvangt in de Rid
derzaal in Den Haag op 18
juni de Koning Willem I Pla
quette. De prijs van de Ko
ning Willem I Stichting
wordt aan vier Nederlandse
bedrijven uitgereikt door
prins Claus, erevoorzitter
van de stichting. De machi
nefabriek krijgt de plaquette
voor 'milieu en energie'. „Het
is een grote eer", reageert
commercieel directeur J. C.
den Herder.
Vrijdag wei'd Den Herder op
gebeld door di'. W. F. Duisen-
bei'g, president van De
Nederlandsche Bank en
voorzitter van de Koning
Willem I Stichting, die hem
van het heuglijke feit op de
hoogte stelde. „We hadden
het niet verwacht", aldus
Den Herdei'. „We zijn wel
eens eerder gevraagd, maar
de prijs gaat meestal naar
multinationals."
Plaquette
Om mee te dingen naar de
plaquette moet het bedi'ijf
woi'den vooi'gedragen bij een
commissie. „Het bedi'ijf
wordt dan overal op getoetst.
Je krijgt een vragenlijst en
die moet worden ingevuld",
legt Den Herder uit. De pla
quettes worden twee keer per
jaar uitgereikt aan in Neder
land ingeschreven bedrijven.
Om in aanmei'king te komen
voor de prijs moet de
onderneming zich onder
scheiden in bepaalde deelge
bieden van het ondei'nemen.
Er zijn vier categorieën: ex
port, innovatie en technolo
gie, jong ondernemerschap
en milieu en energie.
Nuchter
Herder BV werd verkozen
boven de andere vooi'gedra
gen ondernemingen op het
gebied van milieu en energie.
De nuchtere en praktische
wijze van innoveren - waar
bij bovendien rekening
wordt gehouden met de eisen
vanuit het milieu, de ar
beidsomstandigheden en
veiligheid - was voor de
stichting reden de plaquette
aan het Middelburgse bedrijf
toe te kennen.
„Het bedrijf bestaat dit jaar
vijftig jaar", vertelt Den Her
der. ..Het is een familiebe
drijf. Mijn vader en mijn oom
hebben het samen opgezet.
Toen was het nog geen ma
chinefabriek, maar een loon
bedrijf. Zij leverden, op aan
vraag, arbeid en machines
aan boeren. In de jaren zqstig
werd gevraagd of ze ai'bei-
ders konden leveren om slo
ten schoon te maken. Dat
moest allemaal met de hand.
Het tweede jaar hebben mijn
vader en mijn oom tegen el
kaar gezegd: 'Als we die slo
ten nu nog een keer met de
hand moeten schoonmaken,
doeken we de tent op'. Toen
hebben ze besloten om een
milieuvriendelijke machine
in elkaar te zetten."
Export
De Herder BV-machines
gaan de hele wereld over.
„Wij exportei'en naar veertig
landen", zegt Den Herder
trots. Het bedrijf produceert
apparaten voor het maaien
en schoonhouden van weg
hennen, watergangen en
parken. „We maken van al
les, van tractoren tot amfi-
bievoeituigen. Ons bediijf
ontwerpt de machines en fa-
briceei*t ze ook zelf. Niet al
leen de fabi'icage van de
machines gebeurt op een mi
lieuvriendelijke manier, de
apparaten zijn zelf ook mi-
lieuvi'iendelijk. Ze lopen op
biologisch afbreekbare olie
bijvoorbeeld. Dus mocht er
een slang kapot gaan en er
lekt olie uit, dan is het niet zo
schadelijk voor de natuur als
gewone olie."
De andere drie winnaars van
een Koning Willem I Pla
quette zijn: Tapijtfabriek
Condor Carpets uit Hasselt
(jong ondernemersschap),
tandheelkundig fabrikant
Elephant uit Hoorn (innova
tie en technologie) en
scheepsbouwtoeleverancier
Winel uit Assen (export).
van onze verslaggever
Ernstjan Rozendaal
MIDDELBURG - Birthe Leeni-
eijer (1972) uit Middelburg is
een van de acht kunstenaars die
dit jaar zijn genomineerd voor
de toonaangevende Prix de Ro
me. De Rijksacademie van Beel
dende Kunsten in Amsterdam
stelt haar een atelier en een bud
get van 2500 gulden beschik
baar, zodat ze in drie maanden
tijd een nieuw kunstwerk kan
maken. Met dat werk dingt
Leemeijer in september mee
naar de eerste prijs van 40.000
gulden.
In twee disciplines zijn vier
kunstenaars geselecteerd. Met
Alicia Framis, Sjaak Langen-
berg en Frik Weeda is Leemeijer
uitverkozen in de categorie
'beeldende kunst en de publieke
ruimte'. In de categorie 'beeld
houwen' zijn Elizebeth Baer-
veldt, Una Henrv, Theo van
Meerendonk en Femke Schaap
genomineerd. De eerste prijs
winnaars ontvangen 40.000
gulden, de tweede prijs levert
20.000 gulden op en voor de ove
rige genomineerden ligt 10.000
gulden klaar.
Leemeijer zei maandagavond
aangenaam verrast te zijn door
haar nominatie. Ze had er niet
echt op gerekend. „Ik heb wel
originele dia's opgestuurd,,
want ik was ervan ovei*tuigd dat
ze zouden worden terugge
stuurd." De nominatie geeft
Leemeijer wat meer armslag om
het plan uit te voeren waarvoor
ze toch al de zomermaanden
had gereserveerd. „Verder vind
ik het aantrekkelijk om op de
Rijksacademie te werken.
Daardoor kan ik in contact ko
men met de andere kunstenaars,
want die zijn daar deze zomer
ook aan het werk."
reproductie Lex de Meester
van de materie. Het resultaat is
zowel als figuratie als abstract
te 'lezen'.
De fraaie keramische vormen
van Resi Arts zijn een ander ver
haal. Zij bouwt uitgekiende
vaas- en schaalvormen. Met na
me de strakke vazen krijgen een
extra spanning doordat Ai'ts de
wand op een bepaald punt uit
het lood brengt, alsof twee vel
schillende vormen elkaar ont
moeten en aansluiting zoeken.
De sobere in gxijs of roodbak-
kende slib uitgevoerde opper
vlakken versterken het totaal
beeld.
Bettina Gruber, David Smithson,
Ulrich Tillmann. Watertoren, Oost-
Souburg. Catalogus beschikbaar.
Tot en met 6 juli. Gerard Menken,
Resi Arts. Galerie 't Haentje te
Paart.
Middelburg. Tol en met 31 mei.
Met het ISDN-Internet-pakket van PTT Telecom gaat
het zoeken en surfen op Internet tot vijf keer sneller. Dit
totaalpakket bestaat uit een ISDN2-aansluiting, een PC-
kaart, software en een adapter, waarmee u uw huidige
apparatuur kunt blijven gebruiken. Kom eens langs bij
het Business Center van PTT Telecom. Of bel voor
meer informatie en de voorwaarden gratis 0800-0403.
vanaf
(excl. BTW)
telecom
DE ZAAK VOOR ONDERNEMERS
Geopend maandag - vrijdag 08.00 - 18.00 uur.
n: Goes, 1 jvinguoneweg 11
Bel voor meer informatie gratis 0800-0403.
