In de wurggreep van PSV
Harry van Raaij: bij
een kampioenschap
valt alles in het niet
vrijdag 23 mei 1997
Stipt op tijd begint Harry van Raaij zijn
dag als voorzitter van PSV. Met soms
een korte adempauze, voordat het hecti
sche voetbalbedrijf een 60-jarige Philips-
pensionaris in de wurggreep neemt. „Ik
neem wel eens stiekem de lift naar boven,
voordat iedereen op mijn dak valt."
Dollars, marken, ponden, lires, pesetas,
guldens. Zijn vader, een timmerman, keek
ooit in de portemonnee en zag niet meer
dan een kwartje blinken. Henricus Jaco-
ba Maria van Raaij praat in miljoenen of -
afhankelijk van de valuta - miljarden,
zonder met de ogen te knipperen. Hij is
gewend te stoeien met getallen, die in de
loop der jaren groter en groter zijn gewor
den. „Ik ben eenvoudig begonnen, heb
hbs gedaan en ging daarna bij de accoun
tantsdienst van Philips aan de slag. In de
avonduren volgde ik de opleiding voor re
gisteraccountant. Dat valt niet mee, kan
ik je vertellen."
„Mijn ouders waren niet rijk. Daarom ook
moest ik na de hbs meteen aan de slag. Te
genwoordig ligt dat toch wat gemakkelij
ker, ga je eerder naar de universiteit. Mijn
vader was timmerman, na de oorlog is hij
z'n eigen bedrijfje begonnen. Hij maakte
houten bakken om de jeeps. Ik heb hem te
gen mijn moeder wel eens horen zeggen
dat hij nog maar een kwartje in z'n porte
monnee had. Toen ik jong was, had hij zijn
eerste klus als zelfstandig ondernemer.
Twee huizen, in Deurne en in Groesbeek.
Die afstand moest hij per fiets afleggen,
een auto had hij niet. Niemand in die tijd.
's Ochtends om zeven uur ging hij de deur
uit, 's avonds om tien uur kwam hij terug."
Boerenverstand
„We woonden eerst in Haps, dat behoort
nu tot de gemeente Cuijk. Later zijn we
naar St.Anthonis verhuisd vanwege de
zaak van mijn vader. In die dorpen woon
den gezinnen met veel kinderen. Het ka
tholieke zuiden, ja. En al die mannen
moesten werken om die gezinnen te on
derhouden. Geen probleem, je had auto
matisch veel speelkamei'aden. Na de lage
re school ging tachtig procent werken. Of
ze deden hooguit twee jaartjes de am
bachtsschool. Ik had een normaal boeren
verstand. Maar mijn ouders deden veel
moeite mij naar de hbs te krijgen. Daar
blonk ik vooral uit in de financiële vak
ken. Op mijn eindlijst had ik een 9 voor
boekhouden en een 8 voor financiële re
kenkunde. Dat is het enige wat ik nog
weet. De rest van die lijst ben ik vergeten,
haha."
„Je kiest dan automatisch voor de admi
nistratieve hoek. Ik ging op kamers in
Eindhoven. Dat was in die jaren, rond '54,
net in ontwikkeling. Niet een stad als an
dere steden. De mensen kwamen uit heel
Nederland, om voor Philips te werken. Je
had al snel nieuwe contacten."
„Ik heb zelf gevoetbald. Maar ik was heel
slecht. Ik speelde in St.Anthonis als
rechtsbuiten of rechtsbinnen in de vierde
klasse bij DSV, De Snel Voeters. Ik had
geen favoriete club. Ik woonde op een ka-
mertj e bij het St. Josef-ziekenhuis en ging
bij Eindhoven kijken. Dat was toen de be
tere club, ze streden in die jaren om de
landstitel. Het was de volksclub. De men
sen van de fabriek, zo zeiden ze hier, gin
gen naar Eindhoven. PSV was toen meer
de vriendenclub van Philips, natuurlijk
zaten er mensen van de Raad van Be
stuur."
Heftige discussies
„Het is een raar verhaal hoe ik in het be
stuur van PSV ben gekomen. Met be
stuurslid Piet Brouwers had ik altijd hef
tige discussies. Ik snapte niks van het
beleid, PSV verkocht altijd de beste spe
lers. Ik wilde zelfs mijn seizoenkaart inle
veren. Maar Brouwers zei dat ik, als ik het
zo goed wist, in het bestuur moest gaan
zitten. Onder Jacques Ruts ben ik er toen
zo ingerold."
„Destijds was het makkelijker te combi
neren met het werk. Lang niet zo hectisch
als nu, het is niet te vergelijken. In 1984
was debegroting 5 miljoen gulden. Tegen
woordig het tienvoudige. En nog is het
niet genoeg. Vroeger keek je alleen of je in
de buurt van de topploegen als Ajax en
Feyenoord kon komen. Naar het buiten
land keek je niet. Pas later werden de in
ternationale aspecten veel meer uitge
buit. Dat is een proces van jaren geweest.
Een proces ook met verstrekkende gevol
gen. Op de kaart van Europa is Eindhoven
een nietig vlekje, de Nederlandse markt
heeft duidelijke beperkingen. PSV speelt
volgend seizoen Champions League en
moet dan opboksen tegen grootmachten
uit Zuid-Europa, Duitsland en Engeland.
Van Raaij acht de ploeg van trainer Dick
Advocaat in de breedte sterk genoeg.
Maar juist de bovenlaag heeft de dunheid
van een vlies.
Alert zijn
„We moeten ons goed realiseren dat niet
alle toppers in de Nederlandse competitie
willen spelen. In mijn periode bij PSV heb
ik nog nooit zulke problemen gehad als
het afgelopen jaar. Door het Bosman-ar
rest kopen landen als Spanje, Engeland
en Italië alles wat een beetje naam heeft.
Bovendien bestaat er geen limiet meer
voor het aantal buitenlanders in een
ploeg. Voor ons heeft het geen zin mensen
te halen die niet beter zijn dan de spelers
die we nu hebben. We moeten alert zijn op
die plaatsen waar we ons kunnen verbete
ren. Vergis je niet, Ajax en Feyenoord sla
gen ook niet zomaar."
..Ik heb altijd gezegd dat je een investe
ring in al z'n consequenties moet over
zien. Hoe oud is iemand, wat voegt hij toe?
Ik kijk ook liever wat een topper mij per
jaar mag kosten. Het transferbedrag
vormt daarop maar een klein onderdeel."
„Toen we Ronaldo vorig jaar verkochten
voor 35 miljoen gulden was het groot
nieuws. Moet je tegenwoordig zien. Zulke
berichten worden in een paar regels afge
daan. Als we een speler willen hebben en
hij kost meer dan vijftien miljoen gulden?
Nou en? Dat is dan pech. Ik schrik er niet
van. Ik schrik wel als Pierre van Hooijd-
onk vijftien miljoen moet kosten. Die jon
gen zit met moeite bij het Nederlands elf
tal. Dan betaal ik liever wat minder voor
Gilles de Bilde."
Met een grijns praat Van Raaij over de
komst van de Belgische aanvaller, januari
dit jaar van Anderlecht overgenomen.
Weggekaapt voor de neus van Feyenoord
Hij wordt het financiële brein van de
Philips Sport Vereniging in de jaren
tachtig en negentig genoemd. De
architect van de superaankopen Komario
en Ronaldo. Maar vanaf 28 oktober 1996
trekt Harry van Raaij (60) als opvolger
van Willem Maeyer ook als
beleidsbepaler in Eindhoven aan de
touwtjes. „Vooral om de identiteit van
PSV te waarborgen." In 1996 ging hij na
een 42-jarig dienstverband bij Philips
met pensioen; sinds die tijd komt hij als
voorzitter van de landskampioen-in-spé
om in het werk. De veertiende titel van
PSV, morgen (zondag) binnen te halen
met een overwinning op Willem H, geldt
als het beste excuus. „Daarbij valt alles
in het niet."
Harry van Raaij: „Op de kaart van Europa is Eindhoven een nietig vlekje."
en pas op 6 april tegen NAC (2-2) debute
rend, nog wel met een doelpunt. De Bilde
moest een maandenlange schorsing uit
zitten vanwege een geruchtmakende slag
in het gezicht van Eendracht Aalst-speler
Krist Porte en had meer van dat fraais op
zijn kerfstok. PSV, toch de 'nette' familie
club, had maling aan de smet die op de ge
wiekste spits rustte. En stevende met her
nieuwd elan op de titel af.
„Waarom vroeg niemand wat toen we Jan
Wouters of Sören Lerby kochten? Ik heb
de beelden van De Bilde bekeken. Let wel,
ik praat het niet goed. Maar in België is
rond die jongen een hetze ontstaan. Ik
blijf vinden dat jonge mensen fouten mo
gen maken. Je mag niet alleen oordelen op
de gevolgen."
„Het imago van 'nette club' moeten we
houden. Natuurlijk heb ik er over nage
dacht. In een opwelling reageerde ik als
iedereen. We hebben met hem gesproken.
Hij had spijt. En ach, je moet 't zien als een
emotioneel iets. Het is gewoon een leuke
jongen. Hoe hij zit, hoe hij loopt. Je kunt
aan alles zien dat het een kwajongen is.
Dat straalt er vanaf. En dat bedoel ik als
een compliment. Persoonlij k geniet ik van
hem. Hij heeft toch een moeilijke jeugd
gehad. En als je dan na zulke dingen toch
opstaat..."
„Ik ben geen Scheringa van AZ, wil me
niet met de technische invulling bemoei
en. Maar het is duidelijk dat de andere
spelers door De Bilde beter zijn gaan
foto Peter Smulders/GPD
voetballen. Hij completeerde de ploeg op
een aspect dat we misten. Brutaliteit, ja,
absoluut. Dat hadden we nodig. Ik zie het
ook bij Björn van der Doelen. Die komt er
wel."
„Kijk, ik hou van een voetballer als Ro-
mario. Je moet ieder individu beoordelen
op z'n specifieke kwaliteiten. Romario
heeft een gave. Maar voor iemand die het
op karakter ver weet te brengen heb ik
respect.of misschien is bewondering een
beter woord. Het komt ook overeen met
mijn eigen karakter."
Doorzettingsvermogen en schranderheid
brachten hem in de top van het Philips-
concern. Het zijn kwaliteiten die ook van
pas kwamen in de hoedanigheid van pen
ningmeester, welke functie hij in twee pe
riodes ('83-'90 en '93-'96) bekleedde. De
Harry van Raaij over aanwinst Gilles de Bilde (foto). „Je ziet aan alles dat het een kwajongen is."
foto Hans van Weel/GPD
pauze had overigens net zo goed het einde
van zijn bestuurlijke bemoeienis met de
landskampioen-in-spé kunnen beteke
nen.
Van wege mij nwerkbenikerdriejaarals
penningmeester tussenuit geweest. Ik
kon eerste man accountancy worden bij
Philips, het was niet meer te combineren.
Bovendien vond ik het niet erg om het
eens aan een ander af te staan en van een
afstand toe te kijken. Ik had ook niet het
idee dat ik terug zou komen. M^tar de pro
blemen waren groot. Ruts ging weg als
voorzitter, rond manager Ploegsma waren
er problemen. Maeyer werd voorzitter,
maar hij kende de voetbalwereld niet.
Dus vroegen ze mij weer."
Willem Maeyer gold als de harde, zakelij
ke crisismanager. Hij bracht de verouder
de selectie van PSV enkele jaren terug een
slechte boodschap, zonder pardon moest
het gros van de spelers de biezen pakken.
Van Raaij volgde vorig jaar oktober, één
maand na zijn pensionering, Maeyer op.
Hij zou het gemoedelijke gezicht binnen
de club vertegenwoordigen. Maar al on
der Maeyer drukte Van Raaij nadrukke
lijk zijn stempel op de koerswijziging.
„Veel dingen zijn in goed overleg gegaan.^
Bij Philips heb ik de nodige veranderings
processen meegemaakt. Natuurlijk, je
moet met de menselijke kant uit het oog
verliezen. Maar als het nodig is hoor je
maatregelen te nemen."
Eén van die maatregelen schokte de trou
we supporters. PSV wilde extra geld ge
nereren door de uitgifte van certificaten,
die op hun beurt recht gaven op de aan
schaf van seizoenkaarten. „Ieder vogeltje
is nu eenmaal anders gebekt. Die Maeyer
is ook echt niet zo hard. Het idee van de
certificaten kwam van mijIk weet het, de
kranten stonden er vol van. Maar Ajax
doet nu precies hetzelfde. Ik heb er slechts
een enkel regeltje over gelezen. Ach, we
moesten toen gewoon investeren om de
selectie te veranderen. En dan kun je niet
altijd bij de sponsor aankloppen.
Schuw
Een nieuwe tijd, een nieuw geluid. Maey
er verkondigde een impopulaire bood
schap en moest tot zijn schrik voor de
schijnwerpers van televisiekijkend Ne
derland verantwoording afleggen. De
zelfde schuwheid is ook Van Raaij eigen,
al zijn er verschillen „Het enige grote na
deel is de publiciteit. Dat is voor mij echt
de schaduwkant. Maeyer had er een gru
welijke hekel aan. Ik accepteer het."
Opgegroeid in Haps en St. Anthonis, kind
van het katholieke zuiden. In PSV klopt
een Brabants hart, zegt Van Raaij. Met
hem heeft de club misschien ook precies
de juiste voorzitter. Ondanks cle wat
stroeve tong, ondanks het schrille con
trast met westelijke collega's als Michael
van Praag (Ajax) en Jorien van den Herik
(Feyenoord). „Een echte Brabander als
voorzitter, net als Maeyer, is niet slecht
voor deze club. Ik ben er ook trots op. De
club moet er alles aan doen de eigen iden
titeit te behouden. We hebben het imago
van een fabrieksploeg. Dat is een onjuiste
conclusie. Met Philips hebben we gewoon
een sponsorrelatie, misschien zijn de fi
nanciële banden zelfs minder nauw dan
tussen Ajax en ABN/Amro. Historisch
hebben we natuurlijk wél andere banden.
Logisch. Want dit is een relatief kleine
plaats en Eindhoven is op een bepaalde
manier gegroeid. We moeten een club zijn
die presteert vanuit de kleine stad en toch
in staat is met de grote steden te concurre
ren. Als provincieclub zijn we erin ge
slaagd aansluiting te vinden bij de metro
polen. Maar we bestrijken wel een veel
kleiner gebied. Meer zoals Volendam zich
door de eredivisie beweegt. Ik voel mij
niet minder. Ik voel mij anders."
Groter groeien
PSV wil groter groeien. Naar een begro
ting van 80 miljoen gulden - het is nu 45
miljoen - rond de eeuwwisseling. Opmer
kelijk genoeg werd het contract met
hoofdsponsor Philips vorig jaar openge
broken en verlengd tot 2000. Tegen het,
naar huidige maatstaven, schamele be
drag van 5,5 miljoen gulden per seizoen.
Bij een gewijzigd perspectief, bijvoor
beeld deelname aan de Champions Lea
gue, zou de overeenkomst herzien kunnen
worden. Zo sprak Van Raaij vorig jaar de
verwachting uit. Nu PSV zich opmaakt
voor het Europese miljoenenbal, blijkt
het toch wat anders te liggen. „We willen
het sponsorcontract omzetten in een part
nership. Je moet het over een langere pe
riode zien."
Gevoelig ligt de materie, tegen de achter
grond van recente saneri ngenzeker bij de
achterban van het Philips-concern.
„Kijk, als ABN/Amro het bedrag aan
Ajax verhoogt en tegelijk maatregelen
voor de baliemedewerkers neemt, hoor je
niemand." Geluiden dat topman Cor
Boonstra de financiële kraan richting
PSV zou willen dichtdraaien, worden
door Van Raaij ten stelligste bestreden.
„Hij wil juist heel graag verder in dat
partnership met PSV. Hij ziet ook wel dat
we veel voor het bedrijf kunnen beteke
nen. De relatie is zakelijk, doch funda
menteel anders dan bij andere clubs. Het
is historisch gegroeid, heeft een emotio
nele kant. Vroeger ging je doordeweeks in
de Philips-fabriek werken, zondags ging
je naar Philips kijken. Zo heette het. Dat
kun je niet weggooien.
NV Eredivisie
Zijn vader was timmerman. Henricus Ja-
coba Maria van Raaij is voorzitter van
PSV. „Ik streef geen macht en geen publi
citeit na. Ik krijg er ook geen geld voor.
Maar ik word nu wel helemaal opgeslokt
door het voetbal. Mijn vrouw heeft al ge
zegd dat het nog erger is dan vóór mijn
pensionering. Maar, gezien de huidige
ontwikkelingen met bijvoorbeeld de NV
Eredivisie is er geen andere mogelijkheid.
Bovendien vind ik dat je als PSV gewoon
mee moet doen, ik moet die verantwoor
delijkheid wél nemen. Ik zou met mijn
vrouw gaan golfen, boeken willen lezen,
reizen maken. Volgens mijn vrouw is het
grote probleem dat ik niet 'nee' kan zeg
gen.
Maar ach, bij een kampioenschap, in mijn
eerste jaar als voorzitter, valt alles in het
niet."
Mark Caldenhoven
Mare Hoeben
