Verbod Welvaartspartij geëist
beico
PZC
VN nemen conventie aan
over verdeling van water
Taliban rukt op in noordwesten Afghanistan
Mandela prijst nieuwe president Congo
Rolstoelbarbie op de markt
Acht kerncentrales
in Rusland extreem
gevaarlijk genoemd
buitenland
Turkse procureur-generaal gelast opheffing groepering premier Erbakan
Kritiek op
inval van
Turkse leger
Nieuwe motor verkort ruimtereis
Verlies Oost-Europabank
Colombia komt rebellen tegemoet
Indianen vermoord in Honduras
Tyrannosaurus leed aan jicht
Huiszoekingen
bij Vlaamse
milieuminister
Sinn Fein en
Londen gaan
door met overleg
Arrestatiegolf Myanmar
donderdag 22 mei 1997
van onze correspondente
jsssica Lutz
ISTANBOEL - De Turkse pro
cureur-generaal heeft gisteren
de opheffing geëist van de rege
rende fundamentalistische Wel
vaartspartij door het Constitu
tionele Hof. „We beschikken
over bewijzen dat de partij het
land naar een burgeroorlog
leidt", aldus procureur Vural
Savash in zijn aanklacht. De
door premier Erbakan geleide
Welvaartspartij zou het cen-
i truni geworden zijn van anti-se-
culiere acties. De scheiding van
staat en godsdienst is een van de
orondbeginselen van de door
Kemal Atatiirk opgerichte mo
derne Turkse staat.
Als voorbeeld noemde Savash
de uitspraak van premier Erba
kan vlak na de algemene verkie
zingen van december 1995,
waarin zijn partij met 21,4 pro
cent van de stemmen als groot
ste uit de bus kwam. In de roes
van de overwinning zei hij: „We
komen aan de macht, met of
zonder bloedvergieten.
Onlangs verklaarde een ander
partijlid: „Als geprobeerd
wordt de religieuze scholen te
sluiten, dan wordt Turkije een
ANKARA - Syrië, de Ver
enigde Arabische Emira
ten en Qatar hebben giste
ren Turkije opgeroepen
zijn troepen terug te trek
ken uit het noorden van
Irak. Met het offensief te
gen Koerden op Iraaks
grondgebied brengt An
kara de vrede in de regio in
gevaar, zo menen de buur
landen.
De felste reactie kwam uit
Damascus. Het bewind
van Assad beschouwt het
Turkse offensief als niets
minder dan een invasie.
De Iraakse ambassadeur
in Athene waarschuwde
dat Bagdad zich gerech
tigd acht tot 'eèn passende
reactie op deze agressieve
daad'. DPA/AFP/RTR
tweede Algerije. Of erger nog.
Maar laat het bloed maar vloei
en. Dat is de enige manier om
democratie te krijgen, net als in
de Franse Revolutie." Diverse
tot de Welvaartspartij behoren
de burgemeesters hebben mani
festaties georganiseerd waarin
opgeroepen werd tot een heilige
oorlog. Naast dit soort propa
ganda plaatst de partij infil
tranten in vooral de ministeries
van Justitie en Onderwijs.
Op een aantal universiteiten
klagen linkse studenten dat do
centen weigeren hen een vol
doende te geven op grond van
hun politieke geaardheid.
Openbare aanklagers die fun
damentalisten aan wilden pak
ken, zijn van zaken afgehaald
en overgeplaatst naar uithoe
ken in het land.
De aanklacht komt nog geen 24
uur nadat het parlement een
motie van wantrouwen afwees
met een krappe meerderheid.
Die was ingediend door de op
positiepartijen, omdat de rege
ring 'de bevolking verdeelt in
gelovigen en ongelovigen'.
Aanval
Al in februari opende het leger
de aanval op premier Erbakan.
De generale staf presenteerde
hem een eisenpakket om de
groeiende invloed van de islam
terug te draaien en oefent sinds
dien druk uit op de oppositie om
een alternatieve regering te vor
men zonder de Welvaartspartij.
Onderhandelingen met Erba-
kans coalitiepartner, de Juiste
Pad Partij van Tansu (piller, zon
der vrie een dergelijke regering
geen meerderheid zou hebben,
liepen tot nu toe stuk op de
vraag wie het kabinet zou moe
ten leiden.
Voor welke strategie de Wel-
vaartspartij kiest is nog ondui
delijk. Een woordvoerder wees
de beschuldigingen van de hand
en zei dat zijn partij altijd han
delde binnen de grenzen van de
Grondwet. Anderzijds spelen
beide coalitiepartners de laatste
weken met de gedachte om ver
vroegde verkiezingen te hou
den. De Welvaartspartij is de
enige die volgens opiniepeilin-
gen geen stemmen verloren
heeft en volgens sommigen juist
sterker wordt door de slachtof
ferrol waarin ze gedrukt wordt.
De Juiste Pad Partij schommelt
rond de tien procent, maar
hoopt te profiteren van de rond
30 procent zwevende kiezers.
Het Constitutionele Hof buigt
zich de komende tijd over de
aanklacht. Over maximaal zes
maanden in welke de Wel-
vaartspartij het recht krijgt zich
te verdedigen, zal het Hof zich al
dan niet ontvankelijk verkla
ren. Mocht de partij uiteindelijk
verboden worden, dan verliezen
degenen die daarvoor verant
woordelijk gesteld worden, hun
parlementslidmaatschap, zelfs
na nieuwe verkiezingen. Zij mo
gen dan gedurende vijf jaar na
de uitspraak niet aan politiek
doen en kunnen eventueel een
gevangenisstraf opgelegd krij
gen, zoals de parlementariërs
van de Koerdische partij DEP in
1994. Op de bezittingen van de
partij zal beslag gelegd worden.
GPD
Vrachtwagens met militairen van Kabila reden woensdag door de straten van Kinshasa.
foto David Guttenfelder/AP
van onze redactie buitenland
KINSHASA - President Mandela van
Zuid-Afrika heeft gisteren de loftrompet
gestoken over de zelfbenoemde nieuwe
president Kabila van de Democratische
Republiek Congo, het vroegere Zaïre.
„Kabila is toegewijd aan de democratie, is
een opmerkelijk denker en een dynamisch
leider. Zijn troepen vertonen grote disci
pline en hebben Kinshasa ingenomen
zonder bloedbad. Bepaalde westerse lan
den die jaren een perverse dictatuur heb
ben gesteund, hoeven nu niet met lesjes
democratie aan te komen." Mandela zei
dat gisteren in de Zimbabwaanse hoofd
stad Harare aan het begin van de econo
mische top van landen in zuidelijk Afrika
Kabila sprak gisteren in Kinshasa met lei
dende personen over de politieke toe
komst van het land. Centraal staat de vor
ming van de door hem aangekondigde
overgangsregering van 'nationale red
ding', zo verluidde uit de omgeving van de
president. Onduidelijk is wanneer Kabila
met zijn nieuwe regering komt. Westerse
landen hebben er bij Kabila op aange
drongen een regering" op brede basis te
vormen die ook gevestigde politici omvat.
Kabila's troepen versterkten gisteren hun
greep op Kinshasa. De registratie van ver
slagen regeringssoldaten ging voort zon
der dat het opnieuw tot geweld kwam
tegen hen. De soldaten krijgen eventueel
later een plaats in het nieuwe leger van
Congo.
Tientallen leden van het gevolg van de ex-
Zaïrese president Mobutu Sese Seko zijn
gisteren uit Togo naar Ndjamena, de
hoofdstad van Tsjaad, vertrokken. Mobu
tu zou hen volgen zodra zijn gezondheid
dat toelaat. Congo kondigde gisteren ge
rechtelijke stappen aan om ook zijn ver
mogens in andere landen dan Zwitserland
te laten bevriezen. AFP/DPA/ANP
HOUISTON - Astronaut Franklin Chang-Diaz ontwikkelt
aan het Massachusetts Institute of Technology (MIT) een mo
tor die ruimtereizen over enige tientallen jaren sterk zal ver
korten. Een reis van de Aarde naar Mars en vice versa duurt
dan geen drie jaar meer maar zeven maanden.
De plasmamotor werkt op superverhit - tot tien miljoen gra
den - waterstofgas. Dat stoot deeltjes uit met snelheden die
variëren tusssen de 50 en 300 kilometer per seconde. Magneti
sche velden in de motor regelen de sterkte en de richting van
het plasma. Dat wordt verhit net zoals een magnetron doet.
Maar daarvoor is veel stroom nodig. Die wordt geleverd door
kernreactors. De waterstof gaat in vloeibare vorm mee
De eerste proef met eèn klein model motor moet over vijfjaar
plaatsvinden. AFP
LONDEN - De Oost-Europabank (EBRD) heeft in de eerste
drie maanden van dit jaar een netto verlies geleden van 7,9
miljoen ecu 17,4 miljoen). Dat de bankop verlies zou uitko
men, was al voorzien. Het negatieve resultaat hangt samen
met de extra voorzieningen die de EBRD moest treffen voor de
problemen in Albanië, Bulgarije en Wit-Rusland. Vorig jaar
bleef het verlies over de eerste drie maanden nog beperkt tot
0,7 miljoen ecu 1,5 miljoen).
Het bedrag aan voorzieningen was 31,9 miljoen ecu ofwel
70,2 miljoen groot. Dat is 70 procent meer dan in dezelfde
periode van 1996. ANP
BOGOTA - De Colombiaanse president Samper heeft het le
ger het bevel gegeven om zich terug te trekken uit een groot
deel van het zuidelijke junglegebied. Het gebaar is bedoeld
om de rebellen, die daar al sinds 30 augustus zestig soldaten
vasthouden, ertoe te bewegen hun gevangenen te laten gaan
De rebellen hebben bovendien nog steeds tien mariniers in
hun macht die ze in januari hebben overmeesterd. Als voor
waarde voor vrijlating hebben de rebellen van de Revolutio
naire Gewapende Strijdkrachten steeds geëist dat de rege
ringssoldaten vertrekken uit een gebied in de staat Caqueta
waar veel coca wordt verbouwd. AP
TEGUCIGALPA - In Honduras zijn de afgelopen tien dagen
twee indianenleiders vermoord door toedoen van niet-indi-
aanse land- en boerderijeigenaren. Dat heeft de Burgerraad
van Volks- en Inheemse Organisaties beweerd. De organisatie
eist van president Carlos Roberto Reina een onderzoek.
De raad beweert dat op 14 mei de leider van de indiaanse Len-
ca-stam in het westen van Honduras door drie mannen is
doodgeschoten en dat zijn lichaam werd verbrand Op 11 mei
zou de leider van de Garifuna-stam zijn gedood. Hij werkte
voor een organisatie die de landrechten van de inheemse be
volking verdedigt tegen overname door grootgrondbezitters
en boeren. De afgelopen tien jaar zijn zeker 33 indianenlei-
ders vennoord. AP
LONDEN - De Tyrannosaurus Rex raasde niet alleen gedre
ven door honger over de vlaktes. Een deel van die machtige
dinosauriërs leed hoogstwaarschijnlijk aan de pijnlijke ge
wrichtsaandoening jicht, wat knorrig gedrag kan veroorza
ken. Dit meldden Amerikaanse onderzoekers gisteren in het
tijdschrift Nature. Een medisch centrum in Ohio trof in res
tanten van Tyrannosaurus-ledematen sporen aan die wijzen
op jicht. De aandoening leidt tot de afzetting van zogeheten
uraatkristallen in onder meer gewrichten, wat tot overmatige
botgroei en daardoor een knorrig gedrag kan leiden. RTR
van onze redactie buitenland
VEWYORK - De Algemene Ver
kering van de VN heeft giste
ren een conventie over de verde-
van water aangenomen. De
conventie regelt het gebruik van
rivieren die door meer dan één
landstromen. Het verdrag bevat
onder meer regels over de bouw
van stuwdammen.
Vorige week moest een geplande
stemming worden uitgesteld.
Volgens Westerse diplomaten
vreesden met name Duitsland,
Mexico en Japan dat er geen
meerderheid zou zijn voor de
Conventie over het Recht van
het Gebruik van Internationale
Waterwegen voor Doeleinden
anders dan de Scheepvaart.
(Advertentie)
Dit is pas meer!
Nu 2 weken
GRATIS op Internet
Bel voor meer informatie
tel. 0113-377770
BRl'SSEL - Justitie heeft giste-
huiszoekingen gedaan bij
Vlaamse minister van Milieu,
Theo Kelchtermans, in ver
hand met vermeende corruptie
aanbesteding van een
mwheidsopdracht voor afval
len. Zowel bij de minister
'huis als op zijn kabinet namen
medewerkers van justitie docu
menten in beslag.
brachten ze een bezoek aan
^Openbare Afvalstoffenmaat-
scnappij (OVAM), die betrokken
Vas bij het project van de mi-
heuboxen.
Justitie had vorig november al
fevraagd om opheffing van de
fiïenientaire onschendbaar-
van Kelchtermans. Het
,'aams parlement verwees zijn
i^sier door naar het Hof van
-assatie, dat onderzoeken mag
^tellen tegen ministers,
yehtermans liet weten blij te
het initiatief van justi-
y "ij wil zo snel mogelijk
arheid' in het dossier. ANP
Het verdrag is aangenomen met
103 stemmen voor, drie tegen en
27 onthoudingen. Het grote
aantal onthoudingen betekent
volgens deskundigen dat het
verdrag maar een beperkte uit
voerbaarheid zal hebben.
De conventie treedt in werking
als zij door minimaal 35 staten
is bekrachtigd. Landen die be
zig zijn met projecten die botsen
met de conventie, zullen deze
echter waarschijnlijk niet rati
ficeren, zo wordt gevreesd.
Bovenloop
Tegenstanders van de conventie
zijn met name Turkije en China,
die vinden dat de verdragstekst
landen benadeelt die aan de bo
venloop liggen van rivieren die
door meer dan één land stro
men. Als een land in een inter
nationale rivier een dam wil
aanleggen, dan mag dat volgens
de conventie geen 'ernstige
schade' toebrengen aan stroom
afwaarts gelegen landen. Het
regelwerk bevat tevens een in
formatieplicht en maatregelen
ter bescherming van het milieu.
Rivierruzie is er bijvoorbeeld in
Turkije. Het land is al sinds de
jaren zeventig bezig met het
Gap-project, een complex van
22 stuwdammen en negentien
waterkrachtcentrales in het
zuidoosten van het land. Het
project is niet voor 2017 gereed.
Buurlanden Syrië en Irak ver
wijten Turkije dat door het pro
ject te weinig water overblijft in
de rivieren Eufraat en Tigris,
doordat door de dammen meer
water gebruikt wordt voor irri
gatie in Turkije. Ankara stelt
dat Syrië en Irak hun waterbe
hoefte overdrijven.
Ook in Europa wordt er gestre
den over watergebruik. Slowa
kije en Hongarije hebben mo
menteel een zaak aanhangig
voor het Internationale Ge
rechtshof in Den Haag over een
dam die Slowakije vlakbij de
grens in de Donau heeft ge
bouwd. Door de omleiding van
een groot deel van het Donau-
water via een kanaal is de hoe
veelheid water in de oude loop
van de Donau sterk gedaald.
Dat brengt volgens Hongarije
ernstige schade toe aan een
waardevol natuurgebied.
AFP/ANP
LONDEN - Vertegenwoordi
gers van de Britse regering en de
politieke tak van de IRA Sinn
Fein, hebben gisteren voor het
eerst in zestien maanden om de
tafel gezeten voor besprekingen
over Noord-Ierland.
De bijeenkomst in Stormont,
vlak bij Belfast, werd beëindigd
met de afspraak een nieuwe bij
eenkomst te beleggen.
Martin McGuinness, leider van
de Sinn Fein-delegatie en de
nummer twee van de partij gaf
geen enkele indicatie over een
snelle afkondiging van een
nieuw bestand door het verbo
den Ierse Republikeinse Leger.
RTR/AFP
Advertentie
lange vorststraat - goes
WASHINGTON - De Barbie-familie heeft er een aanwinst bij. Als nieuw familielid werd gisteren
in Washington 'Becky5 geïntroduceerd, een roodblond meisje in een knalrose rolstoel. In tegen
stelling tot andere Barbiepoppen kan Becky haar knieën buigen. Mattel, het bedrijf dat de pop
pen vervaardigthoopt dat Becky kan bijdragen aan de emancipatie van gehandicapten. Sinds de
verkoop van de nieuwe Barbie twee weken geleden begon zijn al meer dan 6.000 exemplaren ver
kocht. foto Susan Walsh/AP
van onze redactie buitenland
ISLAMABAD - De fundamen
talistische Taliban in Afghanis
tan en hun nieuwe bondgenoten
hebben gisteren overwinningen
gemeld in hun strijd tegen de ge
neraal Dostum, de krijgsheer
die het noordwesten van Afgha
nistan controleert. Begin deze
week liep generaal Malik, de
gouverneur van de noordelijke
provincie Faryab, naar de Tali
ban over.
Het Afghaanse persbureau AIP
zei dat de Taliban-strijders in
vier provincies in opmars zijn.
De troepen van Malik maken
'nu onderdeel uit van ons Isla
mitisch Leger' en trekken op
naar de Dostums thuisprovincie
Jowzjan, aldus een zegsman van
de fundamentalisten, die in
middels al tweederde van het
land in handen hebben.
Vorig jaar kwam een broer van
Malik bij een aanslag om het le
ven en vorige week trof dat lot
een vriend van hem, een leger
commandant. De gouverneur
gaf Dostum daarvan de schuld
en liep over naar de fundamen
talisten. Niet alleen raakt Dos
tum een deel van zijn naar
schatting 120.000 man grote le
ger kwijt, ook de hele provincie
viel in handen van de Taliban.
Malik zei 5.000 soldaten van
Dostums legermacht gevangen
te hebben genomen.
Dostum, een Oezbeek, is een
bondgenoot van de uit Kaboel
verdreven president Rabbani en
van minister van Defensie Ma-
sud. RTR/DPA/ANP
van onze correspondent
Hans Hoogendijk
MOSKOU - De kerncentrales
bij de Russische stad Sint Pe
tersburg en op het Kola-schier
eiland bij Moermansk zijn
extreem gevaarlijk en moeten
onmiddellijk dicht. Dat staat in
een rapport van Greenpeace dat
gisteren in de Russische hoofd
stad Moskou is gepresenteerd.
Volgens Greenpeace, dat een
onderzoek liet verrichten door
het Duitse Oeko-instituut, moe
ten de reactoren niet door nieu
we worden vervangen, maar
door andere, niet-nucleaire,
energieproducenten
Bij Sint Petersburg in het dis
trict Leningrad staan vier reac
toren van het Tsjernobyl-type,
op Kola vier WER-440 reacto
ren. Volgens een Amerikaanse
regeringsstudie, waarop Green
peace beslag heeft weten te leg
gen, horen de centrales op Kola
tot de gevaarlijkste ter wereld.
De oudste reactoren op Kola en
bij Sint Petersburg draaien al 24
jaar en zullen waarschijnlijk in
2003 worden gesloten. Het Rus
sische ministerie voor Atoom
energie wil nieuwe reactoren
van het type VVER-640 bou
wen. Volgens Greenpeace zijn
deze gemoderniseerde types ook
zeer gevaarlijk.
Greenpeace citeert uit een stu
die van het Russische atoommi
nisterie over de VVER-640
waarin staat dat ondanks alle
voorzorgsmaatregelen nucleai
re ongelukken niet kunnen wor
den uitgesloten. Een Russische
expert, Vladimir Desiatov ver
klaarde: „Staat ons een tweede
Tsjernobyl te wachten, maar dit
keer in een WER-640?" In de
reactorblokken bij Sint Peter
burg en op het Kola-schierei
land hebben zich in het verleden
tientallen incidenten voorge
daan, waarvan enkele zeer ern
stige gevolgen hadden kunnen
hebben.
Volgens Greenpeace en het Oe
ko-instituut zijn de opslag
plaatsen voor nucleair afval bij
de centrales vol. Desondanks,
zo staat in het rapport, blijven
de Russische autoriteiten ge
vaarlijk afval opslaan in lood
sen, die zeer snel vervallen en
dringend op hun veiligheid ge
ïnspecteerd moeten worden.
Het Oeko-instituut heeft ook
een draaiboek geschreven hoe
Rusland, dat nog altijd een
enorme nucleaire stroomcapa
citeit heeft, van kernenergie op
andere energieproductie kan
overgaan. GPD
van onze redactie buitenland Myanmar in juli als lid zal ac
cepteren, om het regime in Ran
goon onder druk te zetten de
mensenrechten te respecteren.
Tot dusverre heeft de Asean zich
verre gehouden van dergelijke
pressie, met het argument dat
men zich niet in de binnenland
se aangelegenheden van Myan
mar wil mengen.
De arrestaties lijken bedoeld
om een congres van de NLD te
voorkomen waarmee de partij
op 27 mei de zevende verjaardag
wil gedenken van de verkiezin
gen, die de partij van Suu Kyi
won, maar waaivan de uitslag
nooit door de militairen is geac
cepteerd. Vorig jaar verrichtte
het militaire regime eveneens
massale aanhoudingen om een
NLD-congres te verhinderen.
Meer dan twee dozijn mensen
die toen werden aangehouden
worden, al dan niet door een
rechter veroordeeld, nog steeds
vastgehouden.
Pogingen om met Suu Kyi in
contact te komen hadden geen
succes. AP
RANGOON - Het militaire be
wind in Myanmar is begonnen
aanhangers van oppositieleider
Aung San Suu Kyi te arresteren
in een poging een congres van
haar politieke partij te dwars
bomen. Verscheidene kopstuk
ken van de Nationale Liga voor
Democratie zijn in de villa van
Suu Kyi ondergedoken om ar
restatie te ontlopen, zei vice-
voorzitter Kyi Maung gisteren.
Functionarissen van de veilig
heidsdienst van Myanmar be
vestigden de arrestaties, maar
wilden niet zeggen hoeveel per
sonen reeds zijn opgepakt.
De mensenrechtenorganisatie
Amnesty International zei dat
minstens vijftig van Suu Kyi's
aanhangers zijn opgepakt en
riep op tot hun 'onmiddellijke,
onvoorwaardelijke vrijlating'.
Amnesty deed tevens een be
roep op de Associatie van Zuid
oost-Aziatische Landen
(Asean), die naar verwachting
