Dan ga je rijke
mensen haten
Run van scholieren op Internet
PZC
Ontevreden telers
verlaten Greenery
Antwoorden
Verhuizing AKF
uit vestiging Goes
is in volle gang
Rechter beboet
dronken schutter
zeeland
18
Vangnet
niet nodig
Vakkennis
beloond
Dag van de
Landbouw
donderdag 22 mei 1997
door Edith Ramakers
Anita de Bleyser wil een signaal geven. Aan
iedereen laten horen dat er mensen zijn die
de maatschappij niet aan kunnen, maar dat ze
daaronder niet gebukt mogen gaan. „En ik weet
waarover ik praat. Ik heb de straat overleefd.
Maar ik ben nu gelukkig en daarop had ik niet
meer durven hopen. Ik kon de hardheid van de
mensheid niet aan. Toen ik hulp vroeg, gaf nie
mand mij een hand, maar werd ik manisch de
pressief verklaard."
Het lijkt op een aanklacht tegen de samenleving,
met name tegen de rijken van Nederland. „Door
mijn verleden haat ik rijken. Zo bekrompen ben
ik al." De Middelburgse Anita de Bleyser wil lie
ver opkomen voor de zwakkeren van de maat
schappij. De mensen die met een paar kinderen
rond moeten komen van hooguit 1.400 gulden en
voor wie alle deuren dichtgaan.
Ongeluk
„Zover ben ik nu dat ik kan strijden voor een an
der. Maar daarvoor heb ik zelf wel door een hel
moeten gaan. Ik was negen maanden, toen mijn
ouders op de brommer werden aangereden door
een dronken automobilist. Zij werden gehandi
capt voor het leven. De zes kinderen werden
overal ondergebracht. We zijn weer bij elkaar
gekomen, maar de familie was gebroken."
..We waren arm, heel arm. Er waren dagen bij
dat we op siroop en koekjes leefden. Mijn ouders
konden geen kant op. Wat denk je wat de keuze
zal zijn als er gekozen moet worden tussen geld
voor de tandarts of geld voor een boterham. Het
eten voor de kinderen gaat altijd voor. Dat is te
genwoordig met de eigen-bijdragenregeling van
het ziekenfonds zeker zo. Zonder geld heb je
geen rechten. En dat wordt almaar erger. We
gaan Amerika achterna, met het grote verschil
tussen arm en rijk."
„Ik was twaalf jaar toen ik koningin Beatrix een
bi'ief schreef. Ik vroeg om een invalidenauto
voor mijn moeder. We kwamen nergens. Een ver
tegenwoordiger van de Koningin kwam langs.
Hij regelde via het GAK dat mij n moeder een au
to kreeg. Dat zijn mooie momenten uit mijn
jeugd."
Toekomst
Twee slechte huwelijken dreven haar verder
naar de zelfkant. Met moeite hield ze stand.
„Mijn drie kinderen hebben nu eindelijk een va
der die van ze houdt. Vorig jaar ben ik her
trouwd. Het was de gelukkigste dag van mijn le
ven. We kenden elkaar al vier jaar. Met hem kan
ik een toekomst opbouwen."
Ze heeft de psychiatrische inrichtingen in Zee
land van binnen gezien. „Ik was manisch de
pressief verklaard en mijn ex-man gaf toestem
ming om me op te nemen. Het voelde aan als
echte opsluiting, geen therapie. Eén begripvolle
therapeut had mijn leven toen al kunnen veran
deren. Ik kreeg geen hand, geen oor, maar medi
cijnen. Later werd ik in een isoleercel gestopt en
werd ik ziek. Ziek van de medicijnen die be
stemd waren voor harddrugsverslaafdenIk had
niet meer dan softdrugs gebruikt en logisch dat
ik een zware medicijnvergiftiging opliep. Daar
ben ik ook uitgekomen."
Deurwaarders
Dat gunt ze ook anderen. Een paar dagen gele
den werd een woning twee deuren verder ont
ruimd. „Die mensen zullen wel schulden hebben
gehad. Maar om met zoveel harteloosheid een
woning leeg te halen. Ik was er kapot van. De
deurwaarders stonden er lachend bij, terwijl ze
het speelgoed voor de ogen van het kind verruï-
neerden."
Ze ontmoet steeds meer mensen die het armoedi
ge bestaan niet meer aankunnen. „Dan hebben
we geluk dat we in dit achterste stuk van de
Rentmeesterlaan wonen. Hier steunen de men
sen elkaar. Alle culturen wonen hier. Tachtig tot
negentig procent komt niet uit Nederland. We
kunnen een fiets buiten laten staan, de deur
open laten. Hier wordt bijna nooit iets wegge
haald. De mensen helpen elkaar."
„Juist daar waar armoede is, vind je respect.
Veel rijken accepteren armoede niet. Zo'n pro
gramma van Robert ten Brink, Make my day, is
triest. Arme mensen doen hun verhaal. Het is een
noodkreet, die niet nodig zou moeten zijn, want
de samenleving zou voor hen kunnen zorgen.
Negen van de tien mensen die bij Ten Brink zijn
geweest, hebben weieens een zelfmoordpoging
gedaan. Dat weet ik zeker. Ik ben ook gespron
gen, maar ik ben taai. J e wilt jezelf en vaak ook j e
kinderen meer pijn besparen."
Bloemensoldaten
„Het is jammer dat je geld nodig hebt, maar het
is erger dat er veel mensen zijn die niet willen de
len. Ik zal wel te simpel denken, maar als alle
machinegeweren nu eens aan de kant werden
Anita de Bleyser ging door een hel van armoede, maar is nu zover dat ze andere mensen kan helpen.
fotoarchief PZC
gelegd, was er geen oorlog, dan was er meer geld.
Geld voor meer mensen. In mijn fantasie zie ik
bloemensoldaten. Bij een verkleedfeest je laatst
op de school van mijn kinderen, heb ik ze uitge
dost als bloemensoldaten. Ze zagen er prachtig
uit, vond ook de juffrouw. We hebben foto's ge
maakt. Over een paar weken als we geld hebben,
laat ik ze afdrukken."
van onze verslaggeefster
MIDDELBURG - Een boete van
750 gulden voor een gebeurtenis
die hij zich niet eens kan herin
neren, dat overkwam een 25-ja-
rige man uit Goes bij de zitting
van de kantonrechter in Mid
delburg woensdag. Hij moest op
de zitting verschijnen omdat hij
in een dronken bui op 17 sep
tember 1995 met een luchtbuks
over zijn schouder door de stra
ten van Goes liep. Dit valt onder
de wapen- en munitiewet. Sa
men met een vriend vernielde
hij ruiten van auto's en schoot
hij met de buks op koeien en
schapen.
De vriend van de veroordeelde
had tegenover de politie ver
klaard dat hij teleurgesteld was
dat de koeien en schapen waar
hij op schoot niet reageerde.
„Het zal wel", zei de Goesenaar
op de zitting. Hij kan zich van de
hele escapade niets herinneren
omdat hij „belachelijk dron
ken" was. Maar een ding wisthii
wel: „Het zal niet nog een keei
gebeuren."
Kantom-echter mr. B. Dooie-
waard Boekhout hoopt dat c?
Goesenaar zich aan deze belofte
houdt. „U moet geen luchtbuis
in uw bezit hebben, want dan
bestaat het risico dat u hem ge-
bruikt. Ik neem de eis overran
de officier van justitie, dat is
echt een minimum. Als ze lOOö
gulden boete had geëist had ik
dat ook over genomen. U heeft
geluk gehad dat u niet ook no=
terecht staat voor vernielingen
dierenmishandeling. De officier
had met gemak het dubbele
kunnen eisen."
De luchtbuks, die op 17 septem
ber 1995 in beslag genomen ts,
zal worden vernietigd. Een stuk
hagel en een doosje munitie die
ook in beslag genomen waren,
zijn al vernietigd
RIJSWIJK - Een groep veront
ruste groententelers keert eind
deze maand de nieuwe super
veiling The Greenery, waartoe
ook de veiling in Kapelle be
hoort, de rug toe uit onvrede met
de bedrijfsstrategie van deze
nieuwe coöperatie. Dat heeft R.
Grootscholten, woordvoerder
voor de tuinders, woensdag
aangekondigd.
Hij wil niet zeggen om hoeveel
telers het gaat, of om wie. „Het
zijn belangrijke toonaangeven
de bedrijven met enkele hon
derden hectaren glas."
The Greenery is mei vorig jaar
ontstaan uit een fusie van negen
regionale veilingen, waaronder
de voormalige Coöperatieve
groenten- en fruitveiling Hol
land Zeeland Het nieuwe be
drijf is in Nederland de grootste
afzetorganisatie voor produc
ten uit de voedingstuinbouw.
De telers zeggen te vrezen dat ze
in de toekomst zullen worden
gedegradeerd tot enkel grond
stoffen-leveranciers voor The
Gx-eenery, tei-wijl die het finan
cieel rendement voor zichzelf
incasseert. „Dat vertaalt zich op
termijn wel terug in een divi-
dendje voor de eigenaar-tuin-
dex-s, maar voorlopig komt daar
niets van want de veiling wil
eerst haar eigen vermogen op
bouwen", aldus Gx-ootschojten.
„Daarnaast behoox-t het opstrij
ken van dividend niet tot de di-
ï'ecte bedrijfsvoering van
tuinders. Veel van hen blijven
liever gewoon ondernemer, om
daarmee hun geld te verdie
nen."
Rendementen
Een woordvoerder voor The
Greenery laat weten niet onder
indruk te zijn van het aange
kondigde vex-tx-ek van de telen.
Hij betoogt dat voor het behalen
van hogere financiële rende
menten voor de tuinders het
juist belangrijk is dat ze zoveel
mogelijk samenwerken, en juist
daax-toe is de fusie-veiling in
dertijd opgericht. Uittreden is
in zijn ogen contra-productief
voor de telers.
„Daarnaast is het gewoon d
als mensen een mening hebben,
ze daax-voor uitkomen. Deze
aaixlcondiging van vertrek is
slechts een anonieme verkla
ring. Daar kunnen we verdei
weinig mee", aldus de Greene-
ry-zegsman. ANP
van onze verslaggever
Henk Postma
TERNEUZEN - De kortste weg
naar de juiste antwoorden loopt
via het Internet. Scholieren
hebben de deur van de examen
zaal nauwelijks achter zich
dichtgeslagen of het wereldwij
de computernetwerk onthult de
geheimen achter de gestelde
vragen. Het nieuws heeft zich
als een lopend vuurtje ver
spreid. Er is bijna geen school
Hier volgen de antwoorden op
de opgaven van de centx-ale
schriftelijke eindexamens van
woensdag 21 mei. De gegevens
zijn verstx-ekt door het Instituut
voor Toetsontwikkeling (CITO),
verantwoox-delijk voor de pro
ductie van de examens.
VWO Engels
IA 2E, 3B. 4A 5B, 6A 7A 8D,
9D, 10A 11D, 12B, 13A 14C.
15D, 16B, 17A 18C, 19A 20A
21B, 22C, 23C. 24A 25A 26A
27C, 28A 29C. 30A 31A 32C.
33A 34B, 35C, 36D, 37D. 38A
39C, 40C, 41A 42B, 43D. 44D.
45C, 46B, 47C, 48C, 49B, 50C
VBO (C) MAVO (C) Engels
1D, 2B. 3B, 4B, 5B. 6A 7D. 8B,
9C, IOC, 11C, 12A 13D, 14C.
15A 16B, 17A 18A 19C, 20B.
21D, 22A 23C. 24B. 25C, 26C.
27A 28C, 29C, 30D. 31D, 32D.
33D, 34A 35C, 36B. 37D, 38D,
39A, 40B. 41C, 42A 43D. 44A
45D, 46B, 47A 48D, 49B, 50B
VBO (D) MAVO (D) Engels
IC, 2D, 3C, 4C. 5C. 6B. 7B, 8C,
9A IOC, 1 IA 12C, 13B, 14C,
15C, 16A 17C, 18C, 19D, 20D.
21D, 22C, 23D, 24A 25C, 26D.
27B, 28A 29B, 30D, 31C, 32B,
33A.34C, 35A 36D. 37D, 38A
39A 40B. 41A 42B, 43B. 44B,
45C, 46C, 47D, 48B, 49A 50B
VBO (C) MAVO (C) Maatschap
pijleer
IA 2B, 3C, 5B, 6B, 7A 8A 9A
IOC, 11D, 12D. 14B, 15D. 16B,
18A 19E, 21B, 22C, 23B. 25E,
26C, 27B, 28C, 30A 31C, 32B,
36B. 37C, 38D, 39A 40A 41B,
42C, 43C, 44A
VBO (D) MAVO (D) Maatschap
pijleer
1F. 2C. 4A 5A 7F, 9D, 10D, 11D.
12D, 16B, 18A 19E, 23C. 24B.
25B. 26B, 27C, 28B, 30A 32D.
34B. 35A 36C. 37C, 38D, 40A
41B, 42A44A
meer zonder een paar eindexa
menleerlingen die nieuwsgierig
verbinding maken met het In
ternet. Er doet zich alleen één
probleempje voor: soms is de
toeloop is zo groot dat ze in de fi
le terecht komen.
Niettemin lukt het dagelijks
zo'n 10.000 scholieren op de In-
ternet-plaats van bestemming
aan te komen. Mavo-kandidaat
Paul ten Broeke (17) uit Vlissin-
gen was op de tweede examen
dag al zo ongeveer de 28.000ste
bezoeker. Hij haalde er de ant
woorden van het natuurkunde-
examen op. Klasgenoten vroe
gen hem om iedere dag even een
printje van de begeerde infor
matie te maken. Maar Paul
moest hen teleurstellen. „Ik heb
het nog wel een paar keer gepro
beerd, maar er was niet meer
door te komen."
Superdruk
Op de Temeuzense scholenge
meenschap De Rede fungeerde
vwo-kandidate Marty Meijer
(18) deze week nog even als In-
tenxet-koeiier De teller regi-
streei'de haar als 90.558ste be
zoekster. Maar ook Max-ty heeft
het inmiddels opgegeven. „Het
is superdruk. Daarom duuxt het
ontzettend lang voordat je erin
bent." De meeste scholieren
blijven dus gewoon op Teletekst
aangewezen. Dat betekent dat
ze hun nieuwgierigheid tot ne
gen urn- 's avonds moeten be
dwingen. Want dan pas geeft dit
medium de juiste antwoorden
prijs.
Marty Meijer waarschuwt dat
De mavo-examens zitten er voor dit jaar weer op. Behalve de herexamens dan. Die kunnen op 17 juni
gedaan worden. Tijdens het examen Engels kregen de scholieren leuke teksten op hun bordje, zoals een
artikel over vrouwen met een gevaarli jk beroep: een stuntvrouw, een brandenbestrij dster en een circus
artieste. foto Willem Stevense
eindexamenkandidaten er goed
aan doen niet blind op de Inter-
net-examenpagina's te vertrou-
wen. „Er kunnen foutjes in
zitten." De pagina's zijn een ini
tiatief van liet Jacobus College,
een scholengemeenschap in En
schede. het Bureau SMC Plaza
en een Twentse Intemet-leve-
rancier. Docenten en scholieren
van de school dragen er zoi'g
voor dat zo spoedig xxiogelijk na
elk examen de juiste antwoor
den verschijnen. „Alhoewel we
uiterst zorgvuldig te werk gaan,
kunnen besprekingen en uit-
werkingen onjuistheden bevat
ten" zeggen ze er eerlijk bij
Woensdag, zo wees een steek
proef uit, kostte het nauwelijks
moeite snel toegang tot de Inter
net-site te verkrijgen. De ant
woorden op de examens Engels
(vwo en mavo/vbo) en Handels
wetenschappen (havo) bleken
aan het eind van de middag,
toen het totaal aantal bezoekers
tot boven de 110.000 was opge
lopen, keurig klaarte staan.
In de Tei'neuzense scholenge
meenschap De Rede kwamen
veel vwo-kandidaten gister
middag, na het examen Engels,
in mineur de zaal uit. „Zo, dit
was dus echt moeilijk", somber-
deühami Aydogan (18), „Er wa
ren teksten bij..., ik snapte er
geen hout van."
Vooral een tekst die de vwo-ers
psychologisch de diepte in voer
de, bracht veel kandidaten tot
wanhoop.
Heel anders ging het toe bij het
examen Engels voor mavo/vbo.
De kandidaten kregen een keur
aan gevarieerde, veelal gemak
kelijk te doorgi-onden teksten
op hun bordje.
Natuurkunde vindt hij het moeilijkst. Maar hij haalde er tot dusver
wel de hoogste cijfers voor. Logisch. „Want omdat het moeilijk is,
doe je er beter je best voor." Eigenlijk vindt Jos van Peer al dat theo
retisch geleer maar onzin. „Lang niet alles wat in al die boekjes
staat, is even zinvol." De 16-jarige vbo-er van Terneuzens scholen
gemeenschap De Rede reed de laatste tijd liever wat rond op zijn
scooter, dan dat hij zich op het examen voorbereidde. Niettemin
lijkt hij al aardig op wegnaar een fraaie cijferlijst.
Jos heeft zijn zinnen gezet op een baan in de elekti-otechniek, liefst
als ingenieur. Om zonder problemen te kunnen doorstromen naar
een middelbare technische opleiding, reikt hij voor alle vakken
naar het op een na hoogste vbo-niveau, C. Mocht dat onvoldoendes
opleveren, dan kan hij altijd nog terugvallen op het lagere B-ni
veau. Want ook daarin legt hij examens af.
Maar het ziet er niet naar uit dat hij dat 'vangnet' nodig heeft.
Woensdag stond Engels op het pi-ogramma, zijn zwakste vak. Het
bleek gemakkelijker dan verwacht. Het zou hem niet verbazen
wanneer hij er zijn tentamen-zesje mee heeft opgekrikt tot een ze
ven Jos was wel één van de weinigen die de volle twee uur nodig had
om degx-abbelton aan Engelse teksten naar behoren door te werken.
Maar daar keek niemand van op. Jos staat er om bekend dat hij op
safe speelt. „Ik doe er liever wat langer over, dan dat ik fouten over
het hoofd zie. Ik neem geen x-isico voor dat beetje vxije tijd."
Hoewel het landelijk mavo/vbo examen gisteren de laatste dag be
leefde, hebben vbo-ers nog allerlei andere toetsen voor de boeg. Zo
wachten komende week nog examens op a- en b-niveau. Jos moet
ook nog laten zien dat hij de vaktheorie beheerst. „Ik denk dat dat
nog het moeilijkst wordt."
Christian Grootjans.
Als Christian Grootjans slaagt, dan is dat mede te danken aan het
fraaie kattenruggetje dat hij boog bij de vervaardiging van een sta
len kruis. Hij bewees er mee dat hij zijn vakkennis in praktijk weet
te brengen. Het pronkstuk was goed voor het cijfer 7,2. Hij legde er
een stevige basis mee voor zijn vbo-diploma, nog voor de landelijke
examens waren begonnen.
De 18-jarige leerling van Tex-neuzens scholengemeenschap De Rede
reikt met de gebruikelijke schoolvakken als Nederlands, Engels,
natuurkunde en wiskunde niet hoger dan het op één na laagste B-
niveau. Desnoods stelt hij zich met cijfertjes van het laagste niveau
tevreden. Maar als het op vakmanschap aankomt stx'eeft hij naar
meesterschap. Christian wil namelijk loodgieter worden.
Volgende week al gaat hij solliciteren. Want Chi'istian heeft een
baas nodig, wil hij binnen het Leei-lingwezen aan een middelbare
opleiding installatietechniek kunnen beginnen. Maar eerst moet hij
daaxwoor nog zijn vbo-diploma halen. Dat zal wel lukken, verwacht
hij. Zijn tentamencijfers waren goed. „Ik heb daar veel voor moeten
leren." Dus hij kan er nu z'n gemakje van nemen. Het is uitgepakt
zoals hij had verwacht had: de examens zijn heel wat gemakkelijker
dan het tentamen.
Het belangrijkst is misschien nog wel dat Christian straks mooie
certificaten kan laten zien. Die bewijzen dat de klant hem met een
gerust hax't de centrale verwarming kan laten installerenHij draait
er zijn hand niet meer voor omeven een dakgootje te leggen, sanitai
re voorzieningen in orde te maken of de waterleiding te repareren.
De technische kennis van Christian is bovendien niet tot de ixxstal-
latietechniek bepex'kt gebleven. In zijn vxije tijd hield hij zich met
modelbouw bezig.
van onze verslaggever
Ben Jansen
GOES - De verhuizing van de
Apparaten- en Ketelfabriek
(AKF) in Goes naar het Sehelde-
complex in Vlissingen is in volle
gang. Vijftig van de ongeveer
negentig productiemedewer
kers van het Goese onderdeel
van Schelde Systemen zijn in
middels aaix de slag gegaan in
Vlissingen. Vorige week hebben
de tekenkamer en de calculatie
afdeling hun nieuwe werkplek
ken ingenomen en vandaag en
morgen volgen de medewerkers
van de afdelingen werkvoorbe
reiding, in- en verkoop en secre
tariaat. Tot september blijft de
productiehal in Goes nog in ge
bruik om een aantal klussen af
te maken.
Eind vorig jaar besloot de raad
van bestuur van de Koninklijke
Schelde Groep (KSG) de activi
teiten van de AKF, waar op dat
moment 130 personen werkten,
naar Vlissingen over te brengen.
Aanleiding hiervoor was een
aanvullende x-eox-ganisatie bij
Schelde Systemen. De nood
zaak daarvoor diende zich aan
nadat gebleken was dat de voor
uitzichten voor de segmenten
van de ketelbouwmarkt waarop
de Vlissingse px-oductie-afde-
ling van Systemen zich tot dan
toe richtte ongunstig bleven.
Een bijkomend aspect om de
verhuizing van de AKF naar
Vlissingen te ovexwvegen was dat
in Vlissingen hallen leeg ston
den, terwijl in Goes voor vijf
miljoen gulden aan het bedrijfs
gebouw zou moeten worden
verbeterd.
Opdrachten
Een deel van de AKF-werkne-
mers heeft nog enkele nxaanden
de handen vol aan opdrachten
voor onder meer Hydro Agri in
Sluiskil en voor een fabriek van
Shell en BASF in Moerdijk. Zo
dra dit werk is voltooid zullen
de machines uit Goes naar Vlis
singen worden overgebracht.
De afdeling milieutechnologie
van Schelde Systemen, die in
een semi-permanente behui
zing op het AKF-terrein is ge
vestigd, blijft daar voorlopig in
afwachting van definitieve be
slissingen over de verhuizing
van de ingenieursbureau-achti-
ge activiteiten van Systemen
naar West-Brabant. Het is nog
onduidelijk wat er met de AKF-
locatie in Goes gebeurt De
Schelde Groep heeft pand hi
terrein in de verkoop ge'
en is op dit moment in g
met een gegadigde.
Als gevolg van de reox-ganisalie
wordt de capaciteit van de Vlis
singse productie-poot van Sys
temen met 125 arbeidsplaatsen
verminderd. De KSG heeft mei
de vakbonden afgesproken alls
in het wex-k te zullen stellen om
te voorkomen dat er gedwongen
ontslagen vallen. Geprobeerd
wordt de overcomplete werkne
mers van Systemen bij andere
onderdelen van de groep onder
te brengen. Dit streven heeft si
enig x-esultaat gehad. Schelde
Maritiem heeft werk voor 58ap
paraten- en ketelbouwers. Si-
con kan er 12 gebruiken, de ma
chinefabriek 4 en er is enige
ruimte ontstaan doordat e
werknemers van de AKF ont
slag hebben genomen. Zo blij
ven nog 45 werknemers over
voor wie ander weik moet wor
den gevonden. In oktober ma
ken KSG en de bonden de ba
lans op van de pogingen binnen
de Schelde Groep vervangend'
wex-k te vinden.
NIEUWERKERK - De 1»
raad Zeeland houdt op maan
dag 2 juni van 20.00 tot 22.3#
uur in Ons Dorpshuis in Nieu-
werkerk de Dag van de Land
bouw. Het thema is dit jaar'Hd
rendement van het buitenge
bied'.
Met de dag wordt gewezen e?
het belang van de Zeeuwse
land- en tuinbouw; dat gebem'
onder meer door middel
boerenontbijten, een scholen-,
project en een presentatie van
producten van Zeeuwse hoflef
Over het thema spreken vii|
deskundigen: prof. dr. ir. J ;1
van der Ploeg, hoogleraar rum*
sociologie aan de Landbouw
universiteit in Wageningen
J. G. van Zwieten, gedeputeer
de x-uimtelijke ordening; H
Veerhoek, wethouder vandeg^.
meente Schouwen-Duivela®
en H. C. van der Maas, voorat
ter van de LTO-raad Zeeland
Ook wordt er een forumdisctë'
sie gehouden.
