Zwart geld inzet
diplomatieke rel
<5 miljoen
ide Jackpol.
Nederland voorlopig
uit de gratie in Peking
LAATSTE LOTEN!
PZC
Zoon van Soeharto staat
voor gek met autofabriekje
Veiligheidsraad laakt
obstructie rebellen bij
onderzoek moorden
Boeren koelen woede op fruit
Staking leidt tot stank in Athene
Draagmoederdrama
krijgt politiek staartje
buitenland
OM ziet af van vervolging hoogste leiders Iran
Botsing tussen België en Luxemburg
Shell bouwt megagaspijp
Ieren op 6 juni naar de stembus
Robot aan het werk op asteroïde
Nirvana-fans plegen zelfmoord
Te zwaar voor operatietafel
Tunnelbrand aangestoken
vrijdag 16 mei 1997
KARLSRUHE - Omwille van
het 'openbaar belang' zal het
Duitse openbaar ministerie
geen strafvervolging instellen
tegen de hoogste Iraanse lei
ders in verband met de aanslag
in 1992 op Koerdische dissi
denten in het Berlijnse restau
rant Mykonos.
Tegen drie leden van de Iraanse
geheime dienst die van directe
betrokkenheid worden be
schuldigd wordt wel een straf
rechtelijk onderzoek ingesteld
en tegen hen zijn al arrestatie
bevelen uitgevaardigd. Ook
het arrestatiebevel voor het
hoofd van de geheime dienst
Fallahiyan blijft gehandhaafd.
Maar de andere leden van het
geheime 'Comité voor Bijzon
dere Aangelegenheden' dat de
opdracht tot de moord heeft
gegeven blijven buiten schot.
Tot het comité behoorden
onder anderen president Raf-
sanjani, minister van Buiten
landse Zaken Velayati en de
geestelijk leider ayatollah
Khamenei.
Het OM zei dat heel moeilijk
v/as uitte maken in hoeverre de
drie hoogste leiders op grond
van het internationaal recht
aanspraak kunnen maken op
vrijwaring van vervolging. Bo
vendien waren er nauwelijks
aanknopingspunten om ieders
betrokkenheid vast te stellen,
terwijl er 'zwaarwegende
openbare belangen' tegenover
stonden. AP
van onze redactie buitenland
LUXEMBURG - Een geheim
Belgisch rapport over zwart
jeld op Luxemburgse bankre
keningen lijkt uit te draaien op
een fors conflict tussen de twee
landen. De Luxemburgse mi
nister van Buitenlandse Zaken
Poos zei dat de beweringen van
een Belgisch diplomaat over
witwaspraktijken zijn geba
seerd zijn op 'cafépraat'.
„Dit georganiseerd lek van een
ambassadeverslag maakt deel
uit van een systematische las
tercampagne tegen Luxemburg
als financieel centrum", aldus
Poos gisteren in zijn nationale
parlement. Doelend op België
zei hij samen met justitieminis
ter Fischbach zei hij dat 'sommi-
van onze redactie buitenland
NEW YORK - De Veiligheids
van de Verenigde Naties
heeft gisteren de tegenwerking
van de Zaïrese rebellen tegen
een onderzoek naar de schen
dingen van de mensenrechten in
Zaïre veroordeeld.
De rebellen weigerden gisteren
de plaatsvervangende Hoge
Commissiaris van de VN-vluch-
ïelingenorg'anisatie Unhcr, Ser
gio Vieira de Mello, de toegang
lot vluchtelingen. De veiligheid
van de VN-functionaris zou ge
vaar lopen. Kort voor het inci
dent had De Mello nog gezegd
er een nieuwe fase was inge-
Ireden in de verhouding met de
rebellen en dat de hulporgani
saties vermoedelijk de vluchte
lingen zouden kunnen bezoe
ken.
De Zuid-Afrikaanse regering,
die probeert te bemidden in de
oorlog, heeft de partij en voorge
steld dat Mobutu binnen 24 uur
na ondertekening van een vre
desverdrag aftreedt en de macht
overdraagt aan een overgangs
regering waarin de rebellen en
andere politieke krachten een
plaats zouden krijgen. De over
gangsregering moet de veilig
heid van Mobutu en zijn familie
waarborgen en hem de voor
rechten van een oud-president
verlenen.
De vertegenwoordigers van de
rebellen hebbenhun verzoek om
Mobutu's tegoeden te bevriezen
gisteren uitgebreid tot de Ver
enigde Staten, Frankrijk, Oos
tenrijk, Portugal en België.
Woensdag richtten zij zo'n ver
zoek aan Zwitserland. De Zaï
rese president zou op banken in
het Alpenland zeker vier mil
jard dollar hebben staan. Hij
bezit er bovendien onroerend
goed. AFP/RTR
gen er beter aan doen voor eigen
deur te vegen'.
Volgens Fischbach wil Luxem
burg de wetgeving tegen wit
wassen van zwart geld juist ver
sterken. De wetgeving op dit
terrein is volgens de Luxem
burgse regering nu al een van de
strengste in heel Europa.
Anderhalve week geleden lekte
via enkele Belgische dagbladen
een rapport uit van de Brusselse
diplomaat Van Dijck, die enkele
jaren de tweede man was op de
ambassade in Luxemburg.
Volgens Van Dijck zijn er in
Luxemburg vierduizend ver
dachte bankrekeningen van
Belgen of anderen, die zaken
doen via België, onder wie Sad
dam Hoessein en de Zaïrese pre
sident Mobutu.
Via Luxemburg zouden Belgen
en verdachte ondernemingen op
grote schaal geld witwassen.
Het Luxemburgse filiaal van de
Belgische Kredietbank zou een
spil zijn van witwaspraktijken.
Daarbij dient zwart geld als on
derpand voor nieuwe leningen.
Op deze manier werden in korte
tijd grote bedragen gewit.
Volgens de Brusselse diplomaat
zouden ook de omstreden Waal
se socialist en ex- minister Guy
Mathot en de advocaat Luc Waf-
leyn, die heeft bekend smeer
geld te hebben ontvangen van
de Franse vliegtuigbouwer Das
sault, rekeningen hebben in
Luxemburg. Het tweetal heeft
dit formeel ontkend. Wel zou
een vroegere minnares van
Mathot via een Luxemburgse
rekening geld hebben gewit.
De Belgische minister van Fi
nanciën Maystadt heeft het be
staan van het rapport eerder de
ze week bevestigd. ANP
MARSEILLE - Franse boeren halen een
vrachtwagen met Spaanse aardbeien leeg tij
dens een actie bij de Arnavaux-markt in Mar
seille tegen de import van goedkope agrarische
producten.
Meer dan driehonderd Franse boeren hebben
gisterochtend groente- en fruitmarkten ver
stoord en koelden hun woede op de ladingen
van vrachtwagens uit Italië, Spanje en Marok
ko. Ze maakten een einde aan het lossen en
gooiden groente en fruit over straat. Een
vrachtwagen werd in brand gestoken. De poli
tie hield niemand aan.
foto Florian Launette/AP
ANKARA - Shell aast op een order voor de aanleg van een
3200 kilometer lange pijpleiding die gas vanauit Centraal-
Azië naar Europa moet transporteren. Het Brits/Nederlandse
energie- en chemieconcern wil daartoe met Gaz de France en
Snamprogetti uit Italië een consortium vormen. Met het pro
ject is een bedrag van 1,6 miljard dollar 3 miljard) gemoeid
De pijpleiding zal beginnen in Toerkmenistan, dat op drie
landen na de grootste gasvelden van de wereld heeft, en via
Iran naar Turkije lopen. Een alternatieve route ten zuiden van
de Kaspische Zee en door de Kaukasus is nog onderwerp van
een haalbaarheidsstudie. De capaciteit komt op 30 miljard
kubieke meter per jaar te liggen, zo heeft de Turkse minister
van Energie. Recai Kutan, gisteren gezegd. AFP
DUBLIN-De Ieren kiezen op 6 juni een nieuw parlement. Dit
heeft premier John Bruton donderdag in het parlement ge
zegd. Met zijn bekendmaking maakte hij een eind aan aan
houdende speculaties over vervroegde verkiezingen.
Bruton was als leider van de conservatieve partij Fine Gael in
december 1994 aangetreden als premier in een coalitie met so
cialisten en democraten. De zittingsperiode van het parle
ment loopt eigenlijk pas over vijf maanden af, maar de rege
ring wil kennelijk profiteren van het gunstige economische
klimaat. AFP/RTR/DPA
WASHINGTON - Een robot haalt in september 2003 mon
sters van het oppervlak van de asteroïde Nereus, die in 1982 is
ontdekt. Het Amerikaanse ruimtetuig vertrekt in januari
2002 met een Japanse raket, zo heeft het Amerikaanse ruim-
tevaartburau NASA meegedeeld.
De terugkeer van de landingscapsule is voorzien voor januari
2006, enkele weken nadat een andere Amerikaanse robot met
monsters van een komeet moet tei-ugkomen. Het is voor het
eerst sinds de maanvluchten in de jaren zestig en zeventig dat
monsters van hemellichamen naar de Aarde worden ge
bracht.
De robot weegt nauwelijks meer dan een kilo en is de kleinste
die ooit de ruimte is ingestuurd. Hij beschikt overeen camera
en een infrarode spectrometer. Nereus heeft een doorsnede
van circa 1,6 km. AFP/DPA/KYODO
SOMAIN - Twee jonge Nirvana-fans hebben het voorbeeld
van hun idool Kurt Cobain gevolgd en zelfmoord gepleegd.
De Franse meisjes van 12 en 13 jaar schoten zichzelf door het
hoofd, aldus de politie donderdag. In 1994 pleegde de lead
zanger van de popgroep Nirvana zelfmoord.
De twee trokken zich woensdag in het huis van de familie van
de 13-jarige in het Noord-Franse plaatsje Somain terug en
gebruikten het pistool van haar vader om zich van het leven te
beroven. AFP/DPA
LONDEN - Een Brits ziekenhuis heeft een vrouw van 127 kilo
een operatie geweigerd. Zij is te zwaar voor de operatietafel,
aldus een woordvoerster van het ziekenhuis Kings Mill in het
graafschap Nottinghamshire. Dit heeft de Britse krant The
Independent donderdag gemeld.
De 42-jarige Leena Nicholson voelt zich zwaar beledigd dooi
de opmerkingen van de anesthesist van het ziekenhuis en
heeft bij de autoriteiten haar beklag gedaan. Zij heeft een ad
vocaat in de arm genomen en wil in ieder geval niet meer in
Kings Mill de baarmoederoperatie ondergaan. De betrokken
arts, Martin Clarke, is volgens de woordvoerster op vakantie
en niet beschikbaar voor commentaar. ANP
van onze redactie buitenland
DEN HAAG - De Nederlandse
handelsbetrekkingen met Chi-
a verslechteren steeds verder,
nds ons land eerder dit jaar
amens de Europese Unie de
Chinese mensenrechtensituatie
an de kaak stelde. Zo gaan de
egnliere halfjaarlijkse bespre-
lingen met Peking over Neder-
andse exporten naar China niet
loor.
Eerder werd bekend dat een
handelsdelegatie onder leiding
van minister Wijers (Economi-
che Zaken) niet welkom is.
De strafmaatregelen die de Chi
nese autoriteiten tegen ons land
hebben genomen, liggen puur
sp het vlak van de handelzo be
vestigt een woordvoerder van
het ministerie van Buitenlandse
Zaken. Een geplande reis van
onderwijsminister Ritzen gaat
gewoon door.
De voor deze maand geschrapte
besprekingen met Peking zijn
onderdeel van het vrij forse ex
portbevorderende beleid dat
Nederland voert met betrek
king tot China.
De afgelopen jaren heeft ons
land voor enkele honderden
miljoenen gulden ontwikke
lingshulp besteed om bedrijven
te steunen bij het verwerven
van orders in China. Dit jaar
gaat het om zeventig miljoen.
Minister Pronk van Ontwikke
lingssamenwerking zei gisteren
dat Nederlandse bedrijven niet
extra de dupe mogen worden
van de problemen. WD en CDA
steunen het kabinet.
PvdA-buitenlandwoordvoer-
van onze correspondent Hans Geleijnse
LONDEN - Volgens het Britse commerciële tv-nieuws ITN is de
hrand in de Kanaaltunnel vorig jaar november aangestoken. Dit is
volgens ITN vastgesteld bij een onderzoek door de Franse justitie,
ven woordvoerder van Eurotunnel bevestigde gisteren dat een
hans rapport over de brand, die ruim 600 miljoen gulden schade
veroorzaakte, begin volgende week wordt verwacht.
De Londense Times meldde vorig jaar november al meteen dat
brandstichting de meest waarschijnlijke oorzaak van de ramp was.
Dit bericht werd zowel door de Britse als Franse autoriteiten ont
kend. Veiligheidsbeambten vertelden destijds aan de krant dat een
van de wagons al in brand stond voordat de shuttle-trein de tunnel
inreed.
Op de dag van de brand eindigde een wilde staking van Eurotunnel
sede werkers in Calais. Zij protesteerden tegen gedwongen afvloei-
icgvan 650 werknemers. De theorie was dat een vanhen, vermoede-
h)k met een fakkel, de brand heeft aangestoken. GPD
der Van Traa pleitte er gisteren
voor de zeventig miljoen voor
China te schrappen. Van Traa
wil niet dat met ontwikkelings
geld handel wordt bevorderd
met een land dat een slecht men-
senrechtenbeleid voert. Ook
D66-Kamerlid Roethof stelde
zich op dit standpunt.
Een aantal organisaties van Ne
derlandse handelsbedrijven
stelt veel last te hebben van de
verslechterde relatie met dat
land. Ze schi'ijven: „Veel projec
ten in China waarvoor goedkeu
ring van de autoriteiten is
vereist, worden bevroren of toe
gekend aan concurrerenten."
Aan zijn laars
De Franse president Chirac
werd gisteren wél met open ar
men in Peking ontvangen. Dit
tot woede van de socialisten in
het Europarlement.
Volgens hen lapt de Franse pre
sident alle veroordelingen van
de Europese Unie over schen
dingen van mensenrechten aan
zijn laars ten bate van handels
belangen.
De vliegtuigfabrikant Airbus
was gisteren al zeker van een
Chinese order voor de levering
van dertig toestellen ter waarde
van bijna drie miljard gulden.
Airbus wil een groter deel van
de Chinese groeimarkt verove
ren, die tot nu toe voor 70 pro
cent in handen is van de Ameri
kaanse aartsrivaal Boeing.
Verder ondertekende helikop
terfabrikant Eurocopter giste
ren een contract voor technolo
gische samenwerking met het
staatsbedrijf Avic. RTR/AFP
Advertentie
Koop dus snel uw Staatslot met Jackpot. Trekking 20 mei.
Meer kans, meer geld, in de Staatsloterij. -
ATHENE-Een Griekse priester loopt langs het waaronder de reinigsdienst. Het warme weer
afval dat zich ophoopt op de trottoirs in het ou- zorgt voor zowel inwoners als toeristen voor
de centrum van Athene door een al vier dagen extra stankoverlast rond de afvalhopen,
durende staking van gemeentepersoneel, foto Louisa Gouliamaki/AP
van onze correspondent
Ronald Frisart
JAKARTA - Terwijl na Japan nu
ook de Europese Unie maatre
gelen vraagt tegen het nationa-
le-autoprogramma van Indone
sië, groeit in Jakarta de scepsis
over de Timor-auto. Zelfs in het
kabinet wint de opvatting veld
dat het autobedrijf van presi
dent Soeharto's zoon Tommy
zichzelf schromelijk overschat.
Tommy kreeg vorig jaar van de
Indonesische overheid belang
rijke belastingfaciliteiten om
een 'nationale' auto, de Timor,
op de markt te brengen. In en
buiten Indonesië volgde een golf
van kritiek op wat wordt gezien
als oneerlijke concurrentie.
Japan stapte vorige maand als
eerste naar de Wereld Handels
organisatie (WTO) in Genève
om een uitspraak over de kwes
tie te wagen. De Europese Unie
gaat nu diezelfde weg.
Naar aanleiding van de Japanse
klacht riep de Indonesische pre
sident, Soeharto, vorige maand
de meest betrokken ministers
bij zich. Hij gaf hen opdracht
om van de Timor-auto hoe dan
ook een succes te maken. Geen
geringe opgave, want Tommy
Soeharto heeft in Indonesië nog
niet eens een fabriek om de wa
gen te maken. En voor de auto's
die zijn partner KI A in Zuid-
Korea maakt, hebben Indone
siërs niet veel belangstelling.
Consortium
Inmiddels heeft de Indonesische
regering een consortium van
tien particuliere en drie staats
banken opgedragen Tommy's
bedrijf PT Timor Putra geld te
lenen voor de bouw van een fa
briek in Kara wang (West-Java).
Het bankenconsortium staat
onder leiding van gouverneur J.
Soedradjat Djiwandoro van de
nationale bank. Soedradjat zegt
dat hij het project van harte
steunt, al willen geruchten dat
hij er eerst niets voor voelde
maar is gezwicht voor druk van
de president.
Heette het vorige week dat de
lening 2,5 miljard gulden zou
omvatten, deze week is dat be
drag verlaagd tot naar verluidt
1,1 miljard. Volgens de coördi
nerend minister voor Economie
en Financiën, Saleh Afiff, was
het oorspronkelijke bedrag ge
baseerd op een schromelijke
overschatting van het aantal Ti-
mors dat kan worden verkocht.
PT Timor Putra denkt tot en met
1999 aan 200.000 stuks. Maar
Afiff wijst er op dat zelfs van de
populairste auto in Indonesië,
Toyota's Kijang-busje, slechts
70.000 exemplaren per jaar
worden verkocht.
Technologieminister B.J. Habi
bie weet intussen niet van op
houden. Hij heeft al een tweede
nationale auto op de helling
staan: deMaleo.
Flessenhals bij dit alles dat In
donesië 'n beperkte capaciteit
heeft om onderdelen te maken.
Tommy Soeharto kreeg staats
steun op voorwaarde dat zijn Ti-
mor in 1999 voor 60 procent uit
Indonesische onderdelen be
staat. Kenners van de autobran
che betwijfelen of dat haalbaar
is. De president heeft echter ver
ordonneerd dat het moet. GPD
van onze correspondent
Hans Geleijnse
LONDEN - Het drama rond het
Nederlandse echtpaar Peters
uit Hoofddorp dat belogen werd
door de Engelse draagmoeder
Karen Roche krijgt een politiek
staartje. Staatssecretaris van
Volksgezondheid Jowell ver
klaarde gisteren dat de wetge
ving op draagmoeders waar
schijnlijk wordt aangepast. „We
volgen dit geval op de voet. Het
is een testcase om te zien of de
huidige wetgeving aan alle ei
sen voldoet."
Roche kwam gisteren in de pu
bliciteit met de bekentenis dat
zij haar zwangerschap niet had
laten beëindigen, zoals ze vorige
maand aan het echtpaar Peters
had meegedeeld. Roche, ge
huwd en moeder van twee kin
deren, wil de baby zelf houden.
Haar echtgenoot Mike zegt dat
ze de biologische vader Clemens
Peters niet vertrouwen en het
kind na geboorte niet zullen af
staan.
Volgens een woordvoerder van
het ministerie van Volksge
zondheid is het niet mogelijk om
draagmoeder Roche op basis
van de huidige wetgeving te ver
volgen. De uit 1985 daterende
wet op draagmoeder-overeen
komsten staat weliswaar alleen
niet-commerciële draagmoe
derschappen toe, maar maakt
geen bezwaar tegen afspraken
tussen draagmoeder en beoogde
ouders over 'onkostenvergoe
dingen'. Wat uitdrukkelijk
wordt verboden is commerciële
bemiddeling.
Roche en het echtpaar Peters
kwamen via de draagmoederor
ganisatie COTS een betaling
ovei'een van 12.000 pond (onge-
Honderdduizend
arbeidsplaatsen
weg bij Gazprom
MOSKOU - Bij het Russische
concern Gazprom verdwijnen
ongeveer 100.000 banen.
De ingreep maakt deel uit van
de omvangrijke herstructure
ring. De banenreductie zou
neerkomen op ruwweg eender
de van het totaal. Door 100.000
personeelsleden van de loonlijst
af te voeren, rekent Gazprom er
op elk jaar 2200 miljard roebel
725 milj oen) te kunnen bespa
ren. Het concern gaat gebukt
onder een belastingschuld van
omgerekend 2,9 miljard, maar
heeft van zijn afnemers nog
33,4 miljard tegoed. KRF/AFP
veer 40.000 gulden). De wet ver
meldt echter niets over toege
stane bedragen voor onkosten.
Contract
Direct contact met draagmoe
der Roche, die met echtgenoot
Mike en twee kinderen in het
Noord-Engelse dorp Staxton
woont, was gisteren onmoge
lijk. Roche heeft een geheim te
lefoonnummer en wordt afge
schermd door het dagblad de
Daily Mail, met wie ze een ex-
clusiviteitscontract heeft afge
sloten. Datzelfde deed het
Hoofddorpse echtpaar Peters
met een andere sensatiekrant,
de Daily Mirror.
Het enige commentaar dat Cle
mens Peters gisteren in Neder
land gaf kwam in een door
Freya, de patiëntenvereniging
voor vruchtbaarheidsproble-
matiek, namens het echtpaar
afgegeven verklaring. Het echt
paar zegt 'volkomen lamgesla
gen' te zijn door de onthulling
van Roche dat zij nog steeds in
verwachting is en het kind niet
wil afstaan omdat het 'toch ook
voor de helft van mij is".
„Eerst was er de vreugde dat er
eindelijk zicht was op een kind,
dan het verdriet om verlies door
abortus en daarna het nieuws
dat de zwangerschap nog intact
is. Het is niet met woorden te be
schrijven", aldus het echtpaar,
dat al tien jaar alle mogelijke
middelen heeft aangewend om
een kind te krijgen. GPD
(Advertentie)
Zeeuws Veilinghuis
Inbreng gevraagd voor onze
openbare veiling
Antiek Kunst «Inboedel
Goederen Gouden en zilveren
sieraden •Schilderijen
Verzamelingen Old Timers
Klassieke Motoren etc. etc.
Gunstige inbreng-voorwaarden
Gratis transport
Gratis opslag in ons eigen
veilinghuis
Herengracht 74,
Middelburg 0118-650680
Directeur A.J.J. de Pagter
06-52778367
