Fouten rond varkenspestepidemie PZC PZC 'Bevrijde' Zaïrezen weten niet of ze blij moeten zijn met Kabila Sinn Fein ziet zaak Roisin McAliskey als testcase Labour feiten en meningen 2 TmM Versnipperd ministerie liet rapport met verbeteringen verstoffen Botsende milieuregels zorgen voor vreemde situaties in Europa vrijdag 16 mei 1947 vrijdag 16 mei 1997 Dat de varkenspest zo wild om zich heen kon grijpen, komt deels doof gesjoemel met ver- voersverboden, maar ook door fouten van het minis terie van landbouw. Be stuurskundige prof. A Bekke is daarover niet verbaasd: de ingewikkel de organisatie van het de partement inaakt snel en doelmatig ingrijpen on mogelijk. Bekke lichtte het departement een jaar geleden door en vraagt zich af waarom met zijn aanbevelingen niets is ge daan. J ..A- v.l Prof. A Bekke: de commu nicatie verliep niet goed. van onze correspondent Hans Geleijnse Sinn-Fein onderhandelaar Martin McGuinness zit er ontspannen bij. Zojuist heeft hij een 'testcase' op het bordje van de nieuwe Labour-regering ge deponeerd. Die moet een eind maken aan de 'onmenselijke' behandeling van Roisin McA liskey, de 25-jarige hoogzwan gere Noord-Ierse die in een Lon- dense gevangenis vecht tegen het voornemen haar voor be rechting naar Duitsland uit te wijzen. In het restaurant van de 'Europa Club' in Londen hapt McGuin ness gretig in een met mozzarel la en mayonaise bedekte Itali aanse sandwich. ..Een staakt het vuren van de IRA? Geen en kel probleem", mompelt hij, de linkerhand gereed voor weel een veeg langs de met etensres ten versierde mond. „Het enige wat de Blitse regering moet doen is te zorgen dat die eis tot inlevering van IRA-wapens voordat onderhandeld kan wor den ver naar de achtergrond wordt geschoven. We gaan niet opnieuw anderhalf jaar op vre desonderhandelingen zitten wachten waarbij het wapenpro bleem wordt gebruikt om de zaak steeds uit te stellen." Vrijheidsidool Kort voor zijn smakelijke hap heeft McGuinness de interna tionale pers uitgelegd waarom McAliskey zo belangrijk is voor Sinn Fein. Zij, cle dochter van het Noordierse vrijheidsidool uit de zeventiger jaren Berna- dette Devlin, kan het 'gebaar van goede wil' uitlokken van Tony Blair en de zijnen. Hij zegt het niet met zoveel woorden, maar vrijlating is het minste wat verwacht mag wor den. Elk moment kan McA liskey bevallen. En dat terwijl de condities in de Holloway- vrouwengevangenis slecht zijn, het personeel niet aardig is en het eten nergens op lijkt. Duitsland verdenkt McAliskey van medewerking aan een IRA- aanslag op een kazerne van het Britse leger in Osnabrück. De Briste Conservatieve regering heeft in uitwijzing toegestemd, het Britse Hooggerechtshof heeft een beroep van McAliske tegen die beslissing afgeweze; Nu heeft ze haar zaak bij hi Hogerhuis aangekaart. En n; tuurlijk is ze onschuldig. Mi Guinness: „Er is geen enkel bi wijs, iedere normale rechtban zal het onmogelijk vinden ha: te veroordelen." 'Betere sfeer' McGuinness, op z'n 19de m het wapen in de hand acti tijdens de onlusten in Londoj derry, voormalig IRA-commaij dant en volgens de Britse gehe me dienst nog steeds lid van h IRA-opperbevel, spreekt niej temin opgewekt over de 'bete sfeer' die er na de Labour-ovei winning in Londen is. Hij heef goede hoop om een aardig kat toor in het parlement te vinde voor zichzelf en Sinn-Fein-lej der Gerry Adams. Beiden zijn bij de verkiezing! tot Lagerhuislid gekozen i willen, hoewel ze geen eed v; trouw aan de Britse vorstin wi len zweren en geen Brits bestu over Noord-Ierland erkenne hun uiterste best doen om hi kiezers in Londen te vertege woordigen. Dat verschillende collega-pa lementariërs al angstig hebbf gesproken over het 'veiligheid risico' van een Sinn Fein-bi reau in het hartje van Westmi: ster verbaast McGuinness zet „Ik ben een vredelievend mer Ik wil zeif niet dood, ik wens ot niemand anders dood, of hetr om katholieken of protestanti gaat", zegt hij, met de bliki zeer ernstig. Geduld Waar het volgens McGuinne om gaat is dat de Labour-reg ring niet, zoals de Conservati ven onder Major, de oren voor durend laat hangen naar b Britse militaire establishing en de Ulster Unionisten. J hebben een gedeelde veran woordelijkheid voor vrede Noord-Ierland", herhaalt l een keer of tien, zonder verd aan te geven wat precies de ve antwoordelijkheid van Sii Fein is. Adams en ik hebbi onze levens geriskeerd om vredesproces op gang te bre gen. Wij verwachten eenzelii vredeswil van de nieuwe reg ring", zegt hij. GPD doorTheo Haerkens Het gaat te ver om te zeggen dat het departement aan al le kanten heeft gefaald, vindt prof. dr. A Bekke. Toch is hij er van overtuigd dat de ramp die de varkenshouderij op dit mo ment treft, deels te wijten is aan het feit dat de top van het minis terie niet goed in elkaar zit. De hoogleraar vraagt zich af waarom zijn rapport met sug gesties voor verbetering van de organisatiestructuur van het departement zolang in de kast bleef liggen. Bekke schreef het in juni vorig jaar en telt op zijn vingers uit dat pas zeven maan den later, in februari, de pest uitbrak met alle desastreuze ge volgen van dien. Het ministerie bleek niet in staat de epidemie De eerste aanpak van de varkenspest werd vanuit de gemeentehuizen geleid. foto RolanddeBrui n/G PD in de kiem te smoren en inmid dels zijn rond de 170 varkensbe drijven door het virus getroffen. Er is van alles misgegaan en de hoogleraar, die ook een eigen or ganisatieadviesbureau runt, lijkt daarover niet al te ver baasd. Zo heeft het ministerie het op 4 februari, de dag dat het eerste pestgeval in Venhorst werd vastgesteld, aan de ge meente overgelaten om de be volking te informeren en een vervoersverbod af te kondigen. Dat gebeurde op wettelijk voor geschreven wijze met behulp van publicatieborden. „Een beetje ouderwets", geeft een woordvoerster nu toe. Aanvankelijk bleef het bij een papiertje op het gemeentelijke prikbord, waardoor veel boeren niet meteen wisten dat het zeer besmettelijke virus rondwaar de. Daar kwam bij dat de Alge mene Inspectiedienst (AID) pas enkele uren later begon te sur veilleren om naleving van het vervoersverbod te controleren. Boeren die wel op de hoogte wa ren en het vervoersverbod vreesden of wilden ontduiken, lieten tussentijds razendsnel varkens afvoeren. In deze po gingen de schade voor zichzelf te beperken, verspreidden ze het vims verder en sleurden bran chegenoten mee de afgrond in. Bekke vindt het vreemd dat aan 'de gemeentehuisjes in de Peel' werd overgelaten het vervoers verbod af te kondigen en rucht baarheid te geven aan het uit breken van de pest. Daarbij had volgens hem op zijn minst de re giopolitie ingeschakeld moeten worden. „De communicatie ver liep niet goed", concludeert hij op grond van wat er allemaal over is gezegd en geschreven. „Er werd gehandeld volgens verouderde instructies. Men dreef op routine en kon zich een voudig niet voorstellen dat de ramp zo'n omvang zou aanne men", analyseert hij. Versnipperd De bevoegdheden bij het minis terie zijn niet goed geregeld en de veterinaire kennis is versnip-^ perd over de verschillende dien sten. Dat maakt het in geval van calamiteiten erg moeilijk ra zendsnel de juiste maatregelen te nemen én te zorgen dat die ook worden uitgevoerd. Zo is de Veterinaire Dienst van het ministerie opgedoekt. Ta ken en bevoegdheden, maar vooral de kennis van deze afde ling, zijn verspreid geraakt over de Rijksdienst voor Vee en Vlees (RW); de Dienst Milieu, Kwali teit en Gezondheid; de Dienst Landbouw en 'de Chief Veteri nair Officer (CVO). Deze laatste functionaris, de hoogste baas, is een dierenarts die belast is met het toezicht op de gezondheid van de Neder landse veestapel en de bestrij ding van dierziekten. „Maar hij is een generaal zonder leger", stelt Bekke vast. „Voor de uit voering van zijn beleid heeft hij geen eigen afdeling. Die taak is overgelaten aan de RW" De betreffende topambtenaar zit bovendien meer dan de helft van zijn tijd in het buitenland, wat de zaken niet gemakkelij ker maakt. Over de grenzen moet hij er voor zorgen dat de gezondheidsverklaringen die hij afgeeft ten behoeve van de handel, tot in China worden ge accepteerd. Zonder dat vertrou- wenkan de export van vee, vlees of sperma onmogelijk soepel verlopen, bang als iedereen is voor het binnenhalen van be smettelijke ziekten. Slechte communicatie De grote afwezigheid van de CV O zou niet zo'n probleem zijn als hij een vervanger had die steeds paraat was, maar dat is niet zo. Sterker nog, zijn ver vanger valt onder een andere dienst, de Dienst Milieu, Kwali teit en Gezondheid (MKG). Dat maakt de aansturing van de RW knap lastig, aldus Bekke, die erop wijst dat de RW ook nog eens opdrachten krijgt van twee andere diensten. „Het schort zo aan heldere duidelijke lijnen." Verder wordt het ministerie ge plaagd door slechte interne communicatie. Kennis die bij de dierenartsen van het departe ment aanwezig moet zijn, zoals de wetenschap dat de pest zich ook via sperma verspreidt, be reikte niet of te laat de leiding van de pestbestrijding. Zo kon het gebeuren dat het KI-station middenin het besmette gebied zijn werkzaamheden voortzette en sperma stuurde naar alle uit hoeken van het land, terwijl de pest overal rondom het bedrijf voortwoekerde. Onder één vlag Bekke denkt dat het beter is voortaan alle taken die betrek king hebben op gezondheid, welzijn en kwaliteit, weer onder één noemer te brengen. Deze dienst moet dan ook als enige de RW aansturen, zodat bij het uitbreken van besmettelijke ziekten snel beslissingen kun nen worden genomen, die ook razendsnel door de eigen dienst - de RW - worden uitgevoerd. Eén praktisch probleem daarbij blijft: wettelijk is vastgelegd dat de baas van zo'n afdeling een dierenarts is. Zo wil ook de Europese Unie in Brussel dat. Bekke glimlacht: „Een be kwaam dierenarts is niet auto matisch een goede beleidsont- wikkelaar of een slagvaardig manager. Het is heel moeilijk zo iemand te vinden." GPD door Margot Klompmaker Europese milieuregels en plaatselijke richtlijnen staan soms op gespannen voet met elkaar. De export van zuiveringsslib van het Noord-Hollandse provincia le bedrijf Afvalzorg, voor heen Rutte, naar Frankrijk is daarvan een goed voorbeeld. Dit zei minister De Boer (Mi lieu) gisteren tijdens de ope ning van de driedaagse Im- pel-conferentie in Haarlem. Impel is een netwerk van mi lieu-inspecteurs uit vijftien Europese lidstaten. Door re gelmatig bijeen te komen en ervaringen uit te wisselen hoopt men te komen tot een uniforme regelgeving en aanpak van de milieu-pro blematiek. Het praktische gegeven dat Europese milieuregels soms botsen met nationale richt lijnen, is een van de agenda punten. Volgens de Noord- Hollandse gedeputeerde De Zeeuw is Impel een uitste kend forum om dit soort za ken aan te pakken. Zeker als de organisatie in juni een of ficiële status krijgt. De hoop is dat Impel uitgroeit tot een toetssteen van het Europese milieubeleid. De organisatie kan in de praktijk signaleren of de door 'Brussel' bedachte regels wel effectief zijn. Ook kan via Impel een uniforme aanpak worden ontwikkeld om milieuregels te handha ven. Nu zijn er vaak ongelijk heden: vervuiling door indu strie wordt in het ene land harder aangepakt dan in het andere. Milieuregels kunnen ook averechts werken, merkte gedeputeerde De Zeeuw op. „Soms willen we te veel rege len met een averechts resul taat." Als voorbeeld noemde hij het handhaven van ge luidsnormen. Als dat leidt tot gigantische lawaaiwerende schermen of andere horizon- vervuilende maatregelen zijn we volgens de gedepu teerde verkeerd bezig. Soms is het milieu meer gebaat bij het niet handhaven van de regels, stelde hij. Gedoogbe leid dus. Maar dat kan weer leiden tot juridische proble men. Europese regelgeving kent geen gedoogbeleid. Ook dit vond De Zeeuw een punt om te bespreken. Volgens minister De Boer zijn alle Europese lidstaten bereid tot samenwerking op milieugebied. Probleem is dat de noordelijke landen vaak verder zijn met wetge ving dan de zuidelijke. „Maar ik constateer dat zui delijke landen zich op dit ge bied de laatste jaren heel ac tief betonen." De Boer noemde twee voor beelden van het botsen van plaatselijke regels met Euro pese richtlijnen. „We hebben het afvalbedrijf Icova een vergunning verleend om af val naar Zweden te exporte ren. De provincie Noord- Holland is daar tegen. Maar het ministerie kan niet an ders. omdat de Europese richtlijnen de export toe staan. Je mag nu eenmaal af val uitvoeren als het elders in Europa beter kan worden verwerkt." Het provinciale bedrijf Af valzorg (Rutte) is een tweede voorbeeld. Een belangrijk? uitgangspunt bij afvalver werking is dat hergebruik van afval de voorkeur heeft boven storten. De Boer: „Rutte wil gecomposteerd zuiveringsslib kwijt. Volgens de Nederlandse wetgeving mag het hier niet in de land bouw worden gebruikt en kan het alleen worden ge stort. In Frankrijk mag het wel worden toegepast. Dus gaat het spul daarheen. Vol ledig in overeenstemming met de Europese en Franse regelgeving." Gedeputeerde De Zeeuw: „Wij als provincie bevinden ons met Rutte in een vreemde positie. Iedereen weet dat Rutte in het verleden de hand lichtte met milieuwetgeving. Nu de provincie eigenaar is, doen we ons uiterste best om keurig volgens de regels te werken. Vorige week nog hebben we proces-verbaal laten opmaken, omdat GFT- afval niet goed was opgesla gen. Webekeuren dus ons ei gen bedrijf. De afspraken over export van afval naar Frankrijk dateren van vóór onze overname. We zouden de contracten kunnen laten ontbinden, maar daar voel ik niks voor. Ik geef toe dat we in een zeker spanningsveld zitten, maar ik vind de uit voer van het slib volkomen verantwooi'd." GPD door Mort Rosenblum De euforie in het Zaïre van de rebellen van Laurent Kabi la ebt langzaam maar zeker weg. Op last van de rebellenlei der is de oude naam Congo weer uit de kast gehaald, maar de be volking twijfelt steeds meer aan de bedoelingen van de man die ze binnenhaalden als hun be vrijder. De Zaïrezen zijn wanhopig op zoek naar een beter leven. „We willen eten en werk, maar aller eerst hebben we democratie no dig", zegt een werkloze onder wij zei", die anoniem wenst te blijven omdat hij niet weet of vrijheid van meningsuiting al toegestaan is. „We wachten af", aldus de man. De 57-jarige carriëre-rebel Ka bila vertoont in het gedeelte van Zaïre dat hij onder controle heeft autocratishe trekjes die op zijn minst twijfel zaaien over zijn democratische gehalte en zijn vermogen om nieuw leven in een van de armste landen ter wereld te blazen. Kabila heerst met een vreemde mengeling van messiaanse ijver en ad hoe ab surditeit. De zegels op de documenten van de rebellen dragen de naam De mocratische Republiek van de Congo, de naam die president Mobutu Sese Seko in 1971 af schafte. En Mobutu's luipaard symbool heeft plaats moeten maken voor de lieftallige teke ning van Simba, de Leeuwenko ning. Maar het leven in het be vrijde Zaïre lijkt in de verste verte niet op een Disney-film. Corruptie Rebellen van Kabili rukken op in de buurt van Kisangani, begin mei. Een van de eerste prioriteiten van Kabila is een einde te ma ken aan de corruptie en fraude. Een harde campagne van de re bellen zorgde ervoor dat het aannemen van smeergelden vrijwel in één nacht werd uitge roeid. Een nieuw 'ministerie van geestelijke strijd' is begonnen met heropvoedingsprogram ma's. In de gebieden waar de rebellen het voor het zeggen hebben slaat de balans tussen hoop en vrees voorlopig nog uit in de richting van de hoop. Maar dat kan ieder moment veranderen. De gerechtigheid van de rebel len is soms keihard; kleine over tredingen worden met zweep slagen bestraft. De vraag rijst of niet een wreed regime de plaats inneemt van het door en door verrotte bewind van Mobutu. Hulpverleners van de Verenigde Naties hebben massagraven in de jungle van Zaïre ontdekt en zeggen dat Tutsi's onder de re bellen zich schuldig maken aan massamoord op Rwandese Hu tu-vluchtelingen. Veel veldwer kers geloven dat Kabila de moordpartijen oogluikend toe staat, ook al gaf hij niet zelf het bevel. Woordvoerders van de rebellen ontkennen de beschul digingen. Maar vorige week stikten 91 mensen of werden doodgedrukt in overvolle trein wagons waar de rebellen hen hadden ingeduwd. Goma in het oosten van Zaïre werd zes maanden geleden inge nomen door Kabila. De bewo ners zijn inmiddels ronduit on geduldig. „Van Mobutu zijn we af, maar werk, geld en scholen zijn er nog steeds niet", zegt de 35-jarige Luc Numalolo, die palmolie probeert te verkopen op de markt. In Kisangani, nog niet zo lang in handen van de rebellen, over heerst de dankbaarheid dat de gehate tiran verdreven is. „Een luipaard die zo ten val komt, on gelooflijk", meent Bosco Zoin- ga. „Het is een verschil van dag en nacht." Zijn familie bouwde in 1973 een comfortabel hotel. In 1991 werd Kisangani leegge plunderd door troepen die al maanden geen soldij hadden ontvangen, nadat de stad jaren lang uitgezogen was door de lui tenanten van Mobutu. Ook het hotel van Zoinga moest eraan geloven. „Ze stalen alles. Tot aan de revo lutie zat het hotel altijd vol met soldaten die nooit een cent be taalden. Kabila heeft ons gered. Maar nu moeten we zien wat er gaat gebeuren", zegt Zoinga. De geldwisselaar Soku Beaku knikt instemmend. „Vroeger werd ik regelmatig geplukt dooi de politie, die mij boetes gaf voor zogenaamde overtredin gen. De soldaten van de rebellen laten ons met rust en handhaven de wet", aldus Beaku. Maar hij blijft voorzichtig en merkt op dat direct na de intocht van Ka bila de waarde van de zaïre- munt flink steeg, maar de laaste foto John Moore/AP tijd weer aan het zakken is. Kabila heeft zijn politieke filo sofie opgeschreven in een 19 pa gina's tellend document dat 'De schipbreuk van het hei-demo cratiseringsproces' heet. Het staat vol aanvallen op Mobutu. Verder omvat het meer ideologie dan ideeën en een bestuursplan waarmee het land geregeerd kan worden is ver te zoeken. Slim is Kabila wel. Hij heeft in middels met Amerikaanse en Europese mijnbedrijven con tracten gesloten voor de exploi tatie van de rijke Zaïrese bo dem voorraden en lijkt zo het inkomen van het nieuwe regime verzekerd te hebben. Maar de overwinnaars staan voor de gi gantische taak een land op te bouwen dat compleet is inge stort. En over democratie blij ven de rebellen vaag. „We moeten eerst de situatie stabiliseren", zegt Kabila's woordvoerder Raphael Ghen- da. Het zal volgens hem zeker vier jaar duren voor er aan de mocratisering" gedacht kan worden. AP Granaat doodt man Een 26-jarige inwoner van Domburg is donderdag om het leven gekomen toen hij aan de Westkapelse zeedijk een gra naat probeerde te demonteren. Het explosief ontplofte en de Domburger werd op slag gedood. Zijn broer en een kost ganger liepen zware verwon dingen op. Herverkaveling De regering heeft bij de Twee de Kamer een ontwerp-Her- verkavelingswet Walcheren ingediend. Het herstel van de landbouwbedrijven kan, nu de dijken weer zijn hersteld, ter hand worden genomen. Naast herstel zal de agrarische sector op het eiland ook worden gesa- Uitgever: W F. dePagter Hoofdredactie: A. L. Oosthoek Mvan Zuilen (adjunct) Centrale redactie: I Postbus 18, 4380 AA Vlissmgen. Tel. (0118) 484000; Redactiefax: (0118) 470102 's avonds op zondag t/m vrijdag: vanaf 19 00 uur. in het weekeinde: verwijzing via de telefonische boodschap op de kantoren. Vlissingen: Oostsouburgseweg 10. Postbus 18. 4380 AA Vlissingen. Tel (0118)484000 Middelburg: Markt 51 j 4331 LK Middelburg. Tel (0118)681000 Goes: Voorstad 22. 4461 KN Goes. Tel. (0113) 273000. Terneuzen: Axelsestraat 16. 4537 AK Terneuzen. Tel (0115)694457. Axel: Nassaustraat 15, I 4571 BK Axel. Tel. (0115) 568000 Zierikzee: Oude Haven 41 4301 JK Zierikzee. Tel. (0111)415380. Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur. Openingstijd Middelburg van 08 00 tot 16.30 uur. Openingstijd Zierikzee 8.30-1700 uur. Zaterdags in Vlissingen van 8 00 tot 10.30 uur. neerd. Door versnippering vai bedrijven was de economisch! sitiuatie al voorde oorlóg wei nig florisant, Verplaatsing var bedrijven naar de Noord- Oost-Polder moet ruimt! scheppen voor schaalvergri ting. V oetbalkampioenen Ajax en MW zijn kampioet geworden in hun district. On danks een 3-1 nederlaag tegei het Velsense VSV werden di Amsterdammers in district onbereikbaar voor de concur renten. In het Limburgse dis trict VI won MW van Emm met 0-2 en daarmee het kam pioenschap. Het Bossche BVÏ is al kampioen in het Bra bants-Zeeuwse district V. Bezorgklachten: maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden; zaterdags tot 14.00 uur: op de kantoren door de klacht in ia spreken op de band of de verwijzing op te volgen. Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22 00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur. Tel. (0118) 484000. Fax (0118)470100. Abonnementsprijzen: per kwartaal 92.85, franco per post 122,00; per maand 34.00 per jaar 356.50, franco per post 471.50 bij automatische afschrijving per termijn 1.50 korting losse nummers maandag t/m vri|dag 1,75, zaterdag 2.50 p.st (alle bedragen inclusief 6 pet btw). Postrek nr. 3754316 t.n v PZC ab.rek. Vlissingen. Advertentietarieven: 180 cent per mm; minimumprijs per advertentie 27,-; ingezonden mededelingen 2,5 x tarief. Voor brieven bureau van dit blad 7,- meer. Volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw). t Giro: 35 93 00. Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.V Vlissingen PZC-ombudsman: C. van der Maas. Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade Nederland BV

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1997 | | pagina 2