Strijd om zuivering afvalwater
Haaien uit
Arsenaal
naar Artis
Eetpiraat zaterdag weer op vrije voeten
Wie heeft condoom in
de appelsap gestopt
faterschap verdedigt monopolie in fel gevecht met DELTA op Noord-Beveland
Studie uitbreiding
van radarketen in
Scheldemonding
Van Gelder voorzitter Nederlandse vismijnen
Dek: Burger
dupe van
concurrentie
Zorg bij keuringsdienst
over ziekteverwekkers
in rauwe schelpdieren
zeeuwse almanak
Jaren
PZC
zeeland
woensdag 23 april 1997
van onze medewerker
Aector Dooms
MIDDELBURG - De 27-jarige
man die tussen 31 maart en 11
april voor enkele honderden
guldens aan maaltijden in vijf
Vlissingse en Middelburgse
restaurants gebruikte zonder
hiervoor te betalen, wordt za
terdag op vrije voeten gesteld.
De Middelburgse politierech
ter mr. A M. Janssens-Van
Kampen bepaalde dinsdag het
vonnis tegen de als 'eetpiraat'
bekende man op een gevange
nisstraf van zestien dagen en
een week voorwaardelijk. De
man heeft geen vaste woon- of
verblijfplaats en zit sinds 10
april vast op het Middelburgse
politiebureau.
Officier van justitie mr. A S.
Fiikweert had een gevangenis
straf van vier weken geëist. De
politierechter vond dat zin
loos, omdat ze meende dat de
verdachte alleen gebaat zou
zijn met professionele hulp. Ze
wees de man op zijn verant
woordelijkheid ten opzichte
van de gedupeerde horeca-on-
dernemers. De boodschap leek
bij hem niet hard aan te komen.
Dat had ook de officier van jus
titie al opgemerkt„U wekt de
indruk gewoon door te willen
gaan met deze eetpraktijken."
De reclassering heeft al eerder
geprobeerd om demannaar het
Witte Huis (opvang voor dak
lozen) in Vlissingen te sturen,
maar dat mislukte. Psychiatri
sche hulp had de man gedeci
deerd afgewezen. „Ik heb geen
problemen", zei hij.
Raadsman mr. A H. J. Neels
wees op het moeizame contact
met zijn cliënt. „Er moet iets
gebeuren. We lossen zo niets
op. Ik heb de indruk dat hij ver
minderd toerekeningsvatbaar
is." De man is al eerder voor
eetpiraterij in Brabant veroor
deeld tot een boete van vijf
honderd gulden.
De verdachte zei na zijn vrijla
ting naar Utrecht te verhuizen.
Hij voelde zich een 'bekende
Nederlander'. „Iedereen kent
me" zei hij trots. „Tja, ik moet
toch eten."
an onze verslaggever
larmen van der Werf
J1SSENKERKE - De strijd om
Ie zuivering van het afvalwater
iissen waterschap Zeeuwse Ei-
anden en DELTA Nutsbedrij-
m laait weer op. Inzet is deze
ieer de zuivering van het afval-
later van het toekomstige re-
jeatiepark Noordzee Résiden-
De Banjaard van Roompot
[apitein schuldig
levenden aan
lanvaring op zee
(LISSINGEN - De Raad voor
Ie Scheepvaart heeft de kapi-
ïin en de hoofdwerktuigkundi-
van de Scheveningse vis-
rawler SCH 54 Franziska
Serispt.
Zij zijn schuldig bevonden aan
ie aanvaring met het Saoedi-
irabische containerschip Al Is-
i'a, begin vorig jaar ter hoogte
fan de Schone Waardin op de re-
:e van Vlissingen. De SCH 54
iampte met technische proble-
aen en vertrok toch uit de Bijle-
ieidhaven richting zee. Dat had
•aar de mening van de Raad niet
aogen gebeuren. Kapitein en
ïoofdwerktuigkundige hadden
cok beter contact moeten hou-
den. De schade door de aanva
ring was beperkt.
Recreatie, aan de voet van de
Oosterschelde-stormvloedke-
ring. Het waterschap verdedigt
zijn monopolie.
DELTA Afvalwater BV, een
dochter van het nutsbedrijf,
heeft een principe-overeen
komst gesloten met Roompot
Recreatie voor de exploitatie
van de zuivering van het recrea-
tiebedrijf. „DELTA was toe
schietelijker dan het water
schap", legt Roompot-directeur
H. J. van Koeveringe die keuze
uit.
Dat Roompot Recreatie met
DELTA in zee wil gaan, heeft bij
het waterschapsbestuur van
Zeeuwse Eilanden grote onrust
veroorzaakt. Het waterschap
beschouwt zuivering van afval
water als zijn exclusieve wette
lijke taak, zeker als het om huis
houdelijk afvalwater gaat. „Bij
een bungalowpark gaat om het
om dat soort Water", aldus wa
terschapsvoorzitter W. A Gos-
selaar.
Principieel
Bij de aanleg van het vrij nieuwe
bungalowpark Sophiahaven,
ook van Roompot Recreatie,
heeft dit echter nooit gespeeld.
„Maar", reageert Gosselaar, „in
die tijd leefde deze discussie ook
nog niet. DELTA is actiever ge
worden. Voor ons is dit een prin
cipiële zaak."
Minstens zo belangrijk voor het
waterschap is dat het al een zui
veringsinstallatie heeft in de
van onze verslaggever
VLISSINGEN - De Scheldera-
darketeii wordt uitgebreid. Mo
menteel is een Belgisch-Neder
landse studie gaande naar de
mogelijkheden. De uitbreiding
svoorzien in de monding van de
Westerschelde en verder op zee.
Mogelijk komen er twee radar-
orens bij, waardoor het moge-
"k wordt schepen beter te zien.
De Vlaamse regering wil de uit
breiding. Zij heeft er ook al geld
voor uitgetrokken: tweehon
derd milj oen frank oftewel ruim
ifien miljoen gulden. De kosten
gaan voor de baat uit, want de
betere radardekking moet het
oeloodsen van schepen gemak
kelijker maken. Loodsen kun
nen dan vanachter een beeld
scherm op de wal zeeschepen de
Westerschelde in en uit helpen.
'Dat is in principe goedkoper.
Het -loodsen op afstand (loa)
vindt al plaats, maar alleen tij
dens slechte weersomstandig
heden, als de loodsdienst moet
worden stopgezet. Om de
scheepvaart van dienst te blij
ven, wordt dan loa toegepast.
Wat bij slecht weer kan, moet
ook bij goed weer kunnen. Van
uit die redenatie wil directeur-
generaal J. Strubbe van het
Vlaams loodswezen het loodsen
op afstand op ruimere schaal
gaan toepassen. Voorwaarde is
lat de dekking van de Schel-
Noord-Bevelandse Camper-
landpolder, die capaciteit over
heeft voor nieuwe recreatieve
ontwikkelingen. Het water
schapsbestuur spreekt van
kapitaalvernietiging. De zuive
ring van de Roompot moet wor
den uitgebreid. Die van Zeeuwse
Eilanden heeft ruimte over.
In de strijd om de zuivering van
het afvalwater van Noordzee
Residence D e Banj aard heeft het
waterschapsbestuur nu het
Noord-Bevelands gemeentebe
stuur juridisch in de houdgreep
genomen. De gemeente mag vol
gens het waterschap geen mi
lieuvergunning geven voor de
deradarketen dan wordt uitge
breid, want zeker in het Oostgat
(het vaarwater voor de Walcher-
se zuidwest-kust) is die onvol
doende. De hoge duinen werken
als barrières.
Veiligste
Van loodsen op afstand moeten
volgens A G. Nauta van het Ne
derlands loodswezen in Vlissin
gen geen wonderen worden ver
wacht. Het veiligste blijft een
loods aan boord. De capaciteit
van de vaarroute daalt bij loa
ook, omdat schepen meer af
stand tot elkaar moeten bewa
ren. Goedkoper zal het evenmin
zijn, meent Nauta. Er blijven
schepen die een loods moeten
nemen. De vaste kosten voor de
loodsvaartuigen tikken door.
Nauta voorziet in de toekomst
wel dat loa vaker zal worden
toegepast, met beloodsingen
per helikopter en met een nieuw,
sneller schip. „Het wordt flexi
beler." Het Nederlandse loods
wezen werkt al met helikopters,
het Vlaamse loodswezen begint
er in oktober mee. Nog dit jaar
zullen de Vlamingen ook snelle
redeboten in dienst nemen, om
vanuit Zeebrugge of Oostende
de scheepvaart te bedienen. Het
doel is kostenbesparing, want
het Vlaamse loodswezen moet
op termijn privatiseren, zoals in
1988 met de Nederlandse dienst
al is gebeurd.
van onze verslaggever
Onbemande radarpost van de Schelderadarketen bij Cadzand.
foto Charles Strijd
MIDDELBURG - Minister J.
van Aartsen van Landbouw,
Natuurbeheer en Visserij maakt
serieus werk van een herstruc
turering van het vismijnwezen
in Nederland. Na het advies van
C. Roozemond oktober vorig
jaar over het samengaan van
vismijnen komt de minister met
een stuurgroep visafslagen.
De stuurgroep wordt maandag
geïnstalleerd. Een taak van de
stuurgroep zal zijn Van Aartsen
te adviseren over privatisering
van de gemeentelijke mijnen.
Zes van de elf Nederlandse vis
afslagen zijn (nog) gemeente-ei
gendom. De andere zijn of in
handen van een vissers-coöpe
ratie of een naamloze vennoot
schap (NV).
Voorzitter van de stuurgroep
wordt drs. W. T. van Gelder,
commissaris van de koningin in
Zeeland. Hij is door Van Aartsen
voor dit voorzitterschap ge
vraagd. Daaraan zal niet
vreemd zijn dat Van Gelder in
augustus 1996 opriep tot sa
menwerking tussen de drie
Zeeuwse visveilingen. Dat deed
hij in Colijnsplaat. Hij sprak
toen ook zijn twijfels uit over
van onze verslaggever
Willem van Dam
VLISSINGEN - Wie heeft er een
condoom in de appelsap ge
stopt? Of: hoe komen die glas
scherven in de tandpasta te
recht? Jaarverslagen van de
Keuringsdienst van Waren bie
den elke keer weer een bron van
leedvermaak. Broodjes tartaar
en roomboter-appeleake die als
zeep proeven, Middellandse
zeevliegjes die zich in sinaasap
pels nestelen, satésaus en pin
dakaas die verdacht veel naar
oplosmiddel smaken, loempia's
die een ernstige buikloop te
weeg brengen.
zuivering van afvalwater door
DELTA, omdat er afspraken zijn
gemaakt met het waterschap.
Zeeuwse Eilanden eist schade
vergoeding als die niet worden
nagekomen. Gemeentesecreta
ris mr. F. Weymans wenst nog
geen commentaar te geven. Er
zijn te veel belangen in het spel.
In principe is het mogelijk dat
het waterschap de bouw van het
recreatiepark kan stilleggen.
Van Koeveringe van Roompot
Recreatie denkt dat het niet zo
ver komt. De bouw' van vijftig
woningen begint binnenkort.
Daarvóór is vergunning ver
leend. „Als diehuizen klaar zijn,
eind dit jaar, is er een oplossing",
meent Van Koeveringe,
Doelmatiger
DELTA heeft het waterschap al
een voorstel tot samenwerking
gedaan. Niet alleen voor de zui
vering van afvalwater, maar
voor een samenhangend pakket
aan maatregelen om op Noord-
Beveland doelmatiger met (af
valwater om te gaan. Het wa
terschap heeft dat plan afgewe
zen, omdat het naar zijn idee te
veel moet inleveren.
Eerder waren DELTA en
Zeeuwse Eilanden in conflict
over afvalwaterzuivering in
Vlissingen-Oost en bij mossel-
bedrijven in Yerseke. DELTA
bouwt alleen een waterzuive
ring in Vlissingen-Oost. De mos-
selbedrijven blijven bij het wa
terschap.
Canadees komt
om het leven
bij botsing op
stormvloedkering
HAAMSTEDE - Bij een frontale
botsing aan de Schouwse zijde
van de stormvloedkering is
dinsdagmiddag een 65-jarige
bestuurder van een personen
auto om het leven gekomen.
Het ongeval gebeurde om
streeks 15.10 uur op de aanrij-
route naar de kering.
Het slachtoffer, een Canadees
die voor familiebezoek in Ne
derland was, zat met zijn echt
genote in de auto en kwam door
nog onduidelijke oorzaak te
recht op de linkerweghelft. De
auto raakte een tegenligger
frotaal. De bestuurder van deze
auto, een 44-jarige inwoner van
Renesse, raakte lichtgewond.
Een derde voertuig liep schade
op door rondvliegende onderde
len.
De politie zette na het ongeval
de weg over de stormvloedke
ring geruime tij d af en leidde het
verkeer om via de Zeelandbrug.
Gewonden bij
ongeval bij
Nieuwvliet
NIEUWVLIET - Bij een ver
keersongeval op de Provinciale
weg N675 bij Nieuwvliet raak
ten dinsdagochtend twee vrou
wen van respectievelijk 70 en 75
jaar gewond.
De twee, afkomstig uit Zuid-
zande en Bernay zaten in de au
to bij een 72-jarige vrouw uit het
Franse Bernay die werd aange
reden door een 55-jarige auto
mobiliste uit Maldegem. De
Belgische had bij het oprijden
van de Provinciale weg ver
zuimd voorrang te verlenen. De
twee vrouwen moesten met
hoofdwonden en diverse bot-
fracturen worden overgebracht
naar het ziekenhuis in Terneu-
zen. De auto's werden zwaar be
schadigd.
MIDDELBURG - De Zeeuwse
burger wordt de dupe van de fel
le concurrentiestrijd tussen het
waterschap Zeeuwse Eilanden
en DELTA Nutsbedrijven. Ge
deputeerde ing A M. Dek (CDA)
vindt dat verwerpelijk.
„Zowel het waterschap als
DELTA werkt met geld van de
Zeeuwse burgers", zei Dek op
persoonlijke titel, „en in het ge
val van Noord-Beveland wordt
er extra infrastructuur aange
legd door DELTA Nutsbedrij
ven, terwijl er al leidingen van
het waterschap liggen. Dat is
pure kapitaalvernietiging."
De provincie is toezichthouder
van de waterschappen en de
grootste aandeelhouder van
DELTA Dek richtte zich tot
DELTA: „Als nutsbedrijf treedt
het erg agressief op. Er moet een
keer een grens worden getrok
ken." Voor de positie van het
waterschap toonde hij meer be
grip: „.Zeeuwse Eilanden stelt
zich misschien te strak op, maar
kan met de bestaande wetge
ving ook niet concurreren. De
vraag is ook of dat goed is. Uit
eindelijk moet de rekening wor
den betaald. Is het niet door be
drijven, dan wel door burgers."
Het jongste jaarverslag van de
Inspectie Gezondheidsbescher
ming /Keuringsdienst van Wa
ren te Goes staat opnieuw vol
met dergelijke Voorvallen. In
sommige gevallen bleek de pro
ducent geen enkel verwijt te
maken, maar vaak ook moest de
dienst handelend optreden en
werden pi-ocessen-verbaaltjes
uitgedeeld.
Eet vooral smakelijk: een kof-
fiebroodje met punaise, baby
melkpoeder met kakkerlak, een
roombroodje met schimmel,
yoghurtdrank met reinigings
middel, een speculaasje met
glassplinters. Vorig jaar kwa
men bij de Keuringsdienst van
waren in Goes meer dan vijf
honderd klachten binnen, onge
veer tien procent minder dan in
1995. Veel klachten hadden be
trekking op voedselvergiftigin
gen. Voor de keuringsdienst is
dat jaarlijkse kost. Elk jaar
weer worden veel klachten in
gediend over verontreinigingen
in het voedsel. Indien aanneme
lijk wordt gemaakt dat de fabri
kant daarvoor verantwoorde
lijk is, wordt proces-verbaal
opgemaakt. In 1996 deelde de
keuringsdienst meer dan 1400
waarschuwingen en 145 proces
sen-verbaal uit. De boetes kun
nen tot enkele duizenden gul
dens oplopen.
Reebiefstuk
In totaal verrichtte de Keu
ringsdienst van Waren in Goes
meer dan 15.000 inspecties.
Leerzame bezoekjes kunnen dat
zijn. Zo betrapten de contro
leurs een restauranthouder die
alledaagse lapjes rundvlees als
exquise reebiefstuk serveerde
en een bakker bij wie de schim
mel langs de muren van de bak
kerij droop.
De Inspectie Gezondheidsbe
scherming/Keuringsdienst van
Waren verdwijnt binnen afzien
bare tijd uit Goes. De ruim vijf
tig medewerkers zullen over
drie jaar in de directe omgeving
van Dordrecht gaan werken.
Dat is het gevolg van een lande
lijke reorganisatie en fusie van
de Keuringsdienst van Waren en
de Veterinaire Inspectie.
van onze verslaggever
Marten de Jongh
YERSEKE - De aanwezigheid
van zogeheten vibrio-bacteriën
in kweekoesters van Zeeuwse
bodem is verontrustend. Dat
stelt de Keuringsdienst van Wa
ren in het jaarverslag 1996. De
bacteriën kunnen ernstige
voedselinfecties veroorzaken.
De keuringsdienst doet de aan
beveling rauw te eten schelp
dieren te controleren op vibrio's
en besmette partijen uit de han
del te nemen. Het Rijksinstituut
voor Visserijonderzoek (RIVO)
stelt dat schelpdieren op een ge
degen wijze worden getoetst.
De keuringsdienst nam oesters
en mosselen uit de Zeeuwse
kustwateren onder de loep naar
aanleiding van enkele ziektege
vallen een paar jaar terug. Toen
werden zes mensen ziek door de
zogeheten vibrio vulnificus.
Een bacterie die levensbedrei
gend kan zijn, met name bij pa
tiënten met leverproblemen of
diabetes.
Infecties
De keuringsdienst trof geen vi
brio vulnificus aan bij onder
zoek in 1995 en 1996 maar wel
twee andere vibriosoorten die
ernstige voedselinfecties kun
nen veroorzaken. In twee mon
sters werd vibrio parahaemoly-
ticus aangetroffen, in één
monster vibrio cholera e. Daar
bij gaat het overigens niet om
een type dat cholera veroor
zaakt. Wel bestaat het risico van
darminfecties.
Vibrio's kunnen zowel in mosse
len als oesters voorkomen. De
keuringsdienst maakt zich ech
ter met name zorgen om de oes
ters omdat die veelal rauw
worden gegeten. Voor zover de
keuringsdienst weet worden
schelpdieren niet systematisch
gecontroleerd op de aanwezig
heid van vibriobacteriën en
virussen.
Risico's
Directeur J. van der Linden van
de regio Zuid-West Nederland
van de keuringsdienst vindt dat
het bedrijfsleven op z'n minst
moet nadenken over maatrege
len om de risico's te beperken.
Hij herinnert eraan dat rond de
jaarwisseling honderden men
sen in Scandinavië ziek werden
na het eten van Ierse oesters die
in Yerseke waren verwaterd,
verpakt en verzonden. De boos
doener was toen overigens geen
vibriobacterie maar het zogehe
ten Norwallcvirus. Van der Lin
de haalt de affaire alleen aan om
het belang van scherpe controle
te onderstrepen.
Het Rijksinstituut voor Visserij-
onderzoek (RIVO) houdt reeds
jaren nauwlettend de vinger
aan de pols. Rivodirecteur J. W.
Henfling: „Wij toetsen op die or
ganismen waarvan bekend is
dat ze schadelijk kunnen zijnen
die regelmatig voorkomen." Bij
afwezigheid van de specialisten
dinsdagmiddag kon Henfling
niet aangeven of ook de vibrio
bacteriën daartoe behóren. Hij
wijst erop dat rond de jaarwis
seling geïmporteerde Ierse oes
ters de problemen veroorzaak
ten. „Dat is met Nederlandse
kweek nog nooit gebeurd.""
het bestaansrecht van drie (ge
meentelijke) visafslagen in Zee
land; in Colijnsplaat, Vlissingen
en Breskens.
Op zich heeft Van Aartsen als
minister niets te zeggen over de
visveilingen. Het Rijk had één
visafslag, in IJmuiden, en die is
met de Rijkshaven verkocht. De
gemeenten zullen een stem krij
gen in de stuurgroep.
Ze is op dezelfde dag jarig als
prinses Juliana, diebloemuit
NisseVolgende week woens
dag dus. Dan wordt ze 42.:
Het komt nogal eens voor dat
dames in die fase van het le
ven over hun leeftijd zwijgen,
maar zo zit zij niet in elkaar.
Ze gaat neuriënd haars
weegs, niet gehinderd door
het klimmen der jaren.
Maar toch, dezer dagen had
ze een ervaring die in de taal
van deze tijd xoel als 'con
fronterend' wordt aange
duid. Toen ze zich onlangs in
een café in Goes wat zat te
ontspannen, draaide de bar
keeper eerst een muziekje
van Crosby, Stills Nash en
daarna iets van Janis Joplin.
Speciaal voor haar, zo liet hij
blijken. Hij tekende een
groot vierkant in de lucht en
riep door de tapperij:Uhebt
daar zeker wel platen van".
Twee gedachten zeuren haar
sindsdien door het hoofd.
„Ze zeggen nou al 'u' tegen
me".
En: „Ik stam uit de tijd van de
elpee's".
Het kost de medewerkers van Artis enige moeite om het haaitje in
bedwang te houden. foto Lex de Meester
van onze verslaggeefster
VLISSINGEN - Wie in de toekomst een be
zoekje brengt aan dierentuin Artis in Amster
dam komt wellicht twee oude bekenden tegen
in het nieuwe oceaanaquarium. Twee gladde,
gevlekte haaien afkomstig van het Vlissingse
maritiem attractiecentrum het Arsenaal
zwemmen binnenkort rond in het acht meter
lange en tweeënhalf meter brede aquarium dat
donderdag wordt geopend.
Twee medewerkers van Artis hebben dinsdag
middag een haaienpaartje en enkele botervis-
jes opgehaald in Vlissingen. In ruil daarvoor
lieten ze dertig zeepaardjes achter bij het Arse
naal.
Om het haaienpaartje te laten wennen aan de
nieuwe omgeving is het overgebracht in een
bak met water uit de Westerschelde. Vier jaar
lang leefden de haaien in de haaienbak van het
Arsenaal. Het attractiecentrum kreeg de vis
sen uit Engeland. Hoe oud de gladde, gevlekte
haaien zijn is niet helemaal zeker. Vermoede
lijk is het mannetje zo'n acht jaar oud en het
vrouwtje drie jaar jonger. Ze kunnen twintig
jaar oud worden. Nu zijn ze nog maar 90 en 110
centimeter lang. De maximum lengte is twee
meter.
Ruil
De ruil is tot stand gekomen dankzij de bioloog
Max Jansen, de voormalige bioloog van het Ar
senaal die sinds twee jaar bij Artis werkt. Jan
sen heeft intensief contact met zijn opvolger
Jan van der Veen. Toen voor het nieuwe aquari
um nog haaien nodig waren dacht hij onmid
dellijk aan het Arsenaal. Het Vlissingse attrac
tiecentrum is op zijn beurt dolgelukkig met de
nieuwe zeepaardjes. Tot nu toe waren er maar
zes zeepaardjes in een apart aquarium te be
wonderen. Ze hadden zo'n grote bak tot hun
beschikking dat ze nie t altijd te zien waren.
