CDA'er Beinema niet herkiesbaar
Waterschap pakt verdroging
van de Braakmanpolder aan
Veertig jaar Porgy Bess is
vooral kijk- en bladerboek
PZC
Memento mori op video
zeeland
17
\Jestor van de Tweede Kamer verlaat Den Haag na verkiezingen
Zierikzee rond de eeuwwisseling
GGD kan preventie betalen
Toch naar de stembus
Hardleerse 17-jarige automobilist
OLAZ begint compostvaten-actie
kunstcultuur
Parel
zaterdag 19 april 1997
ionze Haagse redactrice
ianne Sleutjes
IEN HAAG - Van de vijf Zeeu-
die nu in de Tweede Kamer
ilten, keert CD A'er M. Beinema
ji) na de eerstvolgende verkie-
ingen zeker niet terug. Na
iiids 1978 ononderbroken in de
eTweede Kamer te hebben ge-
den, vindt hij het straks welle-
Jet zijn parlementsperiode van
pril 1975 tot juni 1977 erbij is
leinema het Kamerlid dat de
peeste Kamer jaren op zijn con-
uitestaat heeft. Hij heeft bij
ijn herverkiezing in 1994 al
ingegeven dat het zijn laatste
eriode zou zijn.
|e Zeeuwse PvdA'er J. Lilipaly,
pnerlid sinds 1986, heeft nog
een definitief besluit genomen.
Haar als je twaalf jaar in de
temer zit, dan moet je met je-
elf in gesprek gaan. Je moet je
[vragen of het niet eens tijd
ordt dat je er uit stapt en zo an-
eren een kans geeft.
lij zegt dat zijn overpeinzing
iet wordt ingegeven door de
itlatingen van vice-partij-
oorzitter R. Vreeman. Die riep
•gin dit jaar dat PvdA-kamer-
na drie periodes ruim
aan moesten maken voor nieu-
elingen.Als je dat doet ben je
ezig te vernieuwen om het ver-
;uwen. Och, Vreeman is zelf
kort kamerlid geweest, die
seft geen recht van spreken",
indt Lilipaly (53). Vreeman is
ilverwege zijn kamerlidmaat-
benoemd tot burgemees-
rvan Zaanstad.
VD'er J. te Veldhuis (50) uit
liddelburg daarentegen is van
an zijn vijfde periode als par-
inentariër in te gaan. „Het is
ai van de mooiste hondenba-
die je je kunt voorstellen. Je
oet er alleen voor zorgen dat j e
en déja vu gevoel krijgt, dus
tijd van portefeuille wisse-
obbyist
ias hij eerst milieu woord voer-
r, sinds 1994 heeft Te Veldhuis
i Antillen en Aruba en het
iatsrecht als aandachtsveld,
ivendien is hij vanaf die tijd
argemeesterslobbyist; hij
feit voor VVD-kandidaten bij
irgemeesters vacatures. „In
et staatsrecht zit veel meer dan
aanvankelijk dacht; staats
rechtelijke vernieuwing, het re
ferendum. Dus dat wil ik nog
wel eenperiode blijven doen. En
de burgemeestersbenoemingen,
daar wil ik echt meer tijd in ste
ken dan ik tot op heden kon."
Te Veldhuis stond bij de vorige
verkiezingen op de vijftiende
plaats. Of hij op de nieuwe lijst
komt en hoe hoog is een kwestie
van afwachten. Maar hij denkt
dat hij goed ligt bij de Zeeuwse
Kamercentrale en bij de andere.
„Ik heb tenminste nooit andere
geluiden gehoord." Tot 1 juni
kunnen alle WD'ers zich opge
ven als kandidaat-kamerlid.
Iemand die verzekerd lijkt van
zijn plek is RPF-fractievoorzit
ter L. van Dijke (41). Hij stelt
zich voor de tweede keer be
schikbaar als lijsttrekker. „Je
weet dat je dat niet voor een ter
mijn doet als je aan zo'n klus be
gint."
Waardering
Volgens directeur G. Ekelmans
van het RPF-partijbureau moet
het raar lopen, wil Van Dijke
geen lijsttrekker worden. Het
RPF-federatiebestuur heeft im
mers zijn waardering al uitge
sproken voor Van Dijke als
nummer een. Evenals voor de
andere twee zittende Kamerle
den. Dat is, alhoewel niet
bindend, toch een duidelijk sig
naal. Het laatste woord is welis
waar aan de federatieraad
waarin de afgevaardigden van
de tweehonderd kiesverenigin
gen zitten, maar Van Dijke ligt
overal heel erg goed, aldus Ekel
mans. En dat vindt de Middel
burger zelf soms wel eens eng.
„Als je dan valt, val je ook heel
erg hard.'
Leden
J. Jorritsma-van Oosten (56)
van D66 is eveneens in voor een
nieuwe periode. Of ze daadwer
kelijk op de kandidatenlijst
komt, maken de D66-leden uit.
Die krijgen dit najaar een stem
biljet waarop ze hun voorkeur
kunnen geven. „Er is wel een
stemadviescommissie die in de
laatste ronde adviseert, maar
daar hoeven de leden zich niet
aan te houden." Jomtsma stond
bij de vorige lijst op de negende
plaats. „Ik was de eerste nieuw
komer op de lijst. Toen lag ik
goed. Ik hoop nu ook. Ik heb in
ieder geval geen signaal gekre
gen dat het niet zo zou zijn."
Het zuidwestelijk deel van de Braakmanpolder bij Hoek heeft de laatste jaren steeds meer te lijden onder de lange perioden zonder
regen. foto Charles Strijd
van onze verslaggever
Marcel Modde
HOEK - Het dagelijks bestuur van water
schap De Drie Ambachten gaat stappen
ondernemen om verdere verdroging in het
zuidwestelijk deel van de Braakmanpol
der bij Hoek tegen te gaan. Het gebied, dat
de laatste jaren steeds meer te lijden heeft
van langere perioden zonder regen van
betekenis, omvat ruim tweehonderd hec
tare. Voorgesteld wordt 125.000 gulden
uit te trékken voor het treffen van techni
sche maatregelen.
Verschillende belanghebbenden trokken
vorig jaar aan de bel bij het waterschap.
Aangezien het probleemgebied meer dan
tweehonderd hectare groot is (een be
leidseis van het waterschap), is ingrijpen
gerechtvaardigd, aldus het dagelijks be
stuur.
Voorgesteld wordt een opvoerpomp te
plaatsen, zodat water uit het Isabellaka-
naal in de polder kan worden gepompt.
Daarnaast wordt gedacht aan het gedeel
telijk verdiepen van een waterloop om de
toevloeiing naar de zuidwestelijke perce
len te verbeteren. Daardoor ontstaat ter
plekke een waterpeilverhoging van ruim
een meter boveh het NAP. zo is de ver
wachting.
Volgens het dijkgraaf en gezworenen zou
het onverstandig zijn met de aanpassin
gen en de daarmee gepaarde investering
te wachten op uitvoering van de (admini
stratieve) ruilverkaveling Philippine, De
verwachting is dat de uitvoering van dat
verkavelingsplan voorlopig nog niet aan
de orde is. Het waterschapsbestuur wil
daarom nog dit jaar overgaan tot plaat
sing van de pomp en verdieping van de
waterloop.
De situatie in de zuidwestelijke Braak
manpolder wordt donderdag 24 april be
sproken door de algemene vergadering
van het waterschap. De bijeenkomst in
Hotel Au Port in Philippine begint om
14.00 uur. Aan de orde komt tevens de
vaststelling van het peilbesluit voor het
ruilverkavelingsgebied Axel.
MIDDELBURG - In het Zeeuws Documentatiecentrum te
Middelburg wordt tot en met 21 juni een expositie gehouden
over Zierikzee rond de eeuwwisseling. Zo zijn er prentbrief
kaarten en foto's te zien van het koninklij k bezoek in 19 07een
foto van de eindexamenklas van de HBS uit 1897 of het ge
meentehuis in 1893. Het Documentatiecentrum is gevestigd
in de Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg.
GOES - De GGD in Zeeland heeft weer voldoende middelen
om haar taken uit te voeren. De deelnemende gemeenten dra
gen alsnog ruim twee ton bij om de gevolgen van de arbeids
tijdverkorting bij de dienst te compenseren, Aanleiding is de
storm van protesten die loskwam van Zeeuwse scholen toen
bekend werd dat de GGD begin dit jaar gedwongen was pre
ventieve schoolonderzoeken te beperken. Naast taken in de
jeugdgezondheidszorg zouden ook voorlichting over aids,
bestrijding en voorkoming van infectieziekten als polio,
tuberculose en geslachtsziekten het moeten ontgelden. De In
spectie voor de Volksgezondheid sprak daarover haar veront
rusting uit. Nu blijft alleen het verdwijnen van de tuberculo-
sebus uit enkele kleine plaatsen nog overeind en de beperking
van organisatiekosten. ANP
MIDDELBURG - Verkiezingen voor de waterschapsbesturen
moeten per stembus blijven gebeuren en niet per postbus of
brief. Dat is veel te fraudegevoelig. In provinciale staten te
kende zich vrijdag een meerderheid voor stembus-water
schapsverkiezingen af. Die kunnen in Zeeuws-Vlaanderen zo
mogelijk gelijk met de provinciale staten-verkiezingen
plaatsvinden in maart 1999. Waterschapsverkiezingen per
brief of postbus zijn minder duur en kunnen tot een hogere
opkomst leiden, als niet tegelijkertijd andere verkiezingen
worden gehouden.
TERNEUZEN - Een 17-jarige Axelaar kan haast niet wach
ten tot hij officieel volwassen is en in het bezit van een felbe
geerd rijbewijs kan komen. De jongen werd vrijdagmiddag op
de Terneuzense Schoolweg voorde zevende keer in anderhalf
jaar tijd betrapt op het rijden zonder rijbewijs. De auto waar
in hij reed, werd in beslag genomen en hij kreeg een proces
verbaal. Dat betekent dat de rechter hem misschien, vanwege
de vele aanhoudingen, een rijverbod oplegt. „Dat lijkt mis
schien gek, maar de jongen wordt volgende maand achttien.
Als de rechter hem een rijverbod oplegt, mag hij voorlopig ook
geen rijles volgen", legde een politiewoordvoerder uit.
GOES - Het Openbaar Lichaam Afvalstoffenverwijdering
Zeeland (OLAZ) zal een laatste poging ondernemen om een
compostvatenactie in Midden-Zeeland te beginnen. AVZ V, de
afvalstoffenverwijderaar in Zeeuws-Vlaanderen, voert al
enige tijd met succes een actie om de burgers met gesubsidi
eerde compostvaten tot thuiscomposteren te brengen. In
Noord-, en Midden-Zeeland geldt de wet van de remmende
voorsprong. Een aantal gemeenten, zoals Goes en Borssele,
hebben al lang geleden compostvaten gesubsidieerd. Andere
lieten dat achterwege. Een actie van de OLAZ, een gemeen
schappelijke regeling, strandde steeds op bezwaren bij de
voorlijke gemeenten. Die willen niet meebetalen voor de ge
meenten die niets hebben gedaan. Maar juist in die gemeen
ten, bijvoorbeeld de plattelandsgemeente Veere op Walche
ren, valt nog behoorlijk wat milieuwinst te behalen omdat
nagenoeg ieder huishouden de ruimte heeft om een compost-
vat te plaatsen.
van onze verslaggever
Ernstjan Rozendaal
MIDDELBURG - Hoewel zijn
expositie Memento mori de
hele Vleeshal vult, heeft Ken-
dell Geers hem in zijn rugzak
meegenomen uit Zuid-Afrika.
Hij projecteert namelijk zes
enorme videobeelden op de
muren en het plafond van de
verduisterde tentoonstelling^
niimte in Middelburg. „Ik hou
erg van paradoxen", zegt hij.
„Dat iets wat zo klein is zo
groot kan worden. Misschien
komt dat wel omdat ik een
blanke kunstenaar uit Afrika
ben. Dat is ook zo'n contradic
tie."
Bezoekers van de Vleeshal zul
len vanaf Zondag, als de expo
sitie opengaat, in eerste in
stantie op de tast. hun weg
moeten vinden. In de exposi
tieruimte is het aardedonker.
Hoog op de muren en het pla-
ioncl zijn zes grote lichtvlek
ken te zien. Dichterbij geko
men, blijkt het te gaan om zes
videovoorstellingen waarbij
men schijnbaar per ongeluk de
videorecorder op pauze heeft
laten staan. Het stilstaande
beeld.trilt, is korrelig en ver
toont strepen.
afbeeldingen hebben wel
iets weg van Middeleeuwse
mum-schilderingen. Er zijn fi
guren te zien waarvan niet he
lemaal duidelijk is wat ze
doen. Slapen ze? Worden ze net
Wakker? Zijn ze dood? Om
hoogkijkend in het donker,
vergeet de bezoeker de buitenr
wereld en probeert hij het ver
baal achter elke afbeelding te
deconstrueren.
Angst
Angst voor de ruimte was voor
Geers een van de redenen om
voor video te kiezen, vertelt
bij. „De monumentale ruimte
van de Vleeshal is zo sterk. Die
beeft al heel wat kunstenaars
vermoord. Ik heb daarom voor
video gekozen. Dat medium
legeert de ruimte, maar werkt
fi'ook mee. De negatieve ele
menten van de ruimte gebruik
'kin mijn voordeel. Ik heb het
geheel zo ingericht dat er geen
punt is van waaruit alles kan
worden overzien. De bezoeker
moet rondwandelen om een
Plek te zoeken die het beste
ucht biedt op de videobeel
den. Zo verschijnt vaak zijn
sehacluw in de projectie. De
bezoeker wordt dus deel van
"et beeld, hij wordt als het wa
rt actief in het schilderij."
|m zijn expositie trekt Geers
pjnen vanuit de geschiedenis
[van de Vleeshal naar zijn per
soonlijke leven. „Ik heb begre
pen ciat cle Vleeshal in de
poventiende eeuw een soort
Kendell Geers: „Ilc ben een produkt van het Nederlandse kolonialisme."
foto Ruben Oreel
Kendell Geers exposeert in de Vleeshal
slagerij was. Dat deed me aan
twee dingen denken. Het was
cle tijd van de Gouden Eeuw in
de kunst. Daarnaar verwijs ik
met mijn projecties. Dat die
kunst ontstond was mogelijk
door het vele geld dat in de ko
loniën werd verdiend. In 1652
werd Zuid-Afrika een Neder
landse kolonie door toedoen
van Jan van Riebeeck. Daar
ligt dus een link met mijn le
ven. Ik ben een product van het
Nederlandse kolonialisme."
„Het tweede is dat een slager
met dode dingen werkt. Dat
gegeven heb ik verbonden met
de memento mori, zeventiende
eeuwse schilderijen die de
dood symboliseren. De dood
staat centraal in mijn denken.
Ik woon in Johannesburg, een
stad waar je voortdurend het
risico loopt om dood te gaan. Is
het niet vanwege je politieke
overtuiging dan is het wel van-
1 wege het kleingeld in je porte
monnee. Dat heeft mijn ideeën
over de dood gevormd."
„De zes beelden in de Vleeshal
komen uit Amerikaanse films.
Het zijn mensen die net zijn
doodgeschoten. Ik probeer het
moment te vangen waarop ze
pas dood zijn, de grens tussen
leven en dood. Wat. mij zo
interesseert is dat het valse,
misleidende beelden zijn. Geï
dealiseerde beelden uit een
Holly wood-film. Het zijn geen
echte beelden van de dood. In
werkelijkheid lijkt een dood
lichaam nog het meest op een
zware zak aardappelen. Het
gezicht vertoont totaal geen
uitdrukking. Op deze beelden
wel. Het zijn symbolen van de
dood, net als destijds de me
mento mori. Daarop waren
doodshoofden altijd mooi op
gepoetst, of er werd met een af
gesneden bos bloemen naar de
dood verwezen."
Metafoor
Vid eo is een tijdelijk medium.
Dat is ook een metafoor voor
de dood. En in dat medium zijn
deze mensen dood. De echte
dood is iets anders. In wezen
gaat mijn expositie dus net zo
veel over de dood als een stille
ven over appels. Mijn onder
werp is ook de reproductie, cle
relatie tussen werkelijkheid
en afbeelding. Het is een
kunstwerk in de vorm van vi
deo en daardoor gaat het over
alles wat kunst en video is."
Geers is ooit kunstenaar ge
worden om uit de gevangenis
te blijven. Hij wilde niet in mi
litaire dienst en kon dat ontlo
pen door lamst te gaan stude
ren. „Ik had het gevoel dat ik
daarmee tegen de oorlog pro
testeerde. De oorlog van Zuid-
Afrika da tin Angola tegen Cu
ba vocht. Mijn voorbeeld wa
ren de Dada-kunstenaars die
in de Eerste Wereldoorlog naar
Zürich uitweken. Zelf ben ik
een tijdlang uitgeweken naar
New York omdat ik niet in
dienst wilde. Toen Mandela
aan de macht kwam, kon ik te
rug."
„Mijn'kunst is niet politiek in
de zin dat ik statements wil
verkondigen. Dan wordt het al
snel propaganda. Wel is het zo
dat ik ontevreden ben over de
manier waarop dingen gaan in
wereld. In kunst wil ik daar
vragen over stellen. Ilc wil din
gen onthullen. Mensen een
spiegel voorhouden. Met veel
moderne kunst heb ik daarom
wel problemen. Die probeert
zich zo los te maken van de we
reld dat het een spelletje is ge
worden in een witte doos. Het
straalt onverschilligheid uit.
Ik wil juist leven brengen in de
kunst."
Expositie: Kendell Geers, Memen
to mori, De Vleeshal Middelburg
van 21 april t/ml8mei.
van onze verslaggever
Ernstjan Rozendaal
TERNEUZEN - De geschiede
nis hangt van toevalligheden
aan elkaar. Als Frank Koulen,
geboren in Nieuvv-Nickerie in
Suriname, was afgekeurd voor
militaire dienst, als zijn leger
onderdeel eind 1944 Terneuzen
links had laten liggen, als hij ter
plekke nooit zijn latere vrouw
Vera van deBruele was tegenge
komen, of als ze niets in hem had
gezien, dan zou het Terneuzense
jazzpodium Porgy Bess nooit
hebben bestaan. Dan zouden
wereldberoemde muzikanten
als Art Blakey, Cliet Baker,
Toots Thielemans en Roy Har-
grove waarschijnlijk nooit in
Zeeuws-Vlaanderen hebben
opgetreden en dan zou in be
roemde New Yorkse jazzclubs
als The Village Vanguard en The
Blue Note nooit iemand van
Terneuzen hebben gehoord.
Het is natuurlijk flauwekul om
zo te redeneren, maar bij het le
zen van 40 jaar Porgy Bess -
het jubileumboek dat vanavond
officieel wordt gepresenteerd -
is er nauwelijks aan te ontko
men. Het boek schetst de ge
schiedenis van het in interna
tionale jazzkringen inmiddels
zeer befaamde podium. De
vraag die bij het lezen en bekij
ken van het zeer rijk geïllus
treerde boek steeds opkomt is:
'Hoe is het toch mogelijk dat een
dergelijke club het al veertig
jaar uithoudt in - off all places -
Terneuzen?'
Inzet
Met alle respect, maar het moet
toch gezegd dat Zeeuws-Vlaan
deren geen ideaal jazzklimaat
heeft. Een groot publiek is ook
niet voorhanden. Bovendien
moet Porgy Bess het zonder
een cent subsidie rooien. En dan
Oprichter van Porgy Bess wijlen Frank Koulen (rechts) met Oscar
Harris die vanavond de viering van het veertigjarig bestaan van de
jazzclub komt opluisteren.
toch jaar in jaar uit de bekend
ste en interessantste jazz-ar-
tiesten ter wereld op het podium
krijgen, hoe kan dat? De auteurs
- Luc de Baets, Wout Bareman,
Guus Heutinck en Marcel Mod-
(Advertentie)
Bent ueen liefhebber van stijldansen?
Kom dan op 19 april naar het theater van De Parel.
Passé Partout verzorgt dan van 20.30 - 00.30 uur weer e
gezellige dansavond.
Uiteraard helemaal gratis!
Babelweg 2,4357 BT Domburg. De volgende Dansavond is zaterdag 3 mei a.s. met de
telefoon 011S-5SS260 formatie Pardoes aanvang 21.00 uur.
OOK VOOR FAMILIE- OF BEDRIJFSFEESTEN, CONGRESSEN, VERGADERINGEN ETC-
de - laten er geen twijfel overbe-
staan: dat is te clanken aan de in
zet en het enthousiasme van cle
vrijwilligers, te beginnen met
wijlen Frank Koulen, de oprich
ter. Steeds weer beseft de lezer
dat als zij, om wat voor reden
dan ook, niet hadden gedaan
wat ze hebben gedaan - en niet
altijd was dat zó vanzelfspre
kend - de jazzclub niet had be
staan, of anders een te vroege
dood zou zijn gestorven. Zeer
terecht is het boek clus een eer
betoon aan hen geworden.
Interviews
In twintig korte hoofdstukken,
hoofdzakelijk opgebouwd uit
interviews met betrokkenen,
wordt de geschiedenis van Por
gy Bess geschetst, Vooral
Koulen is mooi geportretteerd,
omdat iedereen zich wel een
grappige of betekenisvolle
anekdote over hem herinnert.
Op 20 april 1957 begon hij de
lunchroom die al snel verander
de in een jazzclub. Zijn aanpak
was weinig orthodox, maar hij
boekte wel resultaten. Hij
knoopte goede contacten aan
met jazzartiesten en hun mana
gers, en verleidde heel wat ster
ren om naar Terneuzen te ko
men. De club floreerde.
Grote namen
Koulen was zo nauw bij Porgy
Bess betrokken dat zijn dood, in
1985, de jazzclub bijna ten on
der deed gaan. Er werd een
stichting opgericht om Porgy
Bess te behouden, onder het
motto: 'Dit mag niet de zoveel
ste schoenenwinkel van Terneu
zen worden'. Voorzitter wercl
Hans Zuiderbaan, Maja Lem-
men was voortaan - tot op cle
dag van vandaag - de drijvende
kracht in de club. Het aantal op
tredens verminderde om de
'grote namen' te kunnen blijven
betalen en ook andere organisa
ties deden hun intrede. Tegen
woordig biedt Porgy Bess
onder meer plaats aan literaire
lezingen, filmvertoningen,
bluesconcerten en bijeenkom
sten van de Alliance Francaise.
In het boek komen al cleze acti
viteiten aan bod, evenals het
Schelde Jazz Festival dat onlos
makelijk met de club is verbon
den.
Kijken
Meer nog dan een leesboek is 40
jaar Porgy Bess een kijk- en
bladerboek. Het staat boorde
vol foto's en korte anekdotes.
Het geheel is prachtig vormge
geven. Dat het haastwerk hier
aan van de bladzijden is af te le
zen, of dat soms een wel erg jovi
aal ons-kent-ons-toontje wordt
aangeslagen, stoort nauwelijks.
Het hoort er eigenlijk bij, want
40 jaar Porgy Bess is een pro
duct dat in alle opzichten pastin
de traditie van cle jazzclub. Ge
realiseerd door enthousiaste
vrijwilligers, met flink wat im
provisatievermogen tot stand
gekomen, maar toch in het oog
springend en kwalitatief dik in
orde.
40 jaar Porgy Bess. Uitgegeven
door W.H. Broekhtiysen, Terneuzen
i.s.m Stichting Watermerk, 112 blz,
230 foto's. Vanaf 21 april verkrijg
baar in de boekhandels in Terneu
zen. f54.- Presentatie vanavond
(zaterdag) in Porgy Bess om 21
