Derde plan voor hart Middelburg
Fietsactie
wordt een
verslaving
n
Eerste paal uitbreiding werkplaats
Opvoedingsproject
voor kinderen uit he
asielzoekerscentrum
Gehandicapte kan bos en
strand met Jutter betreden
zeeland
Investering van 65 miljoen om Markt terug te brengen in oude trapeziumvorm
Waterschap moet bij drag
aan riolering uitbreiden
Voor derde
keer brand
boerderij
Vlissingen
lezers schrijven
Symposium over kan kt
zaterdag 19 april 1997
van onze verslaggeefster
Edith Ramakers
MIDDELBURG - Op de valreep
heeft het landschapsarchitec
tenbureau Bosch en Slabbers
uit Gapinge een ambitieus plan
voor een reconstructie van de
Middelburgse markt afgegeven.
Maandag buigt de Middelburg
se gemeenteraad zich erover,
naast de al ingediende ontwer
pen van SVP Architektuur en
Stedebouw uit Amersfoort én
Snelders en De Koning. „Het
ontwerp Een Markt op Maat
gaat verder dan de aanpak van
het plaveisel. We bieden een
complete strategie aan die de
stad een economische impuls
moet geven", zegt architect Jan-
Willem Bosch.
De totale investering van de re
constructie komt neer op 65
Plan van aanpak
voor pleinen
in Oostburg
OOSTBURG - De komst van de
Hema naar Oostburg noopt het
bestuur van de Eenhoornstad
om in de nabije omgeving van
het voormalige belastingkan
toor, waarin de Hema-vestiging
wordt ondergebracht, wegen en
pleinen te reconstrueren.
In het reconstructieplan is ook
de woning Markt 13 opgeno
men, die een deel gaat vormen
van het nieuwe winkel-annex-
woongebied. De verbinding tus
sen het Ledel-en Sint-Eligius-
plein wordt verlegd. De ge
meente hoopt nog dit najaar met
de werken, kosten 450.000 gul
den, te kunnen beginnen. Een en
ander valt op te maken uit het
herziene urgentieschema voor
het lopende jaar.
Op de lijst staan ook de sanering
van woonwagencentrum
Schoondijke en de bouw van een
nieuw centrum opgenomen. In
eerste instantie dacht de ge
meente voor de sanering van het
centrum de komende jaren geld
(750.000 gulden) te kunnen spa
ren, maar dat is - gezien de ernst
van de bodemverontreiniging
ter plaatse - niet verstandig.
Een snelle sanering en de bouw
van een nieuw centrumpje met
tien standplaatsen is volgens B
en W noodzakelijk. Dat alles
gaat zo 'n milj oen gulden kosten.
miljoen gulden. Zeker in verge
lijking met de andere twee ont
werpen, het plan van SVP Ar
chitektuur is geraamd op 3
miljoen gulden, is deze prijs ex
treem hoog.
Bosch en Elsbeth Luning heb
ben geen halve maatregelen ge
nomen. Ze willen de vorm van
een trapezium terugbrengen,
zoals het plein er voor de oorlog
uitzag. Daardoor komt het stad
huis weer terug in het middel
punt. „We willen om dat te be
reiken een parkeergarage onder
de Markt en Plein'40 bouwen.
Andere parkeerplaatsen in de
binnenstad, zoals de Vlasmarkt
en de Bodenplaats, kunnen voor
een deel gesaneerd worden en
ook de oorspronkelijkheid te
rugkrijgen."
Een gedeeltelijke sloop van de
huidige bebouwing tussen de
Zusterstraat en Plein'40 en de
Markt maakt onderdeel uit van
het plan. „Op die plaatsen wil
len we nieuwbouw in bak
steensfeer plaatsen en krijgt het
plein de stedelijkheid terug. Op
lange termijn is onze recon
structie rendabel. We hebben
het over een verandering die ja
ren en jaren aantrekkelijk moet
blijven. De gemeenteraad zal
alle bijdragen serieus moeten
nemen voor deze discussie over
de herinrichting van de Markt."
Terrassen
De architecten werken in op
dracht van de Middelburgse
Ontwikkelingsmaatschappij
Stadshart Middelburg BV, die
vaak bij onroerend goed betrok
ken is. Luning vindt dat Een
Markt op Maat uitgaat van een
levendige kern, waarin winke
len, wonen en verpozing kunnen
samengaan. „De buitenrand
van het trapezium is bestemd
voor ten-assen. Middelburg
krijgt met enige aanpassing de
uitstraling die het vroeger had.
De belangrijke winkelstraten
worden met elkaar verbonden.
De Markt wordt meer dan een
oversteekplaats. Als je dat nu
doet. voel je jezelf wezenloos.
Over de markt moet je kunnen
flaneren."
Ze hebben zich laten inspireren
door de Piazza del Campo in
Sienna. Een stedelijk groot
plein dat toch intiem is geble
ven. „Het verschil in reliëf zorgt
ervoor dat het middelpunt, in
Middelburg is dat het stadhuis,
nog stralender wordt."
Een werknemer bedankt de directeur van de Werkplaatsen Walcheren na het slaan van de eerste paal.
foto Ruben Oreel
van onze verslaggever Maurits Sep
MIDDELBURG - Algemeen directeur J.
Burgemeester van de Werkplaatsen Wal
cheren heeft vrijdagochtend de eerste paal
geslagen voor twee nieuwe productiehallen.
„Ik ben ontzettend blij te weten dat deze
paal er in ieder geval goed in zit", zei Burge
meester na het karwei geklaard te hebben.
„U hebt goed uw best gedaan", vond ook
Hans de Smit, medewerker van de Werk
plaatsen. Die bedankte zijn algemeen direc
teur namens de Werkplaatsen Walcheren
voor de officiële handeling.
De nieuwe productiehallen zijn de uitbrei
ding voor de afdelingen montage en verpak
ken en metaalbewerking. De Werkplaatsen
Walcheren krijgen er 880 vierkante meter
productieruimte bij. Burgemeester: „In hal
A, montage en verpakke, werken te veel
mensen waardoor er niet efficiënt gewerkt
kan worden. We hebben lang gezocht naai
de beste oplossing en dat bleek uiteindelijk
nieuwbouw op ons eigen terrein."
Efficiënter
Hal A wordt uitgebreid om efficiënter te
kunnen werken en de arbeidsomstandighe
den te verbeteren. „Je ziet nu nog wat van
het vroegere zorgmodel: stop een berg men
sen in een hok en laat ze wat doen, dan heb j e
je plicht gedaan. Het is meer van deze tijd
om mensen gelijkwaardig te laten werken
zoals in de industrie. Dat is ook nodig om de
bedrijfsvoering van de Werkplaatsen Wal
van onze verslaggever
MIDDELBURG - Het Regio
naal Pedagogisch Centrum
Zeeland (RPCZ) begint een op
voedingsproject in het Middel
burgse Asielzoekerscentrum De
Eendracht.
Gezinnen die in het centrum
wonen hebben vaak moeite met
het opvoeden van hun kinderen,
omdat zij met hun gedachten bij
andere belangrijke zaken zitten
zoals de lange wachttijden, on
zekerheid over het verkrijgen
van een verblijfsvergunning en
psychosociale problemen. Het
project moet aan twee kanten
werken: ouders leren opvoe
dingsvaardigheden en kinderen
worden beter voorbereid op de
basisschool.
Achterstandssituatie
In Zeeland wordt op diverse ni
veaus aandacht besteed aan
kinderen in achterstandssitua
ties. In 1994 introduceerde het
RPCZ Opstap(je)projecten voor
buitenlandse en Nederlandse
kinderen en hun ouders. Gedu
rende het project wordt ouders
geleerd hun kinderen activitei
ten aan te bieden die de kinde
ren op weg moeten helpen naar
het goed doorlopen van de ba
sisschool. Momenteel vinden in
zeven Zeeuwse gemeenten der
gelijke projecten plaats.
Het AZ C in Middelburg heeft nu
een crèche voor kinderen i
twee tot vier jaar en een:
schoolse opvang, beide begë
door vrijwilligers en stagiai
Al eerder is geprobeerd om
Opstapproject in het cent
van de grond te krijgen, maai
gebrek aan geld lukte dat i
Het project 'Aan de slag in
AZC' is bedoeld voor kindi
in de leeftijd van twee tot 5
jaar en begint op 1 augustus
jaar.
De kosten van het project
dragen ruim driehonderdd
zend gulden. Iets meer dan
helft komt voor rekening
het asielzoekerscentrum,
resterende bedrag wordt
taald door een subsidie van
Europees Sociaal Fonds. Om
subsidie te verkrijgen, moei
RPCZ beschikken over een
meentegarantie. Het col]
van B en W van Middelb
heeft zich bereid verklaard
garantie (voor 143.000 guld
te verstrekken en stelt de
meenteraad voor daaimee ii
stemmen.
Het voorstel komt maand
avond tijdens de raadsvergai
ring in het stadhuis (aanvi
19.30 uur) aan de orde. Heti
lege wijst de raad er op c
gemeente geen enkel finanö
risico loopt met de garants
ling. Als het project niet do
gaat of voortijdig wordt al
broken, zal het RPCZ
financiële gevolgen dragen.
cheren in de toekomst veilig te stellen", leg
de Burgemeester uit. „Tussen de hallen A en
B komt een overkapping, zodat ze in feite
onder een dak komen, ze integreren. En dat
willen we graag, mensen in het hele bedrijf
verder integreren."
Tot de aanwezige wex-knemers van de Werk
plaatsen zei Burgemeester: „Ik hoop dat het
een mooi gebouw wordt waarin jullie goed
kunnen werken." De nieuwbouw - ontwor
pen door architectenbureau Rothuizen van
Doorn 't Hooft en gebouwd door de Wal-
cherse Bouw Unie, onder directie van inge
nieursbureau Bravenboer Scheers - moet
in november van dit jaar worden geopend.
Daarvoor wordt een 'bekende Nederlander'
uitgenodigd, maar Burgemeester wilde de
naam nog niet verklappen.
van onze verslaggever
GOES - Het waterschap
Zeeuwse Eilanden moet de bij
drageregeling voor het aanslui
ten van plattelandswoningen
op het riool uitbreiden. Alle be
woners moeten voor subsidie in
aanmerking kunnen komen, on
geacht de kosten. Waterschaps
bestuurder C. J. Dieleman uit
Wissenkerke dient dinsdag tij
dens de waterschapsvergade
ring in Zierikzee een voorstel
van die strekking in.
Het dagelijks bestuur wil een fi
nanciële grens stellen aan de
subsidie. Het heeft een streep
getrokken bij 24.500 gulden. De
eigenaar betaalt daarvan altijd
4500 gulden. Het waterschap
de gemeente delen de restera
kosten, die dus kunnen óplop
tot elk 10.000 gulden.
Hoofdingeland Dieleman vi
die regeling niet goed.
wordt alleen naar de kosteni
keken, niet naar de vervuil
en het milieurendement, ter
een duurdere aansluiting v
meer milieurendement kam
leveren." Hij pleit voor een:
mere regeling, die het moge!
maakt ook duurdere aansluit
gen te subsidiëren. De bijcte
voor de eigenaar blijft gelijk,
4500 gulden. Die voor wat
schap en gemeente stijgen.
kosten nemen toe, maar
dient een goed doel."
van onze verslaggeefster
VLISSINGEN - Voor de derde
keer in een week tijd moest de
Vlissingse brandweer vrijdag
nacht uitrukken voor een brand
in een leegstaande boerderij aan
de Kleiweg in Vlissingen. Na het
blussen van de brand zijn een
aantal muren en de schoorsteen
wegens instortingsgevaar
gesloopt. De restanten zullen
vermoedelijk later deze week
volgen. Door een gunstige
windrichting werden de tegen
overliggende woningen aan de
Van Oorschotlaan behoed voor
rook- en roetschade, net als vo
rige week vrijdag 11 april toen
op hetzelfde tijdstip een brand
woedde.
Omwonenden reageerden gela
ten op de brand. De verwaar
loosde woning was hen een
doom in het oog. Al enkele jaren
hield de bouwval de uitbreiding
van de wijk op, waardoor er bij
voorbeeld nog steeds bouwbe-
strating in de Van Oorschotlaan
ligt. ABN-AMRO Projectont
wikkeling kreeg een vermeende
bewoner niet uit de woning. Een
kort geding tegen de bewoner
werd door de projectontwikke
laar verloren. Ondertussen had
het pand een grote aantrek
kingskracht op de jeugd uit de
wijk en de omringende wijken.
Sinds begin dit jaar is de woning
niet meer bewoond.
Snel geblust
De brandweer werd vrijdag om
streeks 21.55 uur gealarmeerd
door omwonenden. Zo'n dertig
brandweerlieden rukten uit met
twee autospuiten, een ladder
wagen, een hulpverleningswa
gen voor de verlichting en een
materieel wagen. De brandweer
had de brandhaard vrij snel ge
blust. Maar er waren extra com
plicaties. Tijdens het blussen
bleek dat er nog netsparxning op
het huis stond. Medewerkers
van de DELTA Nutsbedrijven
moesten komen om het pand
van de hoofdkabel af te sluiten.
Volgens brandweercomman-
dant D. G. Murre is de brand
vrijwel zeker aangestoken.Vrij-
dag 11 april veiwoestte een
middelgrote brand een gedeelte
van het pand. Dinsdagmiddag
om 16.30 uur moest de brand
weer uitrukken, maar die brand
stelde weinig voor. Drie dagen
later moest de brandweer op
nieuw komen blussen, naar het
zich nu laat aaixzien voorlopig
voor de laatste keer.
van onze verslaggever
Harmen van der Werf
GOES - Het fietsen naar het
werk blijft aan populariteit
winnen. De Zeeuwse fietsactie
die dit seizoen voor de zesde
achtereenvolgende keer wordt
gehouden, trekt een record
aantal deelnemers van zo'n
3500. Organisator Ad Pher-
nambucq van het Zeeuws Plat
form voor Duurzame Ontwik
keling in Goes is dik tevreden.
Het aantal aanmeldingen voor
de fietsactie, die loopt van 1
april tot 1 oktober, is veel hoger
dan vorig jaar. 'Toen meldden
zich 2500 wielrijders aan. Ex
tra publiciteit en sponsoring
door DELTA Nutsbedrijven
werpen him vruchten af. Via de
speciale fietsactie-adverten-
ties in deze krant kwamen 550
aanmeldingen binnen. Alle an
dere zijn binnengestroomd via
ruim honderd deelnemende
bedrijven en instellingen.
De gemiddelde afstand die
deelnemers verwachten af te
leggen tot 1 oktober, is 1060 ki
lometer. De woon-werk-af-
stand is gemiddeld bijna tien
kilometer.
Douchen
Kees Elenbaas (36) uit Kloe-
tinge maakt meer kilometers.
Hij rijdt dagelijks naar zijn
werk in Vlissingen-Oost, bij
olieraffinaderij Total. Negen
tien kilometer heen, negentien
kilometer terug, ,,'s Ochtends
Deelnemer aan de fietsactie
Kees Elenbaas: 'Naar je werk
moetje toch'.
foto Ruben Oreel
om half acht vertrek ik en ben
dan rond tien over acht op m'n
werk. Douchen, omkleden en
om half negen aan de slag.
Een jaar of zes, zeven geleden
is de Total-medewerker met
fietsen begonnen. „Ik heb al
tijd gevoetbald, bij Hoede-
kenskerke, maar kreeg een
knieblessure. Dan zoek je iets
anders. Fietsen is een redelijk
gecontroleerde beweging.
Daar kan mijn knie tegen. En:
naar je werk moet je toch."
Zomer en winter fietst Elen
baas. Het gaat niet meer alleen
om het opbouwen van conditie.
„Het is een verslaving gewor
den. Regen en wind deren hem
niet. Strooizout tegen gladheid
is erger. ..Dat komt overal tus
sen. Overal komt roest."
Elenbaas doet zoveel mogelijk
zelf aan zijn fiets. „Elke week
een keertje alles nazien. Moei
lijk is het niet, als je de goede
gereedschappen hebt. En als je
iets één keer hebt gezien, dan
kun je het vaak ook zelf doen."
Om ergernissen te voorkomen
heeft hij twee fietsen. „Een
tweedehandsje voor de winter,
een oude Batavus: die mag
meerlijden." Zijn echte fiets is
een Hurssoon-fabrikaat uit
Goes. Die is voor de mooie
maanden. „Ik rij altijd binnen
door, door de Poel, langs 's-
Heer Abtskerke, Nisse, 's-Hee-
renhoek. Een schitterende rou
te, zeker 's ochtends. Je komt
bijna niets tegen. Hooguit een
of twee auto's."
Elenbaas denkt van tijdens de
fietsactie vierduizend kilome
ter vol te maken. Hij doet mee
omdat Total meedoet. „En te
genover de collega's, ais extra
stimulans."
van onze vei
GOES -De Jutter moet Zeeland
aantrekkelijker maken voor va
kantiegangers met een handi
cap.
Deze lichtgewicht rolstoel op
ballonbanden is uitermate ge
schikt voor strand en bos. De
Zeeuwse Stichting voor Gehan
dicaptenbeleid (ZSG) heeft
deze week de provincie, de
Zeguwse gemeenten, VVV's en
recreatieondernemers verzocht
na te denken over de aanschaf
van een dergelijke rolstoel.
Volgens A C. Luteijn van de
ZSG kan de aanwezigheid van
de Jutter bij hotels, strandpa
viljoens, campings en VW's het
toeristisch product Zeeland op
krikken. „Als mensen met zo'n
stoel goed het strand op kunnen
en de waterlijn in kunnen rij
den, wordt een verblijf in Zee
land een stuk aantrekkelijker."
De ZSG streeft ernaar dat langs
de hele Zeeuwse kust veertig
Jutters komen, die kunnen wor
den gebruikt door bezoekers
met een handicap.
De 'strandrolstoel' is uitvoerig
getest op Texel. Daar waren de
reacties uitermate postitief. De
eerste - en tot nu toe enige - Jut
ter in Zeeland, staat bij het
Zeeuws Biologisch Museum in
Oostkapelle.
Proef
Om Zeeland te laten kennisma
ken met de Jutter, biedt de ZSG
recreatiebedrijven en instellin
gen de mogelijkheid de rolstoel
enige weken op proef te krijgen.
Onder de aanvragers wordt één
exemplaar verloot. Deze stoel
ter waarde van vierduizend gul
den is beschikbaar gesteld door-
de Stichting Godshuizen Wal
cheren.
De ZSG heeft deze week tevens
het overzicht van aangepaste
recreatieve voorzieningen in
Zeeland verspreid. Deze lijst,
die jaarlijks verschijnt, geeft
een overzicht van voorzienin
gen die goed toegankelijk zijn
voormensen in een rolstoel.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC verse
nen berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd beloopt ui
lijk 7 dagen.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen v
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De
dactïe behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Rilke
Hans Warren publiceerde in de
PZC van 11 april een afbreken
de kritiek op mijn vertaling van
Rilke's Neue Gedichte. Zijn be
zwaren lijken mij merendeels
uit de lucht gegrepen.
1Ik had Saitenspiel in het ge
dicht David singt vor Saul 'per-
abuis' vertaald met 'harpspel' in
plaats van 'snarenspel'; dit was
geen abuis, maar een keuze. Het
'snarenspel' betrof de 'harpe
Davids'.
2. De vertaling van de regel sieh,
ich gehe schlanker und gerader,
uit Opfer, met 'slanker loop ik,
zie, en onvermoeider' is volgens
Warren 'onzin', want schlank
zou hier 'vlot/vlug' betekenen.
Volgens de woordenboeken is
deze betekenis landschaftlich,
of wel: regionaal. Het woord
schlank komt in Rilke's gedich
ten 55 maal voor. In 54 van de 55
gevallen laat de context er geen
twijfel aan dat de betekenis
'slank' is bedoeld. Dat in dit ene
geval 'vlot/vlug' zou zijn be
doeld, is uiterst onwaarschijn
lijk.
3. Warren heeft kritiek op mijn
weergave van Sta.be in Der Pan
ther met 'stangen'; het had 'tra
lies' moeten zijn. Maar het ge
wone woord voor 'tralies' in het
Duits is Gitter, met Stabe duidt
Rilke de stang-dikke tralies aan
van een roofdierkooi.
4. Warren bekritiseert mijn
weergave van Rilke's Liebes-
Lied met 'Liefdeslied'. Maar
Rilke gebruikte in titels, be
staande uit een samenstelling,
altijd een streepje, gevolgd door
een nieuwe hoofdletter (dus ook
bijvoorbeeld Toten-Tanz en
Sclilaf-Mohndie spelling ver
anderde niets aan de betekenis;
in meer populaire uitgaven van
Rilke's poëzie, zoals Am
xodhlte Werke (Insel, 1948) is
spelling mét streepje niet e
aangehouden.
Peter Verste.
Leidsegrack
Amstém
Oude molens
In de PZC van 14-4 staat een
beelding van de twee zoj
naamde molenstenen. Dezes
nen zouden volgens t
schrijven afkomstig zijn uite
gesloopte molen einde negi
tiende eeuw. Dit klopt in zijni
heel niet, want op een foto
1860 - dat is dus veertig jaar a
der - staan deze al afgebe
voor de smederij van Bliek
het Noorplein. Dat deze stez
na de sloop van de Molen e
Bliek zijn verhuisd en weer la
naar het oude Gasthuis kif
helemaal niet. De stenen z
nooit verplaatst en hebben
aan de sloop van het Gasti
altijd op dezelfde plaats gf
gen. Toen de smederij en gan
Bliek overgingen naar gar»
Dijkwel is over de oude b
ting een nieuwe aangebracht
zijn bedoelde stenen blijven!
gen, totdat deze enkele jaren!
leden (sloop Gasthuis) boven
grond zijn gekomen. Om
verhaal aannemelijk te mai
heeft u de steen die het me
overeenkomt met een Mok
steen en het minst in gebn
was bij een smid op de va
grond geplaatst, en de meest!
bruikte steen waar bijna da|
lijks werk voor was staat in
luwte.
Jo Damn
Klein Vlaanderi
VLISSINGEN - In hotel Britan
nia in Vlissingen wordt vrijdag
25 april een symposium voor
huisartsen en specialisten ge
houden ter gelegenheid van het
twintigjarig bestaan van het In
tegraal Kankercentrum Rotter
dam.
Het symposium wordt georga
niseerd in samenwerking met
het Zeeuws Wetenschappelijk
Oncologisch Genootschap, een
samenwerkingsverband van
Zeeuwse specialisten. Het
ZWOG organiseert nascho
lingsbijeenkomsten om de zorg
voor patiënten met kanker in
Zeeland te verbeteren. Hert
ma is de begeleiding van dep
tiënt na de eerste behandelm
Beleid
Dokter Rutgers van het AnK
van Leeuwenhoek ziekenh
en professor Hagenbeek van
Daniël den Hoedkliniek verz<
gen de inleiding. Daarna
spreekt een aantal special^
uit Zeeuwse ziekenhuizen!
huidige beleid voor diversev:
men van kanker. Huisarts
spreken over de hun rol bij
begeleiding en een psycho*
over controlebezoeken.
