Provincie laat kansen onbenut
PZC
Comité van de Regio's onder vuur
Met twee linkerogen
en twee linkeroren
zeeland
10
Europarlementariërs wijzen Staten op noodzaak grensoverschrijdend samenwerken
Verpleeghuizee nemen
deel aan experiment
behandeling beroerte
kunst cultuur
exposities
vrijdag 11 april 1997
van onze verslaggever
René Schrier
STRAATSBURG - Zeeland
moet zaken als de drugsproble
matiek, grensoverschrijdende
zorgverlening, intermodale
vervoerscentra en plattelands
vernieuwing in Europees ver
band aankaarten. Samenwer
king met Vlaanderen is
daarvoor het motto. Zeeland
maakt weliswaar redelijk ge
bruik van de Europese regelge
ving en subsidies, maar het kan
allemaal veel beter.
Die boodschap kregen Provin-
cale, Staten donderdag van
verschillende Europarlemen
tariërs mee, tijdens een werk
bezoek aan Straatsburg. De
Europarlementariërs hamer
den enthousiast op grensover
schrijdende samenwerking. Of
zoals F. Castricum (PvdA) het
zei: Regionale samenwerking
is essentieel. De regio Schelde-
mond biedt kansen als alle be
trokkenen erin slagen hun ei
gen belangen met die van
anderen te combineren. Ik wil
geen blauwdruk voor bestuur
lijke samenwerking neerleg
gen, maar op dat vlak is Neder-
land veel te terughoudend.
Kijk over de grenzen, het be
drijfsleven is daar ook bij ge
baat."
Suggesties
J. Boogerd-Quaak (D66) on
derstreepte dat.: „Investeer iets
meer in Europa." Zij noemde
als concrete suggesties de ver
anderingen op het gebied van
het landbouwbeleid die aan het
eind van de zomer worden ver
wacht, het belang dat Europa
hecht aan de informatiemaat
schappij en de druk van de Eu
ropese Commissie op ontwik
keling van centra voor kennis,
educatie, scholing en training.
Vooral de combinatie van die
laatste zaken met het opzetten
van informatie- en technische
centra kunnen er volgens Boo-
gerd voor zorgen dat Zeeland
de achterstand inloopt die is
ontstaan door het ontbreken
van een universiteit. Als Zee
land zorgt voor pilot-projecten
in die sfeer, is er in Brussel wel
geld voor te vinden, gaf ze aan.
E. Plooij-van Gorsel (WD)
deed de suggestie om de erva
ring die in Zeeland opgebouwd
is met de ontwikkeling van
warmte-krachtkoppeling uit
te voeren naar landen in het
voormalige Oostblok. Daar
draait de energievoorziening
nog voor een groot deel op
bruinkool en dat is vanuit mi
lieuoogpunt een hoogst onge
wenste situatie, stelde ze vast.
Daar kan wat aan gebeuren als
die landen ook lid worden van
de Europese Unie, voegde
Plooij eraan toe.
R. Oomen-Ruijten (CDA) stond
uitvoerig stil bij de grensover
schrijdende zorgverlening. Ze
vond dat inwoners van
Zeeuws-Vlaanderen zonder
problemen een beroep zouden
moeten kunnen doen op medi
sche zorg in België, onder meer
omdat het daar goedkoper is en
de wachtlijsten korter zijn.
Gedeputeerde G. de Kok
(PvdA) had wat moeite met die
opstelling. Als dat gebeurt
worden de voorzieningen in
Zeeuws-Vlaanderen uitgehold
en als België in de toekomst be
sluit te gaan bezuinigen op de
eigen medische voorzieningen,
hebben de Zeeuws-Vlamingen
niets meer, stelde hij. Volgens
Oomen loopt het allemaal zo'n
vaart niet en is Zeeuws-Vlaan
deren, vergeleken met andere
regio's in Nederland, nog niet
zo slecht af als het gaat om me
dische voorzieningen.
Transportcentra
Gedeputeerde J Hennekeij
(WD) wilde van Europarle
mentariër Castricum wel eens
weten wat Europa kan beteke
nen voor de pogingen van Zee
land om intermodale trans
portcentra op te richten. Dat
zijn plaatsen waar transport
over water, rail en weg samen
komen. Op die plekken kunnen
containers en andere zaken
overgeslagen worden. Gedepu
teerde Staten hebben daarvoor
drie locaties op het oog: nabij
Rilland-Bath, in de Zeeuws-
Vlaamse Kanaalzone en in het
Sloegebied. Castricum ant
woordde hem dat er kansen
zijn als Zeeland een beroep
doet op Europese structuur
fondsen.
De gebouwen van Europees Parlement in Straatsburg. Veel adviezen van het Comité van de Regio's
bereiken de Europarlementariërs niet. foto Europees Parlement/Airdiasol
Zeeuwse Statenleden luisteren naar de inleiding van een van de
Europarlementariërs. foto Europees Parlement
van onze verslaggever
René Schrier
STRAATSBURG - Onder Nederlandse en
Vlaamse Europarlementariërs leeft grote
kritiek op het'Comité van de Regio's. Dat
comité is een Europees adviesorgaan
waarin vooral vertegenwoordigers van re
gio's en grote steden zitten. De Zeeuwse
commissaris van de koningin drs. W. T. van
Gelder is voorzitter van de Nederlandse
delegatie van het Comité van de Regio's.
Ook de Hulster burgemeester A Kessen is
lid van het comité.
Nederlandse en ook Vlaamse Europarle
mentariërs vinden dat het comité het werk
van het Europees Parlement nog eens
overdoet, dat het comité te veel geld kost
en volgens sommigen is het zelfs simpel
weg overbodig. Of zoals een van hen zei:
„We hebben onze eigen adviesorganen."
DeD66 -EuroparlementaiT'erD. Eisma zei
het donderdag in een toesprak tot Provin
ciale Staten van Zeeland nog vriendelijk.
„Ik ben niet zo optimistisch over de toe
komst van het Comité van de Regio's. Zo
voldoet Nederland al niet aan de verplich
ting om gekozen volksvertegenwoordigers
naar dat comité af te vaardigen. Andere
landen hebben die stap van Nederland
kennelijk over het hoofd gezien. Ook in
zijn functioneren stelt het comité me ont
zettend teleur. Als we al eens om een advies
van het comité vragen dan is dat om de een
of andere reden onmogelijk. We werken
langs elkaar heen en het is kennelijk niet
mogelijk om het eens te worden. Alsof je
tegen een mum- opbotst. Het is jammer dat
we niet meer gebruik kunnen maken van
het comité."
Een ander probleem is volgens Eisma de
bevoegdheden die de verschillende leden
van het Comité van de Regio's hebben. Eu
roparlementariër J. Boogerd (D66) uit
Zaamslag vond het maar een vreemde
zaak dat de adviezen van het Comité van
de Regio's de leden van het Europees Par
lement niet bereiken. Die blijven ergens
hangen bij het secretariaat van het Euro
parlement, vermoedt ze.
Van Gelder antwoordde dat de reglemen
ten ook vertegenwoordigers in het comité
toestaan die bereid zijn verantwoording af
te leggen aan volksvertegenwoordigingen.
Verder vroeg hij Eisma een beetje voor
zichtig te zijn met het comité. Het bestaat
nog maar drie jaar en het Europees Parle
ment al weer veertig jaar. Van Gelder: „Be
handel de driejarige met zachtheid. Het
Comité van de Regio's zal waarmaken wat
het in potentie in zich heeft.
Dit is het tweede deel van een serie artikelen
over de Europese Unie
van onze verslaggever
Willem van Dam
VLISSINGEN - De stichting
CVA Nederland en vijftien ver
pleeghuizen willen een experi
ment opzetten dat beoogt de op
nameduur van mensen met een
hersenbloeding te bekorten en
hun revalidatiemogelijkheden
te verbeteren. Het is niet uitge
sloten, dat het aantal verpleeg
huizen dat daaraan meewerkt
nog wordt uitgebreid. In dat ge
val zullen mogelijk ook enkele
verpleeghuizen in Zeeland mee
doen. Volgens vice-voorzitter H.
N. van der Weijden van de stich
ting CVA Nederland zijn daar
over gesprekken gaande met Ter
Valcke in Goes en Der Boede in
Koudekerke.
Donderdag overhandigde de
stichting een voorstel aan het
ministerie van VWS. Minister
Borst van Volksgezondheid had
CVA Nederland daarom ge
vraagd. Met de proef wil de
stichting bewijzen dat de zorg
voor CVA-patiënten niet alleen
tientallen miljoenen guldens
goedkoper, maar ook veel beter
kan.
Het voorstel komt er op neer, dat
patiënten die een hersenbloe
ding hebben gekregen slechts
korte tijd in een ziekenhuis ver
blijven om vervolgens te worden
overgeplaatst naar een ver
pleeghuis om daar maximaal
veertig dagen intensief - in een
zogheten [Kersen Herstellings
Unit - te revalideren. Daarna
kunnen ze naar huis.
Ligduur
deerd. Bovendien legt het eet
enorme druk op de toch al over
belaste thuiszorg.
In eerste instantie zijn vijftlej
verpleeghuizen, verspreid ovc-
het hele land, bereid aan c
proef mee te werken. Daarbi
worden ook de ziekenhuizen ii
hun omgeving betrokken. Vol
gens de stichting is er geen extr;
financiering mee gemoeid; he
experiment kan binnen de hui
dige capaciteit van de deelne
mende verpleeginstellinge:
worden uitgevoerd, aldus vice
voorzitter Van der Weijden.
Indien het project of vijftien lo
caties wordt uitgevoerd, scheel
dat op jaarbasis 270 ziekenhuis
bedden en 975 verpleeghuis
bedden. Eén ziekenhuisbed kos
per jaar ruim 250.000 gulden
een verpleeghuisplaats meet
dan 90.000 gulden.
In november bleek al uit erva
ringen in Rotterdam dat menses
die door een hersenbloedins
zijn getroffen na behandeling it
het ziekenhuis vrij snel naar eet
verpleeghuis kunnen. De Twee
de Kamer vroeg de minister bij
motie te bezien of het project
landelijk kan worden uitge
voerd. De bewindsvrouw ,wi
echter eerst de resultaten op wat
grotere schaal bekijken.
Uit een analyse van de stichting
CVA Nederland is gebleken, dat
de ligduur van CVA-patiënten
in een ziekenhuis kan variëren
van achttien tot tweëenveertig
dagen. De verblijfsduur van
CVA-patiënten in een verpleeg
huis bedraagt negentig dagen of
nog langer. Soms moet een pati
ent drie tot twaalf weken wach
ten voor hij van ziekenhuis naar
verpleeghuis kan worden over
geplaatst. In veertig tot zeventig
procent van de gevallen stuurt
het ziekenhuis de patiënt recht
streeks naar huis, omdat in het
verpleeghuis geen plaats is.
Daardoor komt van revalidatie
niet zo heel veel terecht volgens
de stichting wordt slechts vijf
procent van alle CVA-patiënten
in Nederland echt gerevali
VLISSINGEN, Vestzaktheater
'Als ik het niet dacht', cabaretpro
gramma van Kees Torn. Regie-ad
viezen van Onno Innemee en Robert
Spaapen (Basterd)
doorWillem Nijssen
In 1994 was hij winnaar van
het Leidse cabaretfestival, en
na 'Laat maar laaien' is Kees
Torn nu toe aan 'Als ik het niet
dacht'. Daarin is hij nog altijd
het ietwat schlemielige student
je. Met een vreselijke kater, een
scheef brilletje en een onappe
tijtelijk slecht gebit. Lang en
mager. Tikkeltje verstrooid ver
der, maar geniaal genoeg voor
een automatische afvalbak (wel
eerst een proefpropje gooien,
een opvangbak daarvoor moet
nog worden ontwikkeld). Maar
bovenal is hij eenzaam.
De droom in zijn leven is Jeanet-
te. „Jij stond in mijn adresboek
je per ongeluk onder de Z
daarom heb ik je zolang niet
geschreven Jeanette." Het the
ma keert in de loop van zijn pro
gramma een paar keer terug.
Nietsvermoedend leest hij bij
voorbeeld een vakantiekaart
van haar voor, waarop ze
schrijft over een enge skileraar
met een vreselijk gebit. Toch
wacht hij nog elke dag met
spanning in de gang op de post
bode, en hoort de bussen op
nummer 14 en 18 klepperen.
Maar de clou bewaart Kees Torn
tot het allerlaatst, wanneer hij
rommelend in zijn spulletjes de
verhuiskaart vindt die hij an
derhalf jaar geleden met een
klein versje aan haar heeft op
gestuurd. „Goh," mompelt hij
verbaasd, „wat leuk dat ik die
kaart nog bewaard heb." En
langzaam begint het dan te da
gen.
Zorgvuldig opgebouwde en, tot
in het struikelen over moeilijke
woorden, knap uitgewerkte
flauwekul - zo laat het pro
gramma zich nog het best type
ren. Genoeglijk voor wie na een
goede tafel niet veel meer om
handen heeft. En voorzien van
net zoveel zelfspot, dat ook de
meer hongerigen nog wat krui
mels meepikken. Maar ook wel
een beetje tergend in zijn tempo,
in de ver doox'gevoerde onnozel
heid die bijvoorbeeld blijkt uit
het invullen van de persoonlijk
heidstest bij sollicitatiebrieven.
In dat ene liedje met wat minder
nonsens - over de evolutie -
klinkt even wat kritiek door op
het doen en laten van de mens in
het algemeen. Maar verder is het
vooral de onderkoeld gebrach
te, melancholieke kommer en
kwel van een jongeman met
twee linkerhanden, twee linker
voeten, twee linkerogen en twee
linkeroren. En met een scheve
grijns. Soms verrassend grap
pig, maar soms ook wel een
beetje vermoeiend.
foto Menno Leutscher
van onze verslaggever
Ernstjan Rozendaal
MIDDELBURG - Misschien
komt het omdat hij telg is uit
een geslacht van hugenoten.
Misschien zit er Spaans bloed
in zijn aderen. Anders kan gi
tarist Eric Vaarzon Morel niet
verklaren waarom hij zo'n
enorme passie heeft voor de
flamenco-muziek. „Gek hè,
voor zo'n Nederlands jongetje.
Het zal wel altijd in de genen en
in het hoofd hebben gezeten.
Sinds mijn dertiende ben ik
gek van flamenco. Ik heb nooit
iets anders gewild."
Vaarzon Morel (1961) is de be
langrijkste Nederlandse fla
menco-gitarist, Hij treedt deze
maand twee keer op in Zee
land. Onder de noemer Five
Great Guitars speelt hij zater
dag (21 uur) met de klassieke
gitaristen van het Groningen
Gitaarduo, de fusion-gitarist
J an Kuiper en de Uruguayaan-
se latin-gitarist Leonardo
Amuedo in de Kloveniersdoe
len in Middelburg. Zaterdag 26
april (21 uur) opent hij met ta
bla-speler Sandip Battharya-
rya het Festival Cultureel Ge
kleurd in Goes.
Veere
Zeeland is voor hem geen on
bekend terrein. Zijn vader,
grootvader en overgrootvader
waren allen kunstschilders die
weg waren van het stadje Vee-
re. De laatste twee woonden en
werkten er, de eerste is er nog
regelmatig te vinden. „Ik lo
geerde vaak bij mijn grootou
ders aan de Kaai in Veere"zegt
de gitarist. „Ik heb er mooie
herinneringen aan."
In Veere leerde hij ook de
Spaanse kunstschilder Ripol-
les en diens vrouw Ineke Mol
kennen. Zij introduceerden
hem in het traditionele fla
menco-milieu in Sevilla. Want
flamenco was zijn lust en zijn
leven. „Als jongetje ontdekte
ik thuis een aantal Spaanse
platen. Mijn vader en moeder
hielden veel van Spaanse mu
ziek. Ik was er meteen door ge
grepen, zo mooi vond ik ze."
Op zijn negende begon hij met
gitaarspelen en vanaf zijn der
tiende stortte hij zich op de fla
menco. „Mijn vriendjes speel
den in popbandjes ik was in
mijn eentje met die gitaar in de
weer." Toen hij zestien was
kreeg hij tijdens een zomer
kamp in Frankrijk les van een
van de grote meesters: Paco
Pena. „Van huis uit werd dat
Eric Vaarzon Morel: „Wat ik ook doe, ik ben een flamenco-gitarist." foto Willem Vaarzon Morel
allemaal erg gestimuleerd. Wat
wil je, allemaal van die kunst
schilders, die zagen dat wel
zitten. Na mijn einde^men
besloot ik dat ik dan maar naar
Spanje moest vertrekken als ik
echt goed gitaar wilde leren
spelen."
Bakermat
Drie maanden speelde hij 's
avonds in een kroeg in Madrid.
„Met wat zigeuners. Voor mij
schoten ook altijd wel wat pe
seta's over. Maar de ware ba
kermat van de flamenco ligt in
het zuiden. Via Ripolles kwam
ik in Sevilla terecht. In een
kring van artiesten, schrijvers
en muzikanten. Dat was een
fantastische opstap. Daar
wei'd nog de ware flamenco ge
speeld. Hele families zongen
daar over ellende en vrolijk
heid, want in de flamenco
komt dat samen. Ik leerde er de
muziek echt begrijpen en bele
ven. Want jekuntin Nederland
wel allerlei fantastische tech
nieken leren, maar wat moet je
daarmee als je niet weet waar
om je ze gebruikt?" „Flamenco
is improvisatie-muziek net als
jazz en blues. Het is een betrek
kelijk jonge muziekvorm, am
per tweehonderd jaar oud. Het
is heel open. je kunt er alle kan
ten mee op. Als je de ritmes en
de vormen beheerst, kun je im
proviseren en dat maakt het
leuk. Dan wordt het spannend.
Het is muziek waarin je heel
goed je gevoel kwijt kunt.
Vroeger werd flamenco vooral
gezien als volksmuziek, maar
imniddels heeft het zich ont
wikkeld tot een zelfstandige
muzieksoort, een kunstvorm."
Omslachtig
Vaarzon Morel bleef niet in
Spanje. „Ik ben verknocht aan
Amsterdam. Bovendien wilde
ik naar het conservatorium en
ik vond het omslachtig dat in
Madrid te doen. Ik ben meteen
ook mijn muziek in Nederland
gaan'uitvoeren. Nu is er een
hausse aan flamenco-groepen,
maar toen was dat nog speci
aal. Dus ik kwam op radio en
tv. Zo bouw je langzaam een
carrière op. Die gaat alle kan
ten op. Volgend jaar speel ik in
het Concertgebouw een klas
siek programma met orkest."
,Ik laat het niet bij de traditio
nele flamenco. Ik doe ook
graag iets nieuws. Dat zit trou
wens in de flamenco-achter-
grond ingebakken. Heb je een
maal de ritmes geleerd, dan ga
je aan het werk en maak je al
tijd je eigen composities. Je
speelt nooit de noten van een
papiertje, want je hebt geen
noten op een papiertje. Je
speelt de noot die je wil spelen
en zo ontstaat de muziek. Wat
ik ook speel, klassiek of jazz,
door mijn gitaarspel wordt het
iets anders. Stel dat ik een stuk
van Chai'lie Parker zou bewer
ken, dan zal ik het nooit jazz
noemen. Het blijft flamenco.
Wat ik ook doe, ik ben een fla
menco-gitarist."
Met de Five Great Guitars
streeft Vaarzon Morel een fusie
aan gitaarstijlen na, tussen
klassiek, fusion, latin en fla
menco. De gitaristen spelen
beurtelings eigen stukken en
combineren ook hun stijlen.
,De fusie is heel goed gelukt. In
flamenco is het ritme heel be
langrijk dus ik ben in die groep
een beetje de ritmesectie."
Fusie
In Goes is eerder sprake van
een fusie tussen twee soorten
muziek, die van de Arabische
tabla en de Spaanse gitaar. „Ik
noem flamenco wel eens de ori
ent in de Occident. De oor
sprong ligt in India en het is
eigenlij k een wat mystieke mu
ziekvorm in het Westen. De
muziek van het Oosten is geba
seerd op melodie en die van het
Westen op harmonie. Flamen
co is een mengvorm. Nu heb ik
contact gezocht met een tabla
speler en daardoor bewandel
ik de omgekeerde weg. Ik kom
weer terug bij de oosterse en
Arabische muziek. En met fla
menco blijkt een fantastische
combinatie."
Galerie Galerij in de scholen
gemeenschap Professor Zee
man in Zierikzee exposeert, tij
dens schooluren, tot en met 1!
juni werk van Tien Heester-
mans. Onder de titel Naar Mat
sella hangen daar haar tekenin
gen, collages en schilderijen,
met als motto 't Is al chemie
Ida Wendrich en Liesbetfc
Mullemeister exposeren tot er.
met 2 mei keramiek in galerie'!
Zuuddek in Burgh-Haamstede.
Open: do 10-17 uur, vr 13-15
uur.
Zaterdag begint in De Be-
waerschole in Haamstede e
tentoonstelling van schilderijea
van Piem Aukes uit Rotterdam,
Zij ontleent de ideeën voor haai
werk aan landschappen,
weer, het alledaagse leven, 1
sten en gedichten. Geopend: di
t/mza 13.30-16.30 uur.
In de Bibliotheek in Heinkens-
zand is tot en met 7 mei boet
seerwerk te zien van beeldend
kunstenaar Magda Snoey uil
Goes. Zij gebruikt zelfhardende
klei voor haar figuren, bijvoor
beeld trollen, en verwerkt dif
het liefst met natuurlijke mate
rialen als boomstronken, kale
bassen, stof en hout. Geopend:
ma 14-16 uur, wo 14-20uurenw
14-20 uur.
Tot 21 mei exposeert Gij?
Roodhart zijn keramiek in de
expositieruimte van Emergis,
centrum voor geestelijke
zondheidszorg, in Kloetinge.
Voor de opbouw van zijn werk
stukken maakt hij gebruik va»
de zogenaamde platen- en rin-
gentechniek. Te bezichtigen tij
dens kantooruren.
De Voorjaarstentoonstelling
in Galerie T aan de Turfkaai m
Middelburg omvat werk van
Frits Sonnenberg (meubelont
werpen), Greet Lyklema (schil
derijen in gemengde techniek),
Mar ja de Lange (schilderijen),
Gerj anne Wiersum (sieraden) ei
Léon Luijlcs (sieraden). Ge
opend: do, vren za 11-16 uur ei
iedere eerste zondag van de
maand 13-17 uur.
Op initiatief van de Jan van
Leeuwen Stichting wordt tot en
met 31 mei onder de titel Chesic
Beach werk van Inge van der
Kooij geëxposeerd in de Zeeuw
se Bibliotheek in Middelburg
Ineke Sinke verricht vanmid
dag om 17 uur de opening, Te
zien: ma 17.30-21 uur, di t/mvr
10-21 uur enza 10-13 uur.
Tijdens de maandelijkse gale
rie-zondag in Bergen op Zoom
kan men deze zondag onder
meer tussen 14 en 17 uur-terecht
bij de expositie Het ideaal vat
de artisan in kunstgalerie Df
Mollegangen, met schilderijen
van Yolanda Philippens en ke
ramiek van Hans Westerwee!
Te zien tot 27 april: vr 10-21 uur
enza 10-17 uur.
Het overzicht van de lopend®
exposities staat op pagina 13
