Rebellen Zaïre zetten strijd voort
PZCbuitenland vrijdag 4 april 1997
Ondertekening NAVO-Handvest wellicht in Den Haag
Arafat bereid premier
Netanyahu te ontmoeten
Infectieziekten rukken wereldwijd op
Blair maakt onderwijs tot
speerpunt van verkiezingen
Europese Unie en
OVSE werken samen
bij hulp aan Albanië
Sluiting Renault België onwettig
PKK-leider opgepakt in Berlijn
Kaart komt na ramp Boeing aan
Zweden verhoogt vertrekpremies
Nieuwe missie naar de zon
VN pleit voor hardere
aanpak seksueel geweld
,eger Kabila weigert in zee te gaan met nieuwe premier Tshisekedi
van onze redactie buitenland
ATHENE - De Europese Unie en
de Organisatie voor Veiligheid
en Samenwerking in Europa,
OVSE, gaan met de Albanese re
gering samenwerken aan het
herstel van de economie en de
mocratie in Albanië.
Dat hebben minister Van Mierlo
van Buitenlandse Zaken en het
hoofd van de OVSE-missie in
Albanië. Vranitzky, gisteren in
de Griekse hoofdstad Athene
meegedeeld tijdens een geza
menlijke persconferentie met de
Albanese premier Fino en de
Griekse minister van Buiten
landse Zaken Pangalos.
De EU zal de economische en
humanitaire hulp aan Albanië
coördineren. De OVSE helpt bij
de organisatie van vrije en de
mocratische verkiezingen. Ti-
rana stemde in met de organisa
tie daarvan in juni. „Van uitstel
kan geen sprake zijn", aldus Van
Mierlo. De derde pijler van de
samenwerking tussen EU, OV
SE en Albanië vormt de zending
van een internationale troepen
macht onder leiding van Italië.
De OVSE en EU overleggen vol
gende week verder over de opzet
van de hulp.
Vranitzky benadrukte dat het
gaat om een pakket maatrege
len die nauw met elkaar samen
hangen. Economische wederop
bouw moet aan herstel van de
openbare orde bijdragen. Hij
onderstreepte dat de troepen
macht niet is bedoeld voor her
stel van de openbare orde, maar
om de humanitaire en economi
sche hulp in Albanië te verzeke
ren.
Vranitzky voerde vorige week
overleg met vijftien burger
comités over de vorm van de
hulp. De WEU en de OVSE laten
het aan de Albanese regering
over om te zien in hoeverre zij de
comités in de toekomst bij het
overleg betrekken. Van Mierlo
benadrukte wel dat alle politie
ke partijen geraadpleegd moe
ten worden, maar de opzet van
zo'n overleg laat hij over aan de
Albanese regering.
Van Mierlo kon nog niet zeggen
wat de Nederlandse bijdrage
aan de troepenmacht zal zijn.
ANP
BRUSSEL- De plotselinge sluiting van de Renault-fabriek in
het Belgische Vilvoor-de is onwettig. Dat heeft de arbeids
rechtbank van Brussel in kort geding bepaald. De Franse au
toproducent had eerst vakbonden en ondernemingsraad op
de hoogte moeten stellen. Door dat niet te doen heeft Renault
diverse CAO-bepalingen geschonden.
De rechter heeft nu besloten dat Renault alsnog de hele proce
dure van vooraf aan zal moeten volgen. Dat lijkt een formali
teit, omdat Renault-topman Louis Schweitzer al meerdere
keren heeft laten weten niet van zijn besluit te zullen terugko
men.
De Belgische vakcentrales ACV en ABW zijn niettemin op
getogen over de uitspraak. Volgens de bonden moet de hele
ontslagprocedure nu van tafel. ANP
KARLSRUHE - In Berlijn is een vermoedelijke leider van de
radicale Koerdische Arbeiderspartij (PKK) gearresteerd, al
dus het fedei'aal Openbaar Ministerie in Karlsruhe gisteren.
De 23-jax'ige man, wordt verdacht van bx-andstichting en ver
nieling in Duitsland. De verdachte zou van 1992 tot februari
1994 de regio Hannover hebben geleid voor de PKK. Hij zou
opdx-acht hebben gegeven voor aanslagen op Turkse banken
en kantoren van luchtvaartmaatschappijen in Hannover.
In 1994 nam de verdachte de leiding op zich van de in Berlijn
gevestigde Koerdische Intellectuelenbond. een nevenorgani
satie van de PKK, zo luidt de aanklacht. De PKK werd in 1993
in Duitsland verboden. AP
PARIJS - De grootouders van het 12-jarige Franse meisje
Anais hebben alsnog de ansichtkaart gekregen die hun klein
dochter had gestuurd. De kaart was aan boord van de vorig
jaar juli bij New York verongelukte TWA-Boeing.
De Boeing, met bestemming Pax-ijs, verongelukte op 17 juli.
Een dag eerder had Anais het kaartje in New Yoi'k op de bus
gedaan, meldde de Franse krant Le Bien Public.
De kaaxt zat in een van de postzakken die aan boord van de
Boeing waren. Onxdat de autoriteiten de post in beslag had
den genomen, kon de kaart nu pas worden bezox-gd. AP
STOCKHOLM - De Zweedse regextng heeft gistex-en besloten
de vertrekpremies voor vluchtelingen drastisch te verhogen.
Een vluchtelingengezin dat vrij willig uit Zweden vertrekt
krijgt met ingang van 1 mei 40.000 kroon (bijna 10.000 gul
den) in plaats van 7.500 kroon (1.850 gulden), het maximale
bedrag dat tot nu toe wordt uitgekeerd. De regering hoopt met
de verhoging van de premies te bewei'kstelligen dat meer
vluchtelingen besluiten texoxg te keren naar hun vaderland. Er
zijnin Zweden naarschatting 125.000 vluchtelingen, van wie
een groot deel afkomstig is uit voormalig Joegoslavië. AP
PARIJS - Het Europese Ruimtevaartbui'eau ESA heeft beslo
ten vier nieuwe satellieten naar de zon te sturen. Een soortge
lijke missie van de zogeheten Cluster-satellieten mislukte
juni vox-ig jaax-. Toen ontplofte de Ariane 5-raket met vier sa
tellieten kort na de lancering.
De nieuwe kunstmanen gaan rond het midden het jaar 2000
mee met twee Russische Sojoez-raketten, aldus een verkla
ring van ESA donderdagin Paxijs. Met de missie Cluster 2 ho
pen onderzoekers meer te weten te komen over de winden die
rond de zon draaien. Daarbij woxxlt de interactie onderzocht
met het gebied waar het Aardse magneetveld zich doet gel
den. De satellieten zullen verder voor het eerst een driedimen
sionaal beeld geven van de zon. AFP
'an onze correspondent
i 'aul Koopman
- De Amerikaanse
'resident Clinton en de Russi
sche leider Jeltsin zijn beiden
.uitgenodigd voor eexx bijeen
komst op 28 mei in Den Haag.
i Als xxa Clinton ook Jeltsin toe-
Wn onze redactie buitenland
GENEVE - De speciale VN-rap
porteur over geweld tegen vrou
wen, Rabhika Coomarasway,
pleit voor eeix hardere aanpak
van verkrachting, ongewenste
seksuele intimiteiten tegen
vrouwen en vrouwenhandel.
Verkrachters en vrouwenhan
delaren oixtlopen door mazen in
de wet maar al te vaak hun straf,
aldus de uit Sri Lanka afkom
stige rapporteur,
in een verslag aan de VN-men-
senrechtencommissie prijst zij
België en Nederland, die als eni
ge Europese landen harde maat
regelen afkondigden tegen de
vrouwenhandel. De Europese
Commissie, het dagelijks be
stuur van de Europese Unie,
heeft in november een program-
Ha ter bestrijding van mensen
handel en uitbuiting van vrou
wen gepresenteerd, maar er is
log geen geld voor de uitvoering
ervan gevonden, schrijft Co-
zegt, is er een gerede kans dat
die dag in de Haagse Ridderzaal
het NAVO-handvest onderte
kend wordt, zo bevestigen bron
nen in Den Haag en Brussel.
Op 28 mei wordt in de Hofstad
het feit herdacht dat vijftig jaar
geleden een akkoord werd be
reikt over de Amerikaanse
omarasway. Als voorbeeld van
vrouwenhandel noemt zij Suri
name, waar eigenaren van seks
clubs vijfhonderd dollar bieden
voor ieder Braziliaans meisje
dat hun wordt aangeboden.
Overal in de wereld zijn hon
derdduizenden vrouwen ge
dwongen te trouwen of als pros
tituee of goedkoop dienstmeisje
te werken, constateer! de rap
porteur-. Vrouwen worden onder
valse voox~wendsels uit het arme
zuiden naar het x-ijke noorden
gebracht, vooral uit gebieden
waar de economie feitelijk fail
liet is en de ontbossing dorpen
heeft verwoest. Sommige oude
zeden en gewoonten bevorderen
de vrouwenhandel. Zij noemt
als voorbeeld de Devadasi in In
dia: jonge meisjes die door een
ritueel huwelijk met godexr zijn
verenigd en vaak worden ge
dwongen als prostituee te wer
ken nadat priesters hen aan bor
delen hebben verkocht.
RTR/AFP
Marshall-hulp aaxr West-Euro
pa. De Nederlandse x-egering
heeft voor die viering behalve de
Eux-opese lidstaten ook alle le
den van de Europese veilig
heidsorganisatie OVSE, waar
onder Rusland, geïnviteerd. De
dag is om die reden een uitgele
zen gelegenheid om de nieuwe
i-elatie tussen de Navo en Rus
land officieel te bekrachtigen.
Het ministerie van Buitenland
se Zaken in Den Haag is al we
ken druk doende met de voorbe
reidingen van de 'Max-shall-
top'. Het programma bestrijkt
de middag en avond van 28 mei,
waarbij Clinton in elk geval een
herdenkingsrede zal houden.
Maar Clinton arriveert al een
dag eerder in Den Haag, voor
zijn halfjaarlijkse ontmoeting
met de Europese Unie. Er is vol
gens waarnemers dus nog ge
noeg gelegenheid om een extra
ceremonie x-ond het in de maak
zijnde NAVO-handvest in te las
sen, mits ook president Jeltsin
bereid is naar Den Haag af te
reizen.
G7-top
Over de plaats en het moment
waarop Rusland en de NAVO
het 'handvest' zullen onderte
kenen, is al veel gespeculeerd.
Uit het Kremlin kwam het ver
haal dat de Russische president
het handvest het liefst tijdens de
G7-top in Denver ondertekent.
Rusland wordt bij die gelegen
heid toegelaten als achtste lid
van de club van xijkste landen.
De VS en Rusland streven er
beide naar het handvest te be
krachtigen, nog vooi'dat de
NAVO in juli in Madrid besluit
welke landen worden uitgeno
digd lid te wox'den van de NAVO
Tot de eerste drie toetreders
worden Polen, Tsjechië en Hon
garije gerekend.
Grondverf
Het 'veiligheidspact' tussen de
NAVO en de Rusland werd eer
der dit jaar tijdens een speciale
top in Helsinki al in de grond
verf gezet. Het. handvest heeft
tot doel Rusland veiligheidsga-
x-anties en economische steun te
bieden, zodat het zijn verzet te
gen de NAVO-uitbreiding zon
der gezichtsverlies kan opge
ven. Rusland eist onder meer
een zekere zeggenschap binnen
de NAVO, toegang tot interna
tionale ox-ganisaties en het niet
stationeren van extx-a tx-oepen of
kernwapens in de nieuwe lid
staten. Het ministerie van
Buitenlandse Zaken acht het
minder waarschijnlijk dat de
Marshall-bijeenkomst ook
wordt aangegrepen voor een ex
tx-a top van Europese x-egexings-
leidex-s en staatshoofden over
het in j uni in Amsterdam te slui
ten nieuwe Europese verdrag.
Het programma laat voor zo'n
Europese top geen ruimte. GPD
van onze redactie buitenland
JERUZALEM- De Palestijnse president Arafat
stemt in met een ontmoeting met de Israëlische
premier Netanyahu. Dat is gisteren in Gaza be
kendgemaakt. Maar volgens zijn persadviseur,
Nabil Abu Rudaina, moet de Israëlische premier
aan vier voorwaarden voldoen voor de ontmoe
ting kan plaatshebben.
Israël moet toezeggen dat het zich zal aansluiten
bij de VN-x-esoluties die oproepen tot het vexdrek
van de joodse staat uit de bezette gebieden in inxil
voor vrede met de buurlanden. Bovendien moet
Netanyahu openlijk uitspreken dat hij zich ge
bonden voelt aan eei-dere vredesakkoorden met
de Palestijnen en moet hij bereid zijn tot onder-
handelingen over het bestuur van de Gazastrook,
de westelijke Joi-daanoever en Jeruzalem, alsme
de de toekomst van de meer dan twee miljoen Pa
lestijnse vluchtelingen.
De laatste voorwaarde is dat Israël belooft af te
zien van eenzijdige beslissingen die het vredes
proces in gevaar brengen, zoals de uitbreiding van
nederzettingen. Komende maandag ovexiegt Ne
tanyahu met de Amerikaanse px-esident Clinton in
Washington.
De Palestijnse fundamentalistische beweging Is
lamitische Jihad heeft gisteren een nieuwe reeks
zelfmoordaanslagen tegen Isx-aël aangekondigd.
De Jihad eiste ook de verantwoordelijkheid op
voor de twee aanslagen van afgelopen dinsdag in
de Gazastrook. De Jihad meldde door te gaan met
'vergeldingsacties voor de vijandigheden van Is
raël tegen het Palestijnse volk'. Bovendien zal de
Palestijnse beweging de zionisten 'in het haxl blij
ven raken met nieuwe kamikazeaanslagen zoals
Beit Lid en Dizengoff'. Deze zelfmoordaanslagen
werden respectievelijk in 1994 in een volle bus en
in 1995 bij een bushalte in Tel Aviv gepleegd. Bij
de aanslagen kwamen 43 mensen om het leven en
raakten 112 mensen gewond. Israëlische autoi'i-
teiten arresteerden gistex-en de wooxxlvoerdervan
Harnas voor Ramallah en de westelijke Jox-daan-
oever, sjeik Hassan Youssef. Hij werd aangehou
den op weg naar Jordanië van waaiuit hij op pel
grimstocht naar Mekka zou gaan. AFP/EFE/DPA
I van onze redactie buitenland
GENEVE - Overal in de wereld
rukken infectieziekten op.
I Ziekten die bijna waren uitge-
roeid, komen terug en in een
1 snel tempo ontstaan er nieuwe,
-j Eexx van de oorzaken is de "groei
van liet luchtvaartverkecr,
waardoor virussen zich ge-
j makkelijk kunnen versprei -
I den.
De Wereldgezondheidsorgani
satie (WHO) roept de regex'in-
gen en geneesmiddelenindu
strie daarom dringend op meer
te investeren in de ontwikke
ling vair nieuwe antibiotica en
betere methoden om de ver
spreiding 'van besmettelijke
ziekten te voorkomen.
De Wereldgezondheidsdag (7
april) staat dit jaar in het teken
van het 'onderschatte gevaar'
van de infectieziekten.
Malax-ia en tuberculose, maar
ook pest, difterie, hersenvlies
ontsteking en cholera' lekén
uitgeroeid of vrijwel bedwon
gen, maar ze steken de laatste
jaren weer de kop op. „Helaas
is met het optimisme (over de
uitroeiing van de ziekten) ook
een onjuist gevoel van veilig
heid ontstaan. Dat heeft ertoe
bijgedragen dat vele ziekten
zich in een alarmerend tempo
weer uitbreiden", schrijft
WHO-directeur Hiroshi Naka-
jima. Voxig jaar kostten be
smettelijke ziekten ongeveer
55 miljoen mensen het leven.
Bovendien zijn de afgelopen
twintig jaar dertig nieuwe in
fectieziekten geconstateerd.
Daartoe behoren onder meer
de infectie met het èbolavirus,
die vorig jaar aan 245 mensen
in Zaïre het leven kostte, aids
en hepatitis C. Met de laatste
ziekte, die de lever aantast, zijn
ongeveer 200 miljoen mensen
geïnfecteerd.
Veel ziekten verspelden zich
omdat vix-ussen tegen antibio
tica resistent worden. Er wor
den bovendien maar weinig
nieuwe antibiotica geprodu
ceerd omdat de ontwikkelings
kosten erg hoog zijn. DPA
van onze redactie buitenland
LONDEN - Onderwijs is het belangrijkste on
derwerp in het tien punten tellende verkiezings
manifest dat de Britse Labourleider Tony Blair
gisterochtend presenteerde. Hij kondigt aan dat
ei- meer geld voor wordt uitgetrokken.
Verder belooft Blair de kiezers dat de inkom
stenbelasting niet omhoog gaat als hij aan de
macht komt. Onder-een Labour-regering zal de
economie gestaag groeien zonder dat er sprake is
van inflatie, spiegelt hij de kiezers verder voor.
Het is een 'Je krijgt wat je ziet'-manifest, aldus
een van de assistenten van de Labourleider,
„John Major breekt zijn beloften, Tony Blair
houdt zich eraan. Tony Blair doet wat hij be
looft."
In egn gisteren door The Times gepubliceerd ver-
kiezingsonderzoek is de voorsprong van Labour
op de Conservatieven ineens weer een stuk gro
ter dan The Guardian woensdag meldde. The Ti
mes heeft gebi'uik gemaakt van het opinie-on
derzoeksbureau MORI, dat tot de slotsom komt
dat de voorsprong van Labour 27 procentpunten
bedraagt. The Guardian hield het bij 14.
Volgens het MORI-onderzoek steunt 55 procent
van de kiezers Labour en 28 procent de Conser
vatieven. De uitslag in The Guardian was 46-32
In zijn manifest b elooft Blair dat hij 250.00 0 j on-
gë werklozen aan een baan zal helpen en dat er
meer geld komt voor de National Health Seivice
en het milieu. Hij kondigt verder een politieke
schoonmaak aan na alle onfrisse affaires van de
laatste tijd. Vexrder zal hij 'Groot-Brittannië het
Europees leiderschap geven dat ons land en Eu
ropa nodig hebben'. RTR
Labour-leider Blair en vice-voorzitter Prescot
kijken xxaar fotografen tijdens de presentatie
van het verkiezingsprogramma
foto David Thomson/EPA
fan onze redactie buitenland
ijlNSHASA - De rebellen in
ijaxre onder leiding van Lau-
|nt-Désiré Kabila zetten hun
I Filmwereld
VS neemt
afscheid van
McCarthy-tijd
j LOS ANGELES - Scena-
i rioschrijvers van 24 Ame-
j rikaanse films uit de pe-
:J riode tussen 1952 en 1971
i| zullen binnenkort alsnog
hun eigen naam op de ti-
telrol vermeld zien staan,
iu plaats van het pseudo-
xxiem waarvan zij zich
i noodgedwongen bedien
den onxdat ze voorkwa
men op de zwarte lijst van
coxnmunistenjager Joe
McCarthy.
De Amerikaanse schrij
versbond, de Wiiters
Guild, heeft besloten de
scenax-ioschx-ijvers op de-
ze wijze recht te doen.
i Op de zwarte lijst stonden
schrijvers, regisseurs, ac-
teurs en anderen die wei
gerden te getuigen voor de
I door de Senaat ingestelde
I en door McCarthy geleide
commissie die onderzoek
'I deed naar pex-sonen die
I zich schuldig zouden ma
ken aan 'on-Amex-ikaanse
activiteiten' of door colle
ga's van dergelijke activi
teiten waren beschuldigd.
j Wie op de lijst stond werd
het werken onmogelijk
gemaakt. AP
len als medespeler wordt gezien
in het machtsspel van maar
schalk Mobutu. Ook in eigen
kring lijdt Tshisekedi onder dit
imago van handlanger van het
Mobutu-regime.
Mobutu benoemde Tshisekedi
gisteren tot eerste minister van
het bankroete land. Hij hoopt
mogelijk met een regeringslei
der van de oppositie de tegen
stand tegen zijn eigen persoon
om te zetten in een AFDL- en
een Tshisekedi-kamp. Volgens
een plaatselijke krant ex-ft Tshi
sekedi een staat met nog geen
tienduizend gulden in de devie
zenvoorraad. De nieuwe rege
ringsleider zei dat staat vaxx de
grond af aan moet woi'den her
bouwd. „Er was eerst alleen
maar een Staatschef maar geen
Staat."
Uitgeputte Hutu's
Tshisekedi hoopt dat de VN, de
OAE en Westerse mogendheden
de rebellen tot een compromis
dwingen. Ook de Verenigde Sta
ten zijn de compx'omisloze hou
ding van de rebellen zat. De VS
ondersteunen Rwanda en
Uganda economisch en militair.
Die twee landen zijn cle peetva
ders van Kabila's rebellen, die
hun offensief in Zaïre x-ichten op
de belangrijkste clelfstoffencen-
tra en verbindingslijnen met
Oost- en zuidelijk Afrika.
Washington en het Internatio
nale rode Kruis hebben van de
AFDL geëist dat ze hulporgani
saties ongehindex-d toegang ver
lenen tot gebieden waar op drift
geraakte vluchtelingen bijstand
nodig hebben. Het gaat in de
eerste plaats om zo'n 100.000
uitgeputte Rwandese Hutu's
iets ten zuiden van Kisangani,
de 'rebellenhoofdstad' van Zaï
re. AFP
strijd in het oostexx van het Afri
kaanse land voox-t. Ze zijn niet
van plan deel te nenxen aan een
regering' onder leiding vaxx de
nieuwe premier Etienne Tshise
kedi (64). Ze wijzen een aanbod
voor zes belangrijke minister
posten in eeix nieuwe ploeg af.
Een woordvoerder van de Alli
antie van Democratische
Krachten voor de Bevrijding
van Congo/Zaire (AFDL), Ra
phael Nghenda, heeft gisteren
dit standpunt van de rebellen
duidelijk gemaakt. Hij stond op
het punt om met een AFDL-de-
legatie naar Zuid-Afrika te ver
trekken waar de eerste directe
onderhandelingen beginnen
tussen Kinshasa en de rebellen.
Rebellenleider Kabila vertrok
donderdag uit Zaïre naar Zim
babwe. Mogelijk reist hij door-
naar Zuid-Afrika om persoon
lijk deel te nemen aan de onder
handelingen.
Voorbode
De rebellen willen met die on
derhandelingen de definitieve
aftocht van president Mobxxtü
Sese Seko regelen, als voorbode
van de algehele machtsoverna
me. Ze willen een jaar alleen
heerschappij en mogelijk latex-
verkiezingen. Tshisekedi is voor
hen een kapitein op een zinkend
schip. Bovendien is Tshisekedi
al zo lang 'de oppositieman' in
Kinshasa, dat hij door de rebel-
Duizennden Hutu-vluchtelingen wachtenten zuiden van Kisangani op hulpverleners met voedsel. foto Dianna Cahn/AP
Noordweg 1 25, Serooskerke, 0118-593030
WÊr Kendix
Ysis, tweezijdig
toepasbare
decoratie-stof,
dubbelgeweven linnen en
gemerceriseerde katoen.
Een veld vol bloeiende papavers.
Ze worden wel slaapbollen
genoemd. Ze wiegen in cadans op
de wind. Tegen die achtergrond laten
we het esthetische dessin Ysis uit
onze collectie gordijnstoffen van
Kendix zien. Gordijnen die sfeer
brengen. Dessins die rustgevend zijn.
In onze collectie is te zien dat rust
en schoonheid nog veel meer
gezichten hebben.
(Advertentie)
Kees den Herder
