Sociale zekerheid minder duur
PZC
Vrees voor export van politieke
twisten Turkije naar Nederland
Politiek Den Haag loopt uit voor Gaius
Bond voor moeders
wiS een eigen CAO
Paspoortvervalser
krijgt drie jaar cel
NPB: maatregelen
tegen voetbalgeweld
zijn onhaalbaar
Vijftigduizend extra
plaatsen nodig voor
opvang van kinderen
binnenland
Kabinet rekent voor dit jaar op meevaller van anderhalf miljard
basman
K GAAI w*
Jeugddetentie wegens afpersing
Nederlanders dagjes-gek
26.000 vreemdelingen opgepakt
Politie haalt nepagent van de weg
Diesel en benzine goedkoper
Nieuwe waterpomp ontwikkeld
LACOSTE
W4
„(01b tnglanb"
Koningin stelt stormvloedkering
Nieuwe Waterweg in werking
vrijdag 4 april 1997
i/an onze redactie binnenland
)EN HAAG - De uitgaven voor
sociale zekerheid vallen dit
aar 1,5 miljard lager uit dan ge-
aam.d. Volgend jaar is er sprake
een meevaller van 800 mil-
oen. Bij deze bedragen is er al
ekening mee gehouden dat de
(U-keringen volgend jaar aan de
onen worden gekoppeld. Dat
dijkt volgens ingewijden in po-
itiek Den Haag uit berekenin-
jen die op het ministerie van
,ociale Zaken zijn gemaakt.
3 )e meevallers spelen een rol bij
r le voorbereidende besprekin-
;en over de rijksbegroting voor
(j rolgend jaar, waarmee het kabi-
iet vandaag een begin maakt.
ïerder deze week bleek dat mi
lister Borst van Vo'lksgezond-
ieid volgend jaar een half
e biljard tekort komt op haar be
groting. Daarnaast wil Borst
extra geld voor een aantal knel-
junten, zoals de wachtlijsten
v roor gehandicapten en de thuis
zorg.
"forse claims
c lok diverse andere bewindslie
hebben forse claims op tafel
jelegd. Het gaat onder anderen
de ministers Jorritsma van
Verkeer, De Boer van Milieu en
3 fctzen van Onderwijs.
I; vlinister Melkert van Sociale
üaken wil onder meer extra geld
üttrekken voor een koop-
era chttoeslag medio dit jaar
joor de laagstbetaalden. Vol-
[end jaar wil Melkert meer geld
3 mor lastenverlichting voor
werkgevers die laaggeschool
den in dienst nemen. Melkert
kampt anderzijds met vermo-
lenstekorten in de sociale fond-
Advertentie)
sen, waaruit uitkeringen als de
WAO, de WW en AOW worden
betaald.
De tegenvallers in de fondsen
bedragen zes miljard, zo bleek
gisteren. I-Iet kabinet overweegt
de mogelijkheidze in drie j aar in
te lopen door premiestijgingen
en een bijdrage uit de schatkist.
Het heeft daarover echter nog
geen besluit genomen.
Minister Zalm van Financiën
De Gaay Fortman werd op Zorgvlied in Amsterdam in een familiegraf bijgezet. Koningin Beatrix en prins Claus bezorgden een gro
te witte krans (foto). J foto Herman Pieterse/ANP
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Politiek Den Haag heeft
gisteren waardig afscheid genomen van
de zaterdag op 85-jarige leeftijd overle
den oud-politicus prof. mr. W.F. de Gaay
Fortman. Tijdens een sobere herden
kingsdienst in de hervormde Klooster
kerk in Den Haag waren naast de familie
van 'Gaius' tal van prominenten uit de-
huidige politiek en coryfeeën uit het ver
leden aanwezig om de laatste eer te bewij
zen.
De Gaay Fortmans oudste zoon Bas was
voorganger van de dienst: 'Fortmannen
begraven elkaar'. De 'jonge Gaay' heeft
evenals zijn vader een politieke car?iète:
achter de rug. Vader en zoon zaten onder
meer na het ministerschap van WFin het
kabinet-Den Uyl sinds 1977 enige tijd sa
men in de Eerste Kamer: de één voor het
CDA, de tweede voor de mede door hem
Opgerichte PPR.
De Gaay Fortman was in zijn lange loop
baan onder meer ambtenaar. - weten
schapper, rector-magnificus aan de Vrije
Universiteit, voorman van het Christelijk
Nationaal Vakverbond, vele malen infor-
mateur, minister en kamerheer in buiten
gewone dienst van de koningin. -
Namens het kabinet woonden premier
Kok, vice-premier Dijkstal van Binnen
landse Zaken en minister Pronk voor Ont-
wikkelmgssamenwerkmg de dienst bij.
Het koninklijk huis was vertegenwoor
digd door Kamerheer C.O.A baron
Schimmelpenninck van der Oye. Verder:
vice-president Scholten van de Raad van
State, Tweede-Kamervoorzitter Bukman
en ondervoorzitter Postma van de Senaat.
ANP
heeft laten weten niet veel ruim
te te zien voorhet honoreren van
extra wensen volgend jaar. I-lij
heeft zijn collega's opgeroepen
goed te kijken of ze op hun be
groting ook nog meevallers
kunnen ontdekken. Ingewijden
melden dat Zalm weinig voelt
voor de door Melkert gewenste
koopkrachttoeslag.
Zelf oplossen
Ook zou hij vinden dat Borst
haar problemen zo veel moge
lijk zelf moet zien op te lossen.
Vorig jaar, toen de bewinds
vrouw ook geld tekort kwam,
schoot Melkert haar nog te hulp.
In de sociale zekerheid was toen
ook flink wat geld over.
Het kabinet moet ook nog be
sluiten om dit jaar al een begin
te maken met een fonds waaruit
in de toekomst de AOW-lasten
kunnen worden betaald, zoals
een Kamermeerderheid wil.
Staatssecretaris De Grave van
Sociale Zaken zei voor de
NCRV-radio dat dit fonds er
'naar alle waarschijnlijkheid'
komt. Volgens ingewijden gaat
de discussie in het kabinet voor
al over de hoogte van de jaar
lijkse storting in dit fonds.
Pensioen
De Grave toonde zich donder
dag nog niet erg enthousiast
over een voorstel van de sociale
partners om de kosten van de
aanvullende pensioenen in de
hand te houden. Die pensioenen
worden nu veelal berekend over
het salaris dat iemand aan het
eind van zijn loopbaan verdient.
Dat systeem leidt tot hoge kos
ten. De sociale partners hebben
geopperd de salarissprongen
die werknemers aan het eind
van de loopbaan maken, niet
meer mee te tellen voor de pensi
oenopbouw.
De Grave vindt die afspraak te
vrijblijvend- Hij wil harde ga
ranties dat de kosten van de
pensioenen in de hand gehou
den worden. Alleen dan is hij
bereid zijn voorstel voor een
middelloonsysteem van tafel te
halen. Volgens dat systeem wor
den de pesnioenen berekend
over het gemiddelde loon dat ie
mand tijdens zijn loopbaan
heeft verdiend. Ook PvdA-Ka-
merlid Van Zijl zegt dat de 'in
tenties van de sociale partners
goed zijn, maar dat er nog meer
moet gebeuren'. ANP
ZUTPHEN - De rechtbank van Zutphen heeft gisteren een
17-jarige scholier veroordeeld tot een jaar jeugddetentie,
waarvan vier maanden voorwaardelijk, wegens afpersing en
bedreiging.
De jongen heeft gedurende ruim een jaar een medescholier in
Harderwijk bedreigd en 6.500 gulden afhandig gemaakt. Het
slachtoffer haalde het geld van zijn eigen rekening en bestal
zijn ouders om aan het geëiste geld te komen. De jongen was
zo bang voor represailles dat hij onderdook. Hij werd een
week vermist, maar had wel al aangifte gedaan. ANP
DEN HAAG - Nederlanders hebben vorig jaar bijna een mil
jard 'dag-tochtjes' gemaakt, Daarbij werd ruim 15 miljard
gulden uitgegeven, zo meldt het Centraal bureau voorde Sta
tistiek. Dagtochtjes zijn volgens het CBS niet alleen bezoeken
aan pretparken, maar ook een paar uursporten of een avondje
uit eten of naar het theater.
Uitgaan is goed voor één op de vijf dagtochten. Opvallend is
dat jongeren minder naar dans- en disco-avonden gaan; het
café en de bar vinden zij gezelliger. GPD
DEN HAAG - De Koninklijke Marechaussee heeft vorig jaar
ruim 26.000 vreemdelingen aangehouden die zonder geldige
documenten Nederland probeerden binnen te komen. In 1995
pakten de vliegende brigades bijna 17.500 illegalen op. Dit
staat in het jaarverslag van de marechaussee.
Het aantal valse reisdocumenten dat de marechaussee onder
schepte, verdubbelde vorig jaar: van 2.530 in 1995 naar 5.810
in 1996. De marechaussee schrijft dit toe aan verbeterde ap
paratuur, betere opleidingen en de hulp van experts op het ge
bied van ververvalsingen. ANP
DEVENTER - De politie heeft gisteren in Deventer een nep-
motoragent van de weg gehaald en aangehouden. Het ver
keersgedrag van de man was goed, maar zijn uitmonstering
trok de aandacht van agenten.
De politie kreeg de nepagent in de smiezen tijdens een contro-
le met de video-auto. Zijn kleding, die identiek was aan die
van de (auteursrechtelijke) beschermde motorpakken van de
politie, moest hij inleveren. ANP
ROTTERDAM - Dieselolie en benzine worden morgen goed
koper. De prijs van diesel gaat met één cent omlaag, die van
benzine met twee cent. Dit heeft marktleider Shell meege
deeld,
De prijzen per liter worden 2,15 voor superbenzine met
loodveiwanger, 2 ,03 voor euro ongelood, 2,08 voor ongelo
de superbenzine en 1,438 voor diesel. ANP
ENSCHEDE - De Universiteit Twente in Enschede heeft een
waterpomp voor Derde Wereld-landen ontwikkeld. De nieu
we pomp kost nog geen honderd gulden en is uit eenvoudige
materialen opgebouwd. Het apparaat wordt door water-
In-acht aangedreven en draait 24 uur per dag. De opbrengst is
honderd emmers water per dag.
De waterpomp staat in verbinding met een beekje. Het water
stroomt in een trechter en via het overdrukprincipe stoot de
uitlaatklep van de pomp voortdurend water uit. Met de pomp
is het mogelijk niveauverschillen tot tien meter te overbrug
gen. ANP
van onze redactie binnenland
RIJSWIJK - Nederland is weel
een bond rijker: de Nederlandse
Bond Moeder CAO. De vereni
ging werd op 4 maart opgericht
en kent inmiddels enkele tien
tallen leden. Zij heeft haar plan
nen gisteren gepresenteerd. De
bond wil verbetering van het
welzijn van vader, moeder en
kind en heeft daarom een lijst
met wensen opgesteld.
Belangrijkste actiepunt is een
eigen CAO voor alle Nederland
se moeders boven de 21 jaar met
minderjarige kinderen, zodat
deze financieel onafhankelijk
kannen zijn. De moeder heeft
recht op pensioenopbouw, erfe
nis, WAO, VUT en WW. Dit punt
wil men uiterlijk in 1998 realise
ren.
Volgens voorzitster M. Hauwert
moet er een einde komen aan de
ongelijkheid van de positie van
Advertentie
EXCLUSIEVE HERENMODE
Nieuwe Burg 25 - Middelburg
Tel. 0118-613325
de vrouw: „Vrouwen werken el
ke dag ontzettend hard en krij
gen daar niet voor betaald. Van
die rechtsongelijkheid moeten
we zo snel mogelijk af."
Daarnaast pleit men voor af
schaffing van de allimentatie-
plicht en de verhaalbare bij
stand. De kinderverzorging
wordt daarom een collectieve
verantwoordelijkheid en moet
worden gefinancierd via een zo
genoemde kinderzorgpremie.
De derde eis is dat moeders met
minderjarige kinderen in plaats
van de nu bestaande plicht tot
solliciteren, het sollicitatierecht
krijgen. Ook moeten ze kunnen
kiezen tussen de kinderen wil
len verzorgen of ander betaald
werk.
Gezinsmanager
De bond biedt de leden tevens
een vrijwilige, korte vakoplei
ding tot 'gezinsmanager', zodat
de kwaliteit van de kindei-ver-
zorging wordt gegarandeerd.
De moeders krijgen onder meel
ies in de vakken kinderverzor
ging, Nederlandse taal, huis/li-
chaamshygiëne en gezond en
lekker koken.
De bond wil de waarde van het
moederschap uitgedrukt zien in
geld, omdat de vrouw over uit
zonderlijke kwaliteiten be
schikt. 'De vrouw produceert
immers de nieuwe generatie,
zorgt voor sociale veiligheid,
liefde, vrede en heeft economi
sche waarde', zo staat in een fol
der van de bond. De moeder
wordt in de folder omschreven
als 'de dagelijkse organisator,
regisseur, dirigent en manager
in het gezin'. De bond heeft in
middels verscheidene politieke
partijen benaderd om hun doe
len kracht bij te zetten. Het lid
maatschap kost 25 gulden per
jaar en de bond gokt op enkele
duizenden leden. ANP
DEN HAAG - Koningin Beatrix stelt zaterdag" 10 mei de
■stormvloedkering in dé Nieuwe Waterweg bij Hoek van Hol
land officieel in werking.
Deze handeling maakt onderdeel uit van een uitgebreid fees
telijk programma voor genodigden en publiek. Datis donder
dag bekendgemaakt.
Door de kering zijn ongeveer 1 miljoen mensen,in,Zuid-Hol
land beschermd tegen de zee.
De NOS brengt vanaf 15.30 uur (Nederland 2) een recht
streeks verslag van de ingebruikneming. In dé uitzending is
ook een reportage te zien over de bouw van de kering. De NOS
is ook in Madurodam waar een schaalmodel van de storm
vloedkering is aangelegd. ANP
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Minister Dijk
stal van Binnenlandse Zaken
maakt zich 'langzamerhand'
zorgen over de politisering van
de Turkse gemeenschap in Ne
derland door buitenlandse be
ïnvloeding. Hij vindt het niet
toelaatbaar als organisaties
vanuit Turkije de Turkse ge
meenschap in Nederland ge
bruiken voor hun politieke
doeleinden.
Dijkstal zei dit gisteren na af
loop van een gesprek met een
delegatie van het Inspraak Or
gaan Turken (IOT), waarin ne
gen Turkse organisaties in Ne
derland samenwerken.
Dijkstal d'oelde met zijn uitla
tingen op extremistische orga
nisaties als de uiterst rechtse
Grijze Wolven en de Koerdi
sche vrijheidsbeweging PKK
die in Turkije zelf maar ook in
Nederland en in andere landen
met een Turkse gemeenschap
actief zijn. Hij wilde er verder
niet op ingaan.
Het IOT had om het gesprek
gevraagd wegens de onrust en
de gevoelens van onveiligheid
die in de Turkse gemeenschap
is ontstaan naar aanleiding
van de brand in een woning in
de Haagse Schilderswijk,
waarbij zes leden van het
Turkse gezin Kösedag om het
leven kwamen. De Turkse mi
nister van Mensenrechten Es-
engün bracht gisteren een be
zoek aan de Schilderswijk.
Extra alert
Dijkstal heeft de regionale po
litiekorpsen naar aanleiding
van de brand gevraagd extra
alert te zijn op Turkse objec
ten, zoals kantoren van Turkse
organisaties en koffiehuizen,
De Turkse minister Esengün (midden) bidt bij de plek van de aanslag in de Haagse Schilderswijk.
foto Paul van Weel/GPD
die mogelijk het doelwit kun
nen zijn van aanslagen.
Hij vraagt de gemeenten de
onrust en gevoelens onder de
Turkse gemeenschap in hun
stad serieus te nemen en te zor
gen voor extra hulpverlening
'van welke aard dan ook'.
Dijkstal wil ook dat gemeen
ten goed overleg tot stand
brengen met vertegenwoordi
gers van de Turkse gemeen
schap. De contacten verlopen
niet in elke stad even soepel.
Dijkstal deed een beroep op de
delegatie om onnodige paniek
onder de Turken in Nederland
helpen te voorkomen. Het is
slecht en gevaarlijk om te spe
culeren over de achtergronden
van de brand in Den Haag en
andere incidenten zolang die
niet echt duidelijk zijn, zei hij
in dit verband.
Het is van groot belang om
zicht te krijgen op een aantal
gebeurtenissen die zich met
een zekere regelmaat in Ne
derland en ook in Duitsland
voordoen, aldus Dijkstal.
Aanslagen kunnen een rechts-
extremistische, een criminele
of een politieke achtergrond
hebben. Pas als de echte gege
vens er zijn, kan de overheid
beoordelen wat zij moet doen,
aldus Dijkstal. Hij riep de de
legatie ook op alles in het werk
te stellen om te voorkomen dat
leden van de Turkse gemeen
schap het recht in eigen hand
nemen.
Tevreden
Voorzitter Ayhan Tonca van
het IOT toonde zich tevreden
over het 'positieve en openhar
tige' gesprek met de minister.
De organisaties willen zich
van hun kant inspannen om
het vertrouwen van de Turkse
gemeenschap in de Neder
landse samenleving te herstel
len, zei hij. ANP
van onze redactie binnenland
GRONINGEN - De rechtbank
in Groningen heeft een 32-jari
ge mensensmokkelaar en mees
tervervalser van paspoorten
gisteren een celstraf opgelegd
van drie jaar. De vier medever
dachten kregen straffen van
tien maanden tot twee jaar. Eén
verdachte kreeg een werkstraf
van 240 uur.
Het vijftal heeft de afgelopen ja
ren duizenden vluchtelingen via
gestolen en vervalste paspoor
ten gelegenheid gegeven vanuit
Iran en Irak via Nederland naar
hun nieuwe thuisland Canada
door te reizen. Een beperkt aan
tal was politiek vluchteling. Ze
ker tachtig procent van de
vluchtelingen was economisch
gelukzoeker.
De aanhouding van de Neder
landse top van de organisatie
met vestigingen in Iran, Irak en
Canada zorgde destijds voor
grote commotie. De hoofdver
dachte bleek in staat binnen een
uur met simpele middelen de
meeste paspoorten te vervalsen.
Justitie en politie zijn zo onder
de indruk van de vaardigheden
van de man dat zij hem advies
van onze redactie binnenland
AMSTERDAM - De Nederland
se Politiebond (NPB) is niet ge
rust op de maatregelen tegen het
toenemend voetbalvandalisme
die minister van Justitie Sorg-
drager heeft aangekondigd.
De bond vraagt zich af of de
maatregelen, waaronder meer
arrestaties van relschoppers,
wel een haalbare kaart zijn en
meent dat 'de waan van de dag
bepalend lijkt te zijn voor be
leidskeuzes'.
In het NPB-nieuwsbulletin van
gisteren constateert de bond dat
'er kennelijk geen rekening ge
houden wordt met de gevolgen
die de maatregelen voor de Ne
derlandse politie hebben'.
De vraag rijst of de beleidsma
kers zich wel voldoende bewust
zijn van de veiligheidsrisico's
voor betrokken politiemensen.
De minister maakte haar voor
nemens bekend na beraad met
minister Dijkstal (Binnenland
se Zaken), cle politie, de KNVB,
het Openbaar Ministerie en een
aantal gemeenten.
De bond vindt dat de gedachte
om sneller en meer arrestaties
vóór, tijdens en na voetbalwed
strijden te verrichten, niet
spoort met de realiteit. Boven
dien hebben grotere aantallen
arrestanten 'vérgaande perso
nele consequenties' voor de po
litie, aldus de bond.
Onduidelijk is hoe die moeten
worden opgevangen. 'Er moet
gedacht worden aan minimaal
een verdubbeling van de perso
nele inzet voor, tijdens en na de
wedstrijden.' Ook de recherche-
technische afhandeling van de
aanhoudingen vergt extra inzet.
De NPB wijst er voorts op dat de
politiekorpsen financieel ge
zien nu al nauwelijks in staat
zijn voldoende menskracht op
de been te brengen. ANP
hebben gevraagd over het nieu
we fraudebestendige paspoort
dat in september moet komen.
De man en zijn medeverdachten
hebben ontkend dat ze hebben
verdiend aan hun humanitaire
vluchtelingenwerk.
Bedragen tot tienduizend dollar
die werden betaald voor de reis
van Iran/Irak-Canada werden
steeds opnieuw geïnvesteerd in
hun liefdadigheidswerk. Justi
tie heeft al aangekondigd een
deel van de groep, onder wie de
meestervervalser later nog fi
nancieel aan te pakken. ANP
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - De naschoolse op
vang voor kinderen van wer
kende ouders moet met 50.000
plaatsen worden uitgebreid. De
ministers Melkert (Sociale Za
ken) en Borst (Volksgezond
heid) vragen daarvoor 175 mil
joen gulden van hun collega
Zalm van Financiën. Het kabi
net bespreekt het verzoek de ko
mende weken.
Melkert greep gisteren de pre
sentatie van een rapport van de
Emancipatieraad over meer op
vangplaatsen aan, om zijn claim
in het kabinet kracht bij te zet
ten. Volgens de minister mogen
ouders niet gedwongen worden
hun baan op te zeggen of minder
te gaan werken, bij gebrek aan
opvangplaatsen.
De naschoolse opvang voor kin
deren tussen de vier en dertien
jaar is nu slecht geregeld. Er zijn
maar veertienduizend opvang
plaatsen, zodat minder dan één
procent van deze schoolgaande
kinderen hier onderdak kan
vinden. De uitbreiding met
50.000 plaatsen die Melkert en
Borst voor ogen staat, betekent
een verviervoudiging van de ca
paciteit. De bewindslieden kun
nen in dit streven rekenen op de
steun van een Kamermeerder
heid.
Ook de opvang voor peuters tot-
vier jaar kan volgens de be
windslieden beter. Hoewel sinds
enige jaren fors uitgebreid tot
ruim 60,000 plaatsen, bestaan
er nog steeds wachtlijsten voor
crèches. Vooral voor de door ge
meenten gesubsidieerde peuter
plaatsen bestaat veel meer
vraag dan aanbod. Melkert en
Borst onderkennen dit pro
bleem. maar willen eerst de
nood voor schoolgaande kinde
ren oplossen.
Het kabinet zal de claim van de
twee bewindslieden binnenkort
bespreken samen met alle ande
re wensen van ministers voor de
komende jaren. Volgens de
PvdA-fractie in de Tweede Ka
mer kan een flink deel van de
benodigde 175 miljoen worden
terugverdiend. Ouders die blij
ven werken betalen immers ook
belasting. Daarbij kunnen
werklozen aan de slag als crè
che-leidster, wat weer een uit
kering bespaart. GPD
