Bettie Serveert verandert broeierigheid in bravoure Laura Fygi zingt Michel Legrand PZC De Dijk blijkt nog steeds solide Ontaarde muziek schat aan juwelen Groep komt gelouterd uit inzinking kunst cultuur 18 cd vrijdag 4 april 1997 Succes heeft ook zijn schaduwzijde. Vertel de vier musici van Bettie Serveert wat. Een tijdlang waren ze doodop. En onverschillig. Dat krijg je er van als je als geslaagde indiepopband roofbouw op jezelf pleegt. Het vele toeren trok een fikse wissel op de onderlinge verhoudingen. De ontstane spanningen vraten aan de band. Als een agressief computervirus aan bestanden. Pas begin vorig jaar werden de problemen uitgesproken. Sinds die tijd staan de neuzen weer dezelfde kant op. /Fet frisse moed gaan de gelou- -LVJLterde Amsterdammers er weer tegen aan. Ook al is het bud get van de band vanwege de tegen vallende Amerikaanse verkoopre sultaten van het tweede album Lamprey gehalveerd. „We moeten er veel meer aan trekken. Met de helft van het budget dat we vorige keer hadden, moeten we het dub bele presteren", aldus gitarist Peter Visser. Het derde Bettie- pronkstuk Dust bunnies markeert in ieder geval het begin van een flitsende doorstart. De eerste klap was destijds een daalder waard voor Bettie Ser veert. Zangeres en gitariste Carol van Dijk, gitarist Peter Visser, bassist Herman Bunskoeke en drummer Berend Dubbe debu teerden eind '92 met Paiomine. Een dik half j aar later stond de gi taarband, stijf van de zenuwen, al op Pinkpop. Waardering alom, (inter)nationale tournees, ecla tante verkoopcijfers, om je gun sten vechtende Amerikaanse la bels. Het leven leek een groot feest. Bezem Lamprey verscheen begin '95, maar sloeg met name in de Ver enigde Staten minder aan dan Palomine, dat goed was voor 150.000 toonbanktransacties. Voor die terugval zijn diverse re denen aan te geven. Zo was het nieuwe er af bij Bettie Serveert, een groep die in '92 op het juiste moment zijn enti'ee maakte in de internationaal bloeiende gitaar wereld. De band koos in zijn ei genwijsheid de verkeerde single en de clip werd niet gedraaid bij MTV. En Bettie Serveert werd ge troffen door pech, want de groep lag een tijd stil in verband met een ernstige longziekte van Bunskoe ke. Het recente album bevat minder herfst, meer lente en zomer. Het materiaal loopt van het ingetogen KristinHersh-achtige Dust bunny tot het uitgelaten poppunknum- mer Story in a nutshell dat klinkt alsof Deborah Harry The Ramo- nes nieuw leven inblaast. Het mooiste liedje is evenwel het losse Heaven. Het lijkt een geheim nummer van De Arisen, de vorige band van Bunskoeke en Visser. D at is het nietwant het is geschre ven door Carol van Dijk, de sensi bele zangeres die een grotere stem in het Bettie-verhaal heeft gekre gen. Dissonantjes Op Dust bunnies ontgint de Bet- ties geen nieuwe muzikale gebie den. Bettie Serveert is geen U2. Het is geen band die op soepele wijze modernismen in zijn muziek verwerkt. Bunskoeke: „Wij heb ben veel bewondering voor het lef en de bravoure van U2. In Duits land vinden ze ons maar conserva tief. Als je geen dance-invloeden in je muziek verwerkt, ben je een ouderwets en saai bandje." Dust bunnies had ook tien jaar geleden of in 1965 gemaakt kun nen worden. Je kunt niet horen dat er computers gebruikt zijn. Hoe ouderwetser je muziek is, hoe lan ger ze mee gaat. Als je in 1980 ele menten van The Cure en Siouxsie The Banshees in je muziek ver werkt had, dan had je nu zeer ge dateerd geklonken. Het enige mo derne aan onze muziek zijn een paar dissonantjes," Bunskoeke: „We wilden onze vleugels uitstaan en een producer hebben die een onafhankelijke buitenstaander was. Bryce heeft van ons meer vrijheid gekregen dan Frans ooit gehad heeft. 'Dust bunnies' is heel duidelijk zijn pro duct. Het is een brutaler album dan de eerste twee. Het is directer gemixt, meer een klap in je ge zicht. Lamprey was veel te broeie rig." Visser: „De nummers van Dust bunnies zijn korter, compacter en vrolijker. Melancholie is mooi en wel, maar op een gegeven moment is het genoeg. Onze muziek kon wel wat frissere kleurtjes gebrui ken. Deze plaat is luchthartiger, gemakkelijker te behappen ook. Het draait niet meer alleen om me lancholie. Want wij zijn niet de he le dag een potje somber." Spanning Bettie Serveert doet nu wat meer concessies aan de wetten van de popindustrie, maar probeert zo integer mogelijk te blijven. Visser: „Je kunt de hele amusementsin dustrie zo ernstig nemen als je zelf wilt. Je kunt ook het spel meespe len. Ik nëem het niet allemaal seri eus. Ben je gek. Spelen in een bandje is toch het meest hersenlo ze baantje dat er op aarde bestaat. Het is allemaal zo plat als een dub belt je. Waarom ik in een popgroep speel? Voor de leuk voornamelijk. En voor mijn ego. Ik ontleen er een bepaalde status aan. Het heeft veel te maken met ijdelheid. Daar om speel ik ook liever op een podi um dan in een studio." Qua presentatie bij de optredens gaat er iets veranderen. Bunskoe ke krijgt een microfoon voor zijn neus. Kan het ijs gemakkelijker gebroken worden, want zangeres en boegbeeld Carol van Dijk is op het podium niet bepaald een uit bundige kwebbelaar a la René Froger. Bunskoeke: „Wat ons stoorde, wa ren de lange stiltes tussen de num mers. Vaak hing er bij een Bettie- concert een spanning tussen groep en publiek. De band fluisterde: wij spelen maar liedjes. Het publiek had meer iets van: maak maar een show. Vermaak ons. Die spanning werd vaak niet gebroken, waar door een concert vaak iets heel angstigs had. Dat willen we niet meer. We willen nu meer bravoure. Wij zijn leuk en hebben leuke nummers. Het zelfvertrouwen is toegenomen." Niet achterover De musici gaan er niettemin har der tegenaan. Bunskoeke: „De stoel van een succesvol popmuzi kant zit natuurlijk heel comforta bel. Het is een heel menselijk en universeel gegeven dat als je een maal heel comfortabel zit, je ach terover gaat leunen. En je ïaat al les op je afkomen. Maar zo werkt Kijk eens wat er nu weer ge beurt: Laura Fygi maakt een album met uitsluitend songs van Michel Legrand. Wat een verras sing. Aan de andere kant, mis schien is het wel het kenmerk van de ware grote artiest: op gezette tijden met iets onverwachts ko men. Maar dan wel steeds op hoog niveau. Dat lijkt nu ook weer gelukt. Want maestro Le grand verleende zelf zijn mede werking aan het album: hij maakte de arrangementen, hij dirigeerde het orkest. Het resul taat: de cd 'Watch What Hap pens.' Laura: „Dit moet een klap per worden." Ze zou onderhand, na vier suc cesvolle cd's in vijf jaar tijd, dat Alice-in-Wonderland-achtige kwijt moeten zijn. Maar nee hoor, ze kijkt nog steeds onbevangen en dus vervolgens met verbazing aan tegen wat haar nu weer over komt. Niet dat mettertijd niet tot haar is doorgedrongen dat ze kennelijk iets aan de internatio nale muziekmarkt heeft toe te voegen. Maar dat de allergroot sten in het vak simpelweg en thousiast ja zeggen als zij hun uitnodigt om met haar te werken, vexwult haar nog steeds met ver wondering. „Het is niet dat wij, toen we Mi chel Legrand om zijn medewer king vroegen, niet veel noten op ons zang hadden. We hebben hem verzocht om arrangementen te maken, om een duet met me te zingen-en om een nieuw nummer voor me te schrijven. We hebben hem mijn vorige cd's toegestuurd Zangeres Laura Fygi: ...ik haat sleur... foto Cees Zorn en wat dacht je: Hij wilde graag meedoen. "„Wij hadden eerst nog het idee om de basis vooraf op te nemen, heel simpel met een bas, een ritmesectie en een piano. Maar Michel zei: „Nee, dat wil ik niet. Dan ligt er veel te vast en kan ik geen kant meer uit. Ik doe alles of ik doe niks.' Je begrijpt natuurlijk wel dat we toen voor Alles hebben gekozen. Alle machtig, het is toch even een schouderklopje als zo iemand met je in zee wil gaan."„Het idee om een cd met liedjes van hem te maken hebben we al drie jaar 'We' dat zijn: Ruud Jacobs, m'n technicus Keith Grant en ik. We zijn er niet eerder aan begonnen, omdat ik voelde dat ik nog niet aan die muziek toe was. Het is technisch heel moeilijk uit te voeren muziek die hij schrijft. Alles is echt 'Grand', hij doet z'n naam eer aan." „Toen Michel zijn voorwaarden bekend had gemaakt, heeft Ruud weer de beste musici van Enge land weten samen te brengen. Maar zelfs voor die mensen is Le grand heel moeilijk, eh, ook als mens. Laten we maar gerust zeg gen dat hij een tiran is. Maar hij is ook hard voor zichzelf. Als hij zelf een fout maakt, loopt hij hard te tieren. Hij is ook wel eens tegen mij uitgevaren. Maar ik heb dan zoiets van: laat maar. Bo vendien heb ik de wind die hij me van voren gaf terug geblazen. Daar moest hij wel om lachen. We hebben nog steeds contact en het is chérie voor en chérie na. „Het album is op een nummer na Engelstalig. Dat hebben we met opzet gedaan. Zo erg is het nu ook weer niet, want van al zijn num mers bestaan Engelse vertalin gen. Tja, wat heeft het voor zin om een album in het Frans te ma ken? Ja, voor de Franse markt misschien. Maar tot nu toe is geen cd van mij in Frankrijk versche nen. Misschien dat er nu interes se ontstaat, want die Fransen zijn natuurlijk zo chauvinistisch als de pest. Wel, dan is het een kwestie van vier dagen de studio in en er is een Franse versie klaar." „Wij moeten echter aan al die an dere achtentwintig landen den ken waar mijn cd's tot nu toe zijn uitgekomen. Ik heb niet het idee dat ze in Japan en. in de Verenigde Staten op een Franstalig album zitten te wachten. In Japan komt de cd in dezelfde tijd uit als hier. In juni ga ik er weer naar toe. Aansluitend ga ik naar Taiwan en hou je vast: naar Korea." Snel gegaan „Het. is toch heel snel gegaan als je het achteraf beschouwt. Dit is mijn vijfde solo-cd in vijf jaar en als je ziet met wie ik allemaal heb mogen samenwerken, het is fan tastisch: Toots Thielemans, Johnny Griffin, Michael Franks. En nu, zo'n Michel Legrand die spontaan met je de studio ingaat. Als ik dat afzet tegen die zeven jaar dat ik in de groep Centerfold zat. Bij ieder nieuw cd-project moest je weer bewijzen dat je deugde." „De consequenties na vier suc cesvolle albums neem ik ook. Op één voorwaarde: ik wil mijn kin deren de aandacht blijven geven waarop ze recht hebben. Al heb ik een optreden gehad tot twee uur, moeders is om half zeven op om de kinderen in bad te doen. Ik wil geen oppas. Het valt best te organiseren hooi'. De lopende theatertoernee beslaat een te be happen periode. Daarna heb ik weer tijd voor andere dingen. Want ik haat sleur. Els Smit Laura Fygi treedt ivoensdag 9 april op in De Stadsschouioburg in Middel burg. het niet. Achteraf gezien is het zo logisch als wat, Als mensen om je heen gaan roepen: die plaat wordt helemaal geweldig en bereid je maar vast voor op het Nirvana-ef fect, dan ga je bijna van zelf ach terover in je stoel liggen. En je zegt: laat maar komen die. orkaan. Maar dan gebeurt het juist niet." Onverschilligheid bedreigt niet alleen een succesvolle popgroep. Het is volgens Bunskoeke het grootste probleem waarmee de moderne mens kampt. In de tole rantie van de jaren zeventig ge looft hij voor geen millimeter. „Mensen zeggen bijvoorbeeld graffiti leuk te vinden, omdat ze denken dat ze zijn aangebracht door de types uit bendes die je met een mes overhoop steken. Het ge volg van tolerantie is dat je onver schillig wordt tegenover allesBij - voorbeeld tegenover wat er in Afrika gebeurt", stelt Bunskoeke. „Of tegenover zaken dichterbij. We staan aan de vooravond van een verenigd Europa. En dan wordt Nederland ineens wakker en beginnen de mensen te roepen: hoe zit dat eigenlijk met mijn gul den? Nu wordt iedereen ineens een beetje schijterig en is Europa toch niet zo'n goed verhaal, maar een plannetje van mannen in nette pakken. Onverschilligheid wordt de strop van de mensheid." René Megens Bettie Serveert treedt 6 april op in Pa ra Breda en 26 april in Nighttoion Rot- terdam. Wat ze ervoor betaald hebben weet ik niet, maar ongetwijfeld is er een tijdje terug tijdens een geanimeerd verpozen in een Hilversums restaurant iets moois gegroeid tussen de platenmaatschappij van De Dijk en Radio 3. Er ging de afgelopen weken vrijwel geen uur voorbij of de nieuwe single Laat Het Vanavond Gebeuren kwam voorbij en inmiddels mag ook de rest van de nieuwe cd De Stand Van De Maan (Mercury) zich in een meer dan gemiddelde belangstelling van de jongste zender verheugen. Daarbij springt vooral de relatie tussen Arbeidsvitaminen en De Dijk in het oog. En dat terwijl De Dijk zo onge veer de eerste Nederlandstali ge band is, die het zonder sponso ring wel afkan, lijkt me. Het hardwerkende gezelschap (vandaar die Arbeidsvitamientjes natuurlijk) speelt met enige regel matig het halve zalencircuit van Nederland plat, daarbij iedere keer weer volle zalen trekkend. Het is de magie van een band, die door de jaren heen misschien grote moeite heeft om nog iets verras sends aan het repertoire toe te voe gen, maar wel over een belangrij ke andere eigenschap beschikt: uitstraling. Een optreden van De Dijk is een zinderend gebeuren. De Stand Van De Maan is dat iets minder, hoewel de combinatie van swingende soul en rauwe rock ook nu weer garant staat voor drie kwartier karaktervolle pop. Henry Rollins Binnen het hardcore-genre heeft Henry Rolins met zijn band een aardige reputatie opgebouwd, en dat is gezien de veelomvattende activiteiten van de man geen won der. Met Liar van het vorige album Weight kreeg hij zelfs een hitje, wat in deze kringen toch niet echt gebruikelijk is. Rollins heeft de smaak te pakken, want Come In And Burn (DreamWorks/Uni versal) is zijn meest melodieuze al bum onder de vlag van de Rollins Band. Dat wil zeggen; de band wisselt het harde beukwerk af met spontaan klinkende, jazzachtige jams met heerlijk gitaarwerk (in Neon bijvoorbeeld) en zo ontstaan riedels die zich zowaar voorzich tig in je hoofd nestelen. Rollins zelf voelt zich daarbij geroepen om te gaan zingen, endatis nietz'n sterkste punt. Echt spraakma kend is Come In And Burn mede daardoor niet; eerder een leuke aanvulling op het Rollins-oeuvre. Catherine Het Amerikaanse Catherine maakt op haar derde album Hot Saki Bedtime Stories (Drag net/Epic/Sony Music) een soort psychedelische glampop. Ener zijds zijn er de verwijzingen naar het hedendaagse geluid van Smashing Pumpkins (geen won der; Billy Corgan produceerde het eerste album en nu zingt D'Arcy twee nummers mee) en anderzijds stilet het van de al dan niet verdek te verwijzingen naar Sweet (in It's Gonne Get Worse), vooral T. -Rex (Four Leaf Clover; Vegas Glam) en zelfs The Tubes Don't Touch Me There). Die niet onlogische sa mensmelting van twee culturen beheerst Catherine echter voor treffelijk en het resultaat is een boeiende popplaat, waarin de akoestische gitaar net zo belang rijk is als de elektrische. Ofwel: waarin suikerzoet naast ruig rauw functioneert. Carter USM Hun overgang naar major Chrysa lis heeft Carter The Unstoppable Sex Machine niet echt veel succes gebracht. Vandaar wellicht dat ze weer terug zijn bij Rough Trade, dat de terugkeer van de verloren zoon viert met de mini-cd A World Without Dave (Cooking Vinyl- /Rough Trade). Veel veranderd is er niet. Misschienzijnzewatrusti- ger geworden, wat intiemer, maar het tweetal doet me nog steeds denken aan het illustere, humoris tische Britse duo John Otway en Wild Willy Barrett, dat twintig jaar- terug triomfen vierde in het clubcircuit. En verder zijn er na tuurlijk weer de verwijzingen naar de Pet Shop Boys (And God Created Brixton). Maar het resul taat lijkt, zeker met de Britpop- rage in het achterhoofd, langer houdbaar dan ooit. Supertramp Supextramp? Bestaat dat dan nog? Ja, maar vraag me niet waarom. De enige reden die ik kan beden ken om hier aandacht aan de band te schenken is dat ik de van oor sprong Engelse band ruim twintig jaar geleden erg hoog had zitten, ten tijde van 'Crime Of The Centu ry zeg maai-. Maar de tij den veran deren en Supertramp niet. Some Things Never Change (EMI) heet hun.' comebackalbum na tien jaar afwezigheid van het poppodium en het lijkt inderdaad of Super tramp niets geleerd heeft van het waarom van hun langzame neer gang. Liefst zeventig minuten lang verveelt de band met vol strekt spanningsloze, tamelijk saaie en veel te sophisticated lied jes zonder ziel en zonder kop en staart en zonder... you name it. 'There's a big world waiting for me', zingt Rick Davies in het ope ningsnummer. Ze begrijpen het echt niet. Gert Meijer De klad zit in de verkoop van klassieke muziek-cd's. Er is te veel van hetzelfde en goedkope uitgaven maken het de grote merken met hun al even grote namen en dito prijzen steeds moeilijker. Toch is er naast het standaardrepertoire nog veel moois te beleven, wat zelden de aandacht krijgt. Wellicht ligt er in dat minder bekende repertoire een kans voor de maatschappijen om hun klanten vast te houden, of zelfs nieuwe te winnen. In de concertzalen lijkt het al te lukken. Decca doet daartoe een nieuwe en veelbelovende poging met de serie Entartete Musik. Een keur aan solisten, dirigenten en ensem bles, onder wie Lemper, Chailly, Rattle en Dutoit, bengt op een nieuwe reeks cd's de muziek in kaart die onder het regime van de nazi's gold als 'ontaard' en derhal ve was verboden. Goldschmidt is de enige nog le vende componist van deze verbo den generatie, Hij vertelt hoe Ber lijn in die dagen na de Eerste Wereldoorlog een smeltkroes was van kunsten en stijlen. En zo val len de namen van uiteenlopende kunstenaars als de filmers Eisen- stein en Fritz Lang, de actrices Mariene Dietrich en Josephine Baker, de schilder Paul Klee, de schrijver Thomas Mann, de groep kunstenaars rond Bauhaus en de componist Schönberg. Jazz Maar na het einde van de voor kunstenaars zo inspirerende da gen van de Weimarrepubliek en het aantreden van Hitier en de zij nen, werd de kunst gerelateerd aan rassen. Jazz, een van de bron nen van inspiratie voor de jonge generatie, was derhalve 'not done' en Strawinslcy uit den boze. En wat moesten de bruinhemden met de opera Johnny spielt auf waarin de componist Krenek een hoofdrol geeft aan een neger? Zij n eerste vi oolconcert is in deze serie voor het eerst op cd te horen. In 1940 laten de nazi's een com pleet overzicht verschij nen van al le joodse musici. Ze hebben geen enkele kans meer. Alleen in There- siënstadt mogen ze zich nog mani festeren, zo lang als dat mag du ren. Of ze moesten al voor 1939 naar Amerika zijn uitgeweken. Zoals Arnold Schönberg en Kurt Weill die er groot werd met musi cals. En niet te vei'geten Wilhelm Grosz, die hits produceerde als Along the Santé Fe Trail voor de gelijknamige film met Errol Flynn en Ronald Reagan en Red Sails In The. Sunset. Over film gesproken, Erich Korn- gold had in Hollywood een schitterende carrière als filmcom ponist. Zijn ervaring met het schrijven van opera's kwam hem van pas bij de muziek voor onder meer Robin Hood en het bijna au tobiografische Between Two Worlds uit 1944. Hij won twee Os cars en zijn invloed op de filmcom ponisten is nog altijd hoorbaar. Het waarom leert de opname van zijn muziek voor die laatste film. Filmthema's vormen op hun beurt de basis voor het vioolconcert dat hij tegen het eind van zijn verblijf in de VS schreef Boulez Na de oorlog braken Stockhausen en Pierre Boulez met een wereld die twee wereldoorlogen had voortgebracht. Iemand als Gold schmidt was daarmee niet alleen slachtoffer van de nazi's, maar ook van de behoefte tot breken met het verleden. En toch, een diligent als Bruno Walter koesterde de fanta sie-opera 'Die Vogel' van Braun- fels uit die vooroorlogse periode als een van de interessantste nieu we werken. Een werk dat hij in 1920 in première mocht laten gaan, maar dat nooit de kans kreeg om een groot publiek te veroveren. Braunfels werd in één adem ge noemd met Strauss, maar toen de halfjoodse componist een op dracht van de nazi's weigerde werd ook zijn werk verboden en verdween het onder het stof. Daar is het nu onder vandaan gehaald, Het ligt nu in de winkels als een parel uit deze serie Entartete Mu sik. Voor het eerst op cd. Over parels gesproken: Ute Lem per nam met het Matrix Ensemble een aantal cabaretliederen op uit het Berlijn van de jaren twintig. Liedjes met teksten van onder an deren Tucholsky op muziek van Spoliansky, Hollaender en Nelson krijgen een huiveringwekkend mooie vertolking. Met déze opna me tussen al het klassieke werk van die dagen wordt nog weer eens duidelijk hoezeer al die genres in datBerlij n niet zonder elkaar heb ben kunnen bestaan. Hans Visser De groep Bettie Serveert met van links naar rechts Berend Dubbe, Herman Bunskoeke, Peter Visser en Carol van Dijk.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1997 | | pagina 18