Nooit de echte James Bond
Lady krijgt weinig diepgang
Voogdij als drama
Pierce Brosnan
een gevoelige
stoere jongen
kunst cultuur vrijdag 28 maart 1997 21
Film blijft in
keurslijf roman
Pierce Brosnan presenteerde deze week de film Dante's Peak, die binnenkort in première gaat.
foto Christof Stache
Pierce Brosnan heeft met zijn jongste
zoon de première van Dante's Peak
bijgewoond en moest spijtig constateren
dat zijn nazaat dwars door alles heen heeft
geslapen. „Een honderd-dollar-beest-
van-een-film, met zijn pa in een heroïsche
hoofdrol en dan hij kan er zijn ogen niet bij
open houden", briest Brosnan. Maar
vergoelijkend wordt vastgesteld dat
zoonlief pas twee weken oud is en dat
Pierce zelf op die leeftijd evenmin wakker
lag van uitbarstende vulkanen, regens van
as en rivieren van lava die een complete
stad van de kaart vegen.
De 45-jarig acteur die op het punt staat
zijn. James Bond-rol te repriseren in
Tomorrow Never Dies, is vanaf 10 april te
zien in Dante's Peak als een wetenschap
per die vergeefs waarschuwt dat een
vulkaan in een Noord-Amerikaans na
tuurpark bezig is te ontwaken uit eeu
wenlange slaap. De geadviseerde evacua
tie van een bedreigd bergstadje blijft uit,
zodat - als de catastrofe inderdaad toe
slaat - Pierce verplicht is zichuit te putten
in het redden van levens, speciaal die van
Linda Hamilton en haar gezin.
Brosnan zegt niet lang te hebben hoeven
nadenken over het aanbod de hoofdrol te
spelen in Dante's Peak. Het honorarium
van vijf miljoen dollar zal de besluitvor
ming ongetwijfeld hebben geholpen,
maar de acteur beklemtoont andere over
wegingen: Regisseur Roger Donaldson is
een oude gabber van mij. We gingen een
keer eten en hij vertelde over de film die
hij zou gaan maken, Dante's Peak. En dat
de studio voor de hoofdrol dacht aan ac
teur zus of zo. 'Maar ik zag graag dat jij
het zou doen', voegde Roger er onver
wachts aan toe. Ik zei dat ik in mijn jonge
jaren genoten had van rampenfilms als
Towering Inferno en The Poseidon Ad
venture en dat hij me het script maar
moest opsturen."
Vissen
„Dat.deed hijIk las het en besloot mee te
doen: Het klonk als een goede manier om
de zomer door te brengen in Idaho. Lek
ker vissen, tussen de opnamen door. Het
was zoiets als twee films eigenlijk. Idaho
was goed. Ik nam mijn kinderen mee en
mijn oudersWe zaten in een prachtig huis
in een fantastische natuur. Bergen, helde
re rivieren, meren. Bij een film als deze
gaat er telkens zo veel tij d zitten in het ge
reed maken van de sets, dat je inderdaad
volop tij d hebt om te vissen en te genieten
van een goede sigaar. Ik hoorde het wel als
ze me nodig hadden.
„Daarna gingen we naar Los Angeles
voor het Studiowerk. En dat was andere
koek; daar gingen we de loopgraven in en
filmspion werd, heeft Cassie niet meer
mogen meemaken. Met zijn nieuwe vrien
din Keely Shaye-Smith zegt Pierce Bros
nan geen trouwplannen te hebben, al heb
ben ze nu een baby: „We laten elkaar
vrij"!
In april starten onder regie van Roger
Spottiswoode de opnamen voor de acht
tiende Bond-film: Tomorrow Never Dies.
Brosnan heeft er zin in. Zijn voornaamste
tegenspeelster wordt de Chinese actrice
Michelle Yeoh, die lokale bekendheid ge
niet als 'de vrouwelijke Jacky Chan'. „Ze
is prachtig, acteert goed en is net zo'n
overtuigende vechtjas als Famke Janssen,
maar gelukkig wordt Michelle niet mijn
vijandin maar een liefhebbende collega."
De booswicht van het stuk wordt Jona
than Pryce (Carrington, Evita) als een me
diamagnaat die er het uitlokken van een
derde wereldoorlog voor over heeft om de
kijkcijfers van zijn tv-stations te kunnen
opdrijven.
Akelig slim script
Brosnan: „Het is een akelig slim script en
heel stevig. Plet verhaal is scherper gesle
pen dan dat van GoldenEye waarin veel
interessante kwesties bijeen werden ge
veegd, maar het ontbrak aan hechtheid,
vond ik. Voor Tomorrow Never Dies is er
meer vanuit de karakters gedacht en zul je
op meer emotionele wijze door de gebeur
tenissen worden meegesleurd. Ik geloof
dat hoe simpeler een verhaal is, hoe mak
kelijker het wordt om het emotioneel op te
laden en werkelijk spannend te maken.
Zoals ook op voorbeeldig.gebeurt in Dan
te's Peak."
Tussen de twee Bond-films in heeft Pierce
Brosnan stevig aan de weg getimmerd. Hij
speelde Robinson Crusoë in een film die
overigens regelrecht in het videocircuit
verdween. Hij is momenteel te zien als
minnaar van Barbara Streisand in The
Mirror Has Tivo Faces. En hij speelt de
blunderende, pijprokende wetenschap
per in Mars Attacks!, als persoonlijk ad
viseur van president Jack Nicholson.
Buitenkans
„Mars Attacks! vond ik een buitenkans.
Ik verwacht dat de rest van de wereld de
lauwe Amerikaanse ontvangst zal corri
geren. Tim Burton is een regisseur die een
totaal eigen universum kan creëren. Hij is
volmaakt origineel en zo iemand geef ik
blind mijn vertrouwen. Ik was de eei'ste
die tekende voor Mars Attacks! En ver
volgens zag ik hoe de cast op sterkte werd
gebracht met de ene topacteur na de an
dere: Jack Nicholson, Glenn Close, An
nette Bening, Rod Steiger, Danny DeVito.
Ik ging glimmen van trots toen ik in zo'n
gezelschap kwam te verkeren en op het
affiche mijn naam tegenkwam onmiddel
lijk na die van Jack."
„Ik ben daar nog steeds kinderlijk in. Om
dat ik mezelf nog niet kan zien als een
steracteur. Zoals ik me ook nog steeds niet
de echte James Bond kan voelen en een
vage angst heb dat ik ontmaskerd zal
worden als bedrieger. Want de enige echte
007 blijft ook voor mij Sean Connexy. Ik
ben gewoon de vijfde 'Bond'. Maar ik zou
het spijtig vinden als men mij later alleen
zou herinneren als James Bond de Vijfde.
Ik had een contract getekend voor drie
films. Dus Tomorrow Never Dies en dan
nog een volgende, met nog eventueel een
optie op een vierde. Dan is het definitief
voorbij en het is het de beurt aan weer een
jongere acteur."
„Wat ik wil in deze mooie business is voor
mezelf de kansen creëren om met de beste
regisseurs en collega's samen te wei'ken.
Dan helpt het als je af en toe te zien bent
geweest in behalve Bond-films ook nog
andere 'blockbusters'. Zoals het ook helpt
om af en toe in films te staan die andei'e la
gen aanboren in je talent. Samen zou dat
op een gegeven ogenblik een situatie moe
ten opleveren dat je in staat raakt om te
kiezen met wie je wilt samenwerken.
Pierce Brosnan loopt over van gedreven
heid en ambitieuze plannen, maar nog
steeds weet hij niet zo zeker of hij het echt
gemaakt heeft, GoldenEye had 340 mil
joen dollar binnengespeeld, Dante's Peak
loopt voortreffelijk in Amerika. De acteur
woont in een villa op een mooie lap grond
in Malibu en rijdt in een Porsche 911 Te-
tronic. „Maar ik heb nog steeds het gevoel
dat het niet écht is; dat ik het van de ene
dag op de andei'e allemaal weer kwijt zou
kunnen zijn."
Pieter van Lierop
zijn de meeste inspannende actiescènes
gemaakt. Werken voor je geld. Het bleek
een goedemanier om de conditie op peil te
houden die ik voor de vólgende Bondfilm
nodig zou hebben. Ik doe veel training
met gewichten, wielrennen, joggen. Het
meest afmattend was in Los Angeles het
strakke draaischëma, omdat men de race
wilde winnen met die andere vulkaanfilm
die in productie genomen was. Er stond
een enorm kapitaal op het spel. Die race
hebben we mooi gewonnen, trouwens.
Parallel
Het script van Dante's Peak volgt een be
kend stramien, maar de nabootsing van
de vulkaaneruptie oogt verbluffend au
thentiek. Eveneens bijzonder is dat de
hoofdpersonages meer emotionele identi
ficatie teweeg brengen dan meestal in
x'ampenfilms gebeurt. Brosnan weerspie
gelt meer kwetsbaai'heid en gevoeligheid
dan we van mannetjesputters in spekta
kelfilms gewend zijn. De openingsscène
speelt in Midden-Amei'ik.a waar tijdens
een vulkaanex'uptie Brosnans geliefde het
leven verliest. Als de man jaren later on
der gelijksoortige bedreiging verliefd
wordt op Linda Hamilton, ontstaat er een
reëel invoelbarè spanning. Volgens regis-
seur Donaldson komt dat door de parallel
met Pierce Brosnans eigen leven.
Zes jaar geleden ovexieed Brosnans echt
genote Cassie die eigenlijk d'e motor was
geweest van zijn carrière. Pierce - kind
van een vader die hij nooit had gekend en
een moeder die in Londen was gaan wer
ken - werd op het Ierse platteland opge
voed door eerst zijn grootouders en later
een tante. In de jaren zestig reisde hij zijn
moeder achterna, liet. zich opleiden tot
acteur en trouwde vexwolgens met Cassie,
die als actx-ice eerder doorbrak dan haar
In Mars Attacks! speelt Brosnan de pijprokende, blundei'ende wetenschapper.
echtgenoot. Het was ook Cassie geweest
die Pierce voorstelde aan Bond-produ-
cent Cubby Broccoli die tien jaar geleden
Brosnan de rol van 007 aanbood. Maar
omdat de producenten van Remington
Steele hun ster niet wilden laten schieten,
moest Brosnan de eer laten aan Timothy
Dalton. Dat haar echtgenoot drie jaar ge
leden alsnog 's werelds meest fameuze
Henry James is een geliefd schrijver bij de
filmmakers. James was een Amerikaan die
in liet Engeland van eind vorige eeuw zijn
romans schreef. Als relatieve buitenstaander
zag hij de eigenaardigheden van de Engelsen en
de Europeanen scherp. Dat combineerde hij
met zijn kennis van de mensen en
mogelijkheden in Amerika, waardoor er eert
soort transatlantische romans ontstonden die
honderd jaar later uitstekend geschikt blijken
voor filmadaptaties zijn. Het Merchant/Ivory-
team, dat later overstapte op E.M. Forster,
maakte bijvoorbeeld The Europeans (1979) en
The Bostonians (1984).
Jane Campion, de i'egisseur van The
Piano en An Angel. At My Table, heeft
nu Portrait of a Lady gemaakt naar de ge
lijknamige roman van James. Wat over-
eenkomt met de Merchant/Ivory-aanpak
is dat deze verfilming vooi'namelijk een
prachtige vei-zameling prenten is bij een
bestaand vei'haal; waai'in nauwelijks
i;uimte wordt geboden om tot de persona
ges door te dringen.
Hoofdpersoon in Portrait of a Lady is de
jonge Amerikaanse Isabel Archer; een
moderne mooie ondernemende vrouw,
met haar eigen principes en ideeën over
het leven. Het huwelijksaanzoek dat ze
van een van haar aanbiddei's krijgt als ze
op familiebezoek in Engeland is, wijst ze
af. Ze wil eerst reizen, de wereld zien en
alles onderzoeken alvorens eventxxeel aan
trouwen te denken. Florence ligt op haar
pad, waar ze Gilbert Osmond ontmoet, de
man met wie ze na eerst die wei'eldreis ge
maakt te hebben, zal trouwen en met wie
ze in Rome gaat wonen. Te laat komt ze er
achter dat niet hij, maar haar tuberculeu
ze neef haar ware liefde Ralph Touchett is.
Campion start haar film voor de beginti
tels met het tonen van een groepje jonge
eigentijdse vrouwen, terwijl op de ge
luidsband het spannende moment voor de
kus van hem beschreven wordt. Het gaat
erom deze kus zo lang mogelijk uit te stel
len, terwijl je weet dat het gaat gebeuren
omdat in dat moment nog van allesmoge-
lijk lijkt. Alles wat daarna komt kan al
leen maar desillusie zijn. En dat is exact
wat Campion in de daaropvolgende 150
minuten laat zien. Door haar regie en sce
nario wordt de kijker gedwongen om al
leen haar visie op het verhaal en de perso
nages te zien, zonder dat de kans wordt
geboden om vanuit verschillende stand
punten of zelfs een eigen standpunt over
het getoonde na te denken.
Zo blijft het. een raadsel waarom de Isa
bel, zoals Nicole Kidman die speelt,
trouwt met de Osmond van John Malkovi-
ch. Malkovich moet van Campion deze
Osmond vanaf zijn allereerste scène spe
len als een grote egoïstische klootzak, die
zeer ouderwetse ideeën heeft over de op
voedingvan zijn dochter. En dat beeld van
hem verandert geen moment. Campion
laat niet zien waarom Isabel Osmond aan-
trekkelijk genoeg viirdt om mee te trou
wen.
Tegenover elkaar
Hetzelfde geldt voor de andere schurk van
het stuk, Madame Merle, gespeeld door
Barbara Hershey, die ook doorlopend ge
presenteerd wordt als iemand die siniste
re bijbedoelingen heeft met onze heldin,
maar desondanks toch door haar als haar
boezemvriendin wordt beschouwd. De
acteurs zijn goed en het is zeker een ple
zier om te kijken naar Shelley Winters en
JohnGielgud, diehierals Mrs, en Mr. Tou
chett met elkaar getrouwd zijn en zelfs, in
de persoon van Ralph, gespeeld door Mar
tin Donovan, voor nageslacht hebben ge
zorgd. Het probleem is dat deze acteurs
onder Campions regie niet met elkaar
spelen, maar tegenover elkaar, afzonder
lijk van elkaar Behalve de eigenaardige
casting van deze drie als een familie, is er
ook het probleem dat ze een eigen manier
van acteren hebben, waardoor ze elk in
hun eigen film lijken te spelen. Deze pun
ten voor de karakterisatie in het scenai'io
en de spelregie hanteert Campion conse
quent een hele film lang.
Blijven over de mooie prenten die Cam
pion bij het verhaal maakt. Mooi zijn ze,
maar soms ook onnodig of niet te verkla-
ren. Zo zijn er veelvuldig 'establishing'
shots van regenachtig Engeland, zonnig
Florence of somber Rome, zoals nog
steeds gebruikelijk is in televisieseries als
na de ondei'breking door de reclame de
kij ker weer even het verhaal moet worden
binnengeloodst. In een speelfilm zijn die
mooie maardui'e buitenopnamen met
veel figuranten, zonder vei'haal of hoofd-
rolspelers, niet meer dan vulsel wat dan
inderdaad een film van 150 minuten ople
vert.
Raadselachtig
Jane Campion
Een x-aadselachtig aspect is het blauwe,
koude licht dat cameraman Stuart Dry-
burgh de hele film lang mag gebx-uiken.
Het maakt voor Campion niet uit wat de
scène is, Dryburgh mag zijn mooie plaat
jes maken waar alle warmte uit vex-dwe
nen lijkt, met als het even kan wat opzich
tige symboliek zoals Campion ook in The
Piano op het doek kon toveren. Dat is
raadselachtig omdat door het scenai'io
van Campion eigenlijk alleen het melo
drama, de emotionele aspecten van het
vei'haal, overblijven om je als kijker nog
enigszins mee te vermaken.
Het resultaat is een eendimensionale film
zonder enige diepgang, die slechts een
keer bekeken kan worden omdat dan alles
al ontdekt is wat er in valt te ontdekken.
In een korte scène laat Campion zien hoe
benauwd de vrouwen het ki'egen van de
korsetten die ze moesten di'agen op al die
prachtige bals in de vorige eeuw. Deze
film is als zo'n bal, waar de kijker van
Campion een korset aangesnoerd krijgt
waai'door we alleen haar benauwde visie
op de roman van James kunnen zien. Het
is niet de wereldreis die Isabel Archer
maakt, waardoor nieuwe hox'izonten ont
dekt worden.
Piet van de Merwe
The Portrait of a Lady is te zien in Cinema Mid
delburg.
De film Hollow Reed behandelt
een di'ietal vraagstukken in een
drama, die de laatste jaren steeds
meer aandacht krijgen. Wie krijgt
de voogdij over het kind bij de
echtscheiding is er een, wat gebeurt
er als een kind thuis mishandeld
wordt is er ook een en hoe gaat de
samenleving om met een paar
homoseksuelen die voogdij willen
over een kind is het laatste. Alle
kans om bij dit soort emotionele
onderwerpen flink uit te halen en
uit te glijden, maar regisseur
Angela Pope bewaart haar afstand
tot het onderwerp en de personages
en gaat op deze manier daarmee
veel effectiever te werk.
De 9-jarige Oliver (Sam Bould)
komt onder het bloed bij zijn
vader Martin (Martin Donovan)
aanrennen. Een flinke jaap in zijn
wenkbrauw, die in het ziekenhuis
gedicht wordt. Hij vertelt dat hij in
elkaar geslagen is door een paar
jongens. Scenarioschi'ijver Paula
MiLne en regisseur Pope vertellen
ons in die eerste scènes in het zie
kenhuis, dat Max-tin gescheiden is
van Olivers moeder Hannah (Jpely
Richardson) die kort daarna met
haarvriend Frank (Jason Flemyng)
haar zoon komt ophalen. Martins
vriend Tom (Ian Hart) is al aanwe
zig. We krijgen dan te zien hoe die
Frank vex'geefse en wat ongelukki
ge pogingen doet om door te drin
gen tot het vrij emotieloze jongetje
Oliver. Tij dens een van die pogingen
om een vader te zijn laat Frarïk zich
leiden door het voorbeeld van zijn
eigen vader, wat resulteert in een
verbrijzelde hand van Oliver.
Martin vermoedt dan dat de verha
len die Oliver vertelt om zijn kwet
suren te verklaren verzinsels zijn.
Hij zoekt advies bij zijn advocaat
die hem alleen maar kan aanraden
om voor de rechtbank voogdij te
vragen over zijn zoon. Dat doet hij,
wat betekent dat allei'lei sociale en
juridische figui'en zich gaan be
moeien met het persoonlijke leven
van de vier hoofdpersonen om te
kijken wie er het beste voor de jon
gen kan zorgen. In een koele en kal
me stijl laat Pope ons zien hoe die
relaties werken en hoe de gevoelens
van die vier in elkaar steken. Er is
aandacht voor de liefde tussen de
twee mannen, een liefde die onder
spanning komt te staan omdat de
maatschappij bepaalde eisen stelt
aan een vader en de omgeving
waarin die zijn zoon opvoedt. Maai
er is ook aandacht voor de frustra
ties van Frank en waarom hij soms
zijn zelfbeheersing vei'liest. En er is
een grote scène voor de moeder
waarin uitgelegd woi'dt hoe zij als
ze achter de waarheid komt, er toch
voor kiest om Frank bij haar in huis
te houden.
Minpuntje
Alle vier de acteurs doen wonderen
met hetgeen ze mogen doen binnen
de beperkingen die ze opgelegd
krijgen. Het enige minpuntje is de
jongen Oliver, die volgens het script
alleen maar slachtoffer mag spelen.
De hele film lang mag hij geen jon
gen van negen spelen, maar moet hij
stilletjes in zijn schulp kruipen.
Piet van de Merwe
Hollow Reed, morgen zaterdagen
dinsdag te zien in Cinema Middelburg.
