Miljarden verlies Renault
PZC
Schandalen sturen Major
beschadigd op tournee
Egypte legt resolutie over
Jeruzalem voor aan V-raad
buitenland
Politie LA
schaft zware
wapens aan
Belgische werknemers voeren actie bij autoconcern in Frankrijk
Indonesië verijdelt speech van Nobelprijswinnaar
Belg wil niets van condoom weten
Irak ontvangt eerste voedsel
Brazilië jaagt op boerenleider
BSE-crisis kost EU ƒ11 miljard
Premier valt over hamburgers
Megafraude in
Zuid-Afrika
Waarom zou u de weg naar de top
niet comfortabel afleggen?
Mobutu probeert tij te keren
Offensief Chirac tegen
gedoogbeleid verzandt
Leden Tupac
Amaru blijven
in hun cel
Portugal haalde na Zwitsers
meeste nazi-goud binnen
vrijdag 21 maart 1997
LOS ANGELES - De poli
tie in de Amerikaanse stad
Los Angeles krijgt de be
schikking over zwaardere
wapens. Het stadsbestuur
heeft besloten agenten te
voorzien van grote aan-
valsgevveren en pistool
mitrailleurs met zware
munitie.
Eerder deze maand was
rechtstreeks op cle lokale
televisie te zien hoe de po
litie het in vuurkracht
moest afleggen tegen twee
i bankrovers. Bij de schiet-
i partij in een wijk van Hol
lywood raakten zeventien
i agenten en omstanders
gewond. Met de 9 milime-
ter-pistolen, de stan
daarduitrusting van de
politie van Los Angeles,
hadden de agenten niets
in te brengen. De overval
lers, in kogelvrije vesten,
beschikten over automa
tische geweren waarmee
zij muren en auto's aan
flarden sehoten. ANP
ielgische prins
rtvoor
verbod op porno
IRUSSEL - De Belgische
kroonprins Filip ijvert voor een
otaalverbod op porno. ,,Het
ion al een goed begin zijn als we
laannee konden beginnen",
heeft Filip gezegd in de commis-
ic Binnenlandse Zaken van de
Ielgische Senaat. De kroon-
irins is formeel lid van de Se-
laat, maar woont zelden com-
ïissievergaderingen bij.
)e uitspraak van de prins is op
merkelijk, omdat leden van de
oninklijke familie in principe
[een politiek getinte uitspraken
hogen doen. Filips vader, ko-
ling Albert II, maakte daarop
eptember vorig jaar al een uit-
jndering door justitieminister
Ie Clerck op te dragen maatre
den te nemen tegen de vele
mtenbii justitie,
ienners van cle Belgische
rondwet noemden die oproep
orig jaar een ongehoorde in-
lenging in de binnenlandse po-
tiek. In 1990 zorgde de toen-
ïalige koning Boude wijn voor
en korte politieke crisis door
ijdelijk af te treden, omdat hij
ichniet kon verenigen met een
vet die abortus toestond. ANP
van onze redactie buitenland
PARIJS - Het Franse autocon
cern Renault, in opspraak ge
raakt door de voorgenomen
sluiting van een fabriek in het
Belgische Vilvoorde, heeft vorig
jaar een verlies geleden van 5,25
miljard frank (ruim 1,7 mil
jard) na een nettowinst van 2,14
miljard frank in 1995. Dat heeft
het bedrijf gisteren bekendge
maakt. Werknemers van Re-
nault-België grepen de publica
tie van de cijfers aan voor acties
in Frankrijk.
Het verlies, het eerste in tien
jaar, was nog wat groter dan
verwacht. Topman Louis
Schweitzer wijt het vooral aan
'een ruïneuze prijzenoorlog' in
Frankrijk. Het verlies, is voor
een groot deel toe te schrijven
aan voorzieningen van 3,9 mil
jard frank (ƒ1,3 miljard) voor
de kosten van saneringen. Voor
de sluiting van de fabriek in Vil
voorde (3.100 werknemers)
heeft Renault 2,4 miljard frank
uitgetrokken. Dat komt neer op
800.000 frank (ƒ266.000) per
werknemer. Er komt nog 400
miljoen frank bovenop voor een
sociaal plan. Voor saneringen in
Frankrijk, waar ruim 2.700 ba
nen verdwijnen, is 940 miljoen
frank gereserveerd.
Het bedrijfsresultaat van Re
nault was 1,77 miljard frank
590 miljoen) negatief in ver
gelijking met een winst van 1,26
milj ard frank in 19 95In de divi
sie personenwagens liep het be
drijfsverlies op van 1,31 miljard
frank tot 2,45 miljard frank
815 miljoen). Bij de vracht
wagens sloeg een positief be
drijfsresultaat van 978 miljoen
frank om in een verlies van 705
milj oen frank (ƒ235 milj o en)
Alleen de financiële activiteiten
van Renault leverden winst op.
In deze sector was er een vrijwel
onveranderd bedrijfsresultaat
van 1,26 miljard frank (ƒ420
miljoen).
De omzet van Renault was sta
biel op 184 miljard frank (ruim
61 miljard). De personenwa
gendivisie liet een groei zien van
2,3 procent, maar bij de be
drijfswagens daalde de omzet
met 9,5 procent. Topman
Schweitzer verwacht dat de
personenwagendivisie dit jaar
quitte zal kunnen spelen, maai
de vrachtwagendivisie blijft in
de rode cijfers.
Naar aanleiding van de publi
catie van de cijfers togen gister
morgen werknemers van Re-
nault-België per bus naar
Frankrijk voor acties wegens de
voorgenomen sluiting van hun
fabriek. In Parijs verzamelden
zich enkele honderden werkne
mers voor het hoofdkantoor van
de autoproducent. Ook trokken
de demonstranten over de
Champs Elysées. De politie
verhinderde dat ze daar een
showroom van Renault binnen
drongen. De Belgische vak
bondswoordvoerder Karei Ga-
coms zei gisteren dat de acties
worden verhard. Het zullen niet
langer symbolische protesten
zijn. „Ik vrees het ergste. Ik ben
bang dat we de woede van de
werknemers niet langer onder
controle hebben", aldus Ga-
coms.
Werknemers uit België gingen
gisteren ook naar Wavrin in het
noorden van Frankrijk, waar
Renault een groot opslagterrein
voor zijn auto's heeft. Ze pro
beerden het terrein te blokke
ren. Daar kwam het tot scher
mutselingen met de politie.
AFP/RTR/ANP
Een Renault-werknemer zwaait met eei
e Belgische vlag voor de Are de Triomphe in Parijs.
foto ChristineGrunn et/RTR
van onze redactie buitenland
GENEVE - Indonesië heeft gisteren een
stokje gestoken voor een toespraak van
Oost-Timor-activist en Nobelprijswin
naar Ramos-Horta voor de VN-Commis-
sie voor de Mensenrechten in Genève. De
commissie is daar bijeen voor haar jaar
lijkse vergadering. Rond 2000 functiona
rissen en activisten wonen de bijeenkomst
bij.
Westelijke leden van de 53 landen tellende
commissie wilden dat Horta via de hoofd
microfoon op het podium de zaal zou toe
spreken, net als vroegere Nobelprijswin
naars zoals aartsbisschop Desmond Tutu
van Zuid-Afrika. In dat geval mogen
sprekers aansnijden wat zij willen, los van
de agenda.
Maar Indonesië wilde dat niet en kreeg
daarbij steun van Aziatische en Afrikaan
se moslimlanden. De groep rond Indone
sië drukte haar eis door dat Horta alleen
vanuit de zaal mocht spreken via de mi
crofoon die is gereserveerd voor niet-gou-
vernementele organisaties (NGO's). Dat
betekent tevens dat een spreker zich aan
het onderwerp van de agenda moet hou
den. Voor Horta betekende dat dat hij over
de kwestie van trekarbeiders moest spre
ken wat niets te maken heeft met het pro
bleem Oost-Timor.
Horta kreeg vorig jaar samen met aarts
bisschop Carlos Belo de Nobelprijs voor
de vrede. Hij pleit voor een referendum in
Oost-Timor onder toezicht van de VN. De
annexatie van het gebied door Indonesië
in 1976 is niet erkend door de internatio
nale gemeenschap. AFP/RTR
BRUSSEL - De seksueel actieve Belg gebruikt jaarlijks ge
middeld 3,3 condooms. Dat is de laagste score van heel Euro
pa. Nederlandse vrouwen en mannen doen het met vier pre
servatieven per jaar echter nauwelijks beter.
In vergelijking met andere Europese landen lopen de twee Be-
nelux-staten duidelijk achterop. De Britten gebruiken ge
middeld zeven condooms per jaar, de Fransen en Duitsers
houden het bij 5,5. De Spanjaarden zijn met 10,3 exemplaren
de Europese recordhouders, blijkt uit een onder-zoek van con
doomfabrikant Durex. Belga
BAGDAD - In Irak is gisteren het eerste voedsel gearriveerd
dat het land in ruil voor olie kon kopen na een speciale over
eenkomst met de Verenigde Naties. De Irakezen mochten ja
renlang geen handel met het buitenland drijven als straf voor
de bezetting van Koeweit in augustus 1990.
Op 10 december vorig jaar verlichtte de VN zijn sancties
enigszins. In resolutie 986 legde de VN-Veiligheidsraad vast
dat Bagdad onder het motto Olie Tegen Voedsel elke zes
maanden voor twee miljard dollar olie mag exporteren. Met
de opbrengst kan Irak dan, onder streng toezicht van de VN,
levensmiddelen en medicamenten kopen. De uitvoer van olie
was drie maanden geleden hervat. AFP
RIO DE JANEIRO - De Braziliaanse politie heeft een aanhou
dingsbevel uitgevaardigd tegen de leider van de beweging
Boeren Zonder Grond (MST), die zich inzet voor landhervor
mingen. De leider, Jose Rainha Junior, wordt verdacht van een
dubbele moord. Hij verscheen woensdag niet op de zitting van
een rechtbank in de stad Vitoria.
Rainha zou in 1989 een politreman en een grootgrondbezitter
hebben vermoord. Volgens de advocaat van de verdachte is
Rainha woensdag naar Brussel gereisd om daar de internatio
nale prijs van de Koning Boudewijnstichting 1996 voor Ont
wikkelingssamenwerking in ontvangst te nemen. Een woord
voerder van de Belgische stichting ontkende de aanwezigheid
van Rainha in de hoofdstad. DPA/Belga
BRUSSEL - De gekke-koeiencrisis zal de Europese Unie te
gen het einde van volgend jaar 5 miljard ecu (10,9 miljard gul
den) hebben gekost, aldus een raming die de Europese Com
missie gisteren bekend heeft gemaakt.
Na een aanvankelijke daling van de verkoop van rundvlees en
rundvleesproducten met 10 procent door angst bij de consu
menten over de mogelijke overdraagbaarheid van de hersen-
aandoening op mensen, zijn de verkopen inmiddels 'aanzien
lijk hersteld', aldus de Commissie. AP
HAMILTON - Premier Saul van Bermuda heeft woensdag
zijn aftreden aangekondigd. Hij raakte in de problemen door
het besluit dat een voormalige premier een aantal hambur
gerrestaurants van McDonalds mag vestigen in de Britse ko
lonie.
Saul, die premier was sinds augustus 1995, zei op 27 maart af
te treden maar gaf geen reden voor de stap. Maar zijn regeren
de Verenigde Bermuda Partij had geen vertrouwen meer in
zijn leiderschap in de aanloop naar de verkiezingen in okto
ber 1998.
Het besluit dat een vroegere regeringsleider een aantal Mc-
Donald's-zaken mag vestigen heeft ophef veroorzaakt onder
de eilandbewoners en binnen zijn eigen partij. De inwoners
van Bermuda hebben zich steeds verzet tegen het openen van
fast-food zaken op het eiland. RTR
van onze correspondent
Hans Geleijnse
[LONDEN - De reputatie van
[Onkreukbaarheid die de Britse
premier Major ondanks talloze
schandalen in zijn Conservatie
ve Partij wist te behouden, is
gisteren in het Lagerhuis be
hoorlijk beschadigd. Major wei
gerde in een tumultueuze zitting
publicatie mogelijk te maken
Kaapstad - De zuid-Afri-
[aanse president Mandela heeft
corruptie de oorlog verklaard.
Bij heeft een speciale commissie
ngesleld, die zich moet gaan
ezighoudenmet de strijd tegen
fet grootscheepse misbruik van
Staatsgelden. Volgens schattin-
Jen is zo'n 2 miljard gulden) aan
Overheidsgeld verdwenen door
corruptie en fraude. GPD
van een onderzoek naar parle
mentsleden die worden ver
dacht van omkoping.
Een gisteren wel uitgegeven
zeer summier interim-rapport
van de commissaris voor parle
mentaire gedragscode stelt dat
van 25 onderzochte parlemen
tariërs vijftien brandschoon
zijn. Dit impliceerde dat de ove
rige tien, allen Tories met ver
moedelijk een kabinetslid onder
hen, ver buiten hun boekje zijn
gegaan. De omkoping betreft
Lagerhuisleden die zich door
belanghebbende zakenlieden
lieten betalen voor het stellen
van parlementaire vragen.
Volgens Major, die zich gesterkt
voelde door een uitspraak van
de commissie zelf, zou publica
tie van het rapport voor de ver
kiezingen unfair zijn tegenover
de tien betrokkenen, omdat die
vanwege de komende ontbin
ding van het Lagerhuis niet de
kans zouden krijgen zich te ver
weren. Volgens de oppositiepar
tijen echter zou Major het leven
van het parlement, dat vandaag
zijn laatste zittingsdag heeft,
met enkele dagen kunnen rek
ken om de commissie de gele
genheid te geven het werk af te
ronden. De discussies in het La
gerhuis ontaardden in een gek
kenhuis toen Labour-lijsttrek-
ker Tony Blair riep dat Major
opnieuw een belofte brak, na
melijk de vorig jaar oktober ge
dane toezegging om het com
missierapport zo snel mogelijk
te publiceren. Majors repliek
was een persoonlijke aanval op
Blair, die volgens de premier een
dubbele moraal had geprakti-
zeerd vanaf het moment dat hij
partijleider werd.
Gisteren werd nieuwe munitie
voor de verbale oorlog tussen de
twee aangeleverd door de parle
mentaire commissie voor defen
sie In een rapport over het zoge
naamde 'Golfsyndroom' wordt
twee staatssecretarissen van
Defensie verweten niet alles te
hebben gedaan om de waarheid
over deze ziekte, die duizenden
Golfveteranen heeft aangetast,
boven tafel te krijgen. GPD
(Advertentie)
Als veel reist, moet uw auto goed zijn uitgerust. Standaard in de Chrysler
Stratus onder meer airco, twee airbags, elektrisch bedienbare ramen en een
2,0 liter 16V motor. Die trouwens ook een heel comfortabele top haalt. Ga
voor een proefrit naar de Chrysler dealer. Chr
Chrysler
Een Palestijnse student gooit een steen tijdens gevechten met Israëlische militairen. foto AP
van onze redactie buitenland
CAIRO - Egypte heeft gisteren
namens de Arabische landen
een ontwerpresolutie over de
omstreden bouw van een
joodse wijk in Oost-Jeruza
lem voorgelegd aan de Veilig
heidsraad van de Verenigde
Naties. De resolutie eist on
middellijke stopzetting van
de bouwwerkzaamheden in
Jebel Abu Ghneim, dat dooi
de Israëli's Har Clioina wordt
genoemd.
Amerikaanse diplomaten lie
ten meteen al doorschemeren
dat de Verenigde Staten ook
deze resolutie tegen de Israëli
sche politiek zullen torpede
ren. Op 7 maart spraken de VS
hun veto uit over een resolutie
van de Europese landen die de
Israëlische nederzettingenpo
litiek in Oost-Jeruzalem
scherp veroordeelde.
Israëlische militairen hebben
gisteren .traangas en rubber
kogels gebruikt tegen Pales
tijnse studenten die protes
teerden tegen de aanleg van de
joodse wijk Har Choma. Een
demonstrant is met een kogel-
wond opgenomen in het zie
kenhuis. Dertien anderen
moesten behandeld worden
voor ademhalingsproblemen.
Honderdvijftig studenten van
de universiteit van Bethlehem
braken door een kordon van*
veertig Palestijnse politie
mannen heen waarna zij Isra
ëlische soldaten bekogelden
met stenen en molotov-cock-
tails. De militairen openden
vanachter barricades het
vuur. Een woordvoerder van
het leger meldde dat er aan Is
raëlische zij de geen gewonden
vielen. De militairen bewaken
de graftombe van de Bijbelse
figuur Rachel op twee kilome
ter van de stad Jeruzalem.
In de nacht van woensdag op
donderdag hebben vijf Joodse
families onder bescherming
van Israëlische veiligheids
mensen, hun intrek genomen
in de Arabische wijk Silwan
in Oost-Jeruzalem. In de wijk
nabij de oude ommuurde bin
nenstad wonen 30.000 Pales-
tijnen. AFP/RTR
van onze redactie buitenland
KINSHASA - De Zaïrese president Mobutu heeft
gisteren in een poging zijn regime te redden opge
roepen tot een staakt-het-vuren in Zaïre. Hij ver
klaarde 'alle regionale en internationale vredes
pogingen toe te juichen'.
Mobutu drong verder aan op de vorming van een
nationale raad waarin alle politieke stromingen
van het land vertegenwoordigd zijn. De president
deed zijn oproep vanaf de Franse zuidkust, waar
hij wegens prostaatkanker verblijft. Vandaag
keert hij terug naar Zaïre.
van onze correspondent
Paul Koopman
BRUSSEL- Het strafrecht moet
in de vijftien lidstaten van de
Europese Unie een nationale
zaak blijven. De manier waarop
in de Europese landen recht
wordt gesproken is zo belang
rijk voor de nationale identiteit
en cultuur, dat ze niet naar
'Brussel' mag worden overgehe
veld.
Die randvoox-waarde verbindt
Nederland aan de hervorming
van het Europese justitiebeleid,
waarover de Europese ministers
van Buitenlandse Zaken aan
staande dinsdag in Rome verga
deren. De eis betekent dat het
Nederlandse drugsbeleid ge
vrijwaard blijft tegen dwingen
de Europese voorschriften.
In een zeventig pagina's tellend
document zet het Nederlandse
voorzitterschap van de EU.van
daag uiteen dat het Europeani-
sei-en van het justitiebeleid zijn
grenzen kent. Nederland wil al
leen op de terreinen van asielpo
litiek, migratie, visumzaken en
het administratief recht met
meerderheid van stemmen be
slissen. Tot dusverre worden al
le justitiezaken bij unanimiteit
geregeld tussen de op dit punt
soevereine i'egeringen in de zo
geheten 'derde pijler'. De Euro
pese instellingen (parlement,
commissie, hof) hebben in deze
'pijler' vrijwel niets te vertellen.
Nederland heeft de afgelopen
drie maanden achter de scher
men steun weten te vei"werven
voor zijn 'genuanceerde' aan
pak van het justitiebeJeid bij de
hervorming van het Verdrag van
Maastricht. Groot-Brittannië
ziet sowieso niets in het opgeven
van het vetorecht in justitieza
ken, maar ook zwaargewicht
Duitsland heeft nu zijn ambities
getemperd.
Bovendien lijkt Bonn bereid de
Nederlandse voorstellen ook in
Parijs te bepleiten. „Kohl heeft
toegezegd dat hij Chirac onder
een koude douche zal zetten",
aldus een diplomaat in Brussel.
Frankrijk heeft zijn aanvanke
lijke voorstel om een echt Euro
pese 'justitiesokkel' op te rich
ten al voorlopig ingetrokken.
De Franse president blijft niet
temin vinden dat ook het drugs
beleid in Europa geharmoni
seerd moet worden, desnoods
tegen de wil van één enkele lid
staat (lees: Nederland) in. GPD
LIMA - De Peruaanse president
Alberto Fujimori heeft gisteren
ontkend dat zijn regering bereid
zou zijn tot vrijlating van ge
vangen Tupac Amaru-rebellen.
Fujimori reageert daarmee op
geruchten als zou hij de Japanse
minister van Buitenlandse Za
ken gezegd hebben, bereid te
zijn tot een compi'omis met de
rebellen. Vrijlating van gevan
gen medestrijders is de belang
rijkste eis van de rebellen die nu
al 93 dagen 72 mensen gegijzeld
houden in de Japanse ambassa
de in Lima. RTR/AFP
Onafhankelijk van Mobutu nam de Zaïrese oppo
sitiepartij Unie voor Democratie en Sociale Voor
uitgang (UDPS) een intiatief om de machtswisse
ling in het land politiek te regelen. UDPS-leider
Etienne Tshisekedi ziet zich als de voornaamste
politicus van de oppositie en hoopt met de rebel
len tot een machtsdeling te kunnen komen.
Volgens de secretaris-generaal van de UDPS,
Adrien Phongo, is er al een delegatie onderweg
naar leiderleider Laurent-Désiré Kabila. De
UDPS had al informele contacten met de rebel
lengroep, die sinds oktober het oosten en zuiden
van het land veroverde. AFP/RTR/ANP
BERN - Portugal heeft na
Zwitserland in de Tweede
Wereldoorlog het meeste na
zi-goud opgekocht van de
Duitsers. Dat blijkt uit een
rapport dat de Zwitserse Na
tionale Bank (SNB) gisteren
in Bern presenteerde.
Het rapport van de SNB geeft
een gedetailleerd overzicht
van alle geldstromen met
Duitsland gedurende de
Tweede Wereldoorlog. Zwit
serland was met 1,224 mil
jard Zwitserse frank (prijsni
veau van 1940) de grootste
afnemer, de Portugese cen
trale bank volgde met 214.6
miljoen Zwitserse frank, dat
via rekeningen in Bern werd
betaald aan Hitiers Reichs-
bank. Tijdens cle Tweede We
reldoorlog stond vier Zwit
serse frank gelijk aan een
Amerikaanse dollar.
Uit het rapport blijkt verder
dat behalve Zwitserland en
Portugal ook Zweden (88,2
miljoen Zwitserse frank),
Roemenië (51,1 miljoen),
Slowakije (23.6 miljoen) en
Spanje (7,1 miljoen) goud
van cle Duitsers kochten.
SNB vice-president Jean-
Pierre Roth benadrukte dat
de cijfers alleen gelden voor
transacties in Zwitserland.
RTR/AFP